Koning Boude wijn kan toch
regering
beëdigen
Oppositieleiders
in Pakistan vrij
mm
Europese
verkiezingen
nog onzeker
Na plotseling ontstane politieke crisis in België:
„Rhodesië heeft
zich onder
druk teruggetrokken
Diensttijd
Zuid-Af rika
verdubbeld
ZATERDAG 4 JUNI 1977
Roberto
Rossellini
overleden
ROME (AFP) - De Italiaanse film
regisseur Roberto Rossellini is gis
teren in Rome overleden. Hij was
vorige maand 71 jaar oud gewor
den.
De regisseur die wel de „vader van
het Italiaanse neo-realisme" in de
filmkunst wordt genoemd, over
leed kort nadat hij onwel was ge
worden in zijn appartement in de
chique Romeinse wijk Parioli.
Rossellini is internationaal vooral
bekend geworden door zijn films
„Rome, open stad" en „Paisa", die
hij in resp. 1945 en 1946 maakte.
BRUSSEL (ANP) - Ongeveer 24 uur later dan
was voorzien hebben de leden van de Belgische
regering gisteren rond vijf uur 's middags de eed
afgelegd. Daarmee kwam een onverwacht einde
aan een even plotseling ontstane politieke crisis,
donderdagavond, toen vier Waalse christen
democratische ministers, op bevel van het be
stuur van hun partij (de PSC), weigerden naar het
paleis te komen om de eed af te leggen.
De reden die de PSC voor haar bezwaar van de PSC kwam opmer-
merkwaardig gedrag gaf was dat ze
vreesde te weinig greep op de uit
voering van de toekomstige staats
hervorming te zullen hebben. Dat
UW
EIGEN
DAGBLAD
OOK IN DE VAKANTIE?
Dat kan, doch uitsluitend met deze bon. Graag 14 dagen voor
u vertrekt opzenden naar: Alphens Dagblad, Julianastraat 19,
Alphen aan den Rijn
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1, Leiden.
Plakt u dan wel een postzegel? (55 cent).
S.v.p. In bloklettors Invullen!
ii leder vakje a.v.p.
NIET INVULLEN
NIET INVULLEN
Opzending is gratis in Nederland en België. Overige landen 1.90 per dag.
De praktijk heeft geleerd dat ondanks al onze goede --ja
zorgen de bezorging in sommige landen te wensen
overlaat.
Wij kunnen dus helaas geen verantwoording
voor het niet tijdig arriveren van kranten op
kantieadres.
kelijk laat.
Inbreuk
Wat men de PSC in België het
meest kwalijk nam is dat deze par
tij, door haar gedrag, min of meer
een inbreuk gemaakt heeft op de in
de grondwet neergelegde rechten
van het staatshoofd. De vier PSC-
ministers weigerden zich namelijk
te laten beëdigen nadat ze eerst ak
koord gegaan waren met hun be
noeming en nadat het hof de be
noeming van de nieuwe regerings
ploeg al bekend gemaakt had.
De 23 ministers en zeven staatsse
cretarissen die gisteren beëdigd
werden zijn dezelfde als die don
derdag al beëdigd zouden worden.
Eerste minister is Tindemans zelf.
Er zijn twee vice-premiers: de
Waalse socialist Hurez, die tevens
minister van het openbaar ambt is
en de Franstalige christen
democraat P. Vandenboeynants
die de portefeuille behoudt die hij
al had: minister van defensie.
Rene van Elslande, in het vorige
kabinet minister van buitenlandse
zaken, heeft nu de portefeuille van
justitie gekregen De Franstalige
socialist Simonet, die lid was van
de vorige Europese Commissie,
heeft de portefeuille van buiten
landse zaken overgenomen.
Verzekering
Later op de avond verklaarde Tin
demans dat de Franse vleugel van
de christen-democratische partij
uiteindelijk akkoord was gegaan
met de nieuwe samenstelling van
het kabinet nadat de verzekering
was gegeven dat de Franse kabi
netsleden betrokken zouden wor
den bij de besluitvorming aan
gaande het probleem van de decen
tralisatie. Het is de bedoeling gro
tere volmachten voor economi
sche, financiële en culturele kwes
ties toe te wijzen aan de drie gewes
ten Brussel, Vlaanderen, en Wallo-
Koning Boudewijn heeft gisteren
in de toespraak die hij hield ter ge
legenheid van de beëdiging van de
nieuwe regering, duidelijk ge
maakt dat hij niet erg ingenomen
was met de recente gebeurtenissen
rond de regeringsformatie.
Ook Tindemans maakte in zijn
antwoord toespelingen op het op
treden van de Waalse christen
democratische ministers.
Vliegtuig
stort neer
tijdens show
PARIJS (Reuter) - Bij een demon
stratievlucht tijdens de internatio
nale luchtvaartshow op het vliegr
veld Le Bourget bij Parijs is giste
ren een Amerikaans militair toestel
neergestort.
De piloot is omgekomen. Nelson
Howard, een invlieger van Fair-
schild, maakte een looping met een
Fairchild A-10 direct na de start.
Enkele ogenblikken later stortte
het vliegtuig neer op de startbaan.
Het schoot nog een driehonderd
meter door en vloog toen in brand.
ISLAMABAD (Reuter/DPA) - De
Pakistaanse regering heeft gisteren
besloten de laatste drie oppositie
leiders die nog gevangen zitten plus
het grootste deel van de overige po
litieke gevangenen vrij te laten en
de perscensuur op te heffen.
Het besluit viel in de eerste ge
spreksronde tussen premier Zoel-
fikar Ali Bhoetto en vertegenwoor
digers van de in oppositie zijnde
Pakistaanse nationale alliantie
(PNA). De besprekingen hebben
MAPOETO (Reuter/UPI) - De te
rugtrekking van de Rhodesische
troepen uit Mozambique is een af
tocht onder druk van het Mozam-
bikaanse leger, zo heeft een woord
voerder van het ministerie van De
fensie in Mapoeto gisteren ver
klaard.
Zondag waren Rhodesische troe
pen de Mozambikaanse provincie
Gaza binnengetrokken, waarbij zij
doorstootten naar Mapai, op 75 km
over de grens. Het doel was de ver
nietiging van enkele guerrillabases
vanwaar aanvallen zouden zijn ge
daan op Rhodesisch gebied. Mili
taire leiders in Salisbury deelden
donderdag mee dat de Rhodesische
troepen Mapai hadden verlaten na
kampen en opslagplaatsen van
zwarte verzetsstrijders te hebben
verwoest. Volgens hen was er geen
strijd geleverd* met Mozambi
kaanse eenheden.
Mozambique maakte donderdag
avond bekend dat het in de provin
cie Tete enkele Rhodesische mili
tairen had aangehouden. Dit ge
bied ligt honderden kilometers ten
noorden van Mapai. Bijzonderhe
den over deze gevangenneming
werden niet gegeven.
Na een actie van zes dagen waren
gisteren Rhodesische troepen be
zig zich terug te trekken uit Mo
zambique. Een militaire woord
voerder sprak van een "tactische
terugtrekking" en toonde buitge
maakte wapens van Sowjet en Chi
nese makelij.
Er wordt in Mozambique niet meer
gevochten en "de troepen worden
zo spoedig mogelijk terug ver
wacht".
ten doel een uitweg te vinden voor
de politieke crisis die het maat
schappelijk leven in Pakistan ver
lamt sinds de omstreden verkiezin
gen in maart van dit jaar.
Na afloop van het overleg gisteren
lieten beide partijen weten dat er
flinke vooruitgang is geboekt. Zij
spraken de hoop uit dat een rege
ling van het conflict tussen de rege
ring en de oppositie niet lang meer
op zich zal laten wachten.
De crisis werd acuut toen de oppo
sitie de bevolking opriep tegen het
beleid van Bhoetto te protesteren,
onder meer omdat hij met de uit
slag van de verkiezingen geknoeid
zou hebben om aan de macht te
kunnen blijven.
Zij die wegens overtreding van de
bepalingen, geldend voor de uit
zonderingstoestand, gearresteerd
zijn, zullen eveneens worden vrij
gelaten. In het communiqué, uitge
geven na afloop van de eerste ge
spreksronde, wordt gezegd dat hun
vrijlating gezien moet worden als
een eerste stap op de weg die moet
leiden tot invrijheidssteiling van
alle politieke gevangenen. De rege
ring zei voorts toe geen nieuwe ar
restaties meer te zullen verrichten.
Het Amerikaanse ministerie van
Defensie heeft gisteren bevestigd
dat de V.S. geen A-
7-aanvalsbommenwerpers aan Pa
kistan zullen verkopen omdat dat
in strijd zou zijn met de nieuwe po
litiek van wapenuitvoer van presi
dent Carter.
Pakistan had om levering van 110
toestelllen, onderdelen en oplei
ding gevraagd, ter waarde van 600
miljoen dollar.
Het besluit inzake Pakistan is ge
nomen omdat de verkoop van de
vliegtuigen betekend zou hebben
dat in Zuid-Azië een belangrijk
modern wapensysteem zou worden
ingevoerd.
DEN HAAG (SP) - De kansen
dat de Europese verkiezingen
in juni 1978 doorgaan zijn een
stuk kleiner geworden. Premier
Den Uyl zei gisteravond - na af
loop van het wekelijkse kabi
netsberaad - dat het "schrik
beeld" dat juni '78 niet gehaald
kan worden steeds dichterbij
komt. "Al hopen we er wel op",
zo voegde hij er aan toe.
De oorzaak ligt in Engeland. De
Engelse Labour-regering
.maakt helemaal geen haast met
het opstellen van een nationale
regering voor de rechtstreekse
verkiezing van het Europese
parlement.
De Engelse socialisten hebben
nog altijd weinig op met de Eu
ropese Gemeenschap, die zij als
de zondebok van de malaise in
Engeland aanwijzen. Donder
dag zinspeelde de Engelse mi
nister van energie, Tony Benn,
al op uittreden van Engeland uit
de EG Met een anti-EG-
campagne probeert Labour een
verkiezingsnederlaag af te
wenden.
Vorig jaar hebben de negen
landen van de Gemeenschap in
Brussel afgesproken dat er in
mei of juni 1978 voor het eerst
een rechtstreekse verkiezing
voor het Europese parlement
gehouden zal worden. Ook En
geland tekende dit akkoord.
Elke regering verbond zich de
Europese verkiezing in eigen
land te zullen voorbereiden.
De Nederlandse regeling voor
de rechtstreekse verkiezingen
voor het Europarlement ver
keert in een vergevorderd sta
dium. Zodra het nieuwe kabi
net er zit, zal de Tweede Kamer
zich er mee bezig houden.
PRETORIA (Reuter) - In Zuid- Af
rika wordt de militaire diensttijd
met ingang van januari verdubbeld
tot twee jaar, zo heeft de regering
gisteren bekendgemaakt.
De dienstplicht geldt uitsluitend
voor blanken. Volgens het in Lon
den gevestigde internationale insti
tuut voor strategische studies had
Zuid-Afrika vorig jaar 51.500 man
onder de wapenen, onder wie
35.400 dienstplichtigen. Na hun op
leiding moeten dienstplichtigen
periodiek opkomen voor dienst bij
de rescrve-sti ijdkrachten. De ver
plichting om deel te nemen aan
herhalingsoefeningen is nu ver
lengd tot 30 dagen per jaar, gedu
rende acht jaar na de eerste oefe
ning. Tot dusver goldt deze ver
plichting voor 19 dagen per jaar ge
durende vijfjaar.
De verlenging van de dienstplicht
waartoe nu besloten is, was al sinds
maart verwacht, toen een uitbrei
ding noodzakelijk was genoemd.
Teng Hsiao-ping
SINGAPORE (SP) - Voorzitter
Hoea Koeo-fengs belofte van 1 mei
om de hervorming en modernise
ring van het Chinese leger te ver
snellen zou wel eens het eind kun
nen blijken van harde onderhande
lingen binnen het verdeelde Polit
bureau van de Chinese communis
tische partij. Het resultaat van die
onderhandelingen kan niet alleen
zijn naaste rivaal het vooruitzicht
ontnemen om prertiier te -worden,
maar ook leiden tot een verre
gaande herwaardering van de theo
rieën van Mao.
Berichten dat voormalig vice-
premier Teng Hsiao-ping vorig jaar
door de "Bende van Vier" beroofd
van al zijn functies, op 1 mei her
steld zou worden in een vooraan
staande positie nu de Vier in onge
nade zijn gevallen, zijn onjuist ge
bleken.
In plaats daarvan werd voorzitter
Hoea "in een opgetogen sfeer van
eenheid en overwinning" in de
schijnwerpers gezet als de held van
de Dag van de Arbeid en op een
gigantisch schilderij voorgesteld
als de waardige opvolgel- van Mao.
Hij zou echter wel eens meer dan
alleen een opvolger kunnen
blijken. Hij is verantwoordelijk
geweest voor de samenstelling van
deel vijf van de "Geselecteerde
Werken" van zijn geëerde voorgan
ger en heeft daarom voor zichzelf
de zeventig passages "geselec
teerd" die hij persoonlijk geschikt
achtte voor opname in wat wel eens
China's Nieuwe Testament zou
kunnen blijken. Minstens vijf mil
joen exemplaren worden er van ge
drukt en de partij heeft elke Chi
nees opgeroepen het werk te be
studeren.
De meeste passages die op Teng be
trekking hebben zijn lovend, geen
enkele veroordeelt hem. Dat is niet
zo vreemd, want Hoea en Teng
houden er soortgelijke zo niet iden
tieke denkbeelden op na over hoe
China en de revolutie zich in de na
bije toekomst dienen te ontwikke
len.
Machtsstrijd
groep van politieke en militaire ve
teranen die hem vorig jaat steun
den als de man die zij konden ma
nipuleren om de Volksrepubliek te
verlossen van de linkse Bende van
Vier en die door zo te behandelen
oogluiken het verdwijnen van Teng
toelieten. Hun machtscentrum is
Peking.
Rond Teng staan de regionale lei
ders die hem verwelkomden in de
zuidelijke provincies toen hij in on
genade was gevallen en die hun ba
sis hebben in de stad Kanton met
zijn formidabele commandant "ij
zervreter" Hsoe Shih-joe.
Hoea, een betrekkelijke nieuwko
mer, had vele redenen om de erva
ring en briljante Teng in zijn ploeg
op te willen nemen. Maar hij stond
voor twee problemen: hoe er voor
te zorgen dat het ook zijn ploeg zou
blijven en niet die van Teng en hoe
Tengs vrienden in het zuiden op
hun gemak te stellen zonder zijn ei
gen vrienden in het noorden voor
het hoofd te stoten.
Dat Hoea Teng geen premier h'eeft
gemaakt in zijn plaats, waarbij hij
zelf voorzitter van de partij zou
blijven wordt niet zozeer toege
schreven aan politiek meningsver
schillen als wel aan een machts
strijd tussen fracties in het Politbu
reau waarin de twee mannen tegen
testelde polen waren.
Rond Hoea staat de "noordelijke"
Volksleger
De verdeeldheid is meer geweest
dan een strijd om eigen positie tus
sen concurrerende leiders, of - ge
vaarlijker nog - concurrerende ge
bieden.
Hsoe Shih-joe is in direct verband
gebracht met drie scherpe artike
len, die geschreven zouden zijn
door militairen van verschillende
legereenheden, en waarin vorige
maand onderstreept werd hoe
noodzakelijk het is het Schinese le
ger uit het slop te halen en te voor
zien van verfijnde moderne wapens
en uitrustingstukken die het op ge
lijk niveau met het "sociaal-
imperialistische" Rusland zouden
brengen.
Dat was bijna kotterij.eng zelf werd
door de radicalen verweten dat hij
een beroepsleger wilde dat een
echte oorlog kon voeren, niet alleen
een ideologische woordenstrijd. En
dat was volgens de radicalen in
strijd met Mao's richtlijnen inzake
het "volksleger" waarin het indi
vidu in de massa en niet de machine
- de beslissende factor is waarvoor
politiek indoctrinatie dus van het
grootste belang is.
Hoea had al eerder beloofd, een
"leger als de Chinese Muur" op te
zullen bouwen - tezijnertijd. Maar
bij het selecteren van passages uit
de heilige schrift van de dode voor
zitter maakte hij tot het kernstuk
een rede, getiteld "Over de tien rea
liteiten", waarin Mao de onderlinge
verhoudingen tussen defensie,
zware industrie, lichte industrie en
landbouw vastlegde op een manier
die voor veel commandanten on
aanvaardbaar was.
"Slechts bij snellere groei van de
economische opbouw kan er snel
lere voortgang bij de opbouw van
de defensie zijn", had Mao gezegd.
De uitgaven voor defensie moeten
verminderd worden "opdat er meer
geld vrijkomt voor het bouwen van
meer fabrieken en voor meer ma
chines. Maar "eenzijdige nadruk op
zware industrie" was ook fout.
Landbouw en lichte industrie moe
ten nadruk krijgen want dan wordt
de vorming van kapitaal versneld
zodat we de zware industrie met
grotere en betere resultaten kun
nen ontwikkelen".
Laatste plaats
Daarmee kwam de defensie op de
laatste plaats. Aangezien het plan
om-van China tegen het eind van de
eeuw een moderen industriële staat
te maken als zwaar getroffen is door
de economische "sabotage" van de
Bende van Vier, de aardbeving van
Tangsjan en de zware droogte ver
keerde Hoea niet in de positie om
iemand te kunnen toestaan voor te
dringen in de rij.
Maar de militairen achter Teng
hadden sterke argumenten. Een
tweeledige defensiepolitiek, on-
wikkeld volgens Mao's visie van de
"volksoorlog", heeft China opge
scheept met enerzijds een massa
slechtbewapende soldaten en bur
gerwachters en anderzijds zo'n 300
kernbommen en raketten en
weinig daar tussenin, behalve dan
tien slordig uitgeruste pantserdi-
viesies en mogelijk 100 Gevechts
vliegtuigen.
Wat de Chinezen deerlyk missen,
zijn allerlei zaken als raket
waarschuwingssystemen, lucht
verdedigingsradar, onderschep
pingsjagers, geleide wapens, ja
zelfs speciale legeringen.
Niemand weet hoe ver en hoe snel
Hoea wil gaan of zal worden bij het
sneller moderniseren van het leger.
Zijn belofte van 1 mei komt tege
moet aan de eisen van Tengs fractie
en maakt kennelijk deel uit van een
uitgebreidere overeenkomst
waarmee hij het recht heeft ver
worven om de wat overheersende
Teng de post van premier te ont
houden, maar hem- toch te gebrui
ken als zijn adviseur op bestuurs
gebied. De tijd zal het moeten leren.
Het geharrewar is echter niet voor
bij. Er was op z'n minst éénbericht
dat militaire en partijkaders in
Kanton Peking op het hart hebben
gedrukt om "tekortkomingen en
fouten" van Mao te onderzoeken.
Eind april meldde de officiële pers
dat Mao zelf de Culturele Revolutie
van de jaren zestig voor zeventig
procent succesvol en voor dertig
procent als een mislukking had be
schouwd.
Die "fouten" waren kennelijk be
slissingen die geweld, bijna chaos
tijdens de veelbewogen periode
veroorzaakten en waarvoor de Be
nde van Vier officieel de schuld
heeft gekregen.
Maar Mao was de drijvende kracht
Hoea Koeo-feng
en als zijn onfeilbaarheid in twijfel
zal worden getrokken zou Hoea wel
eens tot de conclusie kunnen ko
men dat hij - om zijn positie te ver
stevigen - niet alleen moet instem
men met een sneller hervorming
van het leger in een moderne ge
stroomlijnde strijdmacht maar ook
Mao's idee van de volksoorlog en
zijn belofte dat de vijand "in een zee
van Chinezen zal ondergaan" moet
herzien.
Dat zou het begin kunnen zijn van
een proces waarin niet alleen de mi
litairen en de massa, maar ook Mao
zelf "omgevormd" worden.
De pragmatische ruimheid van op
vattingen die Hoea al heeft getoond
bij het samenstellen van Deel Vijf
van Mao's denkbeelden heeft het
beeld opgeroepen van een jongere,
meer op de praktijk ingestelde en
buigzamer Messias dan de boze
oude man die de Culturele Revolu
tie leidde. Het Maoisme van 1980
zou dan misschien niet meer te
herkennen kunnen zijn als de "ge
dachten" van Mao die in 1976 over
leed.
