Geweldige partij van Heemskerk
Ook schaakspeler moet eens wat wagen
Wonderbaarlijk
Indian-cross ruff
Frankrijk
herdenkt
Lindbergh
Kom-er-ACHT-er
KRYPTOGRAM
I
flü
1
1
1
i
1
i
1
W
I
I
4
5
«L
I
Tijdens Open Damkampioenschap van Katwijk
jiOC3CIW
H kJ M ;,u
Oplossing
vorige
puzzel
Kom erachter
ZATERDAG 18 JUNI 1977
In Birmingham werd kortgeleden
een interessant toernooi gespeeld.
Een aantal spelers zonder titel na
men er aan deel. De enige groot
meester was de Joegoslaaf Damja-
novic, die gedeelde tweede werd.
Het meest originele spel speelde de
30-jarige Brit Michael Basman,
waarvan oud-wereldkampioen
Botwinnik eens vertelde dat Bas
man de meest begaafde speler van
J Engeland was na de Tweede We
reldoorlog.
i
iOngeveer tien jaar geleden heb ik u
enige partijen van Basman laten
,zien, waarin de meest "gewaagde"
zetten op het bord verschenen. Hij
'was toen amper twintig jaar. Mee
stal verliest een jongeling een aan
tal jaren later zijn "vossestreken",
maar Basman is zijn onderne
mende stijl (gelijk een vos dus)
trouw gebleven, getuige de nu vol
gende charmante partij.
<1 e f g h
Caro-Kann
I.e2-e4 c7-c6 2.d2-d4 d7-d5 3.Pbl-c3
d5xe4 4.Pce3xe4 Pg8-f6 5.Pe4xf6
g7xf6
Dit terugnemen met de pion was
ongeveer 15 jaar geleden zeer ge
liefd, maar tegenwoordig vindt
men de Tartakower-variant
(5...ef6:) elastischer. Euwe zegt
o.m. "Alles bijeengenomen is efó:.
toch minder goed dan gf6:, "maar
de tijden veranderen! Om onduide
lijkheden te vermijden schakelt
men eerst het veilige .Pbd7 in,
om daarna Pgf6 te laten volgen.
6c2-c3 Dd8-d5!?
Reeds hier begint Basman aan een
"eigen opbouw". Gebruikelijk is
6.Lf5. De tekstzet maakt een
goede indruk. Hij verhindert 7.g3
en in zekere zin ook de goede zet
7.Lf4 enz.
Bij het onlangs beëindigde
Verre Oosten kampioenschap
kwam een spel op tafel dat in de
Australische pers werd. be
schreven als de wonderbaar
lijke "Indian cross-ruff'. En
wonderbaarlijk was het:
V B 6 2
Q? A 9 8
O A H V 4 2
H 10 5
10 5 3
<0 8 7 3
4 HB8
8
V H V 6 2
O B 10 6
10 7 6 5
A V 9 4 3
Hoe zou u zich als west voelen
als u de tegenpartij vlot tot 6
Sch hoort bieden? Goed waar
schijnlijk, maar zie wat er ge
beurt. U start met een kleine
harten voor het aas. Zuid neemt
K1 A. troeft een klaveren, incas
seert drie hoge ruitens en troeft
een harten. Een klaveren ge
troefd en nogmaals harten ge
troefd. gevolgd door Kl doet u
aankijken tegen deze positie:
VB
geen
O 42
geen
H 10 5 4 t
C? geen q? niet
O geen belangrijk
geen
A 9
C5 geen
O geen
V 9
U hebt nog al uw troeven en
krijgt, wat u ook doet, niet meer
dan één slag. Een troefstart be
ter? Probeer het, geredou
bleerd! Eerste slag Sch V, drie
hoge ruiten, Ha A, harten ge
troefde, Kl A en klaveren ge
troefd, nogmaals een harten en
een klaveren getroefd en nu
Ru 4, getroefd met het aas. Kl
V tekent vervolgens wederom
voor de genadeslag.
V 10 8 4
7 4
O H 10 9 5 2
A 4
A AB73 H5
n 9 6 3 OH 10 85
X 4 O B 8 7 6
yj, V B 10 9 5 862
962
O A V B 2
O A V 3
H 7 3
Het spel van de vorige week.
Het contract was 3 SA en de
vraag "hoe maakt zuid dit con
tract na klaverstart"? Het spel is
een leuke illustratie van de
Bols-tip van de Braziliaan As-
sumpcao. Een kwestie van ti
ming dus. Zuid neemt in de
hand en speelt Ru A en Ru V,
overgenomen met de heer. Nu
volgt eerst een hartensnit,
waarna een ruiten wordt afge-
1 geven aan de boer. De tafel
komt aan slag met K1 A, waarna
de rest niet moeilijk meer is.
In de praktijk maakte zuid een
verkeerd gebruik van zijn en
trees. Hij gaf eerst de ruitenslag
af, waarna slechts eenmaal op
harten kon worden gesneden.
Resultaat een down.
Natuurlijk moest wit de dames rui
len. Na de minder goede tekstzet i
ontstaat een voor zwart kansrijke
stelling.
10. ..11.0-0-0 12.Tdl-el Dd5-h5
LfB-h6 Lc8-e6!?
een echte Basman-zet!
Verhindert Pe4, wegens 16 .Td4:!
enz. Het is duidelijk dat Kagan
zwartste 6e zet (Dd5!?) niet doel
treffend heeft bestreden.
16.f2-f4 Le6-g4! 17.g2-g3 e7-e5!
18.Pd2-e4 Dh5-g6 19.Pe4-c5 e5xf4!
20.Lfl-d3
Of 20.Pd7: fe3: 21.Pb6:+ ab6: en er
dreigt van alles.
20... Lg4-f5 21.Pc5xd7 f4xe3!
22Pd7xb6+ q7xb6 23.Ld3xf5
Dg6xf5 24.Db4-c3 Df5-e4 25.Dc3-c2
De4xd4
i
gen en raadgevingen aan opko
mende talenten, niet alleen vóór de
2e wereldoorlog, maar ook daarna,
- men klopt nog elke dag bij hem
aan omadvies!-in mijn rubriek een
van zijn laatste si
(Zie diagram)
Reeds dreigt er mat in enkele zet
ten. Vooral de zwarte pion op e3 is
zeer sterk, waardoor een eventueel
dodelijk aftrekschaak mogelijk is.
26.Kcl-bl Dd4-e5! 27.Thl-fl Kc8-b8
28.Tel-e2 b6-b5! 29.Dc2xh7 Td8-d2
30.Ted2xd2 e3xd2 31.Tfl-dl
Een duivelse zet! Op 32.Dh6: loopt
wit via 32 De44E mat.
32.b3xc4 De5-e2 33.Dh7-c2 De2xh2
34.Dc2-d3 Dh2-h5! 35.Dd3-d8+
Het enige was nog teruggave van de
kwaliteit door Td2:. waarna een
moeilijk dame-eindspel ontstaat.
Er volgde nu:
35 .Ka7 36.Dd4+ c5 37.Dgl Le3!
38.Dfl Dg6+ 39.Kb2 Ld4+ 40.Kb3
Dg3+ 41.Ka4 Lb2! 42.Kb5 Da3 en
wit gaf op. Hij gaat mat.
Op 1 juni jl. werd de bekende
Leidse schaakspeler Jan Koet, be
kend bij jong en oud die het spel.
beoefenen, 70 jaar oud. Vanwege
zijn velé simultaan-séances. lezin-
l.e4c5 2.PF3 d6 3.Lb5+ Ld74.Ld7:
Pd7: 5.0-0 (Gunstig is ook c4, bene
vens Pc3 enz.) 5 Pgf6 6 Pc3 g6
7 d4 Lg7 8.d5 0-0 9.Tel Pe8 10.Lf4
Pc7 11 a4 a5 12.De2 Pa6 13.e5 de5:
14.Pe5: pb6 15.Tadl Pb4 16.De4? f5
17.De2 Pc8 18.Pc4 Kh8 19.Le5 Tf7
20 Lg7: Tg7: 21.Pb5 ab6 Ta6!
22.Dd2 Pd6 23.c3!? (Hier over
ziet grootmeester Sosonko de wen
ding 23.Pd6: ed6: 24.c3 met stuk
winst. In dit geval moet zwart na
Pd6: door Td6: de kwaliteit geven)
23 Pc4: 24.De2 Pd6 25.cb4: ab4:
26.b3 Dc8 27.De5 Pb5: 28.ab5: Td6!
(Prima. NietTb6, wegens 29.d6
en wint) 29.h4 hoe 30.Te3 Kh7
31.Ted3 Dd7 32.Tel Db5: 33.Tee3 c4
34.bc4: Dc4: 35.Td4 Dcl+ 36.Kh2
Dc5 37.ZTb3 e6!?
(Neemt genoegen met remise. Met
37 Tb6! kon zwart op winst spe
len, maar hij was met nog 3 spelers
inde running, waardoor hem de tijd
ontbrak alles exact door te rekenen,
omdat men moet zetten wanneer de
simultaangever aan het bord ver
schijnt) 38.Tdb4: Dd5: 39.Dd5: ed5:
40.Tb7: en hier werd tot remise be
sloten. Het eindspel is bekend uit
de theorieboeken. Zie o.a. de match
Euwe-Aljechin en de partij Bot-
winnik-Euwe uit het toernooi te
Groningen 1946. Een uitstekende
prestatie van onze stadgenoot!
BISHOP
FRANKRIJK - Op 20 mei 1927
vertrok Charles Lindbergh uit New
York in een poging om zonder tus
senlanding Parijs te bereiken. Na
een vlucht van ruim 5800 kilometer
in 33 uur en 27 minuten bereikte hij
in zijn Ryan-eendekker die hij Spi
rit of St. Louis had gedoopt het
vliegveld Le Bourget bij Parijs,
waar hij door een enorme menigte
werd ontvangen. Lindbergh won
daarmee een prijs van 25.000 dollar
die door een hotelhouder in New
York was uitgeloofd. Vijfjaar later-
in 1932 - werd Lindbergh weer we
reldnieuws. De ontvoering van en
de moord op zijn zoontje om een
fors losgeld te krijgen, brachten
toen een groot deel van de wereld in
beroering.
De historische vlucht van Lind
bergh over het noordelijke deel van
de Atlantische Oceaan, vijftig jaar
geleden, is door Frankrijk op 6 juni
postaal herdacht met de uitgifte
van een zegel van 1.90 fr. (oplage 8
miljoen). Afgebeeld zijn het bo
venste deel van een globe en op de
voorgrond de Spirit of St. Louis.
Met deze zegel worden tevens de
Franse Nungesser en Coli her
dacht, die twaalf dagen eerder dan
Lindbergh trachtten de Oceaan
over te steken. Zij verdwenen ech
ter met hun Oiseau blanc (op de
achtergrond op de zegel) in de gol-
De opening van de nieuwe poly
technische school in Palaiseau is op
6 juni luister bijgezet door de uit
gifte van een 1.70 fr.-zegel (oplage 7
miljoen). De zegel laat het front van
de nieuwe school zien.
De derde en laatste zegel die op 6
juni in roulatie werd gebracht hoort
thuis in de al jaren lopende toeristi
sche reeks. Deze keer wordt de
aandacht gevestigd op de abdij van
Fontenay. Afgebeeld wordt op de
zegel die een waarde heeft van 1.50
fr. (oplage onbepaald) het interieur
van de abdij met op de achtergrond
een beeld van de Madonna met
Kind.
IERLAND - De Ierse post heeft op
8 juni de serie frankeerzegels
waarop gestileerde dieren staan af
gebeeld uitgebreid met drie waar
den. Verschenen zijn een zegel van
10 pence (hond), van 12 pence
(eland) en van 17 pence (gevleu
gelde os>. De volgende zegels uit
deze serie zullen op 3 oktober uit
roulatie worden genomen: met wa
termerk IV2 pence, 2p., 2V2P., 3Vap.
en 7V2 pence en zonder watermerk
3V*p., 7p (eland), 8p (eland) en 9
pence (eland).
JOEGOSLAVIË - Drie emissies uit
Joegoslavië: 4 april. 150-jarig be
staan van de muziekacademie van
Kroatië, 4.90 dinar (oplage 450.000
stuks), 11 april, 100e geboortedag
van de schrijver Alojz Kraigher
(1877-1959), 1.50 dinar (oplage 1
miljoen), 25 mei, 85e verjaardag van
president Tito, 1.50 dinar (1 mil
joen), 4.90 dinar (520.000) en 8.00 di
nar (250.000 stuks).
OOSTENRIJK - Van 29 juni tot en
met 3 juli zal in Wenen het 5e inter
nationale symposium van de
Coronelli-wereldbond van globe
vrienden worden gehouden. Naar
aanleiding van dit symposium
heeft Oostenrijk gisteren 17 juni
een zegel van 3 schilling uitgegeven
die een globe laat zien die in het
bezit is van de Oostenrijkse staats
bibliotheek. Oplage: 3.2 miljoen,
eerste dag van geldigheid: 29 juni.
POLEN - Enkele nagekomen
emissies uit Polen: op 4 april ver
scheen een 1.50 zloty-zegel (oplage
4 miljoen) naar aanleiding van de
30-jarige technische samenwerking
tussen Polen en Rusland, afbeel
ding: een ponsband, het congres
van de wereldvredesraad werd op 6
mei opgeluisterd met een 1.50 zl.-
zegel (10 miljoen) waarop een vre
desduif en de 30e wielervredes-
koers ook op 6 mei met een 1.50
zl.-zegel (oplage 10 miljoen) met
daarop een renner.
WEST-BERLIJN - In West-Berlijn
is vorige week de 17e Duitse evan
gelische kerkendag gehouden. Het
motto van deze dag(en) was "draagt
elkanders lasten". Deze tekst staat
ook op de zegel (uiteraard in het
Duits) die West-Berlijn op 17 mei
heeft uitgegeven. De zegel heeft
een waarde van 40 pfennig.
Van 26 augustus tot 4 september
zullen in West-Berlijn de poorten
open zijn van de internationale
radio- en tv-tentoonstelling Berlin
77. West-Berlijn vestigt op 13 juli
reeds de aandacht op deze tentoon
stelling door de uitgifte van een ze
gel van 50 pfennig. De zegel ver
beeldt een oud telefoontoestel uit
het jaar 1905 en een modern drukk
noptoestel. De afbeelding op deze
zegel is (dan ook) bijna identiek aan
de motieven op de zegels die tal van
landen hebben uitgegeven naar
aanleiding van het feit dat Graham
Bell 100 jaar geleden de eerste tele
foonverbinding tot stand bracht.
HERO WIT
De Leidenaar Wim Heemskerk (56)
is er niet ingeslaagd zijn titel van
"Open Damkampioen van Kat
wijk" te prolongeren. Joop Bur
gerhout ging dit keer met de eer
strijken. Toch de aandacht voor
Heemskerk, want hij speelt het spel
op een unieke wijze. Zoals iedere
goede dammer, die een partij speelt
om te winnen, zijn eigen winst
methodiek heeft van bijvoorbeeld
een rechtlijnige strategie-methode
of zoals vooral in de lagere regionen
consequent op slagzetten spelen,
heeft Heemskerk zijn eigen
winst-methode, die misschien het
beste met die van Andreiko over
eenkomt: in iedere stand, of dat nu
in het eindspel, middelspel of ope
ning is, naar spanningen toewerken
- zonder zich nu al te veel aan te
trekken van de "heilige" strategi
sche wetjes. Zijn de standen op het
hoogtepunt gekomen, dan komt
het erop aan of men alles tot in de
Finesses berekend heeft, want vaak
betekent in dergelijke stellingen
dat een minieme afwijking de partij
verloren doet gaan.
Dat zoiets erg veel van de krachten
vergt, staat buiten kijf. Als een
stand gespannen is, dan zal de spe
ler dit ook zijn. Vier, vijf uur achter
elkaar spelen in topspanning en
daarbij constant varianten van tien,
twintig zetten diep berekenen, kan
op den duur slopend werken.
Evenwel, Heemskerk is er nog aar
dig gezond onder gebleven.-Uit het
kampioenschap een geweldige par
tij van hem, die zonder enige twijfel
de fraaiste was van het hele toer-
wit: W. Heemskerk - zwart: J. D.
Burgerhout
Katwijk 23 mei 1977. 5e ronde
1.32-28 19-23:2.28:19 14:23:3.37-32
10-14: 4. 34-30 13-19: 5. 30-25 8-13;
6. 41-37 2-8: 7. 46—41 20-24; 8. 33-28
14-20; 9. 25:14 9:20: 10.40-34 17-21;
11. 34-30 5-10; 12. 28-22! 18:27; 13
31:2221-26; 14.32-28 23:32; 15.37:28
16-21 Zwart weet niet zo goed wat
hij met de stand aan oet 16. 41-37
11-16: 17. 22-17!!!Een 22-17!! Een
zet. die het zwarte spel bijna ver
pulvert (zie diagram) Op 7-11,21-27,
3-9 of 4-9.17 4-9:18.38-33! Nu is
24-29/29 verboden wegens 17-11,
28-22 en 39-33. En passant dreigt
wit te winnen door 17-11 en 28-23.
M W,
s
r:3 M
s
'j j
1 i
JS. ..M
..J
0
lis
30
12-18 volgt 30-25 met dam. Op
13-18 volgt 37-31x31, waarna 21-26
verhinderd is. Op 10-14 komt 28-23
en op 20-25 komt er een damzet
naar veld twee door 17-11,28-23 en
38-33 of 38-32. Dus gedwongen is
De variant die zwart nu neemt is
gedwongen: 18... 19-23; 19. 28:19
24-29; 20. 33:24 20:29: 21. 43-38
13:24: 22.30:19 7-11; 23.39-33 11:22;
24. 33:24 9-14; 25. 45^10 14:23! In
zulk soort situaties is een eerste
vereiste het hoofd koel te houden.
De grootste ellende is voor zwart nu
achter de rug. Het vervolg van de
partij: 26. 40-34 12-18; 27. 34-30
23-28 (gedw.); 28. 44-39 1-7; 29.
39-34 10-14:30.30-25 8-13; 31.34-29
£8-33!; 32.38-32 en na 7-12,14-20 en
22-28 bloedde de partij naar remise.
Het laatste diagram is de Finale van
de partij Jan Vrolijk (Bodegra-
ven)-Heemskerk uit de zesde ron
de. Dit fragment is typerend voor
Heemskerk. Wit (Vrolijk) heeft een
iets mindere stand, maar hij verrast
zijn tegenstander met een zeldzaam
offer. 1. 32-28!! 23:32; 2. 34-29.
"HJ"
Qf 3 3
Li :Q li:
Zwart kan nu de remise grijpen
door 32-37 en 37-42. Maar..
Heemskerk ziet nog een minieme
kans op winst: 2. 14-20 (ondanks
de kans is dit niet de beste); 3. 29-23
19:28; 4. 33:22 17:28; 5. 31-27 32:21;
6. 26:8! 28-32; 7. 8-3? en zwart wint
nu nog door 7. 32-38: 8. 43:32
11-17; 9. 3:21 7-12; 10. 21:30 25:43 en
Vrolijk gaf gedesillusioneerd op.
JOOP BURGERHOUT
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vinden?
De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
Horizontaal
I. lGroot ben je pas helemaal
in het bad.
8. Flinke mannelijke boom uit
de onderwereld.
9. Vijf medeklinkers om een
klinker moet U voor de winter
nog even uitzoeken.
12 Met deze klap een stap dich
terbij komen.
13. Aanhangsel van een oude
bak.
14. De staaf in de golf.
17. Als U de maat bip het lager
onderwijs ziet, O, zie er dan een
krans omheen.
18. Het streven achter de
vangst.
19. Als U Uw roman kwijt bent,
kunt U dit zeggen, als U het
maar bijhoudt.
22. Kwajongens die de lucht
ingaan.
24. Is E niet bij de skiër om te
betalen?
25. Vracht betalen in dit straa
tje.
26. De noten uit de kachel.
29. Gebak sluit precies in het
voedsel.
30. Naar verluidt kunt U dit li
chaamsdeel eten.
31. Welriekende kooktuin van
Nederland.
Vertikaal
2. De roe hanteren met rege
lmaat.
3. Speciale vis voor deze net
ten, wat een dwaas gepraat.
4. Het ruw maken van de
bergruimte.
5. Staat de razende den anders
niet in de bijbel?
6. Het insect dat bij de toe
gang de wacht houdt voor de
hond.
7. Straf bij Amsterdam in de
winter.
10. Als er gehakt wordt valt het
in die plaats anders.
II. De aardse uienpellerij.
15. Draai het heksje eens on
dersteboven in één rubriek.
16. Toen ik je 's zag, zag je er
veel deftiger uit.
20. Een doekje van een dwaas,
dat is kletserij.
21. De jongen van de omroep
verzorgt dit verhaal.
22. Met veel bombarie zie je
gindse jongen staan.
23. Daar vandaan naar de muur
lopen.
27. Een vervelend joch dat verf
door elkaar gooit.
28. Met z'n drieen gingen we
tijdens de tocht bij O langs.
De eerste prijs van 10.- werd toe
gekend aan mevr. Wouters, Agaat
laan 289 te Leiden. De tweede prijs
van 7.50 werd toegekend aan
mevr. J. Scheps-Bouwmeester,
Stadhoudersdreef 129 te Katwijk.
De twee prijzen van 5.- werden
toegekend aan de heer J. C. Koor
des, Terweeweg 12 te Oegstgeest en
aan de heer J. W Veenhof, Joh. de
Wittstraat 29 te Leiden.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.
Oplossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding "Kruiswoord
raadsel" voor donderdag zenden
aan Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, Leiden.
ubui jajjutj uajeq -g
*a'j luejjfiz jajse.1 7,
jodde uba jaajs 9
joduiaojq g
ja>(>faa\ ap uba dou>(
Suiunapaojs do atynjspisjaA g
puoq uba atyap z
SBBAuauiaoiq
