«saais
Als Menten kwam
moest je zorgen
dat je weg was
25% korting
ilsk&J
Van Thijn: CPN moet
zich minder isoleren
Beperking aan
asbestgebruik
Daders neerslaan Ferry Groot veroordeeld
PVDA: "NIET
ONTKOPPELEN
cPiqksteV~cMaqifestatie 77
GETUIGE ABE POLLAK:
99
99
Schmelzer:
"Keuze
partner
van
later
zorg
Justitie
wil NVU
verbieden
'Joop-Expres
niet geloof
waardig"
suede-
en nappa mode
met
forse kortingen
kom, en blijf
profiteren van onze aanbiedingen
als pinkster manifestatie
nu ook op alle suede en nappa jasjes
en mantels
en natuurlijk blijven kortingen
op mantels en mantelkostuums
voor u van kracht
r DINSDAG 17 MEI 1977
0
S
J AMSTERDAM (SP) - "Men-
r ten was er bij in Urycz. We
hadden de indruk dat hij de
leiding van de executies
Jhad. We hebben hem zelf
«niet zien schieten".
Daar komen in het kort de
verklaringen op neer die
Abe Pollak (66) uit New
York en Michael Hauptman
r (60) uit Stockholm gisteren
zeer gedetailleerd voor de
Bijzondere Strafkamer van
-de Amsterdamse rechtbank
'hebben afgelegd.
Beiden hebben de massa
executie van 27 augustus
*1941 overleefd. Ongeveer
-200 mensen, voor het me-
'.rendeel Joden, werden toen
>vermoord.
Het uitvoerigst in zijn relaas is Mi-
.- chael Hauptman, de man die vorige
"week in zijn huis in Stockholm ver
scheidene keren telefonisch is be-
^dreigd als hij iets ten gunste van
Pieter Menten zou vertellen en die
sindsdien onder politiebewaking
staat. Hauptman: "Nooit zal ik die
27e augustus 1941 vergeten. Die da-
turn staat in mijn geheugen gegrift.
Die dag verloor ik al mijn familiele-
i den. Nog steeds is 27 augustus een
speciale gedenkdag voor me. Voor
die datum hadden we in Urycz
c nooit Duitsers gezien. Maar die dag
r kwamen ze, samen met de Okralne
3 nationalisten".
"Alle inwoners van Urycz werden
bij elkaar gedreven in het huis van
een zekere Nordlicht. Samen met
de oude en de jonge Slaifer en een
'neefje wisten we ons te verbergen
op de zolder van het huis van mijn
"zuster Hella. Zij sloot onze berg
plaats af met een hangslot. Door de
-kieren konden we haast alles zien
'wat er bij het huis van Nordlicht
[.gebeurde. Op een gegeven moment
r stopte er een soort jeep waaruit drie
-mannen stapten, gekleed in Duitse
uniformen. Een van hen was Pieter
jMenten".
Opgedreven
Hauptman vertelde hoe behalve de
mannen, ook de vrouwen en kinde
ren werden opgedreven en hoe ze
met karabijnen door de Oekrainers
i werden geslagen.
•Hauptman: "Al mijn familieleden
openbare
vergadering
WD
VANAVOND IN
OEGSTGEEST
Mej. Kappeijne
van de Coppeilo
en
Cabaretgroep 220 VOLT
Gemeentecentrum LIJTWEG
aanvahg 20.15
U bent welkom
antwoordnummer 1877,
Den Haag
(geen postzegel). I HA
tel 070-614121 I
braken hebben me waarschijnlijk
het leven gered. Het tweetal had
kennelijk geen zin om verder te lo
pen. Ze wilden me ter plaatse dood
schieten. Ze schoten allebei op me.
Ik viel neer. Later bleek dat ik al
leen maar een schampschot had
opgelopen. Toch was ik bewuste
loos geraakt. Toen ik wakker werd
was alles donker. Ik lag in de strui
ken. Alles was stil. Ik voelde geen
pijn. Ik kroop op mijn buik terug
naar ons huis, hees me de trap op
naar de schuilplaats. De oude Slai
fer beduidde me stil te zijn omdat er
beneden nog iemand was. We hiel
den ons doodstil. Zo zaten we daar
maar, tot de volgende morgen".
Muisstil
De vier overlevenden vluchtten
vervolgens naar een naburig dorp.
Volgens Hauptman heeft hij ook la
ter van iedereen gehoord dat Pieter
Menten de executies had laten uit
voeren.
Menten, die zich tijdens dat relaas
muisstil had gehouden, sputterde
nu tegen, maar de president ont
nam hem opnieuw het woord. Men
ten: "Als dat zo doorgaat en ik me
niet kan verdedigen, kom ik niet
meer op de zitting".
'.werden opgepikt. De
gmoesten zelf hun graf graven. Uit
i ons huis werd een tafeltje gehaald
öen daar werd een machinegeweer
*op gezet. In groepjes moesten de
mensen op de planken gaan staan
die over het graf waren gelegd. Om
de zoveel tijd hoorde ik een salvo
schoten. De slachtoffers vielen me-
teen in het graf. Degene die schoot
.'•,was niet Menten, maar mijn indruk
was dat Menten wel de leiding van
'liet geheel had. De Oekrainers
^brachten namelijk aan hem rapport
iuit over de gebeurtenissen. Al die
'tijd had ik nauwelijks dun/en
•kijken. Pas uren later werd het ma
chinegeweer weer ingepakt en pak
ten de Duitsers een fles drank en
f1proostten ze op elkaar. Even daarna
- kwamen meisjes in de Oekrainse
'.klederdracht, die een vreugdedans
-"'begonnen rond de jeep. Ik kroop op
dat ogenblik uit de schuilplaats om
B onze camouflage wat te verbeteren.
Plotseling hoorde ik iemand in ons
huis. Hij hoorde mij kennelijk ook,
want hij riep, daar is iemand. ïk
dacht toen alleen nog maar aan
mijn neefje, die moest ik tot iedere
prijs redden. Ik dacht: als ik te
rugga naar de schuilplaats zijn hij
en de oude en de jonge Slaifer er
ook bij. Ik ging dus naar beneden.
Er kwamen twee Oekrainers met
karabijn binnen. Ik moest mee. We
^.gingen in de richting van het mas
sagraf. Het verschrikkelijke on-
7 weer en de stortregens die toen los-
ADVERTENTIE
Identiek
Abe Pollak vertelt een nagenoeg
gelijk verhaal. Hij: "Ook ik werd
naar het huis van Nordlicht ge
bracht. Ze waren bezig een graf te
graven. Onbeschrijfelijk wat ik
binnen hoorde. Er werd gebeden,
gehuild, geklaagd. Buiten, op een
tafel stond een machinegeweer.
Een van de mensen in Duitse uni
formen die erbij stonden was Pieter
Menten. Steeds werden er groepen
van 10 tot 12 mensen geëxecuteerd.
Mijn enige gedachte was: hoe kom
ik hier weg. Ik kende het huis van
Nordlicht omdat ik er zelf enige tijd
had gewoond. Via een achteruit
gang ben ik ontsnapt. Mijn vrouw
en ons 4-jarige kind waren toen al
doodgeschoten. Tijdens mijn
vlucht werd er op me gevuurd. De
schoten misten doel. Ik ben het bos
ingerend, naar een naburig dorp.
Sinds die tijd heb ik in verschil
lende concentratiekampen geze
ten. In een daarvan ontmoette ik
Herman Slaifer. Hij vertelde me
hoe hij zich verscholen had op de
zolder van Hauptman. Ook hij, en
later vele anderen, vertelden dat
Menten de leiding van de executies
had gehad. Trouwens, van tevoren
hadden ze in Urycz al gehoord: als
Menten komt moetje zorgen datje
weg bent, want hij komt alleen
maar om de joden te doden".
DEN HAAG (ANP) - Het gebruik
van asbest zal worden beperkt en in
een aantal gevallen verboden. Dit
op grond van het risico voor de ge
zondheid, dat asbest en met name
de zogenaamde blauwe asbest op
levert. Een desbetreffend besluit,
gebaseerd op de silicosewet, zal
binnenkort in het staatsblad wor
den gepubliceerd. Eén en ander is
gisteren meegedeeld door het mi
nisterie van Sociale Zaken.
Het besluit, uitgevaardigd in de
vorm van een algemene maatregel
van bestuur van minister Boersma,
bevat de volgende verboden:
O blauwe asbest ("crocidoliet") en
stoffen of produkten die deze stof
bevatten, mogen niet meer worden
bewerkt, verwerkt of voor verkoop
voorhanden zijn;
asbest en stoffen of produkten
die asbest bevatten, mogen niet
meer worden verspoten, asbest- en
stoffen of produkten die asbest be
vatten, mogen niet meer worden
gebruikt voor warmte-isolatie, ge
luidsisolatie, conserveringsdoe
leinden en decoratieve doeleinden.
Het asbestbesluit treedt één jaar na
publikatie in het staatsblad in wer
king, met uitzondering van de ver
boden met betrekking tot de toe
passing van asbest voor warmte-
isolatie, geluidsisolatie en conser
verende en decoratieve doeleinden.
Op de verboden zijn, aldus het mi
nisterie van Sociale Zaken, onthef
fingen mogelijk. Het districtshoofd
van de arbeidsinspectie kan ze ver
lenen. Deze functionaris kan aan de
ontheffing eisen verbinden, zoals
ten aanzien van de maximale con
centratie van asbeststof in de in-
ademingslucht.
Een onderneming moet, zo luiden
de bepalingen verder, vooraf aan
het districtshoofd van de arbeid
sinspectie meedelen wanneer hy
van plan is asbest of asbesthou
dende stoffen op andere wijze dan
tot dusver te gaan be- of verwerken.
Deze meldingsplicht geldt ook als
het bedrijf asbest wil gaan verwer
ken in een produkt waarin deze stof
voordien niet werd verwerkt.
99
HAZERSWOUDE - De
christen-democraten moeten
niet zo zenuwachtig worden
over de vraag welke partij, WD
of PvdA. na de Tweede
Kamer-verkiezingen de partner
van het CDA in de regering
wordt.
Aldus drs. Norbert Schmelzer
tijdens een bijeenkomst van het
CDA in centrum Het Anker in
Hazerswoude. De oud-minister
van Buitenlandse Zaken herin
nerde aan de onafgebroken pe
riode sinds de tweede werel
doorlog dat de christen
democraten in het kabinet, met
wisselende coalities, zitting
hebben. Schmelzer wijt de re
cente en andere kabinetscrises
aan "betrekkelijk beperkte on
derwerpen".
Wat de laatste val van het kabi
net aangaat merkte hij op: "De
zogenaamde progressieve parti
jen hebben zich verkeken op de
ruggegraat van het CDA". Zij
hadden, volgens Schmelzer,
gehoopt om het CDA uit elkaar-
te trekken.
Volgens hem heeft het CDA in
de kwestie rond de grondpoli-
tiek terecht gehandeld, gedacht
als men heeft aan de boeren, de
tuinders en de middenstanders.
Schmelzer is een fan van het
handelen van mr. Max van der
Stoel, de minister van Buiten
landse Zaken. Hij meent zelfs
dat deze zijn grootste aanhang
telt onder het CDA en de WD.
DEN HAAG (SP) - De justitie is
er op uit de Nederlandse Volk
sunie van Joop Glimmerveen te
verbieden.
Dit heeft minister Van Agt (jus
titie) gisteren meegedeeld in
antwoord op schriftelijke vra
gen van de PvdA-kamerleden
Kosto en Molleman.
De Nederlandse Volksunie
komt op vooreen "blank Neder
land" en wil ons land zuiveren
van Surinamers en gastarbeid-
Het Openbaar Ministerie in
Amsterdam vindt dat er vol
doende "aanknopingspunten'
zijn om van de rechter te vorde
ren dat de NVU wegens racisme
en rassendiscriminatie verbo
den wordt. Het lot van de NVU
is in handen van de rechter.
Ook is er een strafrechtelijk
derzoek gaande naar de leuzen
die voorkomen op de verkie
zingsbiljetten van de NVU.
Volgens het OM blijkt daaruit
dat Glimmerveen en de zijnen
aanzetten tot discriminatie
mensen wegens hun ras.
AMSTERDAM (ANP) - De recht
bank in Amsterdam heeft gisteren
de 18-jarige verhuizer Roy B., die
met een 17-jarige vriend in de nacht
van 8 op 9 januari bij een bushalte
de 17-jarige scholier Ferry Groot
neersloeg, 1 jaar en 8 maanden ge
vangenisstraf opgelegd plus terbe
schikkingstelling van de regering.
Wegens zijn jeugdige leeftijd kreeg
zijn 17-jarige vriend die in een zit
ting met gesloten deuren door de
kinderrechter is berecht, zes
maanden tuchtschool met aftrek
van het vöorarrest opgelegd.
Ferry Groot stierf enkele uren na te
zijn mishandeld, in een cel van het
politiebureau in Amsterdam
noord, waar hij was opgesloten in
de ontnuchteringscel omdat de po
litiemannen ten onrechte in de me
ning verkeerden, dat hij dronken
was. Later bleek, dat ernstig her
senletsel de doodsoorzaak was.
Bij de uitspraak werd bekend ge
maakt, dat de rechtbank de twee
verdachten heeft veroordeeld we-
GORKUM - PvdA-
fractievoorzitter Ed van Thijn
meent dat de CPN meer kans
maakt te kunnen regeren met
de PvdA en andere linkse groe
peringen, als zij zich meer gaan
bewegen in de richting van het
Eurocommunisme. "De CPN
zou zich niet langer internatio
naal zo moeten isoleren", aldus
Van Thijn gisteren op een ver
kiezingsbijeenkomst in Gor-
kum.
Hij noemde drie belangrijke
verschillen tussen de Neder
landse en de Zuid-Europese
communisten: de houding ten
aanzien van de mensenrechten,
de opvattingen dat de dictatuur
van het proletariaat nog uit
gangspunt moet blijven en de
toenadering tot de socialisten.
Op al deze punten zijn de Euro
communisten in landen als
Frankrijk en Italië veel verder
in de richting van de opvattin
gen van de socialisten gevor
derd, was de mening van Van
Thijn. Het woord is eerst aan de
CPN, niet aan ons, zo zei de so
cialist.
Hij wees regeringssamenwer
king op dit moment volstrekt af,
omdat de CPN het kabinet-Den
Uyl de afgelopen vier jaar waar
maar mogelijk was heeft be
streden. "Het is ongelooflijk
wat men het kabinet in de
schoenen schuift", aldus Van
Thijn. Wil men serieus streven
naar regeringssamenwerking,
dan moet de CPN de komende
jaren eerst maar eens uit een
ander vaatje tappen, aldus de
PvdA-fractieleider.
DEN HAAG (SP) - De PvdA
moet niets hebben van het
CDA-plan om de sociale uitke-
Van Agt: "PvdA
kan niet
zonder CDA"
MIDDELBURG (SP) - CDA-
lijstaanvoerder Van Agt vindt
dat de PvdA nu maar eens dui
delijk moet aangeven wat er op
defensie bezuinigd moet wor
den. "In plaats van ons voortdu
rend vragen te stellen waar de
antwoorden al voor klaar lig
gen, zou Den Uyl er verstandig
aan doen onze vraag eens te
beantwoorden hoede PvdA een
solide defensie denkt op te
bouwen met maar drie procent
van het nationale inkomen", zei
Van Agt gisteravond op een
verkiezingsbijeenkomst van
het CDA in Middelburg.
De CD A-voorman vond dat Den
Uyl er maar eens rekening mee
moet houden dat hij "zonder
het CDA niet kan regeren, maar
het CDA wel zonder de PvdA".
ringen voortaan niet meer in de
pas te laten lopen met het
netto-minimumloon. Dit heeft
PvdA-lij staan voerder Den Uyl
gistermiddag na afloop van een
werkbezoek aan Den Haag ge
zegd.
Voor de PvdA zal de "koppe
ling" van de sociale uitkeringen
aan het minimumloon één van
de harde punten bij de ko
mende kabinetsformatie zijn.
"Mij is vanmiddag opnieuw ge
bleken dat voor veel ontvangers
van sociale uitkeringen het be-
staanspeil thans minimaal is",
zei Den Uyl, die gistermiddag
sprak met de bewoners van de
Schilderswijk, één van de
Haagse saneringswij ken.
Net zo zwaar als aan de "koppe
ling" tilt de PvdA ook Jan het
behoud van de huursubsidies.
Het CDA wil daar bijna een
kwart op bezuinigen. Den Uyl
vindt dat onbegrijpelijk. "Tel
kens als je in de oude stads
wijken komt, merk je welke
grote rol de huursubsidies spe
len", zei hij. Het CDA-plan be
tekent volgens hem dat er ge
middeld 50 gulden per maand
meer aan huur betaald moet
worden.
Aantjes: (AR):
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
(SP) - Volgens AR-fractieleider
Aantjes maakt de PvdA een
"weinig geloofwaardige ind
ruk" als zij haar campagne voor
rechtvaardiger inkomensver
houdingen voert met behulp
van artiesten en prof
voetballers die top-salarissen
verdienen.
Aantjes zei dat gisteravond op
een CDA-
verkiezingsbijeenkomst in Ca-
pelle aan den IJssel. Hij doelde
op dé Joop-Expres, waaraan -
onder leiding van PvdA-
minister Duisenberg - ver
scheidene artiesten meedoen.
t Advertentie)
gens het medeplegen van zware
mishandeling de dood ten gevolge
hebbend. Niet bewezen werd dat zij
Ferry Groot opzettelijk van het le
ven hebben willen beroven. Even
min achtte de rechtbank bewezen,
dat de verdachten met openlijke
geweldpleging de dood hebben
veroorzaakt. Tenslotte wordt in de
overwegingen tot het vonnis ver
meld, dat niet duidelijk is gewor
den wat precies aan ieder der da
ders moet of kan worden toegere
kend.
bj vuui u vcumiacni mmt
Haarlemmerstraat 114 Leiden
(tegenover donkersteeg)
