„Zo, is Ajax
FC Avondrood:
dan kampioen?"
EERSTE ALGEMEEN TECHNISCHMUSEUM
Frits Barend: „Ik doe de boodschappen"
Henk van Dorp„En ik was af
Tentoonstellingen in Delft trokken tot nu toe 12.000 bezoekers
De heren Frits Barend en Henk van
Dorp, dagen na de uitzending nog
sissend van boosheid: „Het was
de laatste keer FC Avondrood,
anders hadden we weer een
enorme rel getrapt. De voetballer
die dagelijks door de wereldpers
wordt gezocht, maakt voor ons
een hele dag vrij en wij brengen
het nog geeneens op om zijn
naam goed te schrijven. Het enige
wat wij zonder meer doen is af
spraken nakomen en het enige
dat wij willen is dat afspraken
ook worden nagekomen. Cruyff
goed ondertitelen is ook een af
spraak. Het is maar goed dat we
de verantwoordelijke man voor
lopig niet zien, want we zijn in
staat zo iemand helemaal verrot
te schelden".
Gifkikkertje
Frits Barend blijft altijd nog even
namopperen. „Cruyff met een
,,f', hoe haalje het toch in je malle
kop...?!". Barend, die met het
krulhaar, het gifkikkertje van de
twee. Henk van Dorp maakt zijn
ogen tot spleetjes als hij luistert.
Hij kijkt vaak door spleetjes,
want Frits praat veel.
Dat mag van Henk. „Goed zo
kleine, zeg jij het maar, zo gaat ie
goed...", zie je hem denken.
En het verdere verhaal laten we de
FC spreken zoals Frits en Henk
dat vinden: eenstemmig en met
één stem. Slechts wanneer de
twee aanvoerders opmerkingen
maken die hun persoon typeren
zal de betreffende voornaam
worden ingevoegd, zoals dat in
sportverslagen gebruikelijk is.
Daarom maar meteen nog even
Frits: „Cruyff met één „fen dat
vijfentwintig minuten lang op het
scherm geprojecteerd...".
Lastig
Na lang zoeken heeft de FC einde
lijk dat voorbeeld gevonden,
waaruit moet blijken dat het ei-
Door
Peter Dijkgraaf
en
Frans Happel
genlijk logisch is dat er in drie
jaar tijd tenminste drie heuse te
levisieregisseurs versleten zijn en
dat het maandelijkse sportpro
gramma bij de VARA intern
nogal wat ruzie veroorzaakte.
De regisseurs: 1) Frans Boelen - de
enige waarmee Frits en Henk
goed hebben samengewerkt. Zij
over hem: „Frans was heel ge
dreven". Hij over het tweetal:
„Een erg leuk programma, maar
het zijn wel twee verdomd lastige
jongens". Boelen moest FC
Avondrood verlèten, omdat de
VARA hem wilde inzetten als re
gisseur voor de Seniorenshow
„Dat ik dit nog mag meemaken".
Boelen en de FC gingen met een
hand uiteen, ondanks een aantal
botsingen, vooral als het om de
tailkwesties ging.
Regisseur 2: Hans Klaassen. Tus
sen de FC en hem ontstond bin
nen korte tijd zoveel misverstand
en onbegrip, dat de FC al snel
stelde: het programma mag best
met Klaassen worden voortgezet,
maar dan zonder ons. Dit besluit
werd mede ingegeven door het
feit dat Frits en Henk in contact
waren gekomen met:
Teleurstelling
Regisseur 3: Wim van der Linden,
medewerker aan tal van opval
lende VPRO-produkties. De FC
had „intuitief" het gevoel dat er
met Van der Linden een gewel
dige samenwerking mogelijk zou
zijn. Dat gevoel bleek niet te
kloppen. Het werd voor beide
partijen een grote teleurstelling,
omdat Frits en Henk zelfs uitge
sproken ideeën ventileerden over
de techniek van televisiemaken,
die dus niet aansloten bij de zeker
op dat gebied van eigen kunnen
overtuigde Van der Linden. Re
gisseur 3 liep na twee maanden
boos weg.
Daar de VARA verder geen regis
seurs voor dit genre meer voorra
dig had, werd voor de laatste twee
uitzendingen Hans Klaassen
met frisse tegenzin teruggevraad.
Bloeddruk
Mede-initiatiefnemer tot het pro
gramma FC Avondrood en de
enige in de steeds wisselende op
stelling met een vast contract
(van de VARA) Jan Leijendekker
was al eerder uit de selectie ver
wijderd. Aan het begin van het
derde en laatste jaar Avondrood
stelden Frits en Henk als eis dat
Leijendekker als producer moest
worden vervangen. Leijendek
ker, die op dit moment thuis ver
blijft met een veel te hoge
bloeddruk door een pakket aan
spanning bij de VARA: „Geen
commentaar, al wil ik wel zeggen
dat ik het jammer vind dat'het
programma niet meer bestaat".
Dit alles ter aanvulling op de offi
ciële publicatie van de VARA, dat
de tweede aanvoerders van de
FC. „een jaartje rust wilden hou
den, teneinde nieuwe ideeën op
te doen". De FC: „Laten we het
niet moeilijk maken, we zijn in
derdaad én eigenwijze én lastige
jongens. We dachten dat we wis
ten hoe we een televisiepro
gramma moesten maken en we
weten het nu nog niet".
En: „Terugkijkend op de pro
gramma's van de eerste twee jaar,
die waren bijna gênant om aan te
zien". „De filmonderwerpen
hadden bijna altijd iets uitlegge-
rigs, pas het laatste jaar zijn we
ook de camera als topsporter
gaan beschouwen. De eerste ja
ren zijn er verschrikkelijke din
gen gebeurd. Voornamelijk door
ons toedoen. We hebben in die
tijd echter wel volledig geiso-
leerd gewerkt. Natuurlijk een
vreemde zaak, dat twee free
lancers, twee nieuwkomers bij te
levisie, de totale verantwoorde
lijkheid kregen over een pro
gramma. Pas het laatste jaar
haalde Ben Eikerbout (adjunct
directeur VARA-tv) ons uit dat
isolement, maar een aantal
VARA-medewerkers kon in
middels ons bloed wel drinken.
Nee, vraag nou alsjeblieft geen
namen, of precieze voorbeelden,
want we zijn al eens bedreigd
door jongens die een karate-
klap in huis hebben".
VPRO
Of ze volgend jaar met een FC
Avondrood terugkomen en of dat
weer bij de VARA zal gebeuren,
is nog de vraag. De FC: „Dat
hangt volledig af van het team
waarmee we zouden moeten
werken. Uiteindelijk hadden we
het laatste jaar een goede ge^
luidsman, een goede cutter en
een goede cameraman gevonden,
jongens die begrepen wat wij
wilden en zich met ons blauw er
gerden aan dingen die rond FC
Avondrood gebeurden. Wij wil
den geen ander sportprogramma
maken, we wilden gewoon een
sportprogramma maken en voor
ons is er maar één manier om
sport te benaderen".
Ben Eikerbout zei na de laatste uit
zending van FC Avondrood dat
de deur bij de VARA voor Frits en
Henk altijd zal blijven openstaan.
Op 13 oktober zal dit drietal
daarom oriënterend rond de tafel
gaan zitten. Maar de VPRO zou
ook een mogelijkheid zijn. De
KRO niet meer. Henk: „Met die
achterlijke Langebent en Van
Agt is deze omroep voor ons af
gevallen".
Een nieuwe serie FC Avondrood zal
volgens Frits en Henk „niet meer
zo mild van toon zijn". „De evolu
tie hebben we gehad, nu 2ou ei
genlijk de revolutie moeten ko
men. Maar voorlopig zyn we blij
dat we er afzijn, we hebben ons in
jaren niet zo lekker gevoeld. We
hebben geprobeerd ons voor
honderd procent in te zetten én
voor Vrij Nederland (het week
blad waaraan het tweetal al ge
ruime tijd is verbonden, sinds vo
rig jaar in vaste dienst) én voor
onze gezinnen én voor FC
Avondrood". Frits: „We zijn op
gewekt gek geworden".
Frits grijnst Henk toe. „Hij is de-
meest inventieve van het duo".
Henk lurkt door zijn pijp: „Maar
Frits is de beste uitvoerder".
Frits: „Ik doe meestal de bood
schappen".
Henk: „En ik was af'.
Vakbond
Wacht even, we kunnen wel leuk
gaan lachen, maar de voetballers
vakbond en het opperhoofd
daarvan, Karei Jansen, liggen
nog wel steeds geblesseerd tus
sen de brokken die de FC hier en
daar gemaakt heeft. Waarom be
naderde de FC Cor Coster's Inter
Football met zulk behoudend
spel en moest de WCS meteen
zo zwaar in de verdediging
De FC: „In pro-Palestijns gezel
schap willen we geen kwaad
woord horen over Israel, maar
temidden van het domme pro-
Israel-gepraat voelen we best iets
voor de argumenten van de Ara
bieren. We zien het niet zitten om
domweg goed te keuren wat de
voetballersvakbond overhoop
haalt. Dat is ook ons grote be
zwaar tegen een programma als
bijvoorbeeld „In de rooie haan",
waarin wat de PvdA doet altijd
goed zou zijn".
Maar voor de buitenwereld blijft
het vreemd overkomen, dat de
FC de kapitalistisch ingestelde
Cor Coster min of meer in be
scherming neemt.
„Dat zeker niet. Maar voor ons staat
het niet vast, dat Inter Football
ten koste van de voetballers zo
snel mogelijk zo veel mogelijk
geld wil verdienen. Wij hebben
volledig inzicht gekregen in de
boeken en we hebben geconsta
teerd dat Coster alles zakelijk fair
afhandelt".
Zijn jullie nog naar de kampioens
receptie van Ajax geweest
De FC: „Zo... is Ajax kampioen ge
worden...?"
Tweeling
Hoewel Frits en Henk dit interview
binnendolden, met lacherige
opmerkingen over eerdere
vraaggesprekken, waarin steeds
belangstellend werd geyifor-
FC Avondrood zal voorlopig de sporthemel niet meer bloedig kleuren.
Gelukkig voor de mensen die zich met sport belangrijk maken. En zeker
gelukkig voor die ene televisietechnicus. Die tijdens de laatste uitzending
van de FC Avondrood Johan Cruyff met een „f" te weinig ondertitelde.
Samen
Ze gaan ook altijd samen naar een
voetbalwedstrijd.
Frits: „Alleen? Dat doe ik nooit
meer. Ik heb het laatst nog eens
geprobeerd. In mijn eentje naar
het Olympisch Stadion. Ik dacht
dat ik ziek werd".
Sinds 1969 doen Frits en Henk
bijna alles samen. Alleen hun
beiderlei gezinnen bleven auto
noom. In '69 produceerde Henk
het Veronicaprogramma „Spor
tief zijn, beter worden" en haalde
Frits („het was het eerste leuke
sportprogramma wat ik hoorde")
aan boord. Nadat het schip Ver
onica definitief was opgebracht,
bracht Frits - die toen al free
lance medewerker van Vrij Ne
derland was Henk onder de pan-
De FC: „Na Veronica hadden we de
afspraak gemaakt: we zoeken
samen werk".
Henk: „Dat geeft ook een band"
Frits: „Zo is het eigenlijk gekomer
dat we ongeveer van elkaar
houden".
Ruzie
De FC: „We hebben wel eens ruzie
maar die ruzie ontstaat bijna al
tijd als we op een gegeven mo
ment door invloeden van buiten
af niet meer onszelf kunnen zijn.
Verder kun je rustig zeggen, dat
we allebei eigenlijk twee geluk
kige huwelijken hebben. En dat
blijft zo."
Het FC
Avondrood
duo is er nóg
niet overheen:
"Cruvff met
één "f. Hoe
haal je het
toch in je
malle
kop
Henk van
Dorp (links) en
Frits Barend:
samen onder
de plu en
samen werk
zoeken. "Zo is
het eigenlijk
gekomen dat
we ongeveer
van elkaar
houden
meerd wie nu precies wat doet in
de combinatie, blijft deze sport
journalistieke tweeling een klein
godswonder en kan men zich af
vragen of ze nu ieder de helft van
één zijn.
Henk: „Daar hebben we nog nooit
over nagedacht".
Frits: „We staan steeds met de rug
gen tegen elkaar".
De middelen waarover het TTC
beschikt zijn beperkt. Het budget is
niet groter dan een 40.000 gulden en
voor overige inkomsten is het mu
seum afhankelijk van giften uit het
bedrijfsleven. Voorts krijgt het mu
seum steun van de vereniging van
vrienden van het TTC, "Histechni-
Directeur Makkink heeft vlak naast
de deur in elk geval een grote bron
om materialen uit te putten. De
Technische Hogeschool beschikt
over ruime collecties van tal van
werktuigbouwkundige en elektro
nische apparatuur. Op zolders en in
kelders ligt ook nog veel historisch
materiaal opgeslagen.
Het TTC heeft al weer een aanta
nieuwe tentoonstellingen in voor
bereiding, onder meer een exposi
tie over de offshore-industrie, over
computerprints en over golfbewe
gingen.
"Met behulp van historisch mate
riaal is veel verklaarbaar te ma
ken", zo verduidelijkt directeur
Makkink zijn streven, dat geba
seerd is op kleine overzichtelijke
tentoonstellingen, zodat het ook
voor leken verteerbaar blijft.
Het Technisch Tentoonstellings-
centrum is gevestigd aan de Kana-
alweg 4 in Delft. De exposities zijn
gratis te bezichtigen op maandag
tot en met zaterdag van 10.00 tot
17.00 uur.
DELFT - In de Londense wijk Kensington staat een
enorm technisch museum, het Science Museum. In hon
derden zalen staan daar vele duizenden apparaten en ma
chines opgesteld, die een aardig inzicht geven in de ge
schiedenis van de techniek gedurende de loop der eeu
wen. Veel van die apparaten mag de bezoeker via een
knopje of hendeltje zelf in werking stellen. Zelfs voor de
technisch volledig onderontwikkelde bezoeker gaat er
een wereld open.
Op het ogenblik zijn er twee ten
toonstellingen te bezichtigen in het
TTC. Tot 30 juli is er een expositie
die een beeld geeft van de geschie
denis van de mijnbouw in
Tsjecho-Slowakije. Het materiaal
daarvoor is afkomstig van het Na
tionaal Technisch Museum in
Praag. Voorts is er een tentoonstel
ling te zien tot 16 juli over ander
halve eeuw geschiedenis van het
Noordhollands Kanaal en de aanleg
daarvan.
Techniek wordt plotseling begrij
pelijk en duidelijk. Oude machines
zijn toch al vaak veel minder inge
wikkeld, maar ze maken ook een
hoop duidelijk over de werking van
vandaag de dag gebruikte appara
ten en toestellen. Het Science Mu
seum in Londen is eigenlijk een
uniek museum.
Door
Jan Kees Kokke
Nederland kent zo'n museum dus
niet. We hebben hier wel enige tien
tallen technische musea, maar die
zijn vrijwel zonder uitzondering
gespecialiseerd op een bepaald ge
bied. Vaak houdt zo'n specialisatie
ook verband met een ambacht of
fabricageproces dat plaatselijk
beoefend werd. Zo kent Utrecht het
bekende Spoorwegmuseum, in het
Brabantse Asten staat een klok
kenmuseum, Scheveningen heeft
een visserijmuseum en Sliedrecht
een Bageermuseum.
Het TTC heeft tenslotte een kleine
permanente expositie over ver
brandingsmotoren, waarbij een
aant al modellen staan van de oud
ste gasmotoren in ons land.
Te weinig bekend
Sinds kort heeft ons land er een
nieuw technisch museum bij, dat
zich in tegenstelling tot de be
staande, juist meer wil werpen op
algemene technische ontwikkelin
gen. Dat is het Technisch Tentoon-'
stellings Centrum (TTC) in Delft;
een soort van mini-Science' Mu
seum, met een fractie van de moge
lijkheden en middelen, waarover
het beroemde Londense museum
beschikt.
Bijna twintig jaar lang is men in
Delft met de voorbereidingen voor
dit museum bezig geweest. In sep
tember vorig jaar werd het Tech
nisch Tentoonstellingscentrum
tenslotte officieel geopend door
e over mijnbouw in Delft: "We zijn eigenlijk
minister F. H. P. Trip voor Wetens
chapsbeleid. Het museum bestaat
nog nauwelijks een jaar. Deson
danks is directeur ir. J. H. Makkink
er in geslaagd om al een aantal ten
toonstellingen te organiseren in het
voormalige gebouw voor Geodesie
van de TH aan de Kanaalweg in
Delft. Daar kreeg het TTC de be
schikking over 500 vierkante meter
expositieruimte in de zalen, waar
vroeger landmeetkunde werd ge
doceerd.
Mijnbouw
Zo is er in het Technisch Tentoon
stellingscentrum al een tentoon
stelling geweest, die een overzicht
gaf van de geschiedenis van de
bruggenbouw in de wereld. Er was
voorts een expositie van modellen
naar schetsen van Leonardo da
Vinei. Er was een tentoonstelling
over industriële archeologie en een
expositie onder de titel „Van
stoommachine tot straalmotor".
„We hebben vorig jaar zo'n 12.000
bezoekers gehad", vertelt directeur
Makkink. „Dit jaar wil ik er wel
20.000 hebben. Maar ik ben bang
dat ik dat aantal niet haal. Dat komt
omdat we eigenlijk nog niet vol
doende bekend zijn". Die onbe
kendheid houdt volgens hem deels
verband met het feit dat technische
tentoonstellingen over het alge
meen minder publiciteit krijgen
dan exposities over kunst. Deson
danks is er de laatste jaren een dui
delijk waarneembare toename te
bespeuren in de belangstelling
voor oude machines en technische
monumenten, de zogenaamde in
dustriële archeologie.
