Eigenlijk ben ik een
landschapscomponist
'ASTERIX VEROVERT ROME"
VERBORGEN
TEMPEL"
ZATERDAG 18 JUNI 1977
Arne Nordheim schrijft voor Danstheater
v*ST,sfi>L
|i SV31 V'srx! IV.
DEN HAAG - De Noorse compo
nist Arne Nordheim is in de afgelo
pen twee maanden diverse malen
in Nederland geweest. Muziek en
choreografie tot een twee-eenheid
'brengen - Nordheim levert in op
dracht gemaakte partituur voor Jiri
Kylians ballet „Acqua Femina" bij
het Nederlands Danstheater-
zaak van langdurig overleg.
Nordheim zag natuurlijk de affi
ches voor het Holland Festival en
hij ontdekte dat heel wat jonge Ne
derlandse componisten weer lék
ker „ouderwets" uithalen:
grote opera met Satie en Wagner als
peetvaders (van Reinbertde Leeuw
en Jan Vlijmen), een romantische
liederencyclus (van Peter Schatten
een omvangrijke symfonie voor
uitgebreid symfonie-orkest (ook
van Peter Schat).
Arne Nordheim grinnikt na de
vraag of hij van die ontwikkeling
opkijkt. „In Noorwegen", zegt hij,
„was die tendens er al tegen het
einde van de jaren zestig. De
strengheid en ondoordringbaar
heid van al die na de oorlog ont
stane theorieen en methodes heb
ben we al lang de rug toegekeerd. Ik
kan met die ontwikkeling, dat stre
ven naar meer eenvoud, hele
maal meegaan".
Die laatste opmerking is al te be
scheiden. Het is eerder zo dat het
Noorse muziekleven met Nord
heim meegaat. Hij geldt algemeen
als de belangrijkste Noorse com
ponistvan deze tijd. Zijn invloed op
de jongere componisten daar - hij is
zelf overigens nog maar 46 - kan
niet worden genegeerd.
Arne Nordheim is een van die wein
ige componisten, die zonder meer
kan leven van zijn royalties en op
drachten en dat doet hij dan ook.
Hij geeft te kennen dat hij echt een
■vrije vogel is en hij zegt: „Ik wil
geen echte baan". Hij is vaak in de
Verenigde Staten geweest om gast
colleges te geven en met muzieks
tudenten te werken en na het Hol
land Festival gaat hij naar Finland
voor dergelijke activiteiten. Hij
zegt: „Mijn stukken uit de jaren '68
tot '70 zijn allemaal van a tot z in
hotelkamers gecomponeerd
Nederland is voor Arne Nordheim
al lang geen onbekend terrein
De Noorse componist Arne Nordhein
meer. Zijn eerste werk voor groot
orkest, „Canzona per orchestra"
trok in 1963 tijdens een festival van
de International Society for Con
temporary Music (ISCM) in Am
sterdam sterk de aandacht en ook
het Concertgebouworkest heeft
zich onder leiding van Bernard Hai-
tink eens aan een van zijn orkest
werken gewijd. „Die laatste uitvoe
ring herinner ik me nog als de dag
van gisteren", zegt hij. „Ik heb mijn
muziek zelden zo goed horen spe
len". Arne Nordheim praat ook een
aardig mondje Nederlands en hij
kan achter elkaar de namen noe
men van de componisten die in
1969 hun steentje bijdroegen tot het
ook internationaal geruchtma
kende stuk politiek muziektheater
„Reconstructie".
Via de grammofoonplaat is hij
voornamelijk bekend geworden
door zijn elektronische muziek,
maar de wellicht hierdoor geves
tigde indruk dat hij aan dit terrein
zijn hart verpand heeft corrigeert
hij haastig: „Ik heb veel meer ge
componeerd zonder dan met elek
tronica. Trouwens, in de pure elek
tronische muziek, dat wil zeggen de
volledig op de band vastgelegde
vorm waaraan verder geen musici
te pas komen, zie ik niet veel meer.
Ik heb de indruk dat die vorm al
wat gedateerd is. Mijn muziek voor
het ballet van het Nederlands
Danstheater omvat wel een be
werkte geluidsband met een op
name van een koor in Oslo, maar
daar komt tijdens de uitvoeringen
het levende aandeel van twee zan
geressen (Anne Haenen en Erica
Grefe, red.) bij plus dat van het or
kest".
Veel meer wil hij over de nieuwe
partituur nog niet zeggen. Tot het
laatste moment sleutelt hij nog. Wel
wil hij met het grootste plezier een
band afdraaien waarop zijn recente
rdeon en orkest
staat, onlangs uitgevoerd door het
Sudwestfunk-orkest uit Baden-
Baden onder Ernest Bour en met de
bekende Deense accordeonist Mo-
gens Ellegaard als solist; geweldig
lyrische, heldere en kleurrijke mu
ziek met een bijzonder originele en
moeilijke accordeonpartij. Weinig
Nederlandse componisten kunnen
hieraan tippen.
Hoe komt het toch dat we hier zo
weinig moderne Scandinavische
muziek horen? Zijn die gebieden
cultureel dan zo geïsoleerd0 „Och",
zegt Nordheim. „dat valt wel mee.
In Noorwegen horen we ook niet
iedere dag Nederlandse muziek
Grieg
We We kunnen niet om de vraag
heen: hoe denkt Arne Nordheim
over Edvard Grieg, de enige echt
over de hele wereld bekende com
ponist die Noorwegen heeft voor
gebracht? Zijn antwoord: „Zijn be
kende stukken worden buiten alle
proporties overschat en de rest.
vooral zijn late werken wordt on
derschat".
Zijn er verbindingen tussen Grieg
en de Noorse muziek van nu? Arne
Nordheim kijkt alsof hij het in Keu
len hoort donderen en mompelt iets
van „kom nou". Hij geeft wel toe
dat een heel groot deel van de
Scandinavische muziek geinspi-
reerd is door de natuur. „Eigenlijk
ben ik een landschapscomponist",
zegt hij. Voor wie kennis wil maken
met de muziek van deze land
schapscomponist: het Nederlands
Danstheater presenteert „Acqua
Femina" vanavond in het Scheve-
ningse Circustheater, op 19 juni in
Rotterdam, op 20, 21 en 22 juni in
Amsterdam en op 23 juni in-
Utrecht.
Aad van der Ven
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10
nam. zondag 1-5 uur
Museum voor Volkenkunde, Steens-
t 1. Tentoonstelling „Taal en teken
len Chinese muren" Geopend ma.
ia. van 10-17 uur, zon- en feestdagen
13-17 uur. tot 15 februari 1978.
Gajene De Oude Rijn, Ouae Rijn 40
Tentoonstelling Lydia Luyten - wan
dkleden en naaldkanten. Pol Jong - pen
tekeningen en etsen, Wilma Henkelman
- keramiek. Van 27 mei tot 29 juni.
Galerie Dc Poort. Herensteeg
toonstelling Alexander Rose
schilderijen Geopend di t m z
Galerie-bibliotheek. Luifelbaan 1. Was
senaar. Tentoonstelling Ans Sanders -
pentekeningen en Bonnie Meerts-etsen
en litho's. Geopend tot 7 juli, openings
tijden van de bibliotheek
Galerie Denise Stepha.., Q ,.B
18. tel. 132319. Tentoonstelling Wil
Tweehuysen - aquarellen en gouaches.
Geopend za. en zo. van 14-16 uur. overige
dagen na tel. afspraak, tot 15 sept.
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3.
Bakkersteeg Tentoonstelling Kees Hak - schilderijen,
Loes't Hart - tekeningen, Simone Haak.
en Lisette Brouwer - keramiek. .Ge
opend di. t/m za. van 10-17 uur, do. tót 21
i 30 j
Galerie JA, Sportfondsenbad. wassena
ar. Tentoonstelling Nel Pot - pastels en
olieverfschilderijen, Erli Esselink - te
keningen, Erik du Chatenier - keramiek.
Geopend do t/m zo. van 10-17 uur, woe.
van 20-22 uur, van 1 t/m 19 juni.
C?uo
i 197'
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De geheele bezigheid der
vijandige troepen, die door den
Donau van elkander geschei
den zijn, bestaat - aldus een be
richt uit Turkije - in strooptoch
ten, die bijna dagelijks, of liever
meerendeels 's nachts, van den
eenen op den anderen oever
ondernomen worden, dikwijls
met succes, hetgeen dan ge
woonlijk bestaat in het oplich
ten van een paar schildwachten
of Rumeensche boeren en het
rooven van eenige stuks vee.
Volgens een telegram aan de
C}l/Zv "Kölnische Zeitung" onderna
men in den ochtend van den
12den 300 basji-bazoeks (onge
regelde troepen, Red uit Ra-
hova een strooptocht in
Klein-Wallachije. Bij Piketu
raakten zij slaags met een Ru-
meensch bataljon. Volgens de
laatste berichten was de strijd
onbeslist.
Vijftig jaar geleden:
In de nabijheid van Chicou-
timi in de Canadeesche provin
cie Quebec zijn opnieuw ge
heimzinnige lichtsignalen
waargenomen, waardoor de
hoop is versterkt, dat de ver
dwenen Fransche
gers Nungesser en Coli zich in
het gebied van de rivier Pen-
bonka bevinden. Morgen zal
een vliegmachine de streek af
zoeken, in de hoop eenige spo
ren van de vliegers te ontdek
ken. Intusschen is de succes
volle Amerikaansche vlieger
Lindbergh in Saint-Louis aan
gekomen. waar hij een vheg-
demonstratie gaf. Hij haalde
sterke staaltjes uit, o.m. door
onder de bruggen van de stad
door te vliegen en rondom den
kerktoren te cirkelen. Toen hij
landde werd hij onmiddellijk
door honderden soldaten om
ringd, die de grootste moeite
hadden de menigte van vele
duizenden bewonderaars op
een afstand te houden.
Bellatrix-l 16 130 o Gibraltar nr Dord
recht,
Bilinga pass 16 Puerte Ventura nr Port
Gentil,
Calchas pass 17 Kp. Finisterre nr Tunis,
Caravelle 17 te Rotterdam,
Cetus 16 te Rotterdam,
Diana-V 17 te Rotterdam,
Dutch Master 16 te Rotterdam,
Fairload 16 55 o Charleston,
Fivel pass 16 Scilly eil. nr Belfast,
Hega Smits pass 17 Kp. Bengut nr Huel-
Holmar-1 pass 16 Falls V S. nr Ballina.
Jenny Smits pass 16 16 Kp. Gris Nez nr
Antwerpen.
Jersey Express pass 16 Trinidad nr
Costa Rica,
John-V 16 te Rotterdam,
Leidsegracht 16 in Golf van Biscaye nr
Amsterdam,
Leopolaris 16 100 o Fortaleza nr Maya-
guez.
Lifana 16 t.h.v. Hoek van Holland nr
Duinkerken,
Mathilde pass 16 Bassurelle nr Delfzijl,
Menje 17 te Rotterdam,
Merwehaven 17 te Rotterdam,
Neeltje Broere 16 te Dordrecht,
Nieuwland pass 17 Smithknoll nr Rot-
r Antwer
pen.
Pavo 16 vn Rotterdam nr zee,
Pergo 17 te Rotterdam,
Roendiep 16 te Huil,
Shipmair-5 16 te Laguaira,
Spray 16 te Vlaardingen,
Stella Orion pass 16 Majorca nr Algiers,
Taras 16 vn Rotterdam nr Ventspils,
(Grote vaart)
Abel Tasman 16 vn Rotterdam nr Fos,
Aldabi 16 150 nno Finisterre nr Ittonia,
Amstelmeer 16 65 n Bosporus nr Sar-
Atlantic Star 16 800 no Azoren nr Ant
werpen.
Chevron The Hague 16 vn Hoek van Hol
land nr Kopenhagen.
Coral Obelia 16 118 nno Finisterre nr Ya- Straat Napier 16 vn Yokohama nr Man-
Deltadrecht 16 t.a. Savona,
Docklift-2 16 140 o Aden nr Suez,
Esso Bonaire 16 35 ono Mozambique nr
Rotterdam,
Esso Nederland 16 170 o Socotra nr Rot
terdam,
Eumaeus 16 vn Hamburg nr Bremen,
Kieldrecht 16 375 zw Padang nr Ham
burg,
Meerdrecht 16 vn Manaus nr Belem,
Neder Rhone 16 vn Lattakia nr Piraeus,
Neder Rijn 17 te Yokohama,
Nedlloy Karakorum 16 te Kaohsuing,
Nedlloyd Korea 16 vn Hamburg nr Ant
werpen,
Nedlloyd Linge 16 vn Suez nr Mombasa,
Onoba 16 vn Curasao nr Corpus Christi,
Scherpendrecht 16 250 z Dakar nr Burn-
Simonskerk 16 te Suez,
Skybird 16 te Gdansk,
Steenkerk 17 te Doha.
Straat Franklin 16 te Tema.
Straat Hongkong 16 vn San Juan nr For-
:aleza,
PANDA EN HET HELDERK1JKERTJE
34-137
Haastmciker had in het telefoonboek naar het nummer van de
tweede Nishahassi-eigenaar gezocht, maar de naam Scherpenzeel
was niet te vinden
"Dan moeten we naar hem toe!" riep hij"Kom mee.Harrie! Je moet
zorgen, dat zijn toestel geen vliegende schotels gaat aantrekken!
Home had weinig zin om zich zo in het gevaar te geven, maar de
journalist trok zich daar niets van aan. Hij plantte zijn vriend
achter het stuur van diens auto. en kommandeerde hem om naar het
huis van Scherpenzeel te rijden.
Intussen was de ongerustheid over de vliegende schotels toegeno
men. De lucht werd met zoeklichten beschenen - en de politie had
barrikaden op alle wegen opgesteld. Toen Harrie. Haastmaker en
Panda dan ook op een verlaten landweg reden, wekten ze het wan
trouwen van inspecteur Snappers op.
"Verdacht!" gromde deze. "Houd ze aan: en wees voorzichtigDat
kunnen verklede schotelaars zijn!'
BOREK
Neem diepvries
bladerdeeg dat reeds
tot vierkante velle
tjes is uitgerold. Laat
het deeg ontdooien
en rol de velletjes
dan nog verder uit. zo
dun als mogelijk is.
Verwijder van onge
veer 150 g. Franse ge-
ïtekaas de korst en
druk de kaasmassa
met een vork fijn.
Laat een bekertje
Bulgaarse yoghurt
(vooraf) in een zeef
enkele uren uitlek
ken. Vermeng geite
kaas en de helft van
het bekertje yoghurt
door en zout en ver
sgemalen witte pe
per naar smaak
Strijk telkens tussen
twee velletjes bla
derdeeg de kaasvul
ling en leg ze dan een
uur in de koelkast.
Leg ze op een licht
bevochtigde bak
plaat en druppel er
wat gesmolten boter
over Zet de bakplaat
een voorverwarmde,
zeer hete oven en.
temper de ovenhitte
na 10 min.
WINA BORN
I2MK,JE IBpTüAT JBJE T&SrtEEcCfESCAqEAJ
UOBLTBEttACl/E OP "ZEcDZeoiE ITOAIBAJTSAI
•tvmi K/5Ey<jpe. -koe ic,
plcs iehamd bba
peic, aRiqiAie.EC/
fursewp schbcv
IAIOOK-O COOK. rts.
SED£/\|Kr
MCU. otTi-ftlOS.
FRED BASSET
De
avonturen
van
Join in elie
Hier ergens moetos
ivij ontdekkos de geheimos
tempe/os
CU&A
Aftido
LUXOR: "Tentacles", dag. 2.30, 7.00
lur, zo. 2.15,4.30,7.00 en 9.15 uur
CAMERA: "Waterloo dag. 8 uur.
Kindermatinee: "Sjorsen Sjinimieer
rebellenclub", za. en woe. 2.30 uur,
2.00 en 4.15 uur. AL
Nachtvoorstelling: "Women in Lo\
LIDO 3; "Rocky", dag. 7.00 en 9.15 uur.
Kindermatinee: "Merlijn de Tovenaar",
l woe. 2.30 uur, zo. 2.30 en 4.45 uur.
STUDIO: "Het Debuut", dag. 2.30, 7.00
15 uur, zo. ook 4.45 uur. 18 jaar.
TRIANON. "De blindgangers", dag
2.30, 7.00 en 9 15 uur, zo ook 4.30 uur. 18
REX "Heerlijk snoepgoed", dag. 7.00 en
9 15 uur. 18 jaar.
Kindermatinee "Peter en de vliegende
itobus", za en woe. 2.30 uur AL.
Nachtvoorstelling: "Het gaat pas goed
?n Ttroler het doet", u .en za. 11 30
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13 00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhui.s).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur: 13.45-14.30 uur.
Avond bezoekuur 18 30-19 30 uur Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14 00-15.00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14 jaai hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Kinderafdeling: dag
15.00-18 30 3e?o,
2e KLASSE: Volwassenen dagelyks
11 15-12 00 uur en van 14 00-14 45 uu
vpn 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag van 11 15-12 OOuur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16 00
uur en van 18 30-19 30 uur Babvshow
laatste kwartier van middag- en avond-
irnstige patiënten dooi
Sint Elizabeth-ziekenhu
3e KLASSE: Volwassene
■chtgenoot) van 15.00-16 0
n van 18 .30-19 30 uur Laatstekwa
an nuddag- en avondbezoek b;
Kinderafdeling: dag
zijn de bezoekuren als volg!
Elke dag:
14 15-15 00 uur.
18 30-19 .30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden
volgende bezoekuren (alleen voor o
Maandag Hm vrijdag
18 30-18 45 uur
H.Vödö.Ou'uurf
Wanneer t
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkhmek:
Dagelijks
15.00-15 45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag
14 15-15 00 uur.
18 30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30 i
14.15 en 18.30-19 .30 uur: 3e klas 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur; KYaamafdeling
13 30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur. Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18 30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidsl
hol (020-175000).
Schiphol kunnen
rden gemeld bij het ïn-
Geluidshinder Schip-
