Kamercommissie
kritiseert BVD
Politie
grendelt
Molukse
wijk af
Geen verkeerde tolerantie
/^Leer windsurfen
in één dag
in Reeuwiik
Geen derde betrokken bij liefdesdrama in Breda
V. coenruHes
Gijzelingsplannen onbekend
nieuwe
Ruim acht
miljoen voor
onderzoek
windenergie
11
NUT AUTOKEURING BETWIJFELD
VRIJDAG 17 JUNI 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
BREDA (SP) - De dood van de ne
gentienjarige Monique Philippart
en de 34-jarige Ad van Koolwijk uit
Breda lijkt het gevolg van een
crime passionel. De Bredase re
cherche gaat er vanuit dat er geen
derde bij het liefdesdrama betrok
ken is geweest. Zij houdt het er op
dat de smoorverliefde Monique
eerst met een messteek recht in het
hart haar vriend om het leven heeft
gebracht en vervolgens met twee
messteken een einde aan haar eigen
leven heeft gemaakt.
Hoofdinspecteur W. van Bruggen,
de Bredase recherchechef vertelde
gisteren: "Natuurlijk weten we
nooit voor de volle honderd pro
cent zeker wat er zich in het kamer
tje van Monique aan de Nassaus-
traat heeft afgespeeld. Wij sluiten
niet per sé uit dat iemand anders de
dader is. Het gedetailleerde techni
sche onderzoek heeft echter niets
opgeleverd waaruit je de betrok
kenheid van een derde mag aflei
den.
Ad van Koolwijk, die een cafe dreef
in het uitgaanscentrum van Breda,
is jaren geleden gescheiden van zijn
vrouw. Sinds enige tijd was hij ver
loofd met een meisje. Tegelijkertijd
had hij een verhouding met Moni
que. Zij heeft de laatste tijd tegen
vrienden en vriendinnen meerma
len gezegd dat zij Ad nooit zou
kunnen missen en dat zij het nooit
zou kunnen verkroppen als hij hun
verhouding zou beëindigen.
Voor zover de politie heeft kunnen
reconstrueren is het volgende ge
beurd: in de nacht van maandag op
dinsdag, legen tweeën, zijn Ad en
Monique uit het cafe van Ad ver
trokken naar de woning van Moni
que. Zij zijn daar rechtstreeks naar
toe gegaan. Buurtbewoners heb
ben korte tijd later de auto van Ad
de Nassaustraat zien inrijden. In de
kamer van Monique moet zich al
vrij snel het drama hebben afge
speeld. Maar pas woensdagmorgen
ontdekte een vriendin van Moni
que beide lichamen.
Uit het sporenonderzoek en aan de
hand van allerlei stille getuigen is
duidelijk geworden dat Monique
haar vriend in zijn slaap met slechts
een steek met een keukenmes heeft
verrast. Vervolgens heeft zij het
mes in haar eigen hartstreek gesto
ken Het mes is toen uit haar hand
gegleden en op het kleed naast het
bed gevallen. De kamer was in
volmaakte orde. Er was niets over
hoop gehaald om doorzocht en ook
was er mets verbroken zodat roof
als motief meteen al geschrapt kon
worden.
Bij het onderzoek van het mes zijn
vingersporen gevonden. De sporen
zijn echter te nietig om ze te kunnen
vergelijken met vingerafdrukken.
De politie verbindt aan het vinden
van die sporen echter wel de con
clusie dat er geen handschoenen
zijn gebruikt, iets waarvan een in
breker naar alle waarschijnlijkheid
gebruik had gemaakt.
DEN HAAG (ANP) - Na de overval op de Indonesische ambassade in 1970
en de verijdelde plannen tot gijzeling van de koningin had van de binnen
landse veiligheidsdienst (BVD) meer verwacht mogen worden.
Deze kritiek uitte de vaste Kamer
commissie voor de inlichtingen- en
veiligheidsdiensten op 27 januari
1976 in een gesprek met de minister
van Binnenlandse Zaken over het
functioneren van de BVD in ver
band met de treinkaping bij Beilen
en de bezetting van het Indonesi
sche consulaat-generaal in Am
sterdam.
Blijkens het gisteren verschenen
verslag van de commissie wees
men de minister er op dat de BVD
er nu juist is om, indien de be
scherming van de rechtsorde dit
vereist, inlichtingen te verwerven.
„Had ook het veelvuldig wapenbe
zit in Zuidmolukse kring niet tot
eerder ingrijpen moeten leiden?
Geven de gebeurtenissen de rege
ring nog aanleiding tot wijziging
Nederlander
wordt berecht
in Somalië
LONDEN (AP) - De Nederlander
George de Neff zal op 25 juni teza
men met drie andere personen, een
Zwitser, een Engelsman en een
Zuidafrikaan, in Somalië voor het
gerecht verschijnen, nadat hij daar
al zes maanden in gevangenschap
heeft doorgebracht.
De vier waren op 5 november van
het vorig jaar met hun jacht met De
Neff als kapitein, van de Seychellen
vertrokken.
Het jacht was echter in een woeste
zee ten zuiden van het puntje van
Kaap Hoorn gestrand en had
schipbreuk geleden.
De regering van Somalië, die arg
waan koesterde tegen hun jacht vol
met radio-apparatuur, verrekijkers,
een fototoestel en kaarten, be
schuldigde hen van spionage en
van wederrechtelijke binnenkomst
in het land. en nam ze in november
in hechtenis.
Nederland en de andere landen
hebben diplomatieke druk uitgeoe
fend en .men hoop dat Somalië de
beschuldiging van spionage laat
vallen.
van haar tot dusver gevoerde be
leid?" Dat vroegen de leden van de
commissie zich bij die gelegenheid
af.
De commissie wordt en werd des
tijds voorgezeten door PvdA-
fractievoorzitter Van Thijn en be
stond verder uit de fractievoorzit-
Volgende week
debat over
gijzelingen
DEN HAAG (ANP) - De hand
having van de rechtsorde zal
centraal gesteld worden in het
kamerdebat volgende week
donderdag over het door de re
gering gevoerde beleid ten aan
zien van de gijzelingen. Kamer
voorzitter Vondeling heeft dit
gisteren meegedeeld. In het de
bat zullen zonodig ook inlei
dende opmerkingen gemaakt
kunnen worden over de maat
schappelijke aspecten van de
Zuidmolukkers in ons land. in
het bijzonder over de verhou
ding tussen Zuidmolukkers en
Nederlanders. Ook mag in het
Kamerdebat melding worden
gemaakt van politieke aspira
ties van sommige Zuidmolukse
groepering.
Op een later te bepalen tijdstip
zal een tweede openbaar debat
worden gehouden, waarbij aan
alle aspecten van de Zuidmo
lukkers in ruimere zin aandacht
wordt geschonken. Ter voorbe
reiding van het debat over het
gevoerde beleid heeft inmid
dels een aantal fracties een aan
tal vragen van feitelijke aard ge
steld, waarop de regering in
haar rapportage over de gijze
lingen zal antwoorden. Het rap
port verschijnt aan de voor
avond van de gedachtenwisse-
ling in de Kamer, zo is toege
zegd.
advertentie
Verslaggever Arnold Jan Scheer bezocht
de Maharishi Universiteit om na te gaan of het
allemaal echt kan: te zweven, onzichtbaar te
worden, te vergroten of verkleinen,supernormaal
te horen of op twee plaatsen tegelijk te zijn. Hij
zweeft zelf lustig mee, tot verbazing van de experts.
ters Aantjes (ARP), Andriessen
(KVP), Wiegel (VVD), De Gaay
Fortman (PPR), Drees (DS'70),
Kruisinga (CHU) en Terlouw
(D'66).
Minister De Gaay Fortman wees de
commissie er op dat het voor de
BVD heel moeilijk is inlichtingen
uit Zuidmolukse kring te ver
krijgen. Het is een in menig opzicht
gesloten gemeenschap met een
heel eigen code. Bovendien is dit
onmogelijk wanneer het min of
meer losse clubjes betreft zoals dat
waaruit de treinkapers voortkwa
men. De actie bij Beilen was voor
de regering als een volkomen ver
rassing gekomen. De bezetting van
het consulaat-generaal was een
spontane actie naar aanleiding van
de treinkaping, aldus De Gaay
Fortman. Vast staat dat ook de
Zuidmolukse leiders niet van de
plannen op de hoogte waren. De
kern van de beramers van de trein
kaping bij Beilen woonden in twee
bijeen gelegen straten van de
Zuidmolukse woonwijk in Bo-
vensmilde. Deze kern heeft de gij
zelingsactie gedurende een tiental
weken voorbereid, zo deelde de
minister mee.
De commissie kon toen voor deze
zienswijze van de minister wel enig
begrip opbrengen maar meende
toch tot haar kritiek te moeten ko-
Zuidmolukse jongeren. enkelen met een shawl voor het gezic
houden de wacht aan de binnenzijde van hun barricade.
KRIMPEN A DIJSSEL (ANP) -
De politie heeft gisteravoxid
roxid zeven uur de Zuidmolukse
wijk in deze gemeente met ge
pantserde wagens afgegren
deld. De gemeentepolitie had
daarvoor steun aangevraagd
in Rotterdam en vaxi de rijkspo
litie te Den Haag.
De moeilijkheden in de Zuidmo
lukse wijk zijn volgens de politie
ontstaan toen enkele jonge
Zuidmolukkers een rechercheur
van de gemeentepolitie te lijf
wilden gaan. Dat gebeurde in
de openbare bibliotheek, vlak
bij de Molukse wijk.
De rechercheur was gealar
meerd na moeilijkheden tussen
de jongens en de leiding van de
bibliotheek. Hij moest assisten
tie inroepen van een patrouil
lewagen
De Zuidmolukse jongeren ver
dwenen daarop in de Molukse
i herkenning te voorkomen,
wijk, maar kwamen later terug
(ongeveer 25 man sterken
gooiden ruiten in van de bi
bliotheek. Ze hakten ook enkele
bomen om ixi de wijk en vorm
den daarmee barricades.
De gemeentepolitie in Krimpen
was volgens de korpschef ge
noodzaakt assistentie in te roe
pen van andere politie-
eenheden. Zo leverde de rijks-
pliolitie in Den Haag een vijftal
patrouillewagens en arriveerde
later de mobiele eenheid van de
Rotterdamse politie.
Rond half tien was het weer rus
tig in de afgegrendelde Zuidmo
lukse wijk. Achter de afzetting
verdrongen zich nog wel hoix-
derden nieuwsgierigenOm een
confrontatie tussen de Zuidmo
lukkers en de overige bevolking
van dit plaatsje te voorkomen
wordt de afzetting de komende
uren gehandhaafd
AMSTERDAM (SP) - De ministers
Lubbers en Trip hebben ruim ach-
teneenhalf miljoen gulden be
schikbaar gesteld voor het verdere
onderzoek naar de mogelijkheden
van windenergie. "Dat is een fors
bedrag gezien het feit dat we nog
aan het begin van een lange wande
ling staan wat die windenergie aan
gaat", zei minister Lubbers op
Schiphol-oost. Hij stelde daar de
nieuwe windturbine bij Fokker
VFW in gebruik.
Bij vier a vijf meter wind per se
conde gaat die turbine energie leve
ren. Bij een jaarlijks gemiddelde
van zeven meter per seconde, zoals
Den Helder dat meet produceert de
windturbine 1,6 kilowatt per uur.
Maar het gaat bij dit
"mayonaiseklopper"-achtige appa
raat niet zozeer om het opwekken
van energie maar om het meten en
het opdoen van ervaring.
Deze proefopstelling is het begin
van de tweede fase in het nationaal
onderzoekprogramma windonder-
zoek. Dat moet begin 1981 uitmon
den in een proefbedrijf van een
windturbine met een rotor-
diameter van 25 meter. Ter verge
lijking: het nu op Schiphol-oost
draaiende apparaat heeft een dia
meter van 5,3 meter.
Fokker heeft zich hierbij gebaseerd
op het ontwerp van de Fransman
Darrieus uit 1925. Die is van alle
kanten "aanblaasbaar" en heeft dus
als voordelen dat hij niet in de wind
hoeft te worden gericht zoals de
windmolens dat wel moeten.
Er wordt gedacht aan windturbines
met een rotordiameter van vijftig
meter. Technisch directeur ir. J.
Pelser van het energie
onderzoekcentrum Nederland
(EON) schat dat er 1250 van deze
windturbines nodig zullen zijn om
een gelijk aantal kilowatt-uren te
produceren als een elektrische cen
trale van 500 megawatt.
Pas als er ongeveer vijfduizend van
deze grote "windmolens" langs de
Noordzee en mogelijk ook langs het
IJsselmeer worden opgesteld kan
windenergie tien a twintig procent
van de Nederlandse elektriciteit le-
Molleman (PvdA) over houding ten opzichte van Zuidmolukkers
Door
Bert Paauw
LEIDEN - De recente gijzelingsac
ties van Zuidmolukkers in
Drente drukten ook Tweede Ka
merlid Henk Molleman (PvdA)
weer eens nadrukkelijk op de
problematiek van deze bevol
kingsgroep. Molleman, zo onge
veer de enige parlementariër in
ons land die zich full time bezig
houdt met de problematiek van
minderheidsgroepen, reisde naar
Smilde om de Molukse bevolking
duidelijk te maken dat de gijze
lingen alleen maar afbreuk doen
aan hun politieke idealen.
Molleman: ,,De klok is weer terug
gedraaid. Met dit soort acties
wordt geen discussie bereikt over
hun politieke idealen van een
Vrije Zuidmolukse republiek. In
tegendeel, men gaat de Zuidmo
lukkers in Nederland steeds
meer als een sociaal probleem
En juist dat laatste willen de Zuid
molukkers niet. Zij willen poli
tiek serieus genomen worden
met hun denkbeelden over de
Republiek Maluku Selatan
(RMS). Denkbeelden door oude
ren overgeplant op jongeren,
zondat dat die ouderen een dui
delijk perspectief boden en bie
den voor verwezenlijking van die
denkbeelden. Met frustratie en
agressie bij de jongeren als de
bekende gevoleen.
Molleman: „In tegenstelling tot de
oudere Zuidmolukkers zijn de
jongeren lang niet zo gezagsge
trouw en onderdanig meer. Bin
nen de Zuidmolukse gemeen
schap is ook geen sprake van een
duidelijk leiderschap. En juist
dat gezagsvacuüm maakt het
probleem moeilijk beheersbaar.
De jongeren zeggen: Met Manu-
sama hebben we niks te maken.
De jongeren luisteren op het punt
Henk Mollenxan PvdA
van strategie niet meer naar de
ouderen. Daar komt nog bij dat
de jongeren ook weer een heel he
terogene groep vormen.
Wat de Zuidmolukkers wel gemee
nschappelijk hebben is hun wan
trouwen tegenover de Nederlan
ders. Ondanks de acties gaan de
ouderen toch achter de jongeren
staan. Ze keuren die acties toch
niet af anders waren er niet zoveel
mensen in Assen bij de begrafe
nis geweest".
Falend beleid
Wat de houding van de Zuidmo
lukkers in Nederland ook „ex
plosief' heeft gemaakt is het vol
gens Molleman falende beleid
van de voorgaande regeringen
maar zeker ook van de gemeen
ten. De uit Koudekerk afkom
stige PvdA'er: „Men heeft de
Zuidmolukkers in een isolement
gelaten, niet in de Nederlandse
cultuur laten integreren..Men had
moeten begrijpen en de Zuidmo
lukkers. ook duidelijk moeten
maken dat integratie niet hoeft te
betekenen het opgeven van de
eigen identiteit. Het scheppen
van aparte Zuidmolukse woon
wijken is fout geweest. Dat
breekt ons nu op en er is op dit
moment niets aan te doen".
Als uitgangspunt van toekomstig
beleid bepleit Molleman een
overheids-houding van „Zelfbe
wuste tolerantie". Molleman:
„We moeten de Molukkers een
plaats gunnen, gelijkwaardig aan
die van Nederlanders, maar met
behoud van hun eigen identiteit.
We moeten echter ook zo zelfbe
wust zijn dat we de Zuidmoluk
kers niet toestaan buiten de Ne
derlandse rechtsorde te treden.
We mogen ze geen eigen gebie
den laten scheppen waarin ze
heer en meester zijn. Geen over
tredingen toestaan omdat ze nou
eenmaal Zuidmolukkers zijn of
omdat we bang zijn voor moei
lijkheden Dat is een verkeerde to
lerantie".
Als mogelijke oplossing op langere
termijn van het Zuidmolukse
vraagstuk ziet Molleman de vor
ming van een federatieve struc
tuur van Indonesië. Het PvdA-
Kamerlid: „De huidige Indonesi
sche eenheidsstaat is een bijzon
der heterogeen gebied, het is echt
wel denkbaar dat in de toekomst
de eenheidsstaat moet plaatsma
ken voor een federatieve struc
tuur. Dat moet de hoop van de
Zuidmolukkers zijn. Maar dat
idee leeft op het ogenblik nog
veel te weinig.
De strategie van de Zuidmolukkers
zou er op gericht moeten zijn con
tacten op te bouwen in Indonesië
en op die wijze te werken aan de
federatieve structuur. Het denk
beeld van een federatie is geen
onwaarschijnlijk perspectief
maar waarschijnlijk wel te weinig
inspirerend om de huidige on
vrede onder de Zuidmolukkers te
dempen".
Op korte termijn
Om toch iets aan die onvrede te
doen is Molleman voorstander
van een aantal maatregelen op
korte termijn:
„De werkloosheid moet drastischer
worden aangepakt. De werk
loosheid onder Zuidmolukkers
ligt ongeveer zo hoog als onder
Nederlanders.
Op het gebied van onderwijs moe
ten de jongeren met de historie
van hun eigen volk worden ge
confronteerd zodat ze realisti
scher en minder romantisch gaan
denken.
Op het gebied van de volksgezond
heid moet de begeleiding van aan
lager wal geraakten worden uit
gebreid. Neem bijvoorbeeld het
drugsgebruik onder Zuidmoluk
kers. Dat ligt duidelijk boven het
„normale gemiddelde".
Er moet iets worden gedaan aan po
litieke vorming. De Zuidmoluk
kers moet worden geleerd hoe ze
zich in Nederland politiek kun-
Juist het gebrek aan politieke ken
nis en leiderschap heeft hen in de
huidige uitzichtsloze situatie ge
bracht Een situatie waarin Indo
nesië zijn poorten voor hen sluit.
Je gaat nou eenmaal geen guerril
la's in huis halen. Maar het is ook
een situatie waarin Nederland
geen oplossing kan bieden. In
donesië is zoals het is en zal niet
veranderen omdat Nederland
vindt dat dat wel moet gebeuren.
Wij kunnpn op de Indonesische
houdingprincipieel geen invloea'
uitoefenen.
Dat mag de Zuidmolukkers er
overigens niet van weerhouden
idealen te hebben. Daar moeten
we hen niet van af proberen te
brengen. De idealen zijn hun
zaak. Maar die idealen mogen
niet leiden tot toestanden zoals in
Drente. Zover kan en mag onze
tolerantie niet gaan. mede in het
belang van de Zuidmolukkers".
advertentie
Niet van deze wereld.
DEN HAAG (SP) - Van een ver
plichte, jaarlijkse keuring van au
to's zijn op korte of lange termijn
geen spectaculaire resultaten te
verwachten.
Het PvdA-Kamerlid Van der Doef -
een van de indieners van het initia
tiefwetsontwerp waarbij autokeu
ringen verplicht worden gesteld -
heeft dat gisteren gezegd.
Van der Doef ging daarmee in op
kritiek waarbij aan het nut van deze
keuringen wordt getwijfeld. Hij
meende echter dat het ongetwijfeld
een bijdrage zal leveren aan de ver
keersveiligheid en het milieu.
Het VVD-Kamerlid Smit-Kroes
haalde de uitspraak aan van een
hoge politiefunctionaris die tegen
haar zou hebben gezegd dat het
meer zoden aan de dijk zal zetten
als de bestuurders van auto's ge
keurd worden. Zij verwees naar een
onderzoek van de ANWB waaruit
gebleken is dat de ogen van veel
autorijders te wensen over laten.
De Tweede Kamer zal volgende
week stemmen over de wet auto
keuringen. die wordt beschouwd
als een eerste aanzet tot grotere
verkeersveiligheid. Een ruime
meerderheid zal deze initiatiefwet
van PvdA en VVD steunen.
erkende
internationale
windsurfschool
Fokkfirstraat 4-14. Reeuwijk tel. 018
