met dood
bedreigd
Treinpassagiers werden
Dat was schrikken
in Gizeh.
Begrafenis
Molukkers
massale
betuiging
solidariteit
Me
Schade gij zeling
voor NS alleen
al drie miljoen
Gezellig eten
van de barbecue..
Premier Den Uyl in regeringsverklaring:
De Amro Bank.Voor reischeques,
buitenlands geld en reisverzekeringen.
WOENSDAG 15 JUNI 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (S.P.) - Alle treinpassagiers in de
door Molukse jongeren gekaapte trein bij De
Punt in Drente werden vrijdag met de dood be
dreigd. Daarop heeft de regering vrijdagavond
besloten tot gewelddadig ingrijpen.
Dit heeft minister-president drs.
J.M. den Uyl verklaard in een ver
gadering van de Tweede Kamer. De
premier hield de volksvertegen
woordiging voor, dat elk uitzicht op
overreding van de kapers was weg
gevallen.
De regering leidde dit af uit een
tweede schriftelijke boodschap van
de kapers die de Zuidmolukse con
tactpersonen dr. Tan en mevrouw
Soumokil op vrijdag 10 juni uit de
trein hadden meegebracht.
Doodstil
In deze boodschap zeggen de ka
pers: ons staan slechts twee dingen
voor ogen: vertrek naar het buiten
land of de dood. In de boodschap
werden volgens Den Uyl ook alle
treinreizigers met de dood be
dreigd. "Op jongstleden vrijdag
werd uit de trein meegedeeld, dat
geen enkele communicatie meer
mogelijk zou zijn, tenzij de regering
de eisen volledig inwilligde," zei
Den Uyl in een doodstille vergader
zaal van de Tweede Kamer.
De minister-president was zijn ver
klaring begonnen met een woord
vn meeleven en deernis met de fa
milieleden van de beide gegijzel
den die zijn gedood tijdens de mili
taire actie die zaterdagmorgen
vroeg een einde aan de gijzeling
maakte. De premier zei ook, dat de
gedachten van de regering uitgaan
naar de ouders en familieleden van
de zes jonge Molukse mensen die
zijn gedood.
Volgens Den Uyl zou toegeven aan
de eisen van de kapers een vrijbrief
voor herhaling zijn geweest. Hij
herhaalde wat hij eerder zei: de be
slissing om met geweld een einde te
maken aan de gijzelingen hebben
wij ervaren als een nederlaag. Den
Uyl zei dit mede namens de minis
ter Van Agt (justitie) en De Gaay
Fortman (binnenlandse zaken).
Ernstiger
De regering ging er bij de afwezing
van uit, dat niet ingrijpen ernstiger
gevolgen zou hebben voor de gegij
zelden en de plaats van de Molukse
gemeenschap in de samenleving
dan wel ingrijpen.
De regering heeft na de vrijlating
van de kinderen uit de school in
Bovensmilde de kapers een vrije af
tocht beloofd mits het land van be
stemming zou worden genoemd.
Een vrije aftocht zonder bestem
ming zou betekenen dat de beman
ning van het vliegtuig gegijzeld zou
worden. Daaraan kan geen regering
meewerken. Het land van bestem
ming werd niet genoemd en
daarom kwam deze mogelijkheid te
vervallen.
Bij Balkan-restaur»»* 'Clianvsko' <Ut
uitstektndTVim» vlees in ruime porties
zón marinade groenten en sauzen in
overvloed Gezellig en ooed eten dus
in barbecue-restaurant "Cnarousko".
Ook voor groepen van 2 tot 40 personen.
BARBECUE-RESTAURANT
Imposante
stoet volgt
lijkwagens
ASSEN (SP) - Spoorwegen houden
rekening met overval". Zo begon
het, heel voorzichtig, op maan
dagochtend 23 mei tegen half tien.
Een drieregelig ANP-bericht als in
leiding tot de langste gijzelingen
in ons land.
Gisteren werd een voorlopig ein
dpunt bereikt met de begrafenis
van de zes omgekomen kapers:
Hansina UktolsejaMax Papi-
laya, Ronald LumalessilDomin-
gus Rumamury, Georg Matulessy
en Mattheus Tuny. Op de door een
broeierige warmte toegedekte be
graafplaats De Boskamp vonde
zes met de RMS-vlag en bloemen
getooide kisten een plaats in een
gemeenschappelijk graf, vlak
achter nog glanzende stenen die
louter Nederlandse namen ver
melden. De begrafenis was van
Zuidmolukse zijde een massale
betuiging van onderlinge solid
ariteit.
De zes die een leven in Ambon zagen
en daaróm de dood in een trein
tegenkwamen, zijn bedekt met
aarde uit het land waar ze ge
woond maar in hun optiek nim
mer werkelijk geleefd hebben. En
omtrent zesduizend Zuidmoluk-
kers, uit alle delen van het land
toegestroomd, hebben hen bege
leid op de onherroepelijke tocht
die het faillissement van hun
ideaal symboliseerde.
Het was een verbluffende stoet die
de zes lijkwagens volgde over de
drie kilometer van de evangeli
sche kerk in de Zuidmolukse wijk
van Assen naar de begraaf
plaats: een stoet die in bedwang
werd gehouden door eigen ver
driet en de doorgaans opvallende
maar tóch nadrukkelijke aanwe
zigheid van de eigen ordedienst:
jongens en jongemannen die, ter
vermijding van mogelijke uitlok
king, hun militante vechtpak
thuis hadden gelaten en zich al
leen door dwingende woorden en
gebaren onderscheidden van de
grote meute in zomerhemd gesto
ken Zuidmolukkers die zich, uit
erlijk gedwee, lieten leiden.
De politie hield zich vrijwel afzij
dig, zorgde alleen voor een zeer
ruim vacuüm in het zuidwesten
van Assen waardoor de zesdui
zend met langzame tred en in
massieve stilte naar De Boskamp
trokken. Het meest aanwezige ge
luid was dat van een vliegtuigje
van de rijkspolitie dat al ruim
een uur vóór de begrafenis in een
wijde cirkel boven het kerkhof
vloog en dat ook tijdens de plech
tigheid zijn van hogerhand inge
geven rondjes bleef trekken
De korte plechtigheid toen de zes
kisten naast elkaar stonden: een
psalm, een toespraak van ds. Me-
tiary, het - niet massaal meege
zongen - Zuidmolukse volkslied.
Tijdens de kerkdienst vooraf
gaande aan de begrafenis wer
den diverse toespraken gehouden
onder meer'een lid van het zoge
naamde Bevrijdingsfront. Hij
zei: „Vrijheidsstrijders wij dan
ken jullie voor het voorbeeld dat
jullie ons gaven. Van hoog tot
laag zullen wij moeten gaan be
seffen wat jullie voor ons deden.
Het ideaal dat jullie zichtbaar
maakten zullen wij uitdragen"
De enige niet-Molukkers op de be
graafplaats De Boskamp: enkele
politiemensen en de pers die, om
singeld door dranghekken, de be
grafenis vastlegde alsof het een
wat trieste kermis gold, waarbij
de tv-filmers in slagorde op een
platte boerenwagen stonden op
gesteld. En daar hoog bovenuit
torenend op een stalen platform
een man van de rijkspolitie die
met een videocamera de aan
komst van de kisten en de daarna
volgende stoet filmde. Want het
staat wel vast- de enige zekerheid
tot nu toe - dat tusseii de zesdui
zend de handreikers van de zes
gedode kapers hebben gelopen.
Nadat ze honderden kransen en
bloemstukken - tenslotte als in es
tafette doorgegeven - hadden
neergelegd verlieten de Zuidmo
lukkers de begraafplaats die stel
lig hun bedevaartsoord zal wor
den. Honderden lagen in het gras
om de drukte af te wachten, mat-
bruine kleuters speelden de spel
letjes van alle kinderen, de jonge
ren dromden massaal naar bui
ten, het vacuüm tegemoet dat nog
steeds gold in die wat karakter
loze buitenwijk van Assen.
Even ontstond er in het hart van die
deinende menigte opschudding,
er vielen klappen, tientallen jon
gens repten zich foor de struiken
naar het gedruis, maar de jon
gens van de ordedienst keerden
zich met een niet geëtaleerd maar
onmiskenbaar gezag naar de op
rukkende horde en toomde deze
met vijf, zes woorden en een kap
pende handbeweging in.
Gezagsgetrouw: de Zuidmolukker
is er, in drie eeuwen kolonialisme,
mee opgevoed.
Tot de emotie fCe trouw overvleugelt
Vijf jongens en een meisje in één
graf bewijzen waar hei dan toe
leiden kan.
Ruim zesduizend Zuidmolukkers maar ook wel anderen maakten giste
ren in Assen deel uit van de rouwstoet die de lijkwagens volgde.
Ook effect op verkeer elders in het land
De inkomstenderving is voor de
NS echter vele malen groter
dan dit bedrag. Bij de kaping
van de trein bij Wijster in 1975
bedroeg de inkomstender
ving ongeveer een ton per
dag. Gedurende de twaalf da
gen dat de kaping toen duur
de, ontving de NS 1,2 miljoen
gulden minder aan de ver
koop van treinkaartjes, dan in
de zelfde periode van het
voorgaande jaar.
De NS verwacht echter dat bij
de laatste kaping de schade
nog veel groter zal zijn dan
een ton per dag. Men houdt
het voorlopig op zo'n drie mil
joen. De NS meent dat de ka
pingsaffaire ook effect heeft
gehad op het treinreiziger-
sverkeer elders in het land.
Maar een dergelijk angstef
fect herstelt zich echter wel
weer snel, zo heeft men bij de
Spoorwegen ervaren.
Voorts heeft de NS als gevolg
van het inzetten van extra
personeel, veelal op onrege
lmatige tijden, nogal wat ex
tra kosten moeten maken. Dit
bedrag loopt in de tiendui
zenden guldens. Op het sta
tion in Groningen richtte de
NS een opvangcentrum voor
familieleden van de gijzelaars
in, wat ook aanzienlijke kos
ten opleverde.
De NS meent niet aansprakelijk
gesteld te kunnen worden
door mensen, die als gevolg
van de treinkaping op één of
andere manier schade heb
ben opgelopen. "Juridisch
gezien is het zuiver een kwes
tie van overmacht geweest",
zo redeneert men bij de
Spoorwegen. "Schadeclaims,
die we ontvangen sturen we
dan ook door naar het minis
terie van justitie. Daar zullen
ook onze eigen schadeclaim
indienen".
In 1975 heeft de NS in verbnad
met de treinkaping bij Wijster
in totaal twee miljoen gulden
geclaimd bij de overheid. De
NS kreeg echter bij lange na
niet het volle bedrag uitge
keerd. Het ministerie van jus
titie wil namelijk alleen maar
de kosten en schaden vergoe
den, die naar haar mening zijn
voortgevloeid uit de directe
bestrijding van terroristen en
uit de in verband met het op
sporingsonderzoek genomen
maatregelen.
Smilde
Bij de gemeente Smilde heeft
men nog nauwelijks een idee
hoe groot de geleden schade
precies is als gevolg van de-
bezetting van de Openbare
basisschool in Bovensmil
de.Driekwart van de school
waarvan de gemeente eige
naar is, is verwoest. Muren,
vloeren, plafonds en alle rui
ten zijn vernield. Voorts heeft
de gemeente extra personeel
moeten inzetten gedurende
de kapingsactie. Inmiddels
heeft de gemeenteraad het
besluit genomen dat in alle
rust zal worden overwogen,
wat er met.de school zal ge
beuren; of deze afgebroken
wordt en elders opgebouwd.
De gemeente hoopt intussen
een redelijke schaderegeling
met de overheid.
Uiterlijk woensdag 22 juni krijgt de
Kamer de nadere schriftelijke rege
ringsverklaring. De volgende dag,
de laatste vergaderdag voor de zo
mervakantie van de Tweede Ka
mer, wordt over deze verklaring
gedebatteerd.
Dieper
In een schriftelijke stuk aan de
Tweede Kamer zal de regering die
per ingaan op de gijzelingen. Daar
bij zullen vragen aan de orde ko
men als: wat er gebeurd is sinds de
vorige kapingen, welke voor
zorgsmaatregelen zijn getroffen,
hoe is het verboden wapenbezit
aangepakt, hoe wordt een einde
gemaakt aan het bestaan van geüni
formeerde ordediensten en, was de
regering misschien al gewaar
schuwd of op de hoogte van de
plannen voor nieuwe gijzelingen.
Tijdens de Kamerzitting gisteren werden enkele ogenblikken stilte in
acht genomen ter nagedachtenis aan de slachtoffers afweging de recente
gijzelingsactiesOp de foto v.l.n.r. minister Van Agt, premier Den Uyl en
minister De Gqay Fortman.
ADVERTENTIE
UTRECHT(SP) - De totale om
vang van de financiële schade
als gevolg van de treinkaping
bij De Punt en de schoolbe-
zetting in Bovensmilde is op
dit moment nog met geen
mogelijkheid vast te stellen.
Zeker is echter dat het om
vele miljoenen guldens gaat.
De grootste schadepost komt
ongetwijfels terecht bij de
Spoorwegen. De NS heeft ge
durende de twintig dagen du
rende gijzelingsactie met
name inkomsten uit het reizi
gersverkeer moeten derven.
Deze schadepost is voor de
NS nog vele malen groter dan
de materiële schade.
De trein, die zaterdagochtend
het doelwit was van militaire
acties is volgens een woord
voerder van de NS uitstekend
te herstellen De machines en
andere apparatuur zijn vrij
wel Onbeschadigd uit de slag
te voorschijn gekomen. Het
gaat voornamelijk om de re
paratie van het plaatwerk en
de ramen van het in 1954 ge
bouwde treinstel. Men ver
wacht dat dit herstel onge
veer een ton zal gaan kosten.
Geen contact
De bevrijdingsbeweging Fretilin
op het door Indonesië gean
nexeerde Oost-Timor wenst geen
contact met Zuidmolukkers in Ne
derland. Ramos Horta, minister
van buitenlandse zaken van het
Fretilin, heeft het Indonesië-comité
in Amsterdam gisteren telefonisch
uit Australië gevraagd, dit stand
punt in Nederland bekend te ma
ken.
Horta, die enige maanden geleden
ons land bezocht, verwerpt de
RMS-doelstelling. Evenals het
Indonesië-comité is hij van me
ning, dat de Zuidmolukkers in Ne
derland de strijd van alle Indone
siërs tegen het militaire regime van
generaal Soeharto verzwakken.
Deelneming
De groep plaatsvervanging gegij
zelden op basis van geweldloosheid
heeft in een brief aan de Zuidmo
lukse predikant ds. Metiary deel
neming betuigd met de slachtoffers
die het ingrijpen in de gijzelingsza
ken heeft geëist. "U zult wel van
ons aan willen nemen hoezeer wij
het gewelddadig ingrijpen van onze
regering betreuren, dat het leven
heeft gekost aan acht mensen", al
dus de hervormd predikant te
Zwolle F. Bobeldijk in de brief na
mens de groep.
„Ja, nu kan ik er ook om lachen
om zo'n levensgrote kameel die op z 'n
dooie akkertje je geld stdat op te
peuzelen. Maar op dat moment
ontging de humor me toch even.
Dat was alleen maar schrikken daar in
Egypte, dat kun je je wel voorstellen?"
Nou en of. Daarom raden wij van
de Amro Bank altijd aan om alleen
buitenlands geld voor de éérste dagen
mee te nemen en veilige
Amro reischeques voor de rest van uw
vakantie! Dat is een rustige gedachte.
Want gebeurt daar iets mee, dan heeft
u de Amro Teleservice.
Hoe werkt dat? Heel simpel. Bij uw
Amro Bank krijgt u tegelijk met uw
reischeques ook een telefoonnummer
mee. Gebeurt er iets met uw
reischeques, dan belt u dit nummer
en krijgt u de Amro Teleservice,
die onmiddellijk geld overmaakt.
Telegrafisch.
En wat uw bagage betreft, als u
een Amro reisverzekering neemt,
bent u voor een gering bedrag
verzekerd tegen verlies en diefstal.
En tegen de kosten van ziekte,
ongeval en wegens familie
omstandigheden naar huis moeten.
Dus wie niet van schrikken EL__
houdt tijdens z'n vakantie,
die gaat eerst even langs bij I
de Amro Bank.
Vele kransen worden meegedragen in de rouwstoet die gisteren de auto's met de gedode Zuidmolukse terroris
ten volgde.
