Wiegel wil uitgebreid verslag
r(jy)vandaaa
"Je kan geen drie weken
met lang gezicht zitten
toegelicht
Ex-gegijzelde Peter Putker (17) terug in Waddinxveen
Israël vergelijkt
actie met Entebbe
Nederland moet mythe van
RMS nu harder aanpakken
[.^^Rrögmmma i
MAANDAG 13 JUNI 1977
WADDINXVEEN - "Vooral
die eerste dagen heeft m'n
maag wel eens geknord. Ik
had toen niet meer te eten
dan een halve gevulde koek.
Die vond ik in de restaura
tie. Meer was er niet. Later
werd het stukken beter.
Toen heb ik m'n schade
goed ingehaald
Peter Putker uit Waddinx
veen, die met zijn zeventien
jaar op één na de jongst ge
gijzelde was in de trein bij
De Punt, is weer veilig thuis.
Z'n moeder en jongere zusje
Caroline zitten dicht tegen
hem aan als hij een stapeltje
gelukstelegrammen voor de
zoveelste keer tevoorschijn
haalt en weer aandachtig
begint te lezen.
Het raamkozijn is veel te klein om
er al die vazen bloemen op neer te
zetten. Daarom zijn de grond, hoek
jes in de kamer, tafels en kasten be
nut om het natuurschoon kwijt te
raken. Tussen die fleurige boeket
ten staat een fruitmand met een
persoonlijke brief van de
president-directeur van de Spoor
wegen. Een wandelaar, die heel
Door
Jan Westerlaken
langzaam voorbijloopt, probeert
onopgemerkt naar binnen te glu
ren. Peter moet er om lachen. Elk
moment stoppen er mensen voor
het huis, die proberen een glimp
van hem op te vangen. De wappe
rende vlag boven de voordeur en
het bordje welkom thuis met wat
slingertjes nodigen hiertoe uit.
Verbaasd
Moeder Putker zegt: "Ik ben ver
baasd over al die reacties. We wo
nen hier pas een halfjaar en kennen
alleen onze naaste buren. Wat ik erg
leuk vond was dat de burgemeester
hier zaterdagavond een paar uur
heeft zitten praten met Peter."
Die maandag van de drieëntwintig
ste mei had Peter 's morgens vroeg
'wat lopen talmen. Hij had weinig
zin om de verre treinreis naar het
noorden te maken "Het wordt een
lange week," had hij tegen z'n moe
der gezegd. Toch ging hij, met te
genzin, op weg. Z'n broer Jos
bracht hem die ochtend om kwart
over zes naar de trein, 't Was voor
het eerst dat hij dit deed
Peter moest die dag tot het ein
dpunt reizen. Z'n lift van Zwolle
k Peter Putker met zijn moeder
naar Delfzijl ging niet door, omdat
een collega verhinderd was hem op
te pikken. Die maandag verscheen
Peter niet bij z'n baas, een bagger
bedrijfwaar hyals onderhoudsman
werkt. De intercity werd een paar
kilometer buiten Zwolle door
Zuidmolukse kapers tot stoppen
gedwongen.
Kaarten
Contact met de kapers heeft Peter
nauwelijks gehad. "In het begin
waren ze heel streng. Als je naar de
wc moest, moest je dat vragen. Na
een paar dagen mochten we al een
praatje met elkaar maken. En de
tweede week kwamen er boekjes
om te lezen en speelkaarten. Pesten
en klaverjassen deden we. D'r wa
ren zelfs mannen die gingen bordu
ren. Nou, dat kon ik niet. Dan ging
ik maar wat slapen."
Ondanks die spannende toestand is
•er in de trein af en toe ook hartelijk
gelachten. "Twee of drie mensen
zijn er jarig geweest," vertelt Peter.
"Gebak lieten we dan komen en
zongen "D'r is er één jarig". Eén van
de jarigen kreeg zelfs een cadeautje
van een Molukker. Ach, en je kunt
toch ook geen drie weken met een
lang gezicht gaan zitten? Zeg nou
zelf es
Voor Peter staat het wel vast: hij
blijft in Delfzijl werken. En hij blijft
met de trein reizen. Waneer hij weer
aan de slag gaat, weet Peter nog
niet. "Daar moet ik nog eens met
m'n baas over praten. Eerst ga ik
maar eens een dagje lekker vissen
met mijn vader."
Onder bank
Op het moment dat de trein onder
vuur werd genomen, wat deed hij
toen?
"Ik lag heerlij k te pitten in de eerste
klas. Toen ik die straaljagers
hoorde ben ik gelijk onder de bank
gedoken. Vlak bij me ontplofte iets.
Dat knalde zo dat ik er doof van
was. Ik heb daarna niks meer van al
dat schieten gehoord. Tot er een
marinier bij me kwam ben ik
blijven liggen onder de bank. Die
kwam vertellen dat alles voorbij
JERUZALEM (SP) - De mili
taire actie ter bevrijding van
de gegijzelden uit de trein en
de school wordt in Israël al
gemeen bejubeld. De demis
sionaire Israëlische regering
van premief Rabin heeft tele
grafisch haar gelukwensen ge
stuurd aan de demissionaire
regering-Den Uyl. De
directeur-generaal van het Is
raëlische ministerie van Bui
tenlandse Zaken, prof. Avineri
heeft zaterdag de Nederlandse
ambassadeur, drs. Chr. B. Ar-
riëns in Jeruzalem ontmoet om
hem "de vreugde van Israël
over het succes van de actie"
over te brengen.
In Israël wordt de Nederlandse
bevrijdingsactie bij De Punt
en in Bovensmilde vergeleken
met de Israëlische bliksemac
tie op het vliegveld van En
tebbe in Oeganda, een jaar ge
leden en met de actie op het
Israëlische Ben Goerion-
vliegveld in 1972, ter bevrij
ding van de gegijzelde passa
giers in een Sabena-toestel.
Volgens het Israëlische dag
blad "Jediot Ahronot" heeft de
rijke ervaring van het Israëli
sche leger de Nederlandse
plannenmakers veel geholpen
bij de voorbereiding van hun
actie, maar de inzet van vlieg
tuigen wordt als "een oor
spronkelijk Hollands idee" er
kend. Het dagblad "Davar"
maakte gisteren melding van
een spoedzending kogelvrije
vesten van een Israëlische fa
briek naar Nederland, enkele
dagen na de gijzelingsacties,
nadat deze dringende bestel
ling telefonisch was doorgege
ven. De bestelling was binnen
twaalf uur voor verzending ge
reed en de vesten werden met
een vliegtuig naar Nederland
verstuurd.
Het dagblad "Ma'Ariv" bevat
stevige kritiek op de betuiging
van medeleven van premier
Den Uyl bij de dood van zes
Zuidmolukse terroristen. Vol
gens "Ma'Ariv" moet bij dit
soort daden niet naar even
tuele politieke motieven wor
den gekeken en is een geweld
dadige actie "de enige weg" om
aan een terreurdaad een einde
te maken.
De Westduitse kanselier Hel
mut Schmidt verklaarde za
terdag in een telegram aan
premier Den Uyl dat de gedul
dige en voorzichtige houding
van de Nederlandse regering
respect afdwingt, ondanks de
"nederlaag" die is geleden
door geweld te gebruiken.
DEN HAAG (SP) - De Indonesi
sche ambassadeur in ons land
luitenant-generaal Projohan-
doko heeft zijn waardering
uitgesproken voor de wijze
waarop de Nederlandse rege
ring de gijzelingen heeft opge
lost. Wel heeft hij kritiek
waarop Den Haag de Zuid-
Molukse mythe op een eigen
republiek laat Hij verwacht en
wenst harde maatregelen van
de regering om een herhaling
van de kapingen te voorko
men. "Want een ezel stoot zich
niet voor een derde keer aan
een steen", aldus de Indonesi
sche topdiplomaat in zijn tot
een zwaar beveiligde vesting
veranderde ambassade aan de
Haagse Tobias Asserlaan.
"De Nederlandse regering
heeft inzake de gijzelingsac
ties een zeer goed beleid ge
voerd. Zij heeft de rechtsorde
gehandhaafd en de slachtof
fers die daarbij vallen zijn in
een dergelijke situatie onver
mijdelijk".
De waardering van de ambas
sadeur gold vooral voor de
"Indonesische aanpak" waar
mee de gijzelaars uit de trein
en de school werden bevrijd:
"In ons land maken wij korte
metten met kapers om toe
komstige slachtoffers en ons
overheidsgeld te sparen".
Van deze afloop verwacht hij
een verbetering van de be
trekkingen tussen Indonesië
en Nederland. "Een relatie die
wel goed was, maar toch onder
de Zuidmolukse kwestie had
te lijden". Dit laatste vormt
een sta-in-de-weg tussen beide
landen en moet daarom ont
wormd worden. De Zuidmo
lukse leiders zoals Manusama
zijn voor de acties mede-
aansprakelijk en dienen daar
voor ter verantwoording te
worden geroepen".
Net zoals in Indonesië gebeurt,
want Projokandoko geeft toe
dat er op de Molukken wel de
gelijk sprake van georgani
seerd verzet is. "Hoewel sinds
1959 geen gewapende aansla
gen zijn gepleegd, opereert er
wel een onafhankelijkheids
beweging. Deze wordt door in
filtranten uit Nederland ge
voed. Beide landen werken op
gepaste wijze samen om die in
filtraties de pas af te snijden".
Hij gelooft niet dat die groep
steun krijgt van communisti
sche landen als China en Viet
nam. "Ik zie niet in waarom zij
dat zouden doen want wij heb
ben met die staten een gespan
nen verhouding en wij behan
delen de communisten in ons
eigen land goed".
De ambassadeur verklaart dat
Indonesië door geweld nooit
zal toegeven aan de Zuidmo
lukse eisen. Mijn land is een
democratie waarin het parle
ment besluit. Wanneer de Mo-
lukkers voor autonomie willen
ijveren, dienen zij dat in de
volksvertegenwoordiging te
doen. De kans dat zij daar suc
ces zullen hebben is klein,
want op een totale bevolking
van 130 miljoen Indonesiërs
zijn er maar 3 miljoen Zuidmo-
lukkers.
Bovendien, en dat wil ik bena
drukken, leeft de onafhanke-
lijkheidsgedacht in tegenstel
ling tot Zuidmolukse groepn
in Nederland bij hun volksge
noten in Indonesië nauwelijks.
DEN HAAG (ANP) - De WD-
fractievoorzitter Wiegel heeft
minister Van Agt zaterdag een
schriftelijk verslag gevraagd om
trent de gang van zaken rond en
het beleid van de regering ten
aanzien van de recente gijze
lingsacties.
In een serie schriftelijke vragen
verzoeken Wiegel en zijn fractie
genoten Geurtsen en Koning niet
alleen een verslag van de recente
gijzelingen, maar ook een over
zicht van hetgeen de regering na
de eerste gijzelingen heeft ge
daan om dit soort acties te voor
komen.
"Welke voorzorgsmaatregelen had
de regering genomen om het ri
sico van het uitbreken van dit
soort acties tot een uiterst mini
mum te voorkomen", zo willen de
liberale kamerleden weten. Ook
willen ze horen of, en zo ja in hoe
verre, de regering was geïnfor
meerd over de mogelijkheid dat
wederom gijzelingen werden
voorbereid en/of welke autoriteit
en diensten daaromtrent berich
ten hadden ontvangen en/of ver
strekt.
Verder vraagt Wiegel op welke
wijze de regering ervoor zorg
heeft gedragen dat in de periode
tussen de eerdere en de laatste
gijzelingen het verboden wapen
bezit in Molukse kringen is be
streden en is opgetreden tegen
het in uniform verkeren en oefe
nen van groepen Zuidmolukkers.
PvdA-fractievoorzitter Ed van
Thijn heeft de afloop van de gijze
lingsacties ervaren met een men
geling van opluchting en teleur
stelling. Opluchting omdat een
einde is gekomen aan schrij
nende en ontwrichte gebeurte
nissen die velen in ons volk zo
lang in de ban hebben gehouden.
•^Teleurstelling omdat de regering
'•uiteindelijk toch haar toevlucht
heeft moeten zoeken tot geweld
om de gijzelingen te beëindigen.
Wat de toekomst betreft meent de
heer Van Thijn dat op parlemen
tair niveau het gevoerde beleid
van de afgelopen weken en
maanden en het te voeren beleid
in de nabije toekomst in alle rust
moet worden bekeken.
De partijraad van de PSP heeft zich
gisteren gedistantieerd van de
vrijwel algemene instemming
met het gewelddadige ingrijpen
door de regering in de gijzelingen
bii De Punt en in Bovensmilde.
2 vriend. Walt Disney-
NEDERLAND 1
18.45 - Barbapapa (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Een goede buur is beter dan een
film (TROS)
19.54 - From the Terrace. Speelfilm (TROS)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - From the Terrace, vervolg (TROS)
22.40 - Twee korte balletten van George Balanchine (TROS)
23.00 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.45 - Kortweg. Informatie over Holland Festival evenementen
(NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Het (niet) zo intieme leven
(VARA)
19.30 - Addams familie. TV-serie (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Jim Rockford. Politieserie (VARA)
21.15 - Koning Klant (VARA)
22.05 - Retteketet Kukeleku. Mini-reportage (VARA)
21.10 - Achter het nieuws (VARA)
23.00 - Journaal (NOS)
de stadsduif. Natuurfilm
DUITSE TV
DUITSLAND I 17.15 Journ.
,/.20 Flitsen van een gala-avond. (Reg.
progr. NDR: 10.30-11.00 Sesamstraat.
WDR: 9.05-12.50 Schooltelevisie. (10.30-
11.15 Sesamstrasse). (Reg. progr.
NDR: 19.00 Sport~Ï9 30 Akt. 19.45
Zandmannetje. 19.55 Nordschau-
Magazin. 20.26 Omaruru. tv-serie. 20.59
Progr.overz. WDR: 19.00 Nws. uit
Noordrijnland-Westfalen. 19.05 Week-
overz. 19.10 Betty und Alexander, tv-
serie. 19.40 Betty und Alexander, tv-
serie. 20.15 Hier und heute. 20.45 Speil
um 4tel vor 8.). 21.00 Journ. en weerber.
21.15 Akt. report. 22.00 Dokumen
DUITSLAND Iï 18.00
Joum. 18.10 Die verlorenen Insein,
avonturenserie. 18.40 Akt. en muz. 19.20
Muz.progr. 20.00 Journ. 20.30 Wetensch.
progr. 21.15 Opvoedkundig magaz. 22.00
Journ. 22.15 Der Kaukasische Kreide-
kreis, toneelstuk. 0.45 Journ.
Progr.overz. 19.35 Progr. voor Ital.
werkn. 19.45 Inform, progr. 20.15 Do-
kument. serie. 20.30 Dokument. natuur
serie. 21.00 Journ. en weerber. 21.15 65.
Revier New York, tv-serie. 22.00 Doku
ment. 22.55-23.25 Report.
WDR 3 18.00-
19.00 Schooltelevisie. 19.00 Sesamstras
se. 19.30 TV-kursus Physik. 20.00 Zand
mannetje. 20.05 Progr. voor Ital. werkn.
20.15 TV-kursus Spaans. 20.45 Nieuws
uit Noordrijnland-Westf. 21.00 Joum. en
weerber. 21.15 Muz.progr 22.00 Monitor
im Kreuzfeuer. 22 45 Stifte Co, progr.
voor studenten en scholieren. 23.15 Me
lissa (3), film. 0.20 Journ.
BELGISCHE TV
BELGIE VLAAMS 18.55
Tekenfilmserie. 19.00 Kleuterprogr.
19.15 Sporttribune. 19.30 Meded. en
weerber. 19.45 Journ. 20.15 Slapstick
20.40 Wij, zwarten (Roots), tv-serie. 21.30
Consumm.magaz. 22.05-22.20 Journ. en
Moeder Putker, die drie weken in
het opvangcentrum was, zegt dat ze
's morgens om kwart voor zes uit
haar bed werd gebeld met de me
dedeling dat alles achter de rug
was. "Ze hadden ons tevoren neits
verteld. Onbeschrijflijke weken
hebben we daar doorgebracht. Erg
in de tijd heb ik in het geheel niet
gehad. Ik keek een keer op de ka
lender en toen dacht ik, verrek het
is al weer 9 juni....."
Peter was de eerste die de intercity
kon verlaten. "Ik mocht kiezen of ik
e^rst naar m'n ouders wilde, of
eerst onder de douche. Eerst ben ik
naar m'n vader en moeder gerend.
Daarna ben ik me gaan
Kon ik er wat langer over doen.
De werkelijkheid verschafte de
televisie - en de radio - dit
weekeinde alle materiaal voor
spektaculaire uitzendingen en
de tv- en radiomakers hebben er
vakbekwaam gebruik van ge
maakt. De radioluisteraars
werden op de gebeurtenissen
rond trein en school attent ge
maakt: snel en grondig, al ver
viel men ook nu weer in de oude
fout de kern van het nieuws niet
genoeg te herhalen zodat men
wel begreep dat er een geweld
dadige ingreep was gepleegd,
maar in het onzekere bleef wat
zich nu precies had afgespeeld.
De tv-journaaluitzending van
half elf verschafte die ophelde
ring, goed, grondig en drama
tisch. Men was natuurlijk op
gebeurtenissen voorbereid, en
er was een macht aan materiaal
en mensen aanwezig, maar van
die middelen werd goed en snel
gebruik gemaakt. Wat minder
indrukwekkend waren de beel
den van de eerste journaals
amenvatting van 's avonds ze
ven uur, er werd nogal wat ge
mist van wat de radio inmiddels
had gepubliceerd. Weer voor
treffelijk was de samenvatting
van de drie weken gijzeling, die
de NOS gisteravond laat veertig
minuten lang uitzond.
Jaap Joppe
Een groot deel van de televisie-uitzending van Achter het Nieuws zal
vanavond zijn gewijd aan de Spaanse verkiezingen. Ook is er een
reportage te verwahten naar aanleiding van de conferentie over de
rechten van de mens volgende week in Belgrado. Aan de nasleep van
de gijzelingen zal vermoedelijk eveneens aandacht worden geschon
ken.
HILVERSUM I
MAANDAG 13 JUNI EO:
18.00 (S) Daar waar de molens staan. Mu-
zik. rondreis door Nederland. P.P.: 18.19
Uitz.WD. 18.30 Nws. EO: 18.41 (S) Lec
tuur op tafel: Inf. en bespreking van
nieuwe boeken. 18.55 (S) EO-
Metterdaad. Christelijke hulpverlening.
19.00 (S) Ronduit, muzik. en inform, jon-
gerenprogr. 19.40 (S) Bijbels perspectief.
20.00 (S) EO-Landdag 1977. 21.15 (S)
Avondsluiting. NOS: 21.30 (S) Openbaar
Kunstbezit. 21.40 Voor blinden en
slechtzienden. 21.55 (S) Tambu, inf. en
verzoekpl. voor de Antillianen in Neder
land. 22.25 Bond zonder naam. 22.30
Nws. NCRV: 22.40 Hier en nu. VOO:
22.55 (S) Muz. en inf. 23.55-24.00
Het beëindigen van een dergelijke
misdadige operatie door militair
geweld is onjuist, meent de par
tijraad, tenzij volstrekt duidelijk
zou zijn dat alleen op die manier
het vallen van slachtoffers voor
komen zou kunnen worden. "Uit
de ons bekende gegevens blijkt
echter niet dat van zodanige si
tuatie sprake was. Integendeel
Tot aan het ingrijpen van de rege
ring waren geen slachtoffers ge
vallen. Nu zijn er acht doden,
terwijl bewust het risico geno
men is, dat nog veel meer mensen
zouden worden gedood", aldus
de verklaring.
HILVERSUM II 18 00
Nws. 18.11 Hier en nu. Aansl.: Makro,
sociaal econ. rubr. 18.40 (S) Muziek in
vrije tijd: intern, koorfestival 1977. 19.10
Agenda. 19.15 (S) Mannierskapel der
Koninklijke Marine. 19.45 (S) Populaire
klassieken: Boston Symfonie Orkest.
NOS: 20.00 Nws. 20.05 <S( Holland Festi
val 1977: Het Radio Filharmonisch Or
kest met solisten. In de pauze: inter
views. 23.00 (S) Met het oog op morgen.
23.05 Akt.overz. Radio- TV; 23.1P De
krant van morgen; 23.20 Den Haag van
daag; 23.52 Even ontspannen voor het
Slapen gaan. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III NOS
18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) NOS-
maal. AVRO: 19.02 (S) Het stenen tijd
perk. 20.02 Radiojournaal. 20.05 (S) Su
perclean Dreammachine. 21.02 (S) De
negen-uur-jazz-show. 22.02 Radiojour
naal. 22.05 (S) Blues, ballads beat.
23.02 (S) Candlelightshow. (0.02-0.05 Ra
diojournaal). VARA: 1.02 (S) Live pop.
3.02 (S) Peter Holland. 5.02-7.00 (S)
Truck, progr. voor vrachtwagenchauf-
D1NSDAG 14 JUNI
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) AVKO-klok
(7.30 Nws. 7.41 Radiojourn.) 8.30 Nws.
8.36 Gym. v.d. huisvrouw. 8.45 De
Groenteman. 8.50 Morgenwijding. 9.00
(S) De platenkeuze van Willem Striet-
man: klass. muz. NOS: 9.30 Spiegel van
Belgie. AVRO: Radio Lawaaipapegaai,
kinderprogr. 10.10 Arbeidsvitaminen,
verzoekprogr. (10.30 Nws. 10.33 Radio
journ.) 11.30 (S) Rondom twaalf. Een uur
allerlei voor iedereen. 12.26 Meded. voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Ra
diojourn. 12.55 Knipperlicht, verkeers-
magaz. 13.25 Beursplein 5, beursber.
13.30 "n Middagje AVRO: muz inform,
en service. (15.30 Nws. 15.33 Radio
journ.) 17.00 Voor ons gemaakt (door ons
gekraakt...), jongerenprogr. OVER-
HEIDSVOORL.: 17.20 Milieubeheer-
sing in de Nederlandse Antillen. AVRO:
17.30 Nws. 17.32 Radiojourn. 17.45 Top-
HILVERSUM II KRO: 7.00 Nws.
7.11 Ochtendgym. 7.20 Het levende
woord. 7.25 Badinerie: klass. muz. 7.54
Overweging. 8.00 Nws. 8.11 Aktual.ma
gaz. 8.30 Aubade. 9.00 De letter M (1),
docum. 9.30 Scheepspraat. 9.35 Waterst.
9.40 De letter M (2), m. rubr. 10.30
Schoolradio. (11.00 Nws.) 11.30 Ouder
worden we allemaal, bejaardenprogr.
12.00 Vijf tellen na nu. .muz.progr.
OVERHEIDSVOORL.: 12.49 Uitz voor
de landbouw. 13.00 Nws. 13.11 Ak-
tual.magaz. 13.40 Vreemdeling in mijn
Vaders huis, herinneringen van missio
narissen. 14.00 Schoolradio. 15.00 In de
wachtkamer. 16.00 Nws. 16.03 Spreek
uur. NOS: 17.00 Het zal mijn tijd wel du
ren, over milieu- en grondstofaangele-
HILVERSUM III VARA: (7.U0-8.00
Aktual. via Dingen van de dag.) 7.02 (S)
Gesodemeurders. 9.03 (S) Pep-op-drie.
11.03 (S) Drie draait op verzoek. 12.03 (S)
VARA's zoekplaatje. 14.03 (S) Spits-
beeld. (ca. 14.45 Engels popnws. ca. i 5.45
Bericht uit New York.) 16.03 (S) LP-top-
20 en de Tip-LP. 17.03 (S) Alfred Lagar-
de.
tot twaalf. 12.00 (S) Intermezzo 13.00 (S'
De meest verkochte "klassieke tien".
13.30 (S) Koren en korpsen. 14.00 Nws.
14.02 (S) Om de kunst. 14.30 (S) Guitari-
teiten. 15.00 (S) Belcantorium. 17.00
Einde.
