0/2 Poolse getuige: 'Ik zag Meuten schieten' Spaarrente tot Lrrote drie in tgeweer tegen rellen Wiegel: kerken handelen levens gevaarlijk Mogelijk over acht jaar PvdA en VVD tezamen in kabinet" Bij executie in juli 1941 in Podhoroce Uit in de Randstad DONDERDAG 12 MEI 1977 BINNENLAND 99/^ 7*9 DEN HAAG (SP) - Van Agt, Den Uyl en Wiegel zijn in ge weer gekomen tegen de rellen in de verkiezingscampagne. In een gezamenlijke verklaring hebben de drie lijstaanvoerders van CDA, PvdA en WD hun verontwaardiging over de ver storing van verkiezingsbijeen- Meyer ontdekt bij CDA nieuwe bezuinigingen MAASSLUIS (ANP) - Staats secretaris Meijer van CRM heeft gisteravond, tijdens een spreekbeurt op een verkie zingsvergadering van de PvdA in Maassluis, gezegd dat hij nieuwe bezuinigingsplannen bij het CDA ontdekt heeft. "Het CDA geeft geen enkele zeker heid aan de ontvangers van so ciale uitkeringen, dat deze wel- vaartsvast blijven", aldus Meijer. Volgens hem betekenen de CDA-plannen in deze sector een inkomensachteruitgang van tachtig gulden per maand in vier jaar tijds. De PvdA-Kamerkandidaat zei, dat het CDA het loslaten van de koppeling tussen sociale uitke ringen en het minimumloon wel aan de orde zou willen stel len. Een en ander zou kunnen betekenen, dat de sociale uitke ringen waardevast worden, en derhalve alleen gekoppeld blijven aan de stijging van de kosten van levensonderhoud, en dat het minimumloon wel- vaartsvast wordt, dat wil zeggen omhoog gaat met de stijging van de welvaart. "Dit betekent het aanwakkeren van de strijd tusse actieven en niet actieven", aldus Meijer. Ria Beckers betreurt ontbreken debat met 'grote drie komsten uitgesproken. Eergis teren moesten vergaderingen in Nijmegen en Landsmeer wor den gestaakt. Het grondrecht van vereniging en vergadering is wezenlijk voor onze democra tie, menen Van Agt, Den Uyl en Wiegel. Zonder verdraagzaam heid kan een democratie niet tot haar recht komen. De lijstaan voerders van de "grote drie" doen een beroep op alle Neder landers om elkaar de ruimte te laten en om - ondanks de soms diepgaande meningsverschil len - respect te tonen voor el- kaars opvattingen. WD-lijsttrekker Hans Wiegel heeft inmiddels op de socialisti sche voorman Den Uyl een be roep gedaan zich te distancie- ren van uitspraken van enkele partijgenoten. Wiegel vraagt Den Uyl er voor te zorgen dat door zijn partijgenoten de poli tieke strijd met argumenten wordt gevoerd en dat scheld woorden als "zakkenroller" en "huichelaar" achterwege blijven. Ook de uitspraak van de voorzitter van de FNV- Industriebond Arie Groenevelt aan het adres van Wiegel: "Ik zou hem wel een stomp voor de knars willen geven" kan - zo meent de liberale lijsttrekker - niet door de beugel. De suggestie van AR- fractievoorzitter Aantjes als zou er verband zijn tussen de kritiek van de WD op het beleid van de minister van de justitie en de zich nu tegen de CDA- lijsttrekker ontladende haatge voelens noemt Wiegel "bene den ieder peil". In een verkla ring spreekt Wiegel de hoop uit. dat Van Agt deze aantijging verre van zich werpt. De Nijmeegse actievoerders die dinsdagavond een CDA- verkiezingsbijeenkomst ver stoorden, zijn verontwaardigd over de beschuldigingen die over hun actie zijn geuit. Zij ge ven toe dat de actie niet demo cratisch is geweest. "Maar we zijn nu in ieder geval gehoord", aldus een verklaring van de ac tiegroep. Vrouwen uit ver scheidene groeperingen had den de actie georganiseerd, zonder gebonden te zijn aan een bepaalde politieke partij. De vrouwen wijzen erop met 100 vrouwen de actie te hebben ondernomen en daarbij de steun te hebben gekregen van driekwart van de aanwezigen op de verkiezingsbijeenkomst. Dat dit het werk was van een kleine groep linkse terroristen, zoals de heer Van Agt zei, klopt dan ook niet, aldus de verkla ring van de actievoerders. DEN BOSCH (ANP) - PPR- lijsttrekster Ria Beckers heeft gisteravond, tijdens een verkie zingsspreekbeurt in Den Bosch gezegd het te betreuren, dat het nog steeds niet gekomen is tot een "echt debat" tussen kop stukken van de PPR enerzijds en die van CDA, WD en PvdA anderzijds. "De drie grote partijen lijken het op een punt volstrekt met elkaar eens te zijn. De Neder landse politiek bestaat uit drie stromingen, te weten die van de drie grote partijen, andere parti jen en denkbeelden zijn er niet", aldus mevrouw Beckers. "Het is gevaarlijk voor onze democratie dat de drie groten exclusief uitmaken, wie met hen mag spreken", aldus Ria Beckers. "De pluriformiteit van onze samenleving wordt hier door geschaad". DEN HAAG (ANP) - In krach tige bewoordingen heeft WD- leider Hans Wiegel zich gekeerd tegen de bemoeienis van de Nederlandse kerken met de po litiek. De recente verklaring van de Raad van Kerken over de verkiezingen noemt hij "hoogst onverstandig". Hij zegt: "Zodra je de kerken in de politiek brengt - en dat doe je daarmee - maak je het voor heel veel men sen moeilijk zich langer in de kerk thuis te voelen. Ik vind dat voor een kerk levensgevaar lijk". Hans Wiegel legde zijn verkla ring af in een interview met het weekblad "Hervormd Neder land" van deze week. Hij reage erde op de recente verklaring van de Raad van Kerken. In deze verklaring dringt de Raad van Kerken er bij de kiezers op aan hun stem uit te brengen op partijen, die er blijk van hebben gegeven vernieuwingsproces sen te stimuleren en hervor mingen tot stand te willen brengen, waardoor een recht vaardiger verdelling van wel vaart, arbeid, macht en zegge nschap wordt bevorderd. Op de vraag of hij het een anti- VVD-verklaring vindt, zegt Wiegel: "Zo zullen veel mensen haar uitleggen". Hij denkt niet, dat de verklaring ertoe zal lei den, dat het aantal stemmen op de WD vermindert. Hij vindt overigens, dat de kerken zich ervan bewust zouden moeten zijn, dat "we hier een scheiding van kerk en staat hebben". En verder "Zo n verklaring on dermijnt het gezag van de kerk". "Hervormd Nederland" noemt de verklaring van Hans Wiegel een "onthullende reactie" en een "niet te versmaden bijdrage aan de duidelijkheid". KATWIJK - "Ik denk dat PvdA en WD er over acht jaar aan toe zijn om eventueel samen te gaan regeren. In die jaren namelijk zal eco nomische groei vrijwel onmogelijk zijn en juist dat punt is een prin cipieel geschilpunt tussen de twee partijen". Dit zei WD-secretaris R. de Korte (tevens campagneleider en kandidaat-Kamerlid van deze partij) gisteravond tijdens een verkiezingsdiscussie in jongerencen trum 't Mallegat te Katwijk. De Korte verder: "Principieel zijn er niet eens zoveel verschillen tussen PvdA en VVD. Het is vooral psychologisch erg moeilijk om nu al met de PvdA te gaan samenwerken. De verschillen liggen met name op het terrein van defensie en het vrije ondernemersschap. Op dat laatste punt hebben wij het devies WWW: winst wordt werk." Bij PvdA-forumlid H. Molleman (Tweede Kamerlid) klonk dit libe rale geluid niet onsympathiek. "De WD is als partner voorlopig taboe, hoewel er wel degelijk overeenkomsten met haar zijn. Die liggen bijvoorbeeld op het terrein van de abortus en het pornobeleid. Wat betreft inkomensbeleid en ontwikkelingssamenwerking zijn er nu echter nog te grote verschillen", aldus Molleman. ADVERTENTIE JL De rente die wij vergoeden op spaargelden, BH I wij vergoeden op spaargelden, loopt van 4% voor dagelijks opvraagbare tegoeden, tot 81/2% voor onze Vaste Termijn Spaarrekening (6 jaar vast). Vraag bij een van onze kantoren ook een naar ons spaarpapier aan toonder dat, afhankelijk van de gekozen looptijd, een rente geeft tot S"4%. NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK AMSTERDAM (ANP) - De 60-jarige Poolse Krolina Tuzimek uit Leknica heeft gisteren voor de bijzondere Strafkamer van de recht bank in Amsterdam - ver klaard te hebben gezien dat Menten bij de executie in juli 1941 in Podhorodce op drie mensen heeft gescho ten met een vuurwapen. De vrouw was één van de drie Poolse vrouwen die tijdens de tweede zittingsdag in het proces te gen Pieter Menten werden ver hoord. Een groep Oekraïners viel het ouderlijk huis van mevrouw Tuzimek binnen met de bedoeling haar vader mee te nemen. Die lag ziek op bed "Ze kregen hem zijn bed niet uit". Daarom werden de drie dochters, ook Karolina, mee genomen naar het landgoed van de Pistyners. Daar waren een heleboel mensen bijeen gebracht door de groep, die geleid werd door enkele lieden in Duits uniform. Tuzimek herkende Menten in zo'n uniform, donker groen of grijs. Hij stond vrij dicht bij haar, met een vuurwapen in de hand dat groter was dan een normaal pistool. Richten Zij zag hem het wapen richten op Alexander Novickyj, die vroeger enkele jaren bij hem in dienst ge weest was als administrateur. Hij werd in 1937 veroordeeld wegens brandstichting in het landhuis van Menten. Toen Menten het wapen richtte volgde er een knal en No vickyj viel neer. "Ik kon niet zien of hij dood was. Ik kon ook niet zien of hij in de kuil viel". Er was in de tuin een grote kuil van tweeëneenhalf bij twintig meter gegraven. Karo lina kon die kuil niet zien, omdat er tussen haar en de kuil veel mensen stonden. Vervolgens zag zij Menten het wapen richten op de vrouw van Novickyj en zijn zwager, Alfred Stepan De vrouw viel pas toen ie mand haar met een voet de kuil in duwde. Er zou twee of drie keer op haar zijn geschoten. Verkeerschaos Moerdijkbrug MOERDIJK - Bij de Moerdijk- brug ontstond gistermiddag een gi gantische verkeerschaos toen een tankwagen kantelde en werd aan gereden door een mammoetkraan. De volkomen inelkaar gedrukte tankwagen en de zwaar bescha digde kraan blokkeerden de weg volkomen. De bestuurder van een personen busje, dat eveneens bij het ongeluk was betrokken, kwam om het leven. Schoten Mevrouw Tuzimek verklaarde Menten ook nu nog te herkennen. Van de executie van joden heeft zij niets gezien, wel hoorde zij schoten. Ze was te bang om nog te kijken naar wat er gebeurde. Later hoorde zij van anderen uit het dorp dat de mannen doodgeschoten waren. Dat zij Menten niet verwarde met zijn broer Dirk wist zij heel zeker. Menten voerde daartegen aan: "Van mij weet ze niets, van mijn broer, die ze misschien één keer heeft gezien in haar dorp, weet ze nog details te vermelden. Maar hier herkent ze hem niet van een foto. Mij herkent ze wel". De president van de rechtbank, mr. J. A. Schroe- der, wees er op dat de vrouw, eve nals de andere getuigen, Menten wel uit alle voorgelegde foto's her kend heeft. Mr. Van Heijningen vond dat geen bewijs. "De foto's die ze er uit haalt zijn al zo vaak gepu bliceerd door de pers". De zuster van Karolina Tuzimek, de 58-jarige Tyczynska, had Menten ook zien schieten op Alexander Novickyj. Hij had daarbij tegen hem in het Pools gezegd "Hier heb jij je, Hitler is een snotaap", zo ver klaarde de getuige. Zij had gezien dat Menten een wapen in zijn hand had, maar niet wat voor wapen. Zelfverzekerd Menten gedroeg zich volgens Pau lina zo, dat je kon zien dat hy het bevel voerde. Op de vraag van de rechtbankpresident waaruit zij dat had afgeleid, antwoordde de vrouw: "Uit de zelfverzekerdheid waarmee Menten met de andere Duitsers praatte". Of Menten ook op anderen had geschoten wist zij niet, want zij had zich afgewend. Van anderen had zij later gehoord dat ook de vrouw van Novickyj en anderen waren doodgeschoten. Ook Paulina had - net als haar zus ter Karolina - Menten, gekleed in een uniform, herkend. De derde zuster, de 55-jarige Sabina Jawors- ka, werd kort gehoord over de plaats waar zij had gestaan bij de massa-ekecutie in Podhordce. Morgen wordt dit verhoor voortge zet. Aan het begin van de avondzitting was er een incidentje. Mentens vrouw Meta zei in de zittingszaal aan rechtbankpresident Schroe- der, dat Hans Knoop haar en haar nichtje (een dochter van Mentens broer Dirk) die haar op de zitting vergezelt, beledigd had. Knoopt ontkende dit. Mr. Schroeder constateerde dat hetgeen gezegd zou zijn over het vaderschap ging. "Ik stel geen on derzoek in maar van nu af aan ge beurt zoiets niet meer", zei de rechtbankpresident gedecideerd Van der Louw wil af van omstreden formulieren ROTTERDAM (ANP) - Burgemee ster Van der Louw van Rotterdam heeft de ministers van Binnen landse Zaken en van Justitie ver zocht de omstreden meldingsfor mulieren die bij wijze van proef bij de politie van Rotterdam in gebruik zijn, uit de circulatie te nemen. Van der Louw is het met de Rotter damse hoofdinspecteur Kalma eens dat de formulieren wegens hun discriminerende karakter niet gebruikt hadden mogen worden. De Rotterdamse burgemeester schrijft dit in een brief aan hoofdin specteur Kalma als reactie op diens schriftelijke verzoek om in de rel rond de meldingsformulieren zelf gehoord te mogen worden. Als de schriftelijke rapportage in deze zaak rond is zal Van der Louw Kalma voor een gesprek uitnodi gen. Van der Louw verwijt Kalma nog eens dat hij met zijn klachten niet by hem is gekomen, maar in plaats daarvan zijn bezwaar heeft geuit tijdens een politieke vergadering. (Kalma is lid van de PSP en ex- Rijnmondraadslid). In een reactie op de brief van de burgemeester verklaarde Kalma gisteravond blij te zijn dat de dis criminerende meldingsformulie ren worden ingetrokken. Dat hij Van der Louw als hoofd van de Rotterdamse politie niet eerder om een gesprek heeft verzocht over de meldingsformulieren heeft vol gens Kalma te maken met ervarin gen die hij in het verleden heeft op- "Gebleken is dat Van der Louw bij geschilpunten in eerste instantie zyn oor leent aan de korpsleiding", aldus Kalma. AMSTERDAM Concertgebouw: 13 en 17 mei, 20.15 uur. Amsterdams Philh. Orkest; 13 mei, 24.00 uur, optreden van Georges Moustaki; 14 mei, 20.15 uur, The Academy of St. Martin-in-the-fields; 16 mei, 20.15 uur. Arthur Grumiaux, viool en Gyrorgy Sebok, piano; 18 mei, 19.30 uur, Rott. Philh. Orkest. Stadsschouwburg: 13 en 14 mei 20.15 uur en 15 mei, 13.30 uur, Publiekstheater met „Media"; 16, 18 en 19 mei, 20.15 uur, het Natio naal Ballet. Carré: 13 en 14 mei, 20.15 uur, Toon Hermans One-Man-Show; 16 t/m 19 mei, 20.15 Jasperina de Jong „Jozefien en Jasperien". Frascati: 13 t/m 19 mei (beh 16 mei), 20.15 uur. Funhouse „After Eight." Klein Bellevue: 13 t/m 19 mei (beh. 16 mei), 20.30 uur, Frans Halsema met „Ik, ik en nog er 's ik". ROTTERDAM Rotterdamse Schouwburg: 14 mei, 20.15 uur, Deutsches Schauspielhaus met Othello" van Shakespeare; 17 t/m 19 mei, 20.15 uur, Amsterdams Publiekstheater met „Media". De Doelen: Grote zaal: 13 mei. 20.15 uur, concert door het koor Cangicum Novum; 14 mei, 15.00 uur, orgelconcert door Arie J. Keij- zer; 14 mei, 20.15 uur, Beethovenconcert door het Rott. Philh. Or kest; 15 mei, 14.30 uur, concert door de Kon. Orkestver. Symphonia; 15 mei, 20.00 uur, Joegoslavische avond; 16 en 17 mei, 19.30 uur, Jeugdconcert door het Rott. Philh. Orkest. Kleine zaal: 13 mei, 20.00 uur, uitvoering door leerlingen van zangpedagoge Jo Bollekamp; 15 mei, 14.30 uur, Radio Blazers Ensemble Luxor Theater: 13 t/m 15 en 17 t/m 19 mei, 20.15 uur, André van Duin „Lach om het leven". DEN HAAG Koninklijke Schouwburg: 13.15 en 19 mei, 20.15 uur, Haagse Come- die met „Lorenzaccio; 14 mei, 20.15 uur. Haagse Comedie met „Be schuit met muisjes" van Herman Heyermans; 15 mei, 14 15 uur. Rhia Berghouten harp-ensemble; 16t/m 18 mei, 20.15uur, „Liefdehalfom half', blijspel van Alan Ayckbourn. HOT-Theater: 13 en 14 mei, Theaterunie met „De verdedigingsrede van Socrates", solotoneel van Julien Schoenaerts; 19 mei, 20.30 uur, Bzztóh-theater, Poëzie Hardop Appeltheater: 13,14 en 19 mei, 20.30 uur, Toneelgroep De Appel met „De storm". Circustheater: 13 mei, 20.15 uur. Nationaal Ballet: 14 en 16 mei, 20.00 uur, Ned Operastichting met „La Bohëme" van Puccini; 17 t/m 19 mei, 20.15 uur, Herman van Veen „Andermans in de pijnshow". Congresgebouw: 15 mei, 20.15 uur, Toneelgroep Odia „Biedermann en de brandstichters" van Max Frisch; 17 mei, „Requiem" van Verdi, uitgevoerd door het Residentie-Orkest; 18 mei, 20.15 uur, Operette Theatre Bratislava met „Polenblut". LEIDEN Leidse Schouwburg: 13 r met "Wat doet mijn 1 20.15 toneelver. Tot ieders genoe- 5 tot 5?"; 14 mei, 20.15 uur, leelgroep Baal metHet Koninkrijk"; 17 mei, 20.15 uur. Toneel groep Centrum met 2 eenakters van Kees Holierhoek "Fietsen in het donker" en "Vingers van de macht". LAK-Theater: 13 mei, 20 15 uur, de Amsterdamse Mimeliga met "Baas boven baas"; 14 mei, 20.15 uur, de Bloemgroep met "Bij ons is het anders"; 15 mei, 15.00 uur, "Hé, niet voor de t.v.", kindertheater; 17 mei, 20.15 uur, concert door het Collegiom Musicum; 18 mei, 20.15 uur, Vakgroep Duits "Furcht und Elend des Dritten Reiches" van Brecht en "Bericht an eine Akademi" van Kafka; 19 mei, 20.15 uur, het Krisistheater met "Lekker 77". Microtheater, Vestestraat 40: 13 en 14 mei, 20.30 uur, Toneelgroep Imperium met "Terug naar af ALPHEN A. D. RIJN De Bron: 13 mei, 20.00 uur, uitvoering door De Lenteklokjes. Madonna: 14 mei, 20.00 uur, optreden van de Houseband. Adventskerk: 14 mei, 20.15 uur, concert door de Rijnlandse Orkest vereniging. ADVERTENTIE Met EUROPA MEUBEL zit je altijd goed! Tissing Heereweg 148-154. Lisse Home Center Haagse Schol Voorschoterweg 45-47. Valkenburg Z H

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 7