UIT UIT UIT UIT UIT
UIT UIT UIT UIT UIT
Dit is die gulden
Overnachten
Autogordel
Vier miljoen
Hotel-cheque
Geld tekort
HOORN
Huis ruilen
Doe vakantie
Moeilijk
Dezelfde prijs
Papieren mee
ZATERDAG 4 JUNI 1977
PAGINA 23
Het Oostenrijkse Kircfischlag, een
heuvelachtig gebied ten zuiden van
Wenen, is vriendelijk voor kinde
ren tot veertien jaar.
Voor nog geen daalder, om precies
te zijn voor f 1,47, kunnen ze een
nachtje logeren. Volwassenen beta
len voor viertien dagen volpension
f288,- kinderen tot veertien jaar be
talen hiervoor 187 gulden inclusief
het goedkope nachtje. Daarbij be
hoort ook gratis toegang tot het
verwarmde zwembad.
Meer hierover hoort u bij de Frem-
denverkehrsverein, A-2860
Kirchschlag, telefoon:
0943-2646-213.
Heeft uw auto veiligheidsgordels,
dan moet u ze in elk geval omdoen
in: België (maar niet in de be
bouwde kom), Denemarken,
West-Duitsland, Finland en Frank
rijk. In Frankrijk tussen 06.00-22.00
uur niet in de bebouwde kom maar
weer wel als.er een autoweg door
loopt.
Ook is er een draagplicht in: Joe
goslavië, Luxemburg, Noorwegen,
Oostenrijk, Sowjet-Unie, Spanje
^iiet in de bebouwde kom), Tsje-
Choslowakije, Zweden en Zwitser
land.
Als de auto van een bouwjaar is dat
6ok in ons land nog geen gordels
verplicht zijn, dan hoeft het ook in
het buitenland niet. Hebt u echter
vrijwillig gordels laten aanbrengen,
dan moet u ze ook omdoen bij het
rijden in bovengenoemde landen.
In de komende vakantiemaanden
gaan naar schatting 4 miljoen Ne
derlanders met vakantie naar het
buitenland. De meesten gaan met
de auto of op de motor, zoals al vele
jaren achtereen de trend is. Ook is
er weinig verandering in de be
stemmingen te verwachten.
De grote stroom gaat naar Spanje,
!Frankrijk, Italië, België, Luxem
burg, Duitsland en Oostenrijk.
Engeland en Schotland zijn vorig,
vakantieseizoen goed doorgebro
ken als vakantieland voor Neder
landers en dat geldt ook voor
Noorwegen, Zweden en Denemar
ken.
Na de recente devaluatie van de va
luta van deze landen zal de belang
stelling mogelijk nog wat groter
worden om daar met vakantie heen
te gaan.
trein te vervoeren op zaterdagmor
gen tot twaalf uur.
Minister Westerterp (Verkeer en
Waterstaat) deed bij de opening van
een openluchtexpositie in
Schaarsbergen over de fiets voor
komen of het vervoer van de fiets
per trein aanzienlijk vereenvou
digd wordt. Hij noemde wel het
vervallen van de veertig kilometer-
grens in de zomer, maar vermeldde
niet, dat op zaterdagmorgen de fiets
voortaan taboe is in de trein.
De mogelijkheden voor het mee
nemen van de fiets in de trein
blijven beperkt. Een reiziger mag
eigenhandig zijn rijwiel in de baga
geruimte van een trein zetten op
maandag tot en met vrijdag tussen
9.30 en 15.30 uur en na 19 uur, op
zaterdag dus na 12 uur en op zondag
alleen voor 18 uur. Op andere tijd
stippen is het verboden.
Enige Finse hotelorganisaties heb
ben een hotelcheque systeem op
gezet. De cheques kosten ongeveer
30 gulden per persoon, men moet er
minimaal vier nemen, en daarmee
kan men dan terecht in tachtig "be
tere" hotels die over heel Finland
verspreid liggen. Ontbyt en service
zijn bij de cheque-prijs inbegrepen..
Men kan bij vertrek uit een hotel
elke keer gratis een volgend hotel
laten reserveren. Kinderen tot vier
jaar slapen gratis, voor 4-12 jaar be
taalt men iets meer dan de halve
prijs. Eenpersoons kamers 8 gul
den toeslag. Het systeem werkt van
juni tot september. Nadere inlich
tingen bij het Fins Nationaal Ver
keersbureau, Kleine-
Gartmanplantsoen 21, Amsterdam,
telefoon 020-233059.
Zonder geld in het buitenland: het
kan iedereen overkomen. Machtig
daarom, voordat u met vakantie
gaat, familie tot het opnemen van
geld.
Houders van een postgirorekening
kunnen hun girokantoor (Den
Haag 070-791090 of Arnhem
085-672351) vanuit het buitenland
ook zelf verzoeken geld aan hen
over te maken.
Meestal wordt het dezelfde dag nog
telegrafisch overgemaakt. Het
maximumbedrag verschilt per
land.
Houders van een bankrekening
kunnen hun bank vragen wat te
doen in geval van geldgebrek.
Schilderachtig hoekje in Aarhuus
Wie er van houdt op de markt rond
te dwalen kan van 8 juni tot en met
10 augustus iedere woensdag zijn
hart ophalen in Hoorn. Onder het
motto "Hoorn, van alle markten
thuis", zullen naast de gebruike
lijke marktactiviteiten, speciale
manifestaties plaatshebben. Zo is
er op het Nationaal kampioens
chap steenwerpen op woensdag 8
juni: op de Nationale openlucht
damdag op 15 juni, demonstraties
kantklossen op 22 juni en een ori-
In de maand juli staat op het pro
gramma een "ezeltjes-dag" 6 juli,
een veilig-verkeer-dag, 13 juli en
het nationaal kampioenschap
openlucht sjoelen 20 juli; ook aan
de ouderen is gedacht. Zij kunnen
meedoen aan het openluchtkam
pioenschap biljarten libre op 27
juli. Flipperenthousiasten kunnen
op woensdag 3 augustus terecht
^uens het Nationaal openlucht
kampioenschap flipperen en de
laatste woensdag zal geheel in be
slag worden genomen door een
binnenstad-kermis met als attrac
tie voor de kinderen clowns en
voor de ouderen een jazz-concert.
Op maandag 15 augustus is er een
Lappendag, een markttraditie die
nog uit de middeleeuwen stamt.
De "lapjes-baas" is dan de belang
rijkste man in Hoorn. Voor meer
informatie: WV Hoorn telefoon
02290-18193.
Het is al jaren aan de gang: inwo
ners van het Deense Aarhuus ruilen
hun huis in de vakantie met buiten
landers. Een vakantie met vrijwel
gesloten beurzen, dus. Al die tijd
gaat het al erg goed, zeggen ze in
Aarhuus. Er komen vrijwel geen
klachten over onzorgvuldig ge
bruik of beschadiging van huis
raad. Wie er voor voelt, kan een
aanvraagformulier krijgen bij het
Deens Verkeersbureau, Keizers
gracht 518, Amsterdam, tel.
020-226717.
De druivenpluk in Frankrijk is niet
de enige "doe-vakantie" die geld
opbrengt. Ook in Engeland zijn
mogelijkheden.
Het Nederlandse MAI-bureau,
Mauritsweg 50, in Rotterdam (tele
foon: 010-147780) verstrekt inlich
tingen over vakantiewerk in
Groot-Brittannië.
Een werkvergunning is niet nodig.
Bij hef Britse Toeristenbureau,
Leidseplein 5 in Amsterdam is de
brochure "Young visitors tot Bri
tain" te verkrijgen. Daarin staan
nog meer adressen van bemidde
lende organisaties. Dat zijn bij
voorbeeld de bureaus waar men in
lichtingen kan krijgen over "Farm
camps". Op die boerderijen helpt
men by het oogsten van fruit en an
dere gewassen.
Ook in de folder "Groot Brittannië -
reistips voor jongeren" staan heel
wat mogelijkheden voor een doe-
vakantie in Engeland en Schotland.
Maar die laatstgenoemde brengen
geen geld op.
Wie op vakantie in Oostenrijk eens
goed hard wil rijden zonder zich te
hoeven storen aan welke snel
heidsbeperking dan ook, kan te
recht op de Salzburg Ring. Daar
kan men van negen uur 's ochtends
tot zonsondergang racen met zijn
eigen auto. Er moet wel voor be
taald worden. Een kwartier rijden
komt op ongeveer zeven gulden.
De fiets meenemen in de trein kan
sinds 22 mei ook in de zomermaan
den over een langere afstand dan
veertig kilometer. Nu nog geldt de
beperking, dat in de maanden juli
en augustus de fiets slechts over
een afstand van veertig kilometer
in de trein mee kan.
Tegenover deze kleine verruiming
van de mogelijkheden staat een
nieuwe beperking. Het is vanaf die
datum uitgesloten de fiets in de
Het nieuwe spoorboekje is er weer,
reikend tot mei volgend jaar. Het is
dezelfde prijs gebleven als het vori
ge, namelijk f3,80. Voor de vaste
gebruikers van deze treintijden-
almanak ongetwijfeld een plezie
rige constatering na de verhogin
gen die sinds 1974 voortdurend toe
sloegen: van f2,45 naar f3,50 naar
f3,80. Misschien kon men de prijs
dit jaar wel zo laten doordat het
aantal pagina's met informatie
werd teruggebracht van 542 naar
511Er staan niet meer zoveel gege
vens in over de streekbussen, ver
klaart de NS dienaangaande, want
die veranderden toch steeds. En er
rijden 50 treinen' minder dan voor
heen.
Japan komt steeds meer in de be
langstelling als toeristenoord. In
1976 werd het land door bijna
915.000 vakantiegangers bezocht,
een stijging ten opzichte van het
jaar daarvoor van 12,7 procent.
Het aantal Nederlanders dat voor
zaken of toerisme naar Japan reist
neemt eveneens jaarlijks toe. De
meeste bezoekers gaan in de pe
riode mei tot en met oktober, met
gewoonlijk een kleine inzinking in
de maand juni.
Dit blijkt uit de statistieken van de
Japanse Nationale Toeristen Orga
nisatie in Amsterdam.
Het ministerie van financiën waar
schuwt vakantiegangers: voorkom
narigheid bij uw terugkeer uit het
buitenland. Zorg er bijvoorbeeld
voor dat u een factuur of een garan
tiebewijs by u hebt waarmee u zo
nodig kunt bewijzen dat u uw foto
toestel of filmapparaat gewoon in
Nederland hebt gekocht.
En denk eraan dat u ook papieren
moet hebben van caravans, baga
gewagentjes en andere aanhang
wagens achter uw auto. Dus resp.
registratiebewijs of inlegvel bij uw
auto-kentekenbewijs voor de cara
van: en identiteitsbewijs of factuur
voor andere aanhangers.
In goed anderhalf jaar tijd is de kof
fie in Nederland verschrikkelijk
Veel duurder geworden. Neem
iriaar eens de prijs van een pak
D.E.-roodmerk. Dat kostte in juli
1975 nog 2.14. Eind april van dit
jaar was de prijs opgelopen naar
maar eventjes 6,26. Ongeveer drie
keer zoveel, dus.
Dat tikt aan in de gezinsuitgaven.
Als je rekent dat een gemiddeld ge
zin met twee kinderen zeven pak
ken koffie per maand nodig heeft,
{lan is zo'n gezin daar nu 29 gulden
per maand méér aan kwijt dan an
derhalf jaar geleden.
Geen wonder, dat koffie een van de
hoofdschuldigen is aan de stijging
van de kosten van levensonder
houd.
Consumentenorganisaties zijn daar
natuurlijk door gealarmeerd. Bij
verschillende gelegenheden in de
afgelopen anderhalfjaar hebben zij
al hardop de vraag laten horen of er
nu helemaal niks te doen is tegen
die hoge koffieprijzen.
■Het antwoord was altijd: "Nee, dat
komt door misoogsten en vorst in
^Brazilië. Er is nu te weinig koffie in
Öe wereld en daardoor wordt ze erg
duur, want de vraag ernaar is
•groot".
Is dat waar? Wordt door die natuur
lijke tegensp&eden elke koffie-
prijsverhoging die we met de rege
lmaat van de klok afgekondigd
krijgen, helemaal verantwoord?
Het Konsumenten Kontakt (het
bureau van vakbeweging en enkele
huishoudorganisaties) is daar een
diepgaande studie van gaap ma
ken. De conclusie stond dezer da
gen in de krant "De koffie is mo
menteel een gulden te duur. Van de
overheidscontrole op de koffie
prijzen deugt niets".
Dat zou niet zo mooi zijn, als het zo
was. Wat heeft de consumentenor
ganisatie daar voor bewijzen van?
Die bewijsvoering staat in "Het
koffiedossier" een boekje met tach
tig dichtbedrukte bladzijde op
pocketformaat, dat zojuist is uitge
bracht.
'Het Konsumenten Kontakt wijst
daarin beschuldigend naar de in
ternationale koffiehandel en dito
speculanten, en ook naar de koffie-
-branders.
Mikpunt is vooral Douwe Egberts.
Dat is geen wonder, want Douwe
Egberts is de grootste in ons land er.
hij handhaaft bovendien met ijze
ren hand zijn vastgestelde ver
koopprijzen. In marktaandelen ziet
het er bij ons zo uit D.E. 57%, Van
Nelle 17 Gala van Niemeijer 7
Albert Heijn 4 Kanis Gunnik
(ook van D.E.) 5 r/'<overige fabrieks-
en winkelmerken 10
Verdachte dingen
Het Konsumenten Kontakt regi
streerde verdachte dingen: Eer
gaan uit de koffielanden jaarlijks 54
miljoen balen koffie de wereld in.
Maar in 1975/76 waren het er in eens
60 miljoen. Waar bleven die 6 mil
joen extra balen koffie? In de statis
tieken van de wereld-koffiehandel
zijn ze "zoek". Er wordt wel eens
gesuggereerd dat ze gehamsterd
zouden zijn, en in de provisiekasten
van de huisvrouwen terecht zijn
gekomen.
De consumentenorganisatie zegt
echter: "Die extra hoeveelheid is
door de koffiebranders en handela
ren opgekocht". Maar ook in de
voorraad cijfers van de koffiehan
del is daar niets van terug te vinden.
Heeft men zich in het geheim inge
dekt om de nog goedkoop inge
kochte extra voorraden nu* tegen
veel hogere verkoopprijzen aan de
consument door te geven?
Voordelige inkoop
Het Konsumenten Kontakt ver
denkt Douwe Egberts ervan dat hij
telkens grote voordelige inkopen
heeft gedaan die niet hebben mee
geteld als het pak koffie daarna
weer duurder werd gemaakt we
gens de prijsstijgingen op de we
reldmarkt. Douwe Egberts zou ook
nog extra profijt hebben gehad van
speciaal voordelige inkoopcontrac
ten bij koffieproducenten, die al
waren afgesloten.
De consumentenorganisatie be
toogt: "D.E. verpakt ruim vier mil
joen pakken koffie per week. Als
D.E. in de hel hausse van prijs
stijgingen in staat is om een dub
beltje "voor te blijven" op de wer
kelijk betaalde prijzen, dan levert
dit per maand ruim 1,6 miljoen gul
den extra op".
Het Konsumenten Kontakt 'bere
kent dat de Nederlandse koffie
branders in deze periode van prijs
stijgingen heel wat dubbeltjes-
"voor" zijn gebleven. Half april be
droeg de voorsprong van de koffie-
industrie ongeveer een gulden per
pak. Dus zoveel méér had zij de
prijs voor de consument verhoogd,
vergeleken met de prijzen die zij
zelf bij de import van koffiebonen Ik laat het daarom-zoveel mogelijk
had moeten betalen. vereenvoudigd - hierbij zien. Er
Die gulden teveel was mede te dan- staat boven: "Dit is die gulden". Ik
ken aan de toestemming die de
branders van het ministerie
economische zaken kregen om hun
af:fabrieksprijzen met 75- cent te
verhogen....
Het lijstje met cijfers dat het Kon
sumenten Kontakt bij dit belang
rijke onderdeel van zijn betoog af
drukt, ziet er voor de leek erg inge
wikkeld uit. Maar ik vind het toch
wel van erg veel belang voor het
prijsbewustzijn van de consument.
heb er zo duidelijk mogelijk onder
gezet hoe u het lezen moet.
Door
L. Bakker
Drie maanden
Bij die lijst met berekeningen is
men er van uit gegaan dat de kof
fiebranders altijd drie maanden
voorraad aan koffiebonen in huis
hebben (vaak is dat in de praktijk
méér). Dus dat de importprijs ook
pas drie maanden later doorwerkt
in de verkoopprijzen. Anders ge
steld: de consumentenprijs van ja
nuari 1977 weerspiegelt de invoer
prijs van november 1976, de con
sumentenprijs van april '77 is - als
In deze cijferlijst kunt u zien
hoe het Konsumenten Kon
takt aan de berekening komt,
dat de koffie momenteel af-
fabriek een gulden teveel zou
kosten.
In de eerste kolom staan de
maanden van de afgelopen
anderhalfjaar.
De tweede kolom laat u zien
met hoeveel cent de invoer
prijzen van ruwe bonen, die
nodig zijn om een half pond
koffie te maken, in die maan
den telkens zijn gestegen (en
soms gedaald).
In de derde kolom is dat van
maand tot maand bij elkaar
geteld. Dus bijvoorbeeld: van
november op december 1975
kwam er 5 cent bij de 3 cent
van de vorige maand, en
daarom werd er een verhoging
genoteerd van 3 naar 8. Nog
een voorbeeld: in oktober 1976
was eralies bijeen al 1,19 op de
invoerprijs gekomen. In no
vember kwam daar weer 15
cent bovenop. Zodat er toen
1.34 in de lijst kwam te staan.
De vierde kolom laat de ver
hogingen zien die volgens de
fabrikanten in ons land nodig
waren om de stijging van de
invoerprijzen op te vangen.
In de vijfde kolom zijn die ook
weer in zo'n alles-bij-elkaar-
optelling gezet. (Kumulatieve
ontwikkeling heet dat.
Daarom staat er "kum. ontw."
boven kolommen 3 en 5). Nog
even volhouden. Hier volgt de
uitkomst van al dat tellen. Als
Grondstofkosten.
af-fabrieksprijzen e
n verschil In centen
per 250 gram
1
2
3
4
5
6
maand
stijging
Kum
af-fabrpr
Kóm
verschil
of daling
ontw
stijging
ontw
kol 5 en
per mnd
van 2
of daling
van 4
juni 75
juli
- 3
3
4
3
aug
- 2
5
4
5
sept
4 1
4
4 10
4 V10
6
okt
-v 7
3
4 27
- 37
34
nov
0
•4
3
- 37
4
34
dec
5
4
8
4 37
4
29
jan 76
14
4
22
-• 11
4 48
4
26
feb
f 19
•41
- 48
-
7
mrt
- 5
4.
4ö
4 48
4
2
apr
7
39
-r 16
4 64
--
25
me»
4- 7
46
4 1 4
4 78
4
32
luns
1
4
45
25
103
-+
58
juli
4 18
63
4 103
40
auc
4 12
75
- 42
4 145
4
70
sept
- 3 2
4
107
- 145
4
38
oki
12
19
-* 145
4
26
nov
4 1b
4
134
4 35
4 180
-
4b
dec
4 6
4
140
-f 14
4 194
-t
54
jan '77
13
4
127
4 194
67
feb
-36
4
163
4 20
4214
51
maart
- 3
4
166
4 214
48
april
- 19
185
- 75
4 289
104
je nou de optelling 5 met de
optelling 3 vergelijkt, wat zie
je dan?
Vijf loopt veel hoger op.
Telkens een beetje meer cen
ten bij de fabrieksprijzen van
pakken "roodmerk", dan bij
de iiivoerpryzen van ruwo
koffie. De verhogingen van de
fabrieksprijzen lopen verder
en verder uit. In april van dit
jaar waren ze zodoende 1,04
meer verhoogd dan zo te zien
volgens de prijsstijgingen van
de invoer nodig was geweest.
De public relations afdeling van
Douwe Egberts verspreidt sinds
het oplopen van de koffieprijzen
van tijd tot tijd onder de pers zoge
noemde informatiebulletins,
waarin redeneringen staan dat kof
fie eigenlijk geen dure drank is, dat
de winstmarges van de branders
kleiner is geworden, en dergelijke.
Er zijn zo ook gegevens verspreid
over het verkoop van de koffie
prijzen in andere landen. Dat komt
volgens D.E. neer op ongeveer het
zelfde als in Nederland, zij het dan
met geringere verhogingen in En
geland en. België.
De consumentenorganisatie ver
wijt D.E. nu dat hij cijfers gebruikt
die de zaak versluieren.
branders eikaars voorbeeld me
teen, als de prijzen werden ver
hoogd. De een verhoogde ook vaak
minder dan de ander.
D.E. in Denemarken
In Denemarken gebeurde in juli
1976 iets vreemds. Twee koffie
branders verlaagden hun prijzen
met 35%. Zij zeiden dat zij zich dat
tegenover hun concurrenten kon
den veroorloven dankzij "een an
ders v gerichte inkoopstructuur".
Leuk voor de Denen. Maar van wie
waren die twee koffiebranderijen?
Daar zult u van opkijken: voor de
ene helft behoorden ze toe aan het
Westduitse concern Jacobs, en
voor de andere helft aan de Neder
landse brander Douwe Egberts.
Buitenland minder Dezelfde D.E. zat toen juist in Ne-
snp1 derland bij het ministerie van eco-
nomische zaken te onderhandelen
Volgens het Konsumenten Kon- over wéér een prijsverhoging. Na-
takt is er, tegenover de vele grote melijk eentje van 47 cent, die ook
verhogingen die ons land in ijl- inderdaad in augustus bij ons van
tempo naar een drie keer zo hoge kracht werd.
koffieprijs hebben gevoerd, in het
buitenland de prijs veel minder
snel omhoog gejaagd.
In Amerika, waar toch zo is ge
protesteerd, betaalde men in juli '75
voor 250 gram koffie 1.80. En in
november 1976 was de prijs wel
verhoogd, maar niet verder dan tot
3.06 per 250 gram.
In Oostenrijk kwam de eerste
prijsverhoging pas in maar 1976 (45
tot 60 cent pér 250 gram).
In Zwitserland werd de koffie
ook pas in maart '76 duurder. In ja
nuari 1977 kostte koffie nog altijd
slechts tussen de 3.40 en 4.30,
afhankelijk van de soort.
Frankrijk "bevroor" de koffie
prijzen eind '76. In mei 1976 golden
er nog prijzen van 1.60 per 250
gram goedkope Afrikaanse koffie,
en 2.20 per 250 gram voor duur
dere soorten.
De Belgen konden in juni 1976 in
warenhuizen nog altijd de dessert-
koffie van Douwe Egberts kopen
voor 3.74 per 250 gram. De advie
sprijs die D.E. daar toen zelf opgaf,
'was 4.65 per 250 gram.
In West-Duitsland heerst grote
concurrentie in de koffiesector.
Lang niet elke keer volgden de
Geheimhouding
Dit alles was slechts een greep uit
de zeer uitvoerige argumentatie
van het Konsumenten Kontakt. De
consumentenorganisatie beklaagt
zich erover dat het ministerie zich
bij alle verzoeken om gegevens
over de koffieprijs verschuilt ach
ter zijn geheimhoudings-plicht.
Een open onderzoek naar de kof
fieprijzen lijkt mij nu toch, na alles
wat er wordt aangevoerd in "Het
Koffiedossier", wel wat belangrij
ker dan de drang tot ambtelijke
zwijgzaamheid.
De Nederlander betaalt momenteel
goud geld voor zijn koffie. We wil
den nu toch wel graag eventjes héél
zeker weten of er in die hoge prijs
niet een gulden teveel zit.
•Wie het hele "Koffiedpssier" wil
bezitten, kan het bestellen bij het
Konsumenten Kontakt, Leeuwen-
daallaan 10 te Rijswijk, tel.
(070)-904148. Het kost 4.50. Voor
die prijs komt u bijvoorbeeld ook
nog te weten hoeveel de winst van
de tussenhandel is gestegen, hoe
veel de fiscus aan btw opstrijkt over
de hogere prijzen, en hoe het komt
dat Douwe Egberts eigenlijk De
Jong heet.
