'Axel': ambitieuze
festivalproduktie
"ASTERIX VEROVERT ROME"
■rui hm
ÉW
ir
„DE
VERDORSE.il
TEMPEL"
ZATERDAG 4 JUNI 1977
PAGINA 27
De meest ambitieuze pro
ductie in het Holland Festi
val wordt ontegenzeglijk de
reeks voorstellingen van
„Axel" door de Nederlandse
Operastichting; premiere op
10 juni in het Scheveningse
Circustheater. De muziek
van deze gloednieuwe opera
is van Rein bert de Leeuw en
Jan van Vlijmen.
Twee mensen die gezamenlijk een
opera componeren: dat lijkt nauwe
lijks minder problematisch dan het
besturen van een auto door twee
chauffeurs. Maar beide heren heb
ben ervaring. Zij behoorden tot hel
team dat voor het Holland Festival
1969 de aan de Cubaanse revolutie
gewijde opera „Reconstructie" in
elkaar zette, evenals Harry Mulisch
die bij de nieuwe produktie be
trokken is als bewerker van het
drama ..Axel" van de Franse schrij
ver Villiers de LTsle Adam waarop
de nieuwe opera gebaseerd is.
Villiers de L'Isle Adam is een van
de meest vooraanstaande verte
genwoordigers van het Franse
Symbolisme, de stroming in de
kunst van het einde van de vorige
eeuw die een reactie vormde op het
zich aan de alledaagse werkelijk
heid spiegelende naturalisme dat
we onder meer aantreffen bij Zola
en De Maupassant.
Het in z'n authentieke vorm een
voorstelling van bijna acht uur ver
gende toneelstuk „Axel" is be
roemd geworden als een imposant
monument van het symbolisme.
Een duister en dreigend verhaal
met verwijzingen naar mystiek en
occultisme. In de liefde van de af
vallige non Sara en de kasteelheer
Axel, die zij zelf door een vrijwillige
dood beeindigen, zullen operalief
hebbers wellicht iets van het fata
lisme van ..Tristan und Isolde" en
„Hertog Blauwbaards Burcht" te
rugvinden.
„Al in de Reconstructie-tijd", zegt
Reinbert de Leeuw (componist, di
rigent en pianist en in die laatste
kwaliteit vooral bekend als Sa-
tieautoriteit), „dachten we er over
eens gezamenlijk een stuk mu
ziektheater te maken dat als het
ware een opeenstapeling zou vor
men van wat ons in de laat
romantiek fascineert. Met name
Jan van Vlijmen, Harry Mulisch en
ik hadden in dat opzicht duidelijk
gemeenschappelijke interesses.
Dat plan heeft ons niet losgelaten.
Harry is al jaren enorm gefasci
neerd door dat drama van Villiers.
Het kostte hem niet veel moei
te ons er warm voor te maken".
Het drietal heeft in het afgelopen
jaar enkele malen een weekeinde
gereserveerd om in een afgelegen
logement in de Ardennen gezamen
lijk aan de opera te werken. Weer
thuis gekomen werkten ze indivi
dueel, maar nog steeds in nauw
overleg, verder volgens gemaakte
afspraken. Is dit dezelfde werk
wijze als acht jaar geleden bij Re
constructie?
„Nee,", zegt Reinbert de Leeuw,
„dat is een heel verschil. In Recon
structie ging het vooral om het
bundelen van individuele vaardig
heden. Aan Axel hebben we zo lang
gewerkt totdat we het in de kleinste
details eens waren".
Jan van Vlijmen: „Nu achteraf
moeten we constateren dat er ei
genlijk geen scene in deze opera is
die door een van ons afzonderlijk
gecomponeerd had kunnen wor
den. Wat overigens niet betekent
dat we onze persoonlijkheid muzi
kaal prijs gegeven
Dus geen wederzijd:
Reinbert de Leeuw: „Bereidheid
tot samenwerking hoeft niet altijd
hetzelfde te zijn als bereidheid tot
concessies. De ene scene zal welis
waar meer het stempel van de een,
de andere van de ander dragen. Jan
is vooral de componist van de lange
adem en ik ben meer de detaillist.
Maar we hebben echt het gevoel dat
we deze opera gemeenschappelijk
gecomponeerd hebben".
De Franse cultuur van de vorige
eeuw was doordrenkt van de
ideeen van Wagner. Enerzijds was
er de symbolische ballast van diens
„Gesamtkunstwerk", anderzijds de
Franse behoefte aan helderheid,
aan rationaliseren. Iets van de door
dit conflict ontstane spanning in de
Franse cultuuruitingen van die tijd
hebben Reinbert de Leeuw en Jan
van Vlijmen in hun muziek willen
vangen. De muzikale dualiteit ont
staat door ontleningen aan Wag
ners opera „Parsifal" en Satie's
„Messe des pauvres".
„Wagner en Satie zijn muzikaal el-
kaars tegenpolen", zegt Reinbert
de Leeuw, „maar ze hadden in me
nig opzicht dezelfde ideeen. Ze lig
gen in eikaars verlengde. Denk
overigens niet dat we die compo
nist ergens belachelijk hebben ge
maakt. We bekritiseren niet. Dat is
nu een essentieel verschil met onze
instelling in de tijd van Reconstruc
tie. En wat die dualiteit betreft, de
dubbelzinnigheid in deze opera is
in deze periode van muzikale her
oriëntatie in zekere zin typerend
voor de functie van een heden
daagse componist die tegelijk afge
stoten en aangetrokken wordt door
een figuur als Wagner".
Aad t
i der Ven
Galerie Pulchri Studio. Passage 10.
Oegstgeest. Tentoonstelling Marijke
Verhoef - tekeningen en grafiek. Ge
opend dag. van 10-16 uur (zo. gesloten).
/an 27 r
Galerie De Pomp. Dorpstraat 38, War
mond. Tentoonstelling Loekie van Mi
laan - Wandkleden, Gisèle Anderegg -
fotografie en Janny Treffers - poppen.
Geopend dag. van 13-17 uur en van 19-21
uur, woe. ook van 10-12 uur, tot 15 juni.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18, Leiden: Ronald Tolman exposeert
bronsplastieken en etsen. De tentoon
stelling duurt tot en met 12 juni.
Geopend: zaterdag- en zondagmiddag
Ars-gebouw (Pieterskerkgracht 9):
expositie aardewerk Rob den Ton-
kelaar, dag. 1-5 en do. bovendien
van 7-9 uur (t/m 12 juni).
Galerie Kenosis, Oude Vest 53.
Tentoonstelling. Vine Snoek - ke
ramiek, etsen, gouaches en teke
ningen. Geopend di. en woe. van
12-16 uur, do. van 12-16 en 19-21'
uur. Tot 15 juni.
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3
Tentoonstelling Kees Hak-schilderijen,
Loes 't Hart - tekeningen. Simone Haak
en Lisejte Brouwer - keramiek. .Ge
opend di. t/m za. van 10-17 uur, do. tot 21
uur, t/m 30 juni.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
Galerie De Oude Rijn. Oude Rijn 40.
Tentoonstelling Lydia Luyten - wan
dkleden en naaldkanten. Pol Jong - pen
tekeningen en etsen, Wilma Henkelman
- keramiek. Van 27 mei tot 29 juni.
Openbare bibliotheek. Wijngaardenlaan
4, Voorschoten. Tentoonstelling Jan v.d.
Heide - mediamiek ontvangen schilderi
jen en tekeningen. Geopend ma. t/m vr.
van 14-17.30 uur, di. en vr ook van 19-21
uur. do. en za. 10-13 uur, t/m 14 juni
Galerie JA. Sportfondsenbad. Wassena
ar. Tentoonstelling Nel Pot - pastels en
olieverfschilderijen, Erli Esselink - te
keningen. Erik du Chatenier - keramiek.
Geopend do t/m zo. van 10-17 uur, woe
van 20-22 uur, van 1 t/m 19 juni
Houder jaa r geleden stond in de
- Een officieel bulletin in de gis
teravond uitgekomen "Staats
courant'' meldt: "HM. de Ko
ningin iSophieRed.die sedert
drie of vier dagen lijdende was
aan een verkoudheid, is vooral
gisteren zoo hevig benauwd en
krachteloos geworden, dat Hr.
Ms. toestand spoedig ernstige
zorg baarde en in den verloopen
nacht en morgen een nog drei
gender voorkomen kreeg". He
denmorgen halj'acht werd van
Huis ten Bosch gemeld .dat H M
een onrustigen nacht had door-
f F//gebracht.In weerwil van eenige
1 gunstige verschijnselen blijft de
toestand hopeloos. Te half vier
'werd gemeld: Naar de verkla
ring van den geneesheer begin
nen de krachten van HM. de
Koningin allengs verminderen,
niettegenstaande de géést hel
deren werkzaam blijft.
Vijftig jaar geleden:
-Uit New York wordt gemeld,
dat de Amerikaansche vlieger
Chamberlain met zijn eendek
ker "Columbia" is opgestegen
vooreen transatlantische vlucht,
naar Berlijn. Hij vertrok naar
het Rooseveldt vliegveld, het
zelfde vliegveld waarvan ook
Lindbergh vertrok.
- De huiszoeking in het gebouw
van de sovjet-organisatie Arcos
te Londen heeft geleid tot afbre
king van de diplomatieke be
trekkingen tusschen Engeland
en Rusland. De Russische han
delsdelegatie is uit Engeland
vertrokken. Het gezelschap telde
ongeveer 75 personen. Ook de
Engelsche missie te Moskou is
vandaar via Riga naar Londen
vertrokken. De Russische zaak
gelastigde te Londen. Rosen-
golz. kreeg bij zijn vertrek ver
scheidene ruikers roode bloe
men. Een aantal leiders der
Laböur-party deed de Russische
delegatie uitgeleide. Onder hen
waren Lansbury en Henderson
KLEINE VAART
Comelis Broere pass. 3 Flamborohead
nr Huli
Mare Attum 2 te Rotterdam
Pandora 2 te Rotterdam
Rochab 3 90 zzw Ouessant nr Las Palmas
GROTE VAART
t Fo
r Vin
Abel Tas...a.. -
Abida 246 zo Landsend nr Philadelphi
Aldabi 2 te Hamburg
Alkes 2 180 nno Kp Villano nr Piraeus
Amstellaan 2 300 ono Mahe nr Assab
Amstelland 3 te Hamburg
Ajtilla Cape 2 340 no Belem nr Santos
Atlantic Crown 2 350 w Landsend nr
New York
Atlantic Star 2 650 ono Kp Race nr Hali
fax
Balticborg 2 vn Amsterdam nr Delfzijl
Banggai 2 610 ozo Mogadiscio nr Mom
basa
Botu 2 400 no Mahe nr Colombo
Begonia 1 te Port Said
Broere Emerald 3 60 o Cartagena nr
Capiluna 2 515 zzo Colombo nr Sydney
Ceres 2 te Rotterdam
Chevron Freeport 2 10 n Raselhad nr Pa-
scagoula
Chevron Kentukcy 2 50 z Grande Co-
more nr Ras Tanura
Chevron Madrid 2 635 wzw Kp Finisterre
nr Syros
Chevron Napels 3 vn Freeport nr Baha-
Coral Isis 2 vn Slageb nr Rotterdam
Coral Maendra 3 ten anker Belle Isle
Coral Rubrum 2 215 nno Las Palmas nr
Rotterdam
Crania 2 360 wnw Azoren nr Stanlow
Dione 2 75 no Muscat nr Tabangao
Esso Bonaire 3 vn Ras Tanura nr Rotter
dam
Esso Europoort 3 ten anker Ras Tanura
nr Jebeldhana
Fossarus 2 400 o Trinidad nr Lagos
Flevoland 2 200 wnw Freetown nr Warri
Fossarina 2 te Bonny
Fulgur 3 vn Rotterdam nr Lagos
Freetown 3 te Glasgow
Hendrik Zanen 2 165 ozo Madeira nr Rot
terdam
Hollandia 2 60 no Turkseiland nr Kings-
Kermia 3 vn Rotterdam nr Teesport
Leiderkerk 3 vn Muscat nr Bahrein
Lelykerk 1 195 wzw Kreta nr Port Said
Lëuve Lloyd 2 290 no Mono passage nr
Cristobal
Moordrecht 2 te Zeebrugge
Neder Ebro 3 te Mombasa
Neder Rijn 4 te Bangkok verw.
Neder Weser 3 te Bremen verw.
Nedlloyd Kmimberley 3 vn Cristobal nr
Kaapstad
Nedlloyd Korea 3 te Bremerhaven verw.
Niso 2 120 n Teesport nr Rotterdam
Putten 2 140 ozo East Londen nr China
Rijnborg 2 thv Oulce
Salland 2 250 ono Savannah nr La Pallice
Serooskerk 2 60 n Puerto Rico nr Bre-
Adelaide nr
Brisbane nr
Straat Honshu 3 te Rio Grande verw.
Straat Luanda 4 te Frementle
Thameshave 3 vn Bremen nr Cadiz
Trident Amsterdam 3 vn Barranquilla nr
Santa Marta
Ulysses 2 700 ono Trinidad nr Rotterdam
Voorne 2 100 zo New Orleans nr Isken-
Westland 3 vn Paranaribo nr George-
Wieldrecht 2 80 wzw Landsend nr Ant-
W'3 WRGKEN CNS boog piE£*NeN,D\f 3
KiACHT OP reZ6 VLAKJE» PUSVgN Dooft T*
br&NGEM, pe pooDsvroiPEN oH«T war
- IV "«0
PANDA EN HET HELDERK1JKERTJE
22 - 137 - De verslaggever wilde er natuurlijk meer van weten - en
daarom liep hij naar Panda die een gesprek met Fa 3 M voerde.
"Waarom praat je tegen je tv?" vroeg hij. "En hoe kan het dat je nog
antwoord krijgt, ook?"
"Dat is Fadriem", antwoordde Panda Hij komt van een andere
planeet om hier rond te kijkenOp de een of andere manier heeft hij
kontakt met m'n draagbare tv. En als het hier niet deugt, zal hij de
aarde laten negativerenDaarom heb ik verder geen tijd voor je: ik
moet hem laten zien dat de aarde goed is - en daar zal ik het reuze
druk mee hebben".
Maar de ander liet hem niet met rust. "B-bezoek uit het heelal!" riep
hij uit. terwijl hij mee liep naar Panda's auto. "Daar heb ik al vaak
over geschreven in de krant - en nu is het dus zover! Dat is pas
nieuws! En misschien kan ik je helpen. Als we dit niet goed aanpak
ken, kan het heel verkeerd aflopen met onze planeet
Dc witte r
ktail
Zuidamerikaanse
afkomst zijn heeft
daarbij de aantrekke
lijkheid vnj zacht
van smaak te zijn.
Batida de tomate:
vermeng 6 eet!, to
matensap met 2 eetl.
rum, 2 eetl. madeira,
1 eetl. citroensap en
een snufje suiker.
Voeg een blokje ijs
toe en vul bij met
spuitwater of soda
water.
Yucatan: vermeng 6
eetl. ananassap met 2
eetl. crème de ment-
he, voeg een blokje
ijs toe en vul bij met
spuit- of sodawater.
Een erg frisse long
drink is de Horse
Neck: voeg aan 3 eetl.
whisky een stukje ci
troenschil toe en vul
bij met ginger-ale,
liefst van een droog
type.
WINA BüRN
FRED BASSET
f KWPeeeo,WE (JAAM AIO (7//J4S2UE/S.I/EA), «erN
KEESrofWWPEAIPE D*yroE
IT «EST 17B6£jEf/AAer
T-JOMt\£.IU+/CCP />AA|&
pA-r PE ees-r uaai ©AJ?
Le i/Eaj djesAi <5; eore
AfiSTICLlHAX wocpr
De
(iron luren
run
Jommelip
Flip is niet bij FÏHberke,
niet bij de Mie fees,
waar zit hij dan 0 j
K/eed je maar v/ug aan, het
wordt tijd. F/ip za/ d/rect
wei terug zijn
9 30 v
18 ja:
CAMERA - "De klokkenluider van de
Notre Dame", dag. 7.00 en 9.15 uur, 14
jaar. Kindermatinee: "Kara Ben Nemsi",
it. en woe. 2.30 uur, zo. 2.00 en 4.15 uur,
1 Nachtvoorstelling - "The Parallax
View", vrij en zat. 11.30 uur, 18 jaar.
LIDO 1 - "Silver streak expresse", dag
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
OngevaJIendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uui (Diacones-,
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13 00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Kinderafdeling: dag
2e KLASSE: Volwassenen dagelijks
11.15-12 00 uuren van 14.00-14 45 uu:
v?n 18.30-19.30 uur
Bezoekuren ziekenhuizen
14
nhuis
LIDO II - "Rocky", dag 2.30,7.00 en 9.15
zo. ook 4.45 uur, 14 jaar.
LIDO III - "Network", dag 7.00 en 9 15
14 jaar Kindermatinee: "Merlijn de
ook 4.30 i
REX - "Verpleegstersrapport", dag 7 00
18 jaar. Kindermatinee: "Pe
ter en de vliegende autobus", zat. en
al. Nachtvoprstelling "De
Middagbezoekuur. 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur. 18.30-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling
Sint Elizabeth-ziekenhuis:
3e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14 00-14 45 uur en van 1830-19.30 uur
Kraamafdeling: dag van 11 15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16 00
uuren van 18.30-19.30uur. Laatste kwar-
en avondbezoek ba-
Kinderafdeling: da,
Academisch-Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve km
zijn de bezoekuren als volgt.
Elke dag:
14 15-15.00 uur.
18 30-19 30 uur.
Voor de prematurenafdeling gek
volgende bezoekuren (alleen vo
byshow.
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15 45 uur.
18.30-9.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14 15-15 00 uur.
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11 30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; 3e klas 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13 30-14.15 tiur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen'
dag en nacht worden gemeld bij het in-J
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
