CDA
PVDA
VVD
PPR
CPN
D'66
DS'70
SGP
BP
GPV
PSP
RKPN
Stemwijzer
ZATERDAG 21 MEI 1977
PAGINA 23
Auto en
openbaar vervoer
Eigen huis en huren
Lonen, inkomens,
belastingen en
uitkeringen
Maatregelen tegen
werkloosheid en inflatie
Kernenergie
Abortus
Kinderbijslag/
kinderaftrek
Groei van het verkeer terugdrin
gen. Beleid richten op veiligheid,
verkeersopvoeding staat daarbij
centraal. Meer aandacht voor voet
ganger en fietser. Eerder verbete
ring van bestaande wegen, dan
aanleg van nieuwe. Een ruimer
toepassen van treinhaltes in voor
steden. Uniforme tarieven voor
openbaar vervoer. Parkeermoge-
lijkheden scheppen bij stations en
aan rand van steden.
Aftrekken van hypotheekrente voor
belasting moet gehandhaafd blij
ven. Het aftrekken van de onder
houdskosten van een huis gedeel
telijk weer mogelijk maken. Het
eigen woning-bezit moet worden
gestimuleerd. Huursubsidies zo
veel mogelijk individueel geven.
Bezuinigen op subsidies voor be
ter betaalden.
Lonen blijven achter bij arbeid-
sproduktiviteit. Komt vrijwel neer
op „nul-lijnOverheid kan maxi
mum prijscompensatie vaststellen
Sociale uitkeringen loskoppelen
van minimumloon. Ze worden
waardevast (alleen aan de prijsstij
ging gekoppeld) en blijven niet
welvaartsvast (gekoppeld aan loon
stijging). Meer deling in vermo-
gensaanwas (VAD) voor individuele
arbeider. Stuk inkomen belasting
vrij sparen.
Forse matiging van de collectieve
uitgaven (voor rijk en sociale ze
kerheid) Deze eisen in 1977 ruim
55 procent van het nationaal inko
men (235 miljard) op. Ze mogen
voortaan met 0,6 a 0,7% Wat
overblijft van de jaarlijks met 3,5
a 3,75% groeiende nationale koek
is voor winsten ten behoeve van
meer werk. Economische structuur
versterken door selectief groeibe-
leid. Prijsmaatregelen en verder
zuiveren prijscompensatie.
Bij toepassing van kernenergie is
vanwege de daaraan verbonden
risico's die ten dele nog steeds
onoverzienbaar zijn uiterste te
rughoudendheid geboden.
Abortus mag door de medicus niet
worden toegepast, tenzij de voort
zetting van de zwangerschap voor
de lichamelijke of geestelijke ge
zondheid van de vrouw een ernsti
ge bedreiging meebrengt.
Kinderbijslag in de orde van groot
te van de minimale kosten van
levensonderhoud van een pormaal
kind. Bij belastingvrije vaste be
drag per kind rekening houden
met aantal en leeftijd van de kinde
ren in hel gezin Géén rekening
houden met het inkomen van de
ouder(s). Kinderaftrek bij de in
komstenbelasting kan worden af
geschaft.
Reclame voor auto's aan banden
leggen. Landelijke parkeeronthef-
fing voor gehandicapten. Verbete
ring openbaar vervoer: vrije banen,
voorrang op overig verkeer, nieu
we verbindingen. Zo laag mogelij
ke tarieven. Aanleg wegen wordt
beperkt, het onderhoud niet: in
verband met de verkeersveiligheid.
Huursubsidies mogen niet lager
Eerlijker verdeling van de woon
ruimte: grond moet in handen van
de gemeenschap. Aftrekken hypo
theekrente afschaffen en vervan
gen door een stelsel dat rekening
houdt met de draagkracht Meer
zeggenschap voor huurder Voor
lopig niet meer koopwoningen en
de premie koppelen aan het inko
men. Splitsen van panden verbie
den. Tweede woningen tegengaan.
Verdere verkleining inkomensver
schillen. Wettelijk maximuminko
men van vijf keer netto minimum
loon. Loonstijging in gelijke bedra
gen en niet in procenten. Alle
werknemers in CAO. ledereen net
to evenveel vakantiegeld. Uitkerin
gen blijven voor 100% gekoppeld
aan minimumloon. Ze blijven dus
welvaartsvast. Minimuminkomen
zelfstandigen. Tarief vrije beroepen
aan banden. Inkomens en vermo
gens openbaar.
Matiging collectieve uitgaven be
perken, anders komt sociale zeker
heid in gevaar De uitgaven mogen
jaarlijks met 1 procent stijgen.
Zware boete op overtreden van de
prijsvoorschriften. Garantie nodig
dat meer winst ook werkelijk meer
werk zal betekenen. Greep nodig
op investeringen Overheid moet
actief zijn bij scheppen van ar
beidsplaatsen. Arbeidsplaatsen
eerlijk verdelen.
De opwekking van energie door
middel van kernreactoren wordt
ter hand genomen zodra de resul
taten van versterkt wetenschappe
lijk onderzoek dit wettigen. Er wor
den geen nieuwe kerncentrales ge
bouwd Kalkar en UCN (het ultra-
centrifugeproject in Almelo) krij
gen geen vervolg.
De strafbaarstelling van zwanger
schapsonderbreking door artsen
wordt opgeheven Voor abortus
gelden dezelfde regels en waarbor
gen als voor iedere andere medi
sche ingreep.
Het systeem van kinderbijslag en
kinderaftrek wordt vervangen door
één toeslag, die belastbaar is. uit
betaald wordt aan ouders/verzor
gers, eindigt boven een bepaald
maximum en afgestemd op een
stelsel van studiefinanciering, dat
gelijke kansen voor ieder waar-
Vrije keus vervoer Particulier en
openbaar vervoer moeten elkaar
aanvullen. Anti-autobeleid wordt
afgewezen. Voor velen in niet-ste-
delijke gebieden is de auto onmis
baar. Centra steden moeten be
reikbaar blijven. Verbetering we
gennet zo veel mogelijk door ver
breding. wegnemen knelpunten en
rondwegen. Tarieven openbaar
vervoer nauwer aansluiten bij kos
ten.
Bevordering eigen woningbezit.
Woningproductie opvoeren On
derhoudskosten weer aftrekbaar
maken. Huurders van woningwet
woningen moeten het recht krijgen
hun woning te kopen. Huurprijs
moet vertaling zijn van woongenot,
subsidie geven als iemand dat niet
kan betalen. Beleggers weer inte
resseren in woningbouw.
Jaarlijkse verbetering van de lonen
(koopkracht) door belastingverla
ging. Geen collectieve VAD. Socia
le uitkeringen loskoppelen van mi
nimumloon Alleen AOW en AWW
blijven welvaartsvast Progressie in
belastingen afzwakken. Kleine
spaarders beschermen tegen infla
tie. Waardevastheid uitkeringen is
voorlopig Ze kunnen later weer
extra worden verhoogd.
Collectieve uitgaven zodanig be
vriezen dat ze over enkele jaren
alleen maar meegroeien met groei
nationaal inkomen, Dat is de „nul
lijn" voor de collectieve sector.
Stimulering economische groei
door lastenverlichting burgers en
bedrijven. Vennootschapsbelasting
moet lager Ondernemingsgewijze
produktie hoeksteen samenleving.
In nauw overleg met onze Europe
se partners en moet onze andere
bondgenoten in de vrije westerse
wereld moeten wij onze toekomsti
ge energievoorzieningen veiligstel
len. Dit geldt zowel voor de verde
re ontwikkeling van aardgas, kolen
en olie. als voor het ontwikkelen
van kernenergie.
De overheid onthoudt zich van een
algemeen geldend verbod van
zwangerschapsafbreking. De be
slissing tot abortus ligt bij de
vrouw De arts die overweegt de
ingreep te verrichten dient een
andere deskundige te raadplegen,
indien de zwangerschap langer
dan een bepaalde termijn (onge
veer drie maanden) heeft geduurd
Kinderaftrek handhaven. Kinderbij
slag geleidelijk afbouwen. Bijvoor
beeld door ook bijslag van twee
kinderen te bevriezen. Ook een
mogelijkheid is bijvoorbeeld met
ingang van 1978 helemaal geen
kinderbijslag meer te betalen voor
kinderen die vanaf dat jaar worden
geboren.
Beperken van noodzaak reizen.
Aantal voertuigen terugdringen.
Groei verkeer tot staan brengen
Voorrang voor openbaar vervoer.
Geleidelijk invoeren van gratis
openbaar vervoer. Bebouwde kom
men van steden en dorpen auto
vrij maken. Verhoging frequenties
openbaar vervoer. Eigen rijbaan
voor openbaar vervoer.
ledereen boven de 18 jaar heeft
recht op een eigen woning. Subsi
die voor koopwoningen koppelen
aan inkomen, evenals aftrek voor
belastingen Transactiewinsten
moeten worden tegengegaan Zeg
genschap huurder moet worden
vergroot In stadsvernieuwingsge
bieden moeten de gemeenten zo
veel mogelijk woningen in eigen
dom krijgen.
Elke Nederlander een basisinko
men Verdere inkomensnivellering
door netto loonverschillen te ver
kleinen. Sociale uitkeringen blijven
gekoppeld aan minimumloon.
Loonsverhogingen in centen en
niet in procenten. Alle werknemers
onder CAO. Er komt maximumin
komen. Inkomens en vermogens,
alsmede daarover geheven belas
ting worden openbaar. De VAD
bedraagt 50% van de overwinst.
Overheid kan banken en verzeke
ringsmaatschappijen dwingen hun
geld te steken in de meest noodza
kelijke dingen. Ze krijgt een veto
recht bij investeringen Investerin
gen moeten op hun effecten voor
het milieu worden getoetst Via
belastingmaatregelen arbeidsinten
sieve en kleinschalige bedrijven
steun verlenen.
Kernenergie is niet aanvaardbaar,
omdat o a. geen veilige opruiming
van langlevend radio-actief afval
mogelijk is, geen voldoende garan
tie voor de veiligheid van het pro-
duktieproces gegeven kan worden
Daarom worden de bestaande
kerncentrales buiten bedrijf ge
steld. de huidige kernenergiepro
jecten stopgezet en geen nieuwe
plannen in voorbereiding geno-
De kinderaftrek wordt afgeschaft
De kinderbijslag wordt aangepast
aan het inkomen
Er moeten per jaar tienduizenden
volkswoningen meer worden ge
bouwd. Ingrijpend verbeteren van
oude woningen Grondspeculatie
verhinderen. Lagere huren door:
vermindering van btw op de bouw,
beschikbaar stellen van geld tegen
lage rente, druk op aannemerswin
sten en vermindering van grond-
kosten. Geen jaarlijkse huurverho
ging meer. De onroerend-goedbe-
lasting moet weg.
Verhoging lonen. Verkorting werk
tijd. Verlenging vakanties Verla
ging pensioenleeftijd. Belastingver
laging voor lage en middeninko
mens Volle onderhandelingsvrij
heid voor vakbonden. Minimumin
komen zelfstandigen.
Ter bestrijding van de inflatie moe
ten uitgaven voor defensie. Nato,
EEG en publiekrechtelijke bedrijf
sorganisatie worden ingekrompen
Geen tariefsverhogingen meer
door de staat (inclusief aardgas).
In gebieden met grote werkloos
heid staatsbedrijven vestigen Ver
bod op massa-ontslag. De staat
neemt zonodig bedrijven over. Na
tionalisatie van bodemschatten,
zoals aardgas.
Opwekking en toepassing van ker
nenergie moet een overheidstaak
zijn, die omgeven is met maximale
en controleerbare veiligheidsga
ranties. Tegen uitbreiding van het
ultra-centrifugeproject, omdat dit
de Duitse atoombewapening dich
terbij kan brengen.
Strafrechtelijke bepalingen met be
trekking tot de medische abortus
moeten verdwijnen
Gelijktrekking van de kinderbijslag
voor werknemers en zelfstandigen
Voor tweede woningen aftrekken
hypotheekrente afschaffen Over
wegen onderhoudskosten weer af
trekbaar te maken. Bevordering ei
gen woningbezit en het gemeen
schappelijk bezit van woningen.
Meer zeggenschap voor huurders.
Grotere variatie in woonvormen.
Recht op inspraak voor bevolking
bij stadsvernieuwing.
Slechts zeer geringe stijging lonen
(koopkracht) mogelijk. Verdere ni
vellering bij lagere en middeninko
mens nu niet verantwoord, wegens
gebrek aan gegevens. Sociale uit
keringen niet waardevast maken.
VAD-geld niet in één fonds stop
pen. Speciale loonsverhogingen
voor vuil of zeer zwaar lichamelijk
Aandeel collectieve uitgaven in de
nationale koek mag de komende
jaren met niet meer stijgen dan 1/4
procent voor elk percent groei van
het nationaal inkomen. Dat komt
neer op 0,95 procent groei van de
uitgaven per jaar. Na 1980 moet
die groei stoppen. Herverdeling
werkgelegenheid nodig tussen ac
tieven en niet-actieven. Onderwijs
beter afstemmen op maatschappe
lijke mogelijkheden.
Zolang de problemen rond veilig
heid en radio-actief afval niet vol
strekt toereikend zijn opgelost
dient het praktische gebruik van
kernenergie .niet verder te worden
uitgebreid. Dus ook geen proefbo
ringen voor afvalopslag en geen
aanpak of uitbreiding van projec
ten als de verrijkingsfabriek in Al-
Vervanging van het stelsel van kin
derbijslag en kinderaftrek door één
regeling van gezinssubsidie met
gelijke rechten voor werknemers,
ambtenaren en zelfstandigen. De
gezinssubsidie zal per kind onaf
hankelijk zijn van het rangnummer
in het gezin of van het inkomen
van de ouders; eventueel met leef
tijd rekening houden.
Vervoersbehoefte laten afnemen.
Meer aandacht voor fietsers en
voetgangers Bevordering open
baar vervoer. Subsidiëring open
baar vervoer dusdanig dat de tarie
ven niet sneller stijgen dan het
prijspeil. Bevorderen selectief au
togebruik. Bestaande wegen goed
onderhouden. Liever verbeteren
dan nieuwe wegen.
Eigen woningbezit bevorderen
Huurverschitlen tussen vergelijkba
re woningen moeten verdwijnen.
Daling woningbouw stopzetten,
woningbouw afstemmen op be
hoefte Warmte- en geluidsisolatie
opvoeren Objectsubsidies afschaf
fen, behalve voor invaliden-wonin
gen e.d. en experimentele bouw.
Individuele subsidie waar nodig.
Vermindering van verschillen tus
sen netto inkomens Maar niet zo
dat dit de lust tot werken weg
neemt Verlaging van belastingen.
Oudedagsreserve zelfstandigen
verruimen. Netto AOW/AWW blijft
gehandhaafd op peil netto mini
mumloon. Meer loon voor zwaar
Investeringen stimuleren via belas
tingverlaging voor het bedrijfsle
ven Werkgelegenheid spreiden
door selectieve investeringsrege
ling. Bouwactiviteiten, zoals aanleg
spoorlijnen en bouw parkeergara
ges. bevorderen. Strenge inko
mens- en prijsmaatregelen, als be
drijfsleven niet vrijwillig mee wil
deen. Begrip „passende arbeid" in
werkloosheidswetten verruimen.
Indien toepassing van kernsplit-
singsnenergie niet vermeden kan
worden, dient dit met maximale
zorgvuldigheid te geschieden Dit
betekent, dat het afval optimaal
wordt gezuiverd ten behoeve van
de terugwinning van zoveel moge
lijk nieuwe „brandstof", zodat de
omvang van het echte afval zo veel
mogelijk kan worden terugge
bracht.
Er dient een medisch sociaal en
juridisch verantwoorde regeling te
komen voor een vraagstuk als
abortus In vraagstukken als deze
is voor DS'70 bepalend dat een
ieder, dus ook elk partijlid, daarbij
de vrijheid heeft zijn standpunt
naar eigen inzicht te vormen.
Voor alle studerenden van 18 jaar
en ouder wordt de kinderbijslag
afgeschaft.
Ter wille van het bedrijfsleven
moet worden gezorgd voor vol
doende wegen, goede spoorweg
verbindingen en een toereikend
net van rivieren en kanalen. Verbe
tering rijgedrag bevorderen. Ver
plichte keuring auto's. Beveiliging
wegen en spoorwegen. Beperking
particulier vervoer onvermijdelijk.
In de steden moeten de verkeers
stromen worden gescheiden.
Onderhoudskosten weer aftrekbaar
maken. Eigen woningbezit bevor
deren. De huurder moet in staat
zijn zelf de huur op te brengen in
uitzonderingsgevallen kan worden
bijgesprongen Bouwen van wo
ningen voor andere samenlevings
vormen dan het gezin moeten wor
den gestopt. Binnensteden mogen
niet in handen vallen van projec
tontwikkelaars. Voorrang voor wo
ningverbetering en krotopruiming.
Inkomensverschillen niet verder
verkleinen. Dat tast alleen maar
inkomens middengroepen aan
Loonmatiging ter wille van werkge
legenheid dringend geboden Ho
gere lonen in sterke bedrijfstak
ken. Sociale uitkeringen loskoppe
len van minimumloon VAD moet
zo veel mogelijk werknemers van
bedrijven met vermogensgroei ten
goede komen.
Overheid moet bezuinigen om
winstherstel bedrijfsleven mogelijk
te maken. Dat kan door belastin
gen te verlagen Prijzen moeten
scherp in de gaten worden gehou
den. Overheid moet desnoods in
grijpen. Lonen ook matigen ten
behoeve van werkgelegenheid. Be
drijven zo min mogelijk direct
steunen. Wel steun via globale
maatregelen.
Met kernenergie moet voorzichtig
omgesprongen worden. De bouw
van één of meer kerncentrales
dient niet bij voorbaat uitgesloten
te worden Maar dan moeten er
wel waterdichte waarborgen zijn
tegen straling en sabotage. Ook
moet er een oplossing gevonden
worden voor de verwerking en op
slag van kernafval. De uraniumver-
rijkingsfabriek in Almelo moet
mede in het belang van de werkge
legenheid uitgebreid worden
Geen abortus, tenzij het leven van
de vrouw ernstig gevaar loopt (me
dische indicatie). Waar persoonlij
ke en gezinsverantwoordelijkheden
in het geding zijn, is er voor de
overheid geen taak.
Bevriezing van de kinderbijslag
voor het tweede kind
Vrije woningbouw om de woning
nood op te lossen en de werkgele
genheid in de bouwsector te her
stellen Onroerend-goedbelasting
afschaffen.
Loonsverhoging, vakantietoeslag
en dergelijke niet in procenten
maar voor iedereen in gelijke be
dragen. Verlaging lasten voor zelf
standigen. Vrije belastingvoet voor
lonen, inkomens en salarissen tot
15.000 gulden. Dat bedrag is nodig
voor eerste levensbehoeften.
Geen wetswijziging die abortus
provocatus verruimt.
trekken zolang bij ons grote werk
loosheid heerst. Vrije woningbouw
om werkgelegenheid in bouwsec
tor te herstellen. Bezuinigingen op
de overheidsuitgaven zodat begro
tingen weer sluitend gemaakt kun
nen worden.
Wegnemen verkeersknelpunten.
Snelle ontwikkeling van verkeer
met hanteren als vast gegeven.
Goed functionerend openbaar ver
voer is zeer waardevol. Parkeer
voorzieningen aan randen van bin
nensteden. Verkeersveiligheid be
vorderen. Oog hebben voor belan
gen voetgangers en fietsers.
Eigen woningbezit bevorderen. Zo
danig huurbeleid, dat gemeenten
en woningbouwcoöperaties niet
worden gedwongen te verhuren
aan ongehuwd samenlevende pa
ren of aan mensen met een homo
fiele relatie. Voor minder draag-
krachtigen individuele huursubsi
die.
Geen dwangmatige verkleining in
komensverschillen. Overheid moet
klimaat rijp maken voor vrijwillige
nivellering. Vermogensaanwasde-
ling veranderen in wettelijke winst-
delingsregeling. Eigen risico invoe
ren in sociale verzekeringen Dat
houdt in dat uitkeringen niet direct
beginnen te lopen.
Regering moet in strijd tegen infla
tie geldcirculatie in de hand hou
den. Belastingverlaging om bedrijf
sleven tot investeren aan te moedi
gen Werkgelegenheid bevorderen
door „program voor nationale in
spanning". Daarin moeten vooral
openbare werken voorkomen op
gebied van milieu-behoud, milieu-
opbouw, energie en openbaar rail-
Spoedig moet worden begonnen
met de bouw van de in uitzicht
gestelde drie kerncentrales van
1000 Mw. De regering moet zich
verzekeren van een blijvend con
tract met een opwerkfabriek. Voor
het bewaren van het actieve afval
moet een permanente bewakings
dienst (tegen sabotage) worden in
gesteld.
Door de toelating van abortus pro
vocatus wordt Gods gebod „Gij
zult niet doodslaan" met voeten
getreden. Aan de kwalijke abortu
spraktijken moet een eind gemaakt
worden.
Bij de loon- en inkomstenbelasting
een kinderaftrek die rekening
houdt met kinderrijke gezinnen.
Nadruk op openbaar vervoer. Moet
zo veel mogelijk worden bevor
derd. Kosten openbaar vervoer be
talen uit algemene middelen, dus
gratis voor de reiziger. In grote
steden railvervoer op vrije banen
Spoorwegnet moet grootscheeps
worden uitgebreid. Bevordering
gebruik fiets, gratis vervoer per NS
voor het rijwiel. Liftstations bij op
en afritten van wegen.
Goede huisvesting tegen betaalba
re huren. Stichtingskosten moeten
lager Meer woningwetwoningen
bouwen. Afschaffen btw op wo
ningbouw. Speculatie tegengaan.
Subsidies verhogen. Onmiddellijke
huurstop. Woningbezit in gemeen
schapshanden Overdreven fiscale
voordelen eigen woning opheffen
Rekening houden met andere sa
menlevingsvormen.
Grotere gelijkheid inkomens nodig.
Loon naar behoefte. Werken naar
vermogen. Inkomen boven. 100 000
gulden volledig wegbelasten. Alle
loonsverhogingen ook prijscom-'
pensatie in centen. Sociale uit
keringen volledig blijven koppelen
aan minimumloon. Het minimum
loon blijft meestijgen met de ge
middelde loonstijging.
Bij dreigende sluiting van bedrij
ven moet de overheid ze overne
men. Verder moeten banken, ver
zekeringsmaatschappijen, pen
sioenfondsen en de belangrijkste
basisindustrieën worden genatio
naliseerd Exploitatie van aardgas
onder volledige staatscontrole.
Verscherpt toezicht op multinatio
nals.
Kernenergie levert al bij geringe
toepassing bedreigingen op voor
mens en milieu over een zeer
lange periode Daarom, stopzetting
van het Kalkar-project, de kerncen
trales in Dodewaard en Borsele en
de UCN-fabriek in Almelo. Geen
nieuwe kerncentrales in Neder
land Verzet tegen de kernenergie
plannen van met name West-Duits-
land en België.
Abortus moet als iedere andere
medische ingreep onder het me
disch tuchtrecht vallen (dus
schrapping van de wettelijke straf
bepalingen). De toetsingscommis
sie moet afgeschaft worden De
beslissing over abortus ligt bij de
'vrouw, zoals de beslissing over
alle medische behandelingen ui
teindelijk bij de patiënt moet lig-
Alle sociale uitkeringen gelijk aan
een welvaartsvast wettelijk mini
mumloon, zonodig aangevuld in
verband met kinderen.
Autogebruik matigen. Verkeersvei
ligheid sterk bevorderen. Verkeers
delicten snel berechten. Studie
naar opnemen van motorrijtuigen
belasting in benzineprijs.
Particulier woningbezit bevorderen
door middel van premies en belas
tingfaciliteiten. Huursubsidie voor
economisch zwakkeren. Doorstro
ming aantrekkelijk maken.
Rechtvaardige beloning, afge
stemd op de produktiviteit. Ver
zwaren belastingdruk zoveel mo
gelijk voorkomen
Gunstige vestigingsfactoren voor
gebieden waar snelle groei werk
gelegenheid noodzakelijk is. Over
heid moet ingrijpen in lonen en
prijzen, als bedrijfsleven belangen
nationale economie niet juist be
hartigt.
Het is alleen reeds uit hoofde van
de door God aan de mensen gege
ven opdracht onaanvaardbaar dat
abortus provocatus op enigerlei
wijze zou worden gelegaliseerd.
Abortus is voor ons dan ook on
aanvaardbaar.
