Steekspel rond D'66
tussen PvdA en CDA
TURKIJE
LOSSER
VAN NAVO
'Ook Kennedy en
Johnson racisten'
Hoeveel sex hoort bij de gehuwde staat?
BEMIDDELAARSROL VOOR JAN TERLOUW
Hulp Pronk
voor Nkomo
en Moegabe
Licht op groen voor
een nieuw zwembad
ANDREW YOUNG:
WOENSDAG 8 JUNI 1977
VARIA
PAGINA 19
DEN HAAG (SP) - D'66 zou de rol
van bemiddelaar tussen de
PvdA en het CDA krijgen.
D'66-fractievoorzitter Terlouw
zou gisteren van kabinetforma
teur Den Uyl de opdracht heb
ben gekregen compromisvoor
stellen te maken om de verschil-
Men tussen PvdA en CDA over de
grondpolitiek, de vermoge-
nsaanwasdeling, de onderne
mingsraden en de investerings
regeling te overbruggen.
Terlouw moet nu aan het werk.
Zijn bedoeling is "het vertrou
wen tussen PvdA en CDA" te
herstellen. Ook kabinetsforma
teur Den Uyl zelf buigt zich over
de hervormingsvoorstellen om
PvdA en CDA op één spoor te
krijgen.
De grote verschillen over het her
vormingskwartet staan een
goede verstandhouding tussen
PvdA en CDA in de weg. Als
beide partijen het daarover eens
worden, zou veel kou van de
lucht zijn.
Daarom vindt Terlouw dat er over
dit viertal hervormingsvoor
stellen "helderheid" moet ko
men voordat over andere kwes
ties gepraat wordt. Vandaar zijn
aanbod aan de formateur om te
bemiddelen. Binnen een week
hoopt de D'66-kopman zijn tus
senvoorstellen aan Den Uyl aan
te bieden.
Plannen Ecevit:
npw HAAG (SP) OlTI de Dlaats van D'66 in het SOESTDIJK - Tijdens het jaarlijkse bejaardendefilé dat gisteren op Soestdijk werd gehouden, ontving konin-
UT j gin Juliana uit handen van bejaarden uit het Overijsselse De Krim een lekkernij.
tweede kabinet-Den Uyl is een steekspel aan de
gang tussen de PvdA en het CDA.
De PvdA staat er op dat voor D'66
een plaatsje wofdt ingeruimd in het
nieuwe kabinet. De christen
democraten staan niet te trappelen
om D'66 te laten meedoen. In elk
geval vinden zij dat deelname van
D'66 ten koste moet gaan van het
aantal ministerposten dat de PvdA
voor zichzelf opeist.
Dit wijzen de socialisten ronduit af.
De PvdA houdt vast aan haar eis
dat er een socialistisch overwicht in
kabinet moet zijn.
De drie redenen die kabinetsforma
teur Den Uyl voor deelname van
D'66 heeft zijn:
D'66 is een trouwe steunpilaar
van het (eerste) kabinet-Den Uyl
geweest en heeft de hoofdlijnen
van het regeringsbeleid in de ver
kiezingscampagne verdedigd.
D'66 heeft voor de verkiezingen
steeds gezegd weer een kabinet met
PvdA en CDA te willen
ISTANBOEL - Bulent Ecevit. de
winnaar van de zondag gehouden
parlementsverkiezingen in Turkije,
heeft in een gisteren gepubliceerd
vraaggesprek met het Westduitse
tijdschrift „Die Zeit" gezegd, dat de
veiligheid van zijn land niet langer
uitsluitend afhankelijk mag zijn
van de Noordatlantische verdrags
organisatie, de NAVO.
"Onze nationale veiligheid moet
niet langer louter afhangen van de
NAVO, dat wil zeggen van de Ver
enigde Staten. Wij wensen niet lan
ger gebruikt te worden als de
spreekbuis van het Westen of als
zijn speerpunt", zo verklaarde de
leider van de linkse Republikeinse
Volkspartij. Het NAVO-
lidmaatschap van Turkije zou niet
mogen leiden tot vervreemding van
de buurlanden.
Ecevit zei verder, te zullen streven
naar een oplossing van het
vraagstuk-Cyprus, die bevredigend
zou zijn voor beide partijen.
Met betrekking tot het vraagstuk
van het Turkse lidmaatschap van
de EG, zei de Turkse leider, dat
Turkije niet slechts betere regelin
gen tot stand moet brengen met de
negen van de EG, maar tevens orde
op zaken moet stellen in eigen huis
en een andere structuur moet ge
ven aan zijn
Volgens de jongste maar nog steeds
niet-officiële uitslag zal Ecevits
partij 214 zetels krijgen in de 450
zetels tellende nationale vergade
ring - 12 minder dan de absolute
meerderheid. De partij van Ecevits
rechtse rivaal premier Suleyman
Demirel krijgt 189 zetels.
Demirel zei, dat het duidelijk is, dat
geen partij een duidelijk mandaat
heeft gekregen om te regeren en dat
weer een periode van coalitierege-
ren Turkije te wachten staat.
Politieke waarnemers menen, dat
Ecevit, die gezworen heeft een re-
Y uil verwerking
wil stortplaats
in Leiderdorp
OEGSTGEEST - Er moet, nu de
stortplaats Roomburg dichtgaat,
een nieuwe vuilstortplaats komen
in Leiderdorp. Tot die conclusie
kwam men gisteravond tijdens de
ledenvergadering van de Algemene
Raad Gemeenschappelijke Vuil
verwerking voor Leiden en Om
streken, gehouden in het Oegs-
tgeester gemeentehuis. Dat pro
bleem zal bij GS aanhangig worden
gemaakt.
Verder wil men de hulp van GS in
roepen bij het nemen van maatre
gelen om het illegaal storten van
vuil tegen te gaan. Op dit moment
wordt per week zo'n tweehonderd
ton vuil clandestien gestort.
DEN HAAG (SP) - Minister Pronk
(Ontwikkelingshulp) heeft beslo
ten opnieuw hulp te geven aan de
bevrijdingsbewegingen in Rhode-
sië (Zimbabwe).
De groepen die onder leiding staan
van Kkomo en Moegabe ontvangen
ieder een bedrag van een half mil
joen gulden. Dit is humanitaire
hulp, de "bevrijdingsoorlog" in
Rhodesië wordt er dus niet mee be
taald.
gering te zullen vormen met of zon
der een absolute meerderheid, twee
mogelijkheden heeft. De eerste, die
door de. meeste aanhangers van
Ecevits Republikeinse Volkspartij
wordt verkozen, zou ?ijn, een min
derheidsregering, die bij elkaar
naar schatting over 47 zetels zullen
beschikken. Indien deze mogelijk
heid niet te verwezelijken zou
blijken, zou Ecevit gedwongen
kunnen worden tot het aangaan
van een coalitie met de rechtse,
mohammedaans gezinde Nationale
Heilspartij. Een dergelijke coalitie
werd ook in 1974 gevormd, maar
bleek uiteindelijk geen succes te
zijn.
Vanavond zou CDA-fractieleider
Van Agt aan kabinetsformateur
Den Uyl laten weten hoe de
christen-democraten denken over
deelneming van D'66.
Formateur Den Uyl wil D'66 er per
se bij hebben. Gisteren heeft hij dat
D'66-fractieleider Terlouw duide
lijk gemaakt.
Mocht het CDA vandaag D'66 bot
weg als regeringspartner afwijzen,
dan is volgens politieke kringen in
Den Haag de kans groot dat Den
Uyl zijn eerste formatiepoging op
geeft. Den Uyl stuurt aan op een
progressief kabinet waarvan PvdA,
D'66 en CDA deel uit maken.
D'66 - dat twee zetels heeft ge
wonnen - is een progressieve partij.
(In PvdA-kringen ziet men D'66 als
een bondgenoot met behulp van
wie het CDA tot nog verdergaande
5 geprest kan worden.)
IN VOORSCHOTEN
VOORSCHOTEN - Uiterlijk op
1 september komen exacte cij
fers op tafel over de haalbaar
heid van een nieuw zwembad in
Voorschoten. Het college van B
en W heeft gisteravond in een
gezamenlijke vergadering van
een drietal raadscommissies
het groene licht gekregen om de
onderhandelingen hierover te
beginnen met de Stevin Ont-
wikkelings Maatschappij
(S.O.M.).
De commissieleden kregen een
keuze uit drie mogelijkheden:
een zwembad in het Micropoli-
sprojekt in de wijk Bijdorp I;
aanbouwen van een zwemgele-
genheid bij het instructiebad en
de bouw van een open- en over-
dektbad in de wijk Adegeest.
De uitbreiding van het be
staande instruktiebad werd
verworpen, omdat het huidige
instructiebad vrijwel niet meer
te herstellen is. Wethouder Oos-
terbaan (financiën) berekende
dat een exploitatietekort van f
350.000 per jaar te dragen is. Tot
dit tekort waren enige bereke
ningen opgesteld, welke echter
niet openbaar gemaakt werden.
De heer Voet van de S.O.M. gaf
een verklaring voor het verschil
in bouwkosten tussen het bad
in Micropolis en dat in Adege
est. Het bad in Micropolis wordt
ingebouwd en moet daardoor
geheel geluiddicht gemaakt
worden. De constructie van een
dergelijk bad bleek kostbaarder
dan dat van een vrijstaand bad.
Met de realiteit dat Voorscho
ten inmiddels al 35 jaar praat
over een zwembad en nooit
verder kwam dan een eenvou
dig instructiebad dat thans éi-
genlijk niet bruikbaar meer is,
kwam de commissie na bijna
drie uur praten tot de intentie
verklaring dat Voorschoten niet
zonder zwemgelegenheid kan
blijven.
De voorlopige kosten voor de
bouw van een zwembad door
Stevin in het Micropolisprojekt
worden geraamd op f 5,- mil
joen, de kosten voor een zwem
bad in Adegeest op f 4,- miljoen.
De eisen gesteld aan het Micro-
polisbad zijn veel zwaarder dan
die van het bad in Adegeest. Ge
tracht zal worden een bad te rea
liseren dat voldoet aan de eisen
maar zonder luxe. De woord
voerder van Stevin verwachtte
dat dan de kosten voor beide
baden ongeveer gelijk zouden
uitkomen.
Na zijn gesprek met Den Uyl
noemde,Terlouw het „vanzelfspre
kend" dat D'66 aan het tweede
kabinet-Den Uyl deelneemt. Hij
vond het weinig fatsoenlijk dat het
CDA nu opeens van D'66 af wil.
In CD A-kringen wordt er op gewe
zen dat het helemaal niet nodig is
dat D'66 meedoet. PvdA en CDA
hebben - zonder D'66 - een royale
meerderheid van 102 zetels in de
Tweede Kamer. Volgens dë
christen-democraten is D'66 „een
lelijke sta-in-de-weg" die alleen
maar zetels kost. Maar als de PvdA
er op staat dat D'66 meedoet, moet
ze zelf maar een plaatsje inruimen
voor de Democraten, zo is de heer
sende CDA-opvatting.
De CDA-top staat een kabinet voor
ogen met acht progressieve minis
ters en acht CDA'ers, waarvan Den
Uyl ministerpresident is. De PvdA
daarentegen stuurt aan op een
kabinet-Den Uvl waarin acht
PvdA-ers, één D'66-er en zeven
CDA-ers zitten. In zo'n opzet heb
ben de socialisten - dankzij de
dubbeltellende stem van premier
Den Uyl bij stakende stemmen - al
tijd de meerderheid. Ook als de
D'66-minister samen met de
christen-democraten één front
maakt tegen de PvdA-
bewindslieden.
Dit is het CDA „te gortig", zo werd
gisteren gezegd. In het uiterste ge
val willen de christen-democraten
genoegen nemen met een 7-
1-7-verdeling: zeven PvdA-ers, één
D'66-er en zeven CDA-ers.
Wilhelmina-beeld
DEN HAAG (ANP) - Nog dit jaar
wordt in het gebouw van de
Tweede Kamer een beeld geplaatst
van koningin Wilhelmina. Het
beeld, een replica van het
Wilhelmina-beeld in Rotterdam,
wordt geplaatst in de zogenoemde
anti-chambre, waar gistermiddag
een borstbeeld werd onthuld van
oud-premier mr. P.S. Gerbrandy.
Het borstbeeld is geschonken door
de AR-partij.
WASHINGTON (Reuter/UPI) - De
Amerikaanse VN-ambassadeur
Andrew Young heeft gisteren ge
zegd dat ook de oud-presidenten
Kennedy en Johnson „racisten"
kunnen worden genoemd, aan
gezien zij Afrika in hun buiten
landse politiek al even stiefmoe
derlijk hebben behandeld als hun
opvolgers Nixon en Ford.
Rofid Young, zelf een neger, is
grote deining ontstaan doordat
hij Nixon en Ford in een vraagge
sprek met Playboy „racisten"
noemde.
Young werd gisteren gehoord door
de commissie voor buitenlandse
betrekkingen van het Congres.
Enkele uren later zou hij naar het
Witte Huis gaan voor een onder
houd met president Carter.
Woordvoerders" van het Witte
Huis ontkenden overigens dat
Young „op het matje" moest ko
men.
Young herhaalde dat zijn woorden
niet los mogen worden gezien
van hun context - een waarde
oordeel over de Amerikaanse
Afrika-politiek in het recente ver
leden.
Hij ontkende Nixon en Ford pers
oonlijk te hebben willen beledi
gen. „Ik definieer het begrip ra
cisme als een soort ongevoelig
heid voor culturele verschillen",
zei Young toen hij door een aantal
Republikeinse commissieleden
door de mangel werd gehaald.
Toen een van de Republikeinen
Young daarop vroeg of deze defi
nitie dan niet ook van toepassing
is op de (Democratische) presi
denten Kennedy en Johnson,
antwoordde Young:
„Dat klopt, maar ik stel geen belang
in het uit de sloot halen van oude
koeien".
Hoewel de Republikeinen sterk
aandringen op Youngs aftreden,
lijkt het Witte Huis vooralsnog
geen consequenties te willen
verbinden aan het Playboy-
interview. Young is een persoon
lijke vriend van Carter en kan een
potje bij hem breken. Algemeen
hoort men de theorie dat Young
extra krediet geniet omdat hij een
exponent is van het zwarte kie
zerscorps dat Carter vorig jaar
aan de winst hielp. Young zelf
heeft gezegd dat hij bereid is zijn
functie neer te leggen als Carter
vindt dat hij niet langer kan wor
den gehandhaafd. „Het moet niet
zo zijn" zei Young „dat ik er ge
makkelijk van af kom vanwege
de zwarte kiezers".
Na afloop van zijn gesprek met Car
ter zei een opgewekte Young dat
de president hem geen standje
heeft gegeven. „Hij heeft me ook
niet gezegd dat ik m'n mond
moest houden", aldus Young.
Het onderhoud had niets te maken
met het Playboy-interview als
zondanig, maar ging over Youngs
Afrika-trip zodanig, algemene
zaken zijn VN-werk betreffende.
Zeventien christelijke vrouwen
verenigingen in ons land, verenigd
in het oecumenisch Vrouwencon
tact, hebben de Indonesische ad
miraal Sudomo (die christen is) een
brief geschreven, waarin zij drin
gend vrijlating vragen voor alle
vrouwen die al jaren om politieke
redenen gevangen zitten. In deze
brief vragen de vrouwen zich af,
hoe het mogelijk is, dat Indonesië
zovelen gevangen houdt zonder dat
er een proces tegen hen is gevoerd.
Immers, het land pretendeert een
rechtstraat te zijn.
De verenigingen maken zich vooral
zorgen om die vrouwen die eind vo
rig jaar van de vrouwengevangenis
van Semarang zijn overgebracht
naar een andere gevangenis, waar
zij,in een volstrekt isolement moe
ten leven.
O Het rk pastorale team van de
Utrechtse binnenstad heeft een
verzoek van de conservatieve be
weging "Confrontatie" afgewezen
om over een kerk in Utrecht te mo
gen beschikken voor de herden
king van haar 12V2-jarig bestaan.
Het team vreest, dat de toch al zo
gevoelige verhoudingen in de
Utrechtse binnenstad daardoor
zouden worden verstoord. "Con
frontatie" is "bijzonder gekwetst'
door deze afwijzing.
Om de 9 gereformeerde kerken in
het gebied Amsterdam beter toe te
rusten tot getuigenis en dienst in de
samenleving van de stad, besloot
de regio Amsterdam van deze ker
ken onlangs tot invoering van de
functie van "agglomeratie-
predikant". Voor deze functie is nu
benoemd dr. C. H. Koetsier (44),
sinds 1969 landelijk secretaris voor
ontwikkelingssamenwerking van
de Geref. Kerken. Hij zal 1 novem
ber als zodanig in dienst treden.
Hem zal een grote vrijheid worden
gelaten om dit experiment inhoud
te geven. Hij begint met enig wijk-
werk, om de problemen van de
grote stad nader te leren kennen,
maar zal zich, evenals bij ontwikke
lingssamenwerking, in feite blijven
bezighouden met de vragen van
kerk en samenleving, alleen nu op
kleinere schaal.
O Hervormde Kerk: beroepen te
Kruiningen J. H. Dorgelo Souburg,
te Hoorn J. G. Barnhoorn Hauler-
wijk, te Zeist C. den Boer Wagenin-
gen; aangenomen naar Stadskanaal
kandidaat A. Mulder Vries, de be
noeming tot legerpredikant kandi
daat H. van den Berg Utrecht; be
dankt voor Nieuw-Weerdinge A.
Meijeringh Nijland. Geref. Kerken:
Beroepen te Leeuwarden A. P. Ma
rais Purmerend; aangenomen naar
Amsterdam-C. B. Borreman Em-
men, naar Zutphen P. Paulus Scha
rend ij ke.
Gaullisten
LONDEN (SP) - In het algemene
spraakgebruik betekent „samenle
ven als broer en zuster" dat je niet
met elkaar naar bed gaat. Maar wat
is nu „samenleven als man en-
vrouw?"
Door
Katherine Whitehorn
In Engeland gebruikt de wet het
onaantrekkelijke begrip „samen
wonen". De bokkesprongen, die de
wet maakt om te bepalen, wat dat
woord nu precies betekent, zouden
grappig zijn als ze niet vaak zo tra
gisch waren en als ze niet onlangs
een nieuwe wending hadden ge
kregen door een verandering in de
Engelse immigratie-bepalingen.
Jarenlang werd „samenwonenr"
slechts in verband gebracht met al
leenstaande moeders die een bij
standsuitkering krijgen. Maar als
de vrouw een minnaar krijgt, willen
de autoriteiten niet graag geld uit
betalen aan een - in hun ogen, maar
niet officieel - getrouwd stel. Dat
zou niet eerlijk zijn, zeggen zij, te
genover diegenen die net boter
briefje hebben getekend.
Dus gaat de staat buitengewoon ver
om er achter te komen of twee men
sen zich feitelijk als een getrouwd
stel gedragen. Ambtenaren klim
men zelfs in bomen om een blik in
de slaapkamers te werpen; zij on
dervragen de kinderen en informe
ren by de buren die hen meestal
ook al van tevoren getipt hebben.
Volgens die opsporingsambtena
ren gaat het hun helemaal niet al
leen om de „sex", maar uitsluitend
om de financiële ondersteuning. In
de praktijk blijken ze echter toch
liever vragen te stellen over „sex"
dan dat ze zich met het vervelende
„Wie betaalt voor wat?" bezighou
den. En er zijn tragische gevallen
bekend van vrouwen die weken of
maanden zonder geld zaten, ook al
stelde een rechtbank later in hoger
beroep vast dat ze helemaal niet s-
amenwoonden.
Vooral weduwen hebben het moei
lijk, want zij nemen wel eens een
huurder in huis om eventuele in
brekers af te schrikken of om de
huur te kunnen opbrengen. Als er
dan een of andere verhouding tus
sen beiden ontstaat, kan de vrouw
grote moeite hebben met het bewijs
dat de huurder weliswaar niet afke
rig is van een nummertje op de sofa
maar dat hij evenmin van plan is
om haar vijf kinderen te onderhou
den of het dak te repareren.
Pogingen om uit te zoeken of er
werkelijk sprake is van een huwe
lijk, als de betrokkenen dat ont
kennen, gaan nu gepaard met even
krankzinnige speurtochten naar
niet-gehuwden die juist beweren-
dat ze wel getrouwd zijn.
Recht
Het begon toen, onder luid applaus
van feministen, het Britse parle
ment bepaalde dat een vrouw met
een niet-Engelse echtgenoot even
veel recht had om hem naar Enge
land te halen als een Engelsman
met een buitenlandse echtgenote.
Dat betekende een geweldige kans
voor iedere vader om een neef,
vriend of zakenrelatie, die hij het
land wilde binnenloodsen, met zijn
Britse dochter te laten trouwen. Je
zou zeggen dat dit voor Aziaten niet
erg opzienbarend is, omdat door de
ouders opgelegde huwelijken in
India en Pakistan normaal zijn.
De moeilijkheid is dat ook de Azia
tische meisjes die lang genoeg in
Engeland hebben gewoond „Brit
se" ideeën over een vrije huwe
lijkskeuze hebben opgedaan. En de
regering die deze huwelijken be
schouwt als een geheimzinnige
Aziatische zwendel, probeert
erachter te komen of dit al dan niet
„echte" huwelijken zijn. Dus han
gen de ambtenaren opnieuw in de
bomen, ondervragen ze de buren en
vallen ze de huizen binnen om toch
maar een blik op het bed te kun
nen werpen.
Hun waakzaamheid zorgt er mis
schien voor dat de echtgenoot het
raadzamer acht om naar bed te gaan
met zijn immigratie-bruid. Maar
dat idee zal wel niet bij de ambtena
ren zijn opgekomen, die eerder ach
terdochtig dan subtiel zijn. Dus is
het voor die arme zielen moeilijk uit
te maken wat nu precies een „echt"
huwelijk is. Betekent het sex? En
dat in de jaren zeventig? Dat zou
eerder een mop zijn. Betekent het
dat de vrouw bepaalde huishoude
lijke taken heeft? In een modern
vrij huwelijk zou je bijna kunnen
zeggen dat een vrouw eerder de
hemden strijkt van de man die juist
haar echtgenoot niet is. Betekent
een „echt" huwelijk dat de man zijn
vrouw financieel moet onderhou
den? Talloze
veel lanterfanters - of kunstenaars -
zouden bij het idee alleen al een-
diepe zucht slaken.
Of betekent een „echt" huwelijk
misschien toewijding, vriendelijk
heid of kameraadschap? Als je het
huwelijk op die manier definieert,
kun je even waarschijnlijk tot de
conclusie komen dat de man mét
zijn hond is getrouwd.
Misschien moet de ambtenarij nog
eens een brochure uitbrengen
waarin normen zijn opgesteld voor
een sex-bemoeial. Het boekje zal
niet alleen de toestand van het bed
moeten beschrijven, maar ook wie
het opmaakt, wie het pasteitje in de
ijskast heeft klaar gemaakt, of het
kind de huurder „oom" noemt (in
de omgekeerde situatie bestaat er
zelfs een nog ingewikkelder ver
houding), of ze samen naar het TV-
journaal kijken en of ze samen eten
terwijl ze samen naar het journa
al kijken.
Maar als we bedenken dat kaarsen
pas een paar jaar geleden werden
afgevoerd van de standaardbere
kening van kosten van levenson
derhoud, is het twijfelachtig of ook
met dit boekje de Britse ambtenarij
met zijn tijd meegaat.
OBSERVER DIENST
willen baas
in eigen
huis zijn
PARIJS (Reuter/DPA) - De Franse
gaullistische partij (RPF), grootste
parlementaire steunpilaar van de
regeringscoalitie, wil nader natio
naal en internationaal beraad alvo
rens akkoord te gaan met recht
streekse verkiezingen voor het Eu
ropese Parlement.
De gaullisten zijn van mening dat
het wetsvoorstel van de regering de
eigen Franse souvereiniteit in on
voldoende mate waarborgt. Wan
neer de nationale vergadering vol
gende week gaat praten over het
regeringsvoorstel zal de RPF-
fractie een motie indienen met het
voorstel er pas in een later stadium
over te stemmen. Dit standpunt
werd gisteren bekend gemaakt
door partijleider Jacques Chirac.
Waarnemers beschouwen het gaul
listische besluit als een slag in het
gezicht van de regering-Barre.
Chirac onderstreepte dat hij nu,
nog maar negen maanden voor de
verkiezingen, niet aanstuurt op een
regeringscrisis. Hij beklemtoonde
voorts dat de gaullisten niet princi
pieel afwijzend staan tegenover
rechtstreekse Euro-verkiezingen.
