Wereldhandel bedreigd door protectionisme MARKTEN DEN HAAG - Ogenschijnlijk kunnen de reders in de wereld nu profite ren van een ongekend gunstige situatie. Ze kunnen nu schepen kopen oor :en prijs die dertig tot veertig procent onder de kostprijs ligt. Bovendien kunnen ze in veel gevallen in eigen land ook nog premies krijgen, inde liun bestelling maar daar willen plaatsen. Toch zt er wel degelijk een groot gevaar in die situatie. Er is namelijk al sprake van een enorm overschot -aan scheepsruimte. Een verdere vergroting van dat overschot door ankoop van schepen - ook al krijgt nen ze bijna voor niets - werkt uit eindelijk als een boemerang. De vrachtprijzen zullen dan nog verder dalen zodat de opbrengsten onder de kosten van het exploiteren van de schepen komen te liggen. Het kunstmatig in stand "houden van overtollige scheepsbouwkapaciteit paciteit kan op die manier tot ge volg hebben dat het probleem zich verplaatst van de beleefden ongekende tijden en de uitbreidingen waren niet van de lucht. Met name in Japan gooide men zich op de „massafabricage" van tankers. Door P. Lichthart In de scheepvaart is met name sprake van een grote problematiek bij de grote tankers. Daar is het overschot het grootst. Tal van olie maatschappijen en reders hebben indertijd als gekken supertankers besteld. Die waren veel goedkoper op de langere route die was ont- i door de sluiting van het Suezkanaal. Tevens waren er zeer optimistische verwachtingen over economie en het energiever bruik. Een tijdlang was er sprake van gouden tijden. Wie vroegtijdig een tanker had besteld kon die soms al r veel meer geld doorverkopen voordat de oplevering had plaats gevonden. De tankvrachten waren een tijdlang zodanig hoog dat de kostprijs van een schip er in enkele vaarten uit was. gdegenen die tge- die oekerprijzen tankers moesten charteren bestelden ook maar sl i schip. Ook de scheepswerven Weerrapporten van hedenmorgen 7 uur Ie Amsterdam De Bilt Deel en Eeldc Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Zd. Limburg Aberdeen Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfo: Helsinki nnsbrück Klagenfurt Kopenhagen Londen Luxemburg Mallorca München Oslo licht bew. onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt licht bew. licht bew. onbewolkt onbewolkt licht bew. licht bew geheel bew. licht bew. licht bew licht bew. 24 onbewolkt 29 licht bew 30 onbewolkt 29 zwaar bew. 20 onbewolkt 26 geheel bew. 18 onbewolkt 25 licht bew. licht bew. onbewolkt half bewolkt onbewolkt onbewolkt Voorbij Die tijden zijn voorbij. Misschien wel voorgoed voorbij. In elk geval zal een herhaling lang op zich laten wachten Het overschot is groot en de economische groei is veel kleiner en zal. zo menen de des kundigen, ook kleiner blijven. De hoge olieprijs zal er verder voor zorgen dat er zuiniger met energie zal worden omgesprongen. Nu be gint het te lonen om waar dat moge lijk is op energie te besparen. De markten voor verschillende ty pes schepen zijn niet strikt ge scheiden. Veel tankers zijn zowel geschikt voor het vervoer van olie als voor net vervoer van droge la ding in bulk. Daar er nog steeds schepen worden afgeleverd begint de malaise zich nu ook naar andere sectoren te verspreiden. Ook al omdat de economische groei te genvalt. Een van de oplossingen is om de schepen die men niet lonend kan inzetten maar op te leggen Momen teel ligt er voor 30 miljoen ton aan tankers in de mottenballen. Maar de kosten om een grote tanker na een jaar weer in de vaart te brengen worden geraamd op 1 miljoen. En indien een dergelijk schip meer dan driejaar stil heeft gelegen wordt er ernstig aan getwijfeld of het tech nisch wel in de vaart gebracht- kan worden. Een oplossing is ook om langzamer te varen. Dat wordt alom toegepast. Daardoor consumeert men minder van hetzelfde materiaal dat men vervoert en daardoor duurt de reis langer. Daardoor is meer scheeps ruimte nodig dan anders het geval zou zijn. Veel schepen zijn ook aan gepast in de tussentijd om andere buikmaterialen dan olie te vervoe ren. Vandaar de toenemende druk op de vrachtprijzen in de droge vaart. Duur Opleggen of niet opleggen. Het is een beetje ..to be or not to be." Mis schien is het in sommige gevallen wel voor beide alternatieven „not to be". Want het grootste probleem is nog dat de schepen indertijd duur zijn gekocht en duur zijn gefina ncierd. Voorzover ze op een tijd- charter waren verhuurd tegen goede prijzen was er geen pro bleem. Maar steeds meer charters lopen nu op een eind. Men moet dan het schip zien te verhuren te gen een veel lagere prijs. De scheepshypotheek is in de tussen tijd ten dele wel afgelost, maar de resterende lente en de resterende aflossingen kunnen niet worden voldaan uit de prijzen die tegen woordig gelden. Een gemiddelde supertanker van 260 000 ton deadweight kostte nieuw 60 miljoen in 1973 maar is nu misschien 30 miljoen waard - indien men een koper kan vinden. Indien de financiers - in vele geval len de grootbanken - indertijd een lening voor 80 procent hebben ge geven, af te lossen in 10 jaar dan is er nu ongeveer 15 miljoen afgelost. Maar dan is er nog 33 miljoen te betalen terwijl het schip bij ver koop minder zou opbrengen. Geschat wordt dat de totale scheepshvpotheken op grote sche pen nu ongeveer 38 miljard belo pen, waarvan tankers ongeveer 70 procent voor hun rekening nemen. Meer dan de helft van dié leningen is direct of indirect gegarandeerd door overheden, zodat daarmee geen al te grote problemen bestaan. Maar van de onafhankelijke tan- kervloot is momenteel al meer dan 30 procent „vrij." Dat wil zeggen dat men niet meer op charter vaart maar in de vrije markt, probeert een opdracht te krijgen. De prijzen voor dergelijke vaarten worden uitgedrukt in een zogena amde „world-scale." Die prijzen hebben in de laatste jaren gefluc tueerd tussen 15 en 30 en de des kundigen zijn het erover eens dat men op die prijzen nauwelijks de operationele kosten goedmaakt. Laat staan de kosten van rente en aflossing van leningen. Er zijn dan ook al enige faillisse menten geweest, met name in Noorwegen en recentelijk ook in Japan. In Noorwegen werden ze opgevangen door een soort garan tieinstituut, maar gevreesd wordt dat er meer slachtoffers zullen val len. Dat betekent dan een verdere druk op het prijsniveau van tankers en het houdt ook in dat de groot banken nogal forse afschrijvingen moeten toepassen op uitstaande leningen. Faillisementen De huidige tankervloot is naar schatting 320 miljoen ton groot. Ongeveer tien procent daarvan is derhalve opgelegd. Een ander deel probeert elders emplooi te vinden. Nieuwe tankers worden nauwelijks meer besteld. Maar anderssoortige schepen wel nu ze zo goedkoop zijn. Met alle gevaar vandien. In totaliteit zijn de scheepswerven op de wereld in staat per jaar zo'n 30 miljoen ton aan nieuwe schepen te bouwen. De behoefte aan nieuwe schepen zal in de komende jaren niet veel meer dan 10 miljoen ton zijn. Alle bouwers van tankers gooien zich nu op andere scheeps- typen waarvan de aanbiedingsprijs met de dag lijkt te dalen. Een voorbeeld van een supertan ker: de Lepton, gebouwd in op dracht van Shell door Verolme in RozenburgDe tanker is 352 meter lang (zo lang als het Damrak in Amsterdam). 55 meter breed, diep gang 22 meter. Hij meet313.000 ton. hebben is de vraag. Of het trouwens verstandig is om de scheepsbouw koste wat kost zo groot mogelijk te houden is de vraag zoals het bo venstaande heeft aangetoond. Het probleem kan zich ten dele ver plaatsen naar de scheepvaart. Momenteel ziet het er evenwel nog het somberst uit voor de scheeps bouw. De wereldorderportefeuille is teruggelopen van 121 miljoen brt in 1974 tot 82 in 1975 en 55 miljoen per eind 1976. Die van de Neder landse werven liep nog sterker te rug: van 1,9 miljoen ton via 0,9 mil joen ton naar 0.6 miljoen ton, ofwel van 1,6 procent van de wereldor derportefeuille naar 0,8 procent. Er is nu minder dan een jaar werk en een forse inkrimping lijkt niet te vermijden. Oorlog Japan is daarin het sterkst. Ze had den beloofd niet meer dan vijftig procent van de orders te zullen aannemen, maar het is in de afgelo pen maanden 66 procent geworden vergeleken met 64 procent vorig jaar en 48 procent in 1975. Daarbij moet men bedenken dat men voor heen wel 50 procent van de tonnage bouwde maar dat het daarbij vooral ging om eenvoudige tankers. Om gerekend in werkuren bouwde men „maar" 40 procent van alle schepen. Nu is dat derhalve meer- dan 60 procent. Uit de voorgaande cijfers blijkt het heel duidelijk: het is oorlog in de scheepsbouw en Japan is daarbij het sterkst in het offensief. Of we daar in Europa een antwoord op LEIDEN - Vandaan werden op de Leidse veemarkt 2161 dieren aange voerd: 959 slaehtrunderen, 624 varkens voor export en 578 schapen of lamme- Prijsnoteringen slaehtrunderen: stieren eerste kwal. 7.15-7.55; stieren tweede kwal 6 80-7.10; vaarzen le kwal 7.20- 7.90; vaarzen tweede kwal. 6.80-7.10; koeien eerste kwal. 6.75-7.80; koeien tweede kwal. 6.05-6.65; koeien derde kwal. 5 55-6.95; worstkoeien 4 40-5.80. Prijzen per kilogram geslacht gewicht. Prijsnoteringen gebruiksvee: schapen 175-195; lammeren 180-210. Prijzen in guldens per stuk. Toelichtingen op respectievelijk aan voer, handel en prijzen: slaehtrunderen klein, redelijk, stabiel: schapen en lam meren meer, matig, iets lager. Leiden - Leidse groenten- en fruitvei ling, maandag, aardappelen 17-20. andij vie 72-105, peulen 470-640, snijbonen 520-570, sla-bonen 630, spitskool 101-107, postelein 115-122, rabarber 57-70, spina zie 109-125. tomaten A 1200-1300. toma ten B 1110-1140, tomaten C 1120-1150, tomaten CC 1010, bloemkool 1x6 180- 265, bloemkool 8 st 140-230, bloemkool 10 st 95-160, komkommers 90-op 66 75 op 67-70, komkom 60 op 48-57, 50 "p 38-43, komkom 40/op 29-34, 35 op 25, komkom 30/op 23, sla zwaar 13-28, bleekselderij 115-122, bospeen 130. boskroot 60-84, pe terselie 62-64, radijs 50-51, selderie 14-32, bos uien 29-44, paprika kg 145, st 39-60. Frankrijk geeft Vertrekpremie' voor werkloze buitenlanders PARI J S - Duizenden werkloze bui tenlandse werknemers in Frankrijk kunnen van vandaag af in aanmer king komen voor een uitkering van 18.000 frank (ongeveer 9000 gulden) wanneer zij naar hun vaderland te rugkeren, zo heeft de Franse rege ring bekendgemaakt. Dit is één vün de manieren waarop de Franse re gering het probleem van de werk loosheid tracht te bestrijden. Op het ogenblik zijn er in Frankrijk ongeveer een miljoen mensen zon der werk, hetgeen een record bete kent voor na de Tweede Wereldoor log. Van dit aantal komen er bijna 100.000 uit Afrika, Spanje, Portugal en andere niet EG-landen. Van de 95.000 buitenlanders komen er 45.000 tot 50.000 in aanmerking voor de uitkering. Zij ontvangen reeds een werkloosheidsuitkering. Terugkeer geschiedt echter volle dig op basis van vrijwilligheid. Werklozen in Frankrijk uit de EG- landen komen niet in aanmerking voor de uitkering. Schipholtunnel 32 miljoen PAPENDRECHT - De Neder landse Spoorwegen heeft aan de combinatie Van Hattum en Blan kevoort BV (Stevin Groep), Dub- bers. Malden BV (Verenigde NBM-Bedrijven), Strukton Groep NV en Dirk Verstoep BV (Bos Kalis Westminster Group) opdracht ge geven voor de bouw van een ge deelte van de Schiphol Tunnel. De aanneemsom bedraagt ca. 32 miljoen, terwijl de bouw op 1 juli zal beginnen en in totaal ongeveer drie jaren in beslag zal nemen, zo heeft Bos Kalis bekendgemaakt. Het project omvat een tunnel van 1200 meter gedeeltelijk in gewa pend beton, inclusief bijkomend werk. Het tracé is gelegen ten zuid-westen van het zgn. Schip- holvoorplein. NEW YORK - De alom in de wereld te bespeuren toene mende neiging tot protectionisme (bescherming van de ei gen produkten) vormt een ernstige bedreiging voor de handel. In weerwil van beloften om de handel vrij te hou den stellen de grote handelslanden toch beperkingen in op de invoer ter bescherming van hun eigen industrieën. De Verenigde Staten, Westeuro- pese landen en Jar>an aanvaarden nieuwe beperkende maatregelen onder druk van nu eens vakbonden en dan weer de top van het bedrijfs leven die aandringen op actie ter behoud van werkgelegenheid en winsten. Of, zoals de Londense "Economist" het uitdrukt: "Er is een sterke pro tectionistische stroom in de lucht te bespeuren en op de grond tekenen zich steeds meer tariefgrenzen af'. "Een bedenkelijk groot aantal lan den wil de invoer beteugelen ter bescherming van de binnenlandse industrie-en voorkoming van nog grotere werkloosheid". Spanningen Protectionistische maatregelen hebben tot dusverre steeds de vorm gekregen van invoercontingenten of tarieven Maar thans slagen de grote handelsnaties er steeds meer in door middel van onderhandelin gen te komen tot "vrijwillige" over eenkomsten ter beperking van de uitvoer van andere landen. Vele analisten vrezen dat deze nieuwe maatregelen vergeldingsacties van handelspartners jegens elkaar zul len kunnen uitlokken, waardoor een proces op gang zou worden ge bracht dat de wereldhandel ernstig zou kunnen aantasten en spannin gen oproepen tussen langdurige bondgenoten. Zo hebben de Verenigde Staten nog maar kort geleden via onder handelingen met Japan een over eenkomst bereikt, waaronder dit land zijn uitvoer van kleuren tv's naar de VS met 40 procent zal be perken. Dit was aanleiding tot Ja panse beschuldigingen dat de VS zich aan "buitensporige zelfverde diging" schuldig maken. De machtige staalindustrie in de VS voert nu een campagne om een zelfde soort bescherming te krijgen tegen Japanse zowel als Europese invoerprodukten. De VS hebben ook overeenkomsten weten te be reiken met Zuid-Korea en Taiwan ter afremming van hun uitvoer van schoenen. Wanhopig En, als men verder kijkt in de we reld, blijkt de EG beperkingen te hebben ingesteld op de invoer van Japanse kogellagers, die naar zij zegt heeft geleid tot het verlies van 5000 arbeidsplaatsen in Europa. De EG heeft ook met succes een cam pagne gevoerd om Japan er toe te bewegen zijn staaluitvoer naar Eu ropa te beperken. De EG-landen trachten ook nog apart bescher ming te vinden voor vele indus trieën om verdere toeneming van reeds tot recordhoogte gestegen werkloosheid te voorkomen. En in Italië komt daar nog bij dat de rege ring wanhopig poogt de zucht van de Italianen naar dure buitenlandse produkten af te remmen. Dan zijn er nog West-Duitsland en Japan, die veelal worden afgeschil derd als de voornaamste veroorza kers van spanning op het gebied van de wereldhandel Dit komt door hun sterke exportgerichtheid. Maar ook deze landen kennen pro tectionistische maatregelen. Japan bijvoorbeeld, dat zijn overschot op de handelsbalans in 1976 opvoerde tot een record van tien miljard dol lar, heeft de invoer van Zuidko- reaanse zijdeprodukten beperkt. Zowel Amerikaanse als Europese fabrikanten zeggen dat Japan hun goederen weert door gebruik te maken van een systeem van con stant veranderende standaardeisen ten aanzien van produkten en het hanteren van een gesloten afzetap- paraat. Deze verdere ontwikkeling in de richting van protectie vindt plaats ondanks het feit dat de leiders van de zeven westelijke landen op de recente economische top in Lon den duidelijk beloofden haar te be strijden. "Wij wijzen protectio nisme af als leidend tot grotere werkloosheid, hogere inflatie en ondermijning van de welvaart van onze volken", zo stelden zij in een gezamenlijk communique Beloften De leiders van de VS, West- Duitsland, Japan, Frankrijk, Enge land, Italië en Canada beloofden plechtig "nieuwe vaart" te zullen brengen in de huidige ronde van handelsbesprekingen in Genéve ter verlaging van tarieven en voor koming van nieuwe handelsbe lemmeringen. Maar de meeste lei ders kampen ondanks deze belof ten met hardnekkige werkloos heid, veelal hoge en in sommige ge vallen recordinflatie en andere ef fecten als nasleep van de ernstigste economische recessie die de wereld na de oorlog heeft doorgemaakt. Zomertijd op het Damrak AMSTERDAM - Op het Damrak lijkt de zomertijd nu wel echt te zijn aange broken. Vandaag ging het er weer kalm aan toe met ver schuivingen die over het al gemeen weinig om het lijf hadden. Alleen in de financiële sector werd beduidend hoger geopend. Met name Nationale Nederlanden deed het goed en was f2 beter op f91,30. Amro bank was f 1,50 hoger op f 69,50. ABN begon met f 1 winst op f 309, waarna er direct op f 31Q werd gehandeld.Van de internationale aandelen waren Philips en Konin klijke Olie ieder f 0,20 beter op f 28,20 resp. f 140, 0. Akzo moest f 0,20 terug naar f31. Hoogovens f 0,30 naar f 36,80 en Unielever f 0,10 naar f 126,20. KLM daalde een halve gulden tot f 109,50. Heineken was f 0,20 hoger op f 119,30. Van de cultures moest Deli een paar dubbeltjes prijsge ven, maar HVA werd op een f 1 ho ger niveau van f 50,50 verhandeld De scheepvaarthoek gaf een zeer licht verdeeld beeld te zien. De staatsfondsen waren onveranderd tot iets beter. 5 r.-rvm 172,8 172,3 119,1 115 92,2 37,1 49.5 99.6 119,50 115,20 92,50 36,80 50 99,60 109,50 140,40 91f 117,30 159,10 28.30 179.10 126;3 126,30 87,50 8,10 60,50 Amfas 84 Asd. Droogd 85,5 85,50 Asd. Rijtuig. 189 189 Aniem Nat. 21,3 21,30 Ant. Brouw. 200 - Ant. Verf 153 153 Arnh Schbw. 63 66 Asselberg 555,5 - Ass. St R'dan 85 85,50 AUDET 387,5 383 Ant. Ind Rt. 1650 1605 Ballast-N 89,5 89,50 BAM 65,5 - Batenburg 295 292 Beek. van 66,5 67,50 Beers 75,3 Begemann 101 101 Bergoss 80,5 Berkel F. 109,5 110 Pydenst. C 372 382 Boer Druk 160 Bols 62,5 62,50 Borsumij W 127 - Bos Kalis 118,8 119,50 Braat Bouw 240 243 Bredero VG 1225 id cert 1170 1175 Bredero VB 274 273 id eert. 265 264 Buhrm Tett 74.2 74,7 Calve-D eert 168,5 169,5 id 6 pet. eert 1250 1255 Centr Suik 80 id eert. 80 - - Ceteco 206 Hoek's Mach ld. eert. 205 206 Holec Chamotte 27,7 28 Holl. Beton Cindu-Key 40,3 40,7 Hunter D Crane Ned. 915 940 ICU Desseaux 56 56 IHC Holland Dikkers 58.5 58,5 Ind. Maatsch. Dorp en Co 134,5 133 IBB Kondor Dr Óv Hout 284 283 Interlas Droge 1260 1260 Internatio M. Duiker App. 230,5 Inventurn Econosto 41 38,5 Kappa eert. Elsevier 231 231,5 Kempen Beg. id eert. 231 231 Key Houth. EMBA 148 148,5 Kiene S. Ennia 109,5 110,8 Kloos Fokker 29 28,5 Kluwer Ford Auto 620 600 KBB Fr.Gr.Hyp. 109,9 109,2 ld. eert. Furness 63 63,1 id. 6 cum. Gamma H 41 Kon. Ned Pap id. 4 pet PW 17,5 41,20 Krasnapolsky Gel Delft c 210 17,50 KSH Ge'der eert 31,3 205 Kwatta Geld Tram 400 31,10 Gerofabr 48,2 412 Landre&Gl Giessen 153 Leids.Wol Gist Broc. 54,5 154 Macintosh id eert 54 53.60 Maxw. Petr Goudsmit 131,5 53,60 Menebn Grasso 108 132 Metaverpa 109 MHV A dam Grofsmed 100,5 Moeara En. Hagemeijer 83,2 84 id. 1-10 Hero Cons 100 ld. 1-4 Hey broek 172 - Mijnb W 75 77 140 138,80 81,3 81,90 30 30,20 83,9 84,50 18 16,80 174,5 68 68,50 63,5 46,1 46,80 625 186.5 72.5 73,50 2410 224 222 117 117,50 73.5 74,50 74,5 74,50 74,5 74.50 47,1 47,60 127 23,7 23,20 17,2 17,30 155 156,50 324,8 326 62,5 63,30 159,2 159 67 67 2010 2020 48,5 48,50 280 287 3480 3520 750 750 775 775 Naarden 41,6 41,60 Naeff 84 82 Nat. Grondb. 49.1 NBM-Bouw 29,5 30a Nedap 274 278 Ned. Bontw 155,2 155,50 Ned. Crediet 48,1 48,50 Ned. Dagbl. 215 id cert 537,5 NMB 155,8 157e Nelle Netam 50 50,20 Nierstrasz 950 970 Norit 94 94,80 Nutricia GB 49 49,50 Nutricia VB 49 49,50 Nijverdal 38 37 Oce v. d. Gr. 153 154 OGEM Hold. 30.4 30,50 Orenstein 242,5 Otra 121 118 Oving-D-S 124,8 123.2 Pakhoek H 81 82 id. cert 79,7 80.2 Palembang 85 Palthe 53,5 53.5 Philips Pont Hout 235 237 Porcel Fles 110 110 Proost Br 142,5 142.5 Rademakers 350 Reesink 156 156.5 Reeuwijk 51 51 Reiss en Co 172 172 RIVA 297 305 id. eert 292,5 298 Rohte&Jisk 53 Rommelholl 315 301 Rij n-Schelde 62,5 60.1 Sanders 94 97.5 Sarakrcek 50,2 50.5 Scheepshyp Schev.Expl Schlumberger Schokbeton Schuitema Schuppen Schuttersv. Slavenb.Bnk Smit Internat. Stevin Gr. Stoomsp. Tw. Tab.Ind Phil. Telegraaf Tilb.Hvp.bk Tilb.Waterl. Tw Kabelf. Ubbink Unikap Unil eert id 7 pet id 6 pet V d. Vliet-W Veneta Ver. Glasf. VMF-Stork Ver Uitgmij Verto eert Vezelverw. Vihamij Butt VRG-Gem. Bezit Vulc.oord Wegener C id cert Wessanen c W.U. Hvp. Wolsp. Ede Wyers Wijk en Her 1 231.5 105.6 97,9 49,5 Beleggings Inst. Alg. Fondsenb America Fnd Asd Belegg D Binn Belf.VG Breevast Converto Dutch Int. Eur. Pr Inv. Goldmines Holland F IKA Belegg Interbonds Leveraged Ned Vastgoed Obam Rorento Sumabel Tokyo PH(S) Tokyo PH Uni-Invest. Wereldhaven Concentra Europafonds. Eu runion Fir >-U Unifonds Chemical F Col.Growth Dreyfus F Fidelty F Investors M Japan Fund Lehman Corp. Madison F Manhattan Massachus. Oppenheimer Technology Value Line 108,5 109 123,5 124.5 129,5 129.5 135,5 135.8 148 149 535 535 114,5 114.7 96,2 96.9 385 384 130 130.7 116 114 528 528 76 76 700 692 68.4 68.5 120,1 120.2 58.2 71 71.5 95,5 95.5 75 107,5 106.5 197,5 197 1038 1038 187 186 386 384 15 15.4 9.2 9.4 19 19.2 25,2 25.2 24 24 16,2 16.2 Var Sand

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 17