Verschillen tussen
Noord- en Zuid-
Vietnam nog enorm
Nog verzet
in Vietnam
om
de vrije
ontplooiing
van de mens'
Doe-het-zeif
maatschappij
DONDERDAG 5 MEI 1977
Een regering regeert» nu over wat een Noord- en Zuid-
Vietnam was, en een enkele vlag symboliseert de hereni
ging tussen de twee delen van het land.
Toch zijn er precies twee jaar na het beëindigen van de
oorlog nog enorme verschillen te constateren tussen noord
en zuid, vooral in de economie, de levensomstandigheden
en levenswijzen.
Wanneer men de 1500 kilometer
van Hanoi naar Saigon aflegt,
blijkt duidelijk dat in het noor
den een nog Spartaanse levens
wijze bestaat, terwijl men in het
zuiden, waar onder het vrije-
marktsysteem voedsel en ge
bruikswaren ruim voorhanden
zijn, kan spreken van een zekere
mate van welvaart.
Niettemin zijn de uiterlijke tekenen
van hereniging overal te zien. De
rode vlag met zijn gouden ster in
het midden wappert boven Ho-
Ts.ii-Minh-stad, zoals de commu
nisten Saigon hebben omge
doopt.
Het portret van Ho Tsji Minh, de
voormalige Noordvietnamese
leider, hangt boven de ingang van
hetonafhankelijkheidspaleis, dat
eens het hoofdkwartier was van
de Zuidvietnamese presidenten.
De herenigingsspoorweg is vol
tooid en twee keer per week
rijden er treinen tussen Hanoi, de
hoofdstad van het land, en Sai
gon. Ook van autoweg 1, de ver
bindingsweg tussen de twee
voornaamste steden, wordt druk
gebruik gemaakt.
De gedemilitariseerde zone op de
17de breedtegraad is niet langer
de scheidingslijn tussen noord en
zuid, maar zodra mep die via de
brug over de Ben Hai rivier pas
seert, ziet men het verschil over
duidelijk.
Bedrijvigheid
Op autoweg 1 zie je 675 km lang
niets dan een enorme bedrijvig
heid. Overal zijn vrachtwagens
van Russische en Chinese make-
»- lij te zien, volgeladen met bouw-
materialen bestemd voor werk-
S zaamheden in het kader van de
wederopbouw.
Vrouwen met strooien hoeden op
breken stenen met hun handen
om de door bommen bescha
digde weg mee te repareren. Ook
y alle bruggen zijn vernield tijdens
Amerikaanse bombardementen.
Sommige zijn op geïmprovi
seerde manier hersteld, waar dat
f"' niet gebeurd is wordt gebruik
gemaakt van pontonbruggen.
Mannen en vrouwen werken door
tot na de duisternis valt. Er wor
den kanalen en dijken aange
legd, en natuurlijk moet ook de
oogst nog worden binnenge
haald.
Op de schólen werkt men met.
drie elkaar afwisselende
groepen leerlingen.
Ten zuiden van de gedemilitari
seerde zone is het niet anders. In
Hoeé, vroeger de keizerlijke
hoofdstad, en tijdens de oorlog
het hoofdkwartier van de Zuid
vietnamese mariniers, is een heel
verschillend stadsbeeld te zien:
op de markten zijn horloges, zon-
nebrillen, televisie-apparaten en
stereo-installaties te koop. Er zijn
bedelaars, en de marktkramen
liggen vol groenten en fruit, iets
dat je in het noorden niet tegen
komt.
Grote droogte
Hoeé is de eerste grote stad ten zui
den van de oude gedemilitari-
seerde zone. Ook is het de laatste
stad op de grote weg waar nog
Noordvietnamees geld wordt ge
accepteerd. De Zuidvietnamese
geldeenheid, de Dong, is twee
keer zoveel waard als de noord
elijke Dong, wanneer er tenmin
ste gewisseld wordt tegen Ame
rikaanse dollars.
Het noorden is geteisterd door een
grote droogte en ongewoon koud
weer, waardoor er een tekort van
1,2 miljoen ton in de voedselpro-
duktie is ontstaan.
In de staatswinkels wordt rijst ge
mengd met mais. De rijst wordt
gerantsoeneerd. Men krijgt on
geveer 25 tot 30 pond per maand,
maar fabriekarbeiders en men
sen die zwaar lichamelijk werk
doen, krijgen meer. Op de markt
wordt ook rijst verkocht, als het
er is, maar wel tegen het dubbele
van de gangbare prijs in de
staatswinkels, die ongeveer an
derhalve gulden (60 am. cents)
per kilo bedraagt.
In het zuiden wordt de handel in
rijst 'nog steeds gedreven door
Chinezen in het Cholon-district
van Saigon. Zij kopen het in van
boeren in de vruchtbare Mekong
Delta tegen een hogere prijs dan
de regering biedt, en verkopen
het tegen nog hogere, opge
voerde zwarte-marktprijzen.
Buurtcomités
De communisten beginnen het
vrije-marktsysteëm in het zuiden
geleidelijk aan tegen te werken,
hoewel de leider van een Noord
vietnamese politieke groepering
voorspeld heeft dat het al over
drie of vier jaar helemaal niet
meer zal bestaan.
De communisten proberen lang
zaam aan hun politieke invloed in
het zuiden te vergroten. In alle
grote steden en plaatsen worden
buurtcomités gevormd. Deze
worden door de zuiderlingen
.straatguerrilla's" genoemd, en
zij zijn verantwoordelijk voor van
alles en nog wat, van onderwijs-
werkzaamheden tot stadsreini
ging, voedseldistributie, veilig
heid en het aangeven van ern
stige misdaden en anti
communistische politieke activi
teiten toe.
Tot dusver hebben de communis
ten nog geen poging gedaan de
boerderijen in het zuiden tot col
lectief bezit te maken of mensen
te dwingen naar onderbevolkte
en onderontwikkelde gebieden
te verhuizen om daar de econo
mie te bevorderen.
„Ze hebben gekozen voor niet-
gewelddadigheid", zo wordt ge
zegd. „Ze hebben hun les geleerd
in 1954-55 toen duizenden
Noordvietnamezen werden ge
dood omdat zij zich verzetten te
gen nationalisering".
Door
Peter O'Loughlin
Zowel in het noorden als in het 2
den is de regering bezig
economische zones te bevolken.
De bevolking van Saigon, die aan
het eind van de oorlog geschat
werd op 4 miljoen, is verminderd
met 500.000 inwoners, en het
streefgetal bedraagt slechts 1,5
miljoen.
Functionarissen in Hanoi, die naar
de nieuwe zones zijn geweest,
zeggen dat de regering mensen
kan dwingen te verhuizen door
geen gesubsidieerde rijst meer te
geven aan werklozen.
„Als je geen werk hebt en je wilt
toch eten, moet je naar een
nieuwe economische zone gaan
en er voor werken", aldus de
functionarissen. „Ze zorgen voor
vervoer, zaden, gereedschappen,
bouwmaterialen en een voorraad
rijst tot de eerste oogst binnen is.
De mensen kunnen extra verdie
nen door ook particuliere stukjes
te verbouwen. Verder wordt de
landbouw door coöperatieven
bedreven".
Uit betrouwbare bron is vernomen
dat sinds het begin van dit pro
gramma om de economie te be-
vorderen in de herfst van 1975,
400.000 mensen in het zuiden zich
economische distric
ten hebben gevestigd. Hoeveel
mensen, dit in het noorden heb
ben gedaan is niet bekend, maar
de regering in Hanoi wil 900.000
mensen uit de delta van de Rode
Rivier naar elders laten verhui
zen, en in 1980 zullen 10 miljoen
Vietnamezen de nu nog onder
ontwikkelde gebieden bewonen.
Men schat dat er nog tussen de
60.000 en 10.000 Zuidvietnamese
soldaten, functionarissen, politi
ci", zakenmensen en andere anti
communisten worden vastge
houden in „heropvoedingskam
pen".
Hulp uit het buitenland door de
communisten in het noorden
komt uit de. Sowjet-Unie en de
Oostbloklanden.
Intussen is Saigon in het zuiden een
nog even drukke stad als voor de
communistische overwinning,
toen de Amerikanen met hun
geld en kooplust verdreven wer
den.
Zo rijden de mensen in Saigon nog
rond op motortjes en scooters,
terwijl in Hanoi het belangrijkste
vervoermiddel de fiets is.
De Zuidvietnamezen praten verder
niet graag over de politieke situa
tie. Reizigers krijgen de indruk
dat de Zuidvietnamezen zich als
tweederangs-burgers beschou
wen, die onder de Noordvietna-
komen.
1 Ho Tsji Minh hangt boven de ingang
Zuidvietnamese presidenten.
Mijn bijdrage verschijnt op 5
mei: de. dag van Europa. Dezer
dagen was in Utrecht daarover
een forum van de Europese
Beweging. Een goede zaak,
waaraan ik met genoegen deel
nam. Daarbij werd aandacht
gevraagd voor de hoofdstukken
gewijd aan Europa in de diverse
politieke programma's voor de
nationale verkiezingen op 25
mei.
Eén van de eerste vragen aan
het forum was of wij het eens
waren met Ed van Thijn (PvdA).
Deze had gezegd dat de ko
mende verkiezingen in 1978 van
een Europees Parlement mis
schien nog wel belangrijker zijn
dan de nationale verkiezingen
op 25 mei. Ik meen, dat natio
nale verkiezingen belangrijk
zijn, maar dat daarbij Europa
niet vergeten moet worden. En
dan is er over dat Europa en de
houding van de politieke parti
jen hier wel iets te zeggen.
De PvdA heeft de neiging haar
dogmatische socialistische
houding op te dringen aan de
partners in de EG. Daarbij ont
ziet zij zich niet één van de pei
lers van het EG-verdrag, de
vrije uitwisseling van kapitaal,
aan te tasten. Haar houding is
ook een beetje (daar is grote
discussie over gaande binnen
de PvdA): als de EG er volledig
zal komen, zal er toch wel een
EG naar ons model moeten zijn.
Die houding neemt de WD niet
in haar program voor 25 mei. Zij
onderstreept het belang van de
uitbouw van de Economische
Gemeenschap. Zij vindt ook,
dat allerlei experimenten hier,
in de richting van meer beheer
sing door de overheid van het
bedrijfsleven, weinig kans ma
ken bij de EG-partners. En dat
moet dan de reden zijn om, ge
zien het belang van internatio
nale samenwerking op het ter
rein van de economische poli
tiek in Nederland, met die ex
perimenten extra voorzichtig te
zijn.
In dat verband vermeldde ik al
in een vorige bijdrage de moei
lijkheden die ontstaan zijn tus
sen de EG en de Nederlandse
regering over de wet Investe
ringsrekening die met die be
heersing gaat experimenteren.
Door
mr. F. Portheine
lid VVD-fractie
Tweede Kamer
Vorderingen
Overigens ben ik blij dat de fe
deratie van liberale partijen in
de EG zulke goede vorderingen
maakt om met een gemee
nschappelijk program voor de
Europese verkiezingen te ko
men. Gelukkig is ook, dat glo
baal gezien, de WD-wensen
voor het Nederlandse beleid in
dit internationale beleid tot
gelding komen.
Op genoemd forum werd ook
de vraag gesteld: hoe moet het
nu in de toekomst met de Raad
van Europa. Voor dat parle
mentaire orgaan dat 19 landen
van Europa omvat, binnenkort
wellicht versterkt met parle
mentariërs uit Spanje, worden
geen verkiezingen georgani
seerd.
Desondanks blijft hij zijn zeer
belangrijke taak houden, juist
als brug tussen de 9 landen van
de EG en de 10(11?) andere Eu
ropese landen.
Ter gelegenheid van de Euro
padag heeft de liberale fractie in
de Raad van Europa een verkla
ring uitgegeven. Hierin' staat
nog eens duidelijk wat de libe
ralen hier en in andere landen
bijzonder interesseert: nl. de
milieuproblemen, de culturele
ontwikkeling, de mensenrech
ten en de strijd tegen het terro
risme.
Over dat laatste heeft zojuist de
Raad van Europa een conventie
opgesteld die ons parlement
hopelijk snel zal aanvaarden.
Het valt op dat er in Europa veel
gemeenschappelijke grenspo-
blematiek is. Ik doel daarbij op
de planning van allerlei belang
rijke zaken, die voor veel landen
van belang zijn. Het grote voor
beeld is de Rijnconventie. Het
vervuilingsproces van de Rijn,
ook voor onze regio van belang,
kan men slechts oplossen met
alle betrokken landen, en die
zitten samen alleen maar in de
Raad van Europa.
Kerncentrales
meenschappelijke grenspro-
blematiek. Een voorbeeld, maar
dan binnen de EG, is'het merk
waardige feit dat Nederland
geen kerncentrales bouwt,
maar in België wordt vlak over
de grens een groot vermogen
aan kernenergie neergezet. Dat
betekent dat het niet-bouwen
van kerncentrales nog geen op
lossing van de problemen is.
Dat wordt in de verkiezingen
teveel vergeten.
Vorige keer zei ik dat de echte
nationale problematiek te
weinig door de andere partijen
werd besproken. Daar is nu nog
weinig verandering in geko
men. Ik heb In deze kolom die
speerpunten in het nationale
beleid m.n. werkloosheid en in
vesteringen voortdurend bijge
houden.
Daarom leek het mij goed juist
te vermelden hoezeer ook de
andere problemen de WD en
de met haar verbonden liberale
partijen in groter Europees ver
band, aangaan. Want ik blijf er
bij: het gaat bij de verkiezingen
'erom dat de mens zich zoveel
mogelijk zelf kan ontplooien.
Daarvoor zullen de liberalen in
nationaal en, daarmee essen
tieel verbonden, Europees ver-
band^blijven opkomen.
HANOIVIETNAM (AP) - Twee
jaar na het einde van de oorlog in
Vietnam leeft de bevolking van
Hanoi nog in een doe-het-zelf-
maatschappij waar niets ver
spild schijnt te worden en zeker
geen tijd.
De scholen hebben drie lesperiodes
per dag. De fabrieken draaien
dag en nacht door. Aanplakbil
jetten die de bevolking vroeger
opdroeaen de Amerikanen te ver
slaan aoen nu een beroep om de
produktie van vis, vlees, rijst en
groenten te verhogen.
Een zakenman zei dat een hogere
functionaris onlangs tegen hem
gezegd heeft: ,fJog maar een paar
jaar en we kunnen het land weer
op gaan bouwen. Nog een paar
jaar en het volk zal beloond wor
den. Iedereen moet nieuwe potten
en pannen hebben, een fiets, een
polshorloge en televisie".
Vergeleken met Saigon met haar
fietsen auto's, scooters, bars, ca
fe's en vrije markten lijkt Hanoi
een provinciestad.
Het enige openbare vervoer bestaat
uit een roodwitte tram met drie
wagens die de stad doorkruist.
Fabrieken hebben hun eigen Rus
sische „Paz" bussen. Er zijn geen
taxi's en de weinige fiets-taxi's
zijn alleen bestemd voor „zeer
zwaar beladen Vietnamezen".
Bijna iedereen rijdt opfietsen - zelfs
buitenlandse diplomaten die een
diplomatcnplaat op hun fiets
moeten hebben. Russen,Cubanen,
Chinezen en Polen fietsen ook.
Fiets
De meeste fietsen zijn van Russische
of Chinese makelij. Het gewone
Franse deluxe model veroorzaakt
al gauw een oploopje van bewon
deraars. De enige particuliere
auto's behoren toe aan buiten
landers. Er is een groeiend aantal
motorfietsen, die in 1975 tegelij
kertijd met Zuid-Vietnam wer
den „bevrijd".
De fiets is zo'n belangrijk voorwerp
in Vietnam dat haar rol bij de be
voorrading van het leger tijdens
de oorlog herdacht wordt in een
museumReparatie-inrichtingen
met luchtpompen en lekkebanden
service zijn net zo talrijk als ben
zinestations in andere landen.
Een AP-correspondent die de Vietnam-
oorlog versloeg is kortgeleden als toerist
naar Hanoi geweest, nu de hoofdstad van het
herenigde Vietnam. Hij maakte zichzelf bij
de visa-controle en ter plaatse bekend als
een nieuwscorrespondent. Hij kreeg toe
stemming om zich vrijelijk in de stad te be
wegen en doet in dit verhaal verslag van wat
hij zag.
Door
Peter O'Loughlin
De berijders beveiligen hun fietsen
altijd met hangsloten omdat ze
een waarde van ongeveer 70 dol
lar vertegenwoordigen en tot de
weinige dingen behoren die ooit
gestolen worden.
De herinneringen aan de oorlog
verdwijnen. De bunkers en
schuilkelders rond het „meer van
het teruggegeven zwaard" heeft
men vol laten lopen. Jonge vrou
wen gooien de Ho Tsji Minh-
sandalen gemaakt van versleten
fietsbanden weg en dragen
schoenen met hakken Zij danken
de zakkige, olijfkleurige oorlogs
uniformen af en dragen ge
kleurde bloesjes. Enkelen gebrui
ken lippenstift en oogschaduw
maar de Oa dai, de vliesdunne
tuniek met splitten opzij die over
de pantalon gedragen wordt,
wordt nog bewaard voor speciale
gelegenheden omdat kleding
schaars is en onder de distributie
valt.
De mensen doen geen nieuwe vul
lingen meer in hun balpennen en
inwoners zeggen dat de voorra
den in het warenhuisvan de
regering, dat eens beheerd werd
door de Fransen, aanzienlijk in
kwaliteit en kwantiteit zijn toe
genomen. De grootste drukte
heerste onlangs op de afdeling
fietsbanden van het warenhuis
maar op de afdelingen potten en
pannen, kinderkleding en linge
rie was het ook druk.
Tekort
Het leven mag dan beter worden
voor de 1 miljoen inwoners van
Hanoi maar gemakkelijk is het
nog niet. Er is een tekort aan
voedsel en er is weinig variatie.
Rijst en vlees kunnen alleen met
bonnen worden gekocht.
De huisvesting is erg beperkt. Per
inwoner is ongeveer tien vier
kante meter woonruimte beschik
baar, terwijl dit in Moskou, dat
als een van de dichtstbevolkte
steden van de wereld wordt be
schouwd, ongeveer 22 m2 is.
Tengevolge van de woningnood
wonen en werken vele diplomaten
in het voormalige Thong Nhat ho
tel, dat in de Franse tijd bekend
stond als de metropool.
De kamers hebben hoge plafonds,
badkamers met enorme Hon
gaarse heetwater systemen, bi
dets, maar geen toiletten. De kin
deren rijden in de gangen op hun
driewielertjes omdat zij nergens
anders kunnen spelen.
De diplomaten hebben apparte
menten aangeboden gekregen in
een arbeider sbuurt-in-
ontwikkeling aan de rand van de
stad. Veel van hen hebben het ech
ter afgeslagen omdat de appar
tementen slechts één kamer bevat
ten met een aparte keuken, lage
plafonds hebben en een kleine
badkamer. Van een ambassade
wonen zeven mensen in één ap
partement.
Er is geen onderwijs voor kinderen
van diplomaten behalve voor
Russen en Cubanen, die hun eigen
scholen hebben.
Diplomaten schatten dat er 2000
Russen in Vietnam zijn. Velen
van hen worden aangetroffen in
het nieuwe, door Cubanen ge
bouwde, Thang Loi hotel met 160
kamers, waar zij fessen Vietna
mese wodka aan de bar bestellen.
WASHINGTON (AP) - Uit Ameri
kaanse regeringskringen is ver
nomen dat twee jaar na de com
munistische ^overname van de
macht in Zuid-Vietnam er nog
steeds op kleine schaal verzet
wordt geleverd door voormalige
Zuidvietnamese soldaten en an
dere verzetsstrijders.
Volgens dezelfde kringen is het nog
slechts een kwestie van tijd voor
het communistische Vietnamese
leger, dat in sommige gevallen
gebruik maakt van buitgemaakt
Amerikaans materieel, het gewa
pende verzet uitschakelt.
"Het zal in de komende paar jaar
nog wel voortwoekeren," zei een
Amerikaanse functionaris, "maar
het zal langzamerhand ver
dwijnen. Het verzet is ongecoör
dineerd en wordt van buitenaf
niet materieel gesteund."
De verzetsstrijders krijgen klaar
blijkelijk weinig actieve mede
werking van de Zuidvietnamese
bevolking, die wordt gekens
chetst als onderworpen, maar
haatdragend ten opzichte van de
noorderlingen "die als overwin
naars optreden".
Vorige week was het twee jaar ge
leden dat de communisten de
macht in Zuid-Vietnam overna
men, maar Amerikaanse specia
listen inzake Zuidoost-Azië zeg
gen dat ze nog steeds rapporten
krijgen over de toestand in het
land. Ze weigeren hun bron te
"Het verzet stoort de communisti
sche autoriteiten nog steeds," al
dus een regeringsfunctionaris. -
Meningen op
deze pagina
weergegeven zijn
voor rekening
van de auteurs
Door Fred Hoffman
Verzetshaarden
Hij sprak over verzetshaarden m de
centrale hooglanden, in de Me
kong Delta, langs de Cambod
jaanse grens bij Bien Hoa ten
noorden van Saigon bij Xuan Loc
ten noordoosten van Saigon,
rondom Dalat en in Phan Thiet
langs de zuidkust van de Chinese
Onder de verzetsstrijders zouden
zich voormalige Zuidvietnamese
parachutisten, mariniers en sol
daten van het leger bevinden,
terwijl ook leden van de militante
Cao Dai-sekte en leden van de
Montagnard-stam het het Noord
vietnamese leger lastig maken.
"Er zijn geen betrouwbare cijfers
over de grootte van het verzet",
aldus functionarissen, "maar hun
activiteit 'is zodanig dat de
Noordvietnamezen genoodzaakt
zijn tegen-acties te ondernemen,
die doen denken aan die welke
door de Amerikaanse en Zuid
vietnamese troepen tegen de
Vietcong werden uitgevoerd.
De verzetsstrijders doen dezelfde
dingen als de Vietcong placht te
doen," zei een Amerikaanse des
kundige.
Volgens het Amerikaanse ministe
rie van defensie hebben de
Noordvietnamezen twee jaar ge
leden voor ongeveer 2 miljard
dollar aan bruikbare wapens en
ander militair materiaal buitge
maakt op de Zuidvietnamezen.
Maar Amerikaanse deskundigen
geloven dat veel van het mate
rieel iniet langer doeltreffend is
vanwege ontbrekende onderde
len.
Beweringen
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen zeggen geen aanleiding te
zien om beweringen van enkele
Zuidoost-aziatische landen te
steunen volgens welke de com
munistische Vietnamezen de
buitgemaakte wapens naar
communistische opstandelingen
in Thailand, Maleisië en Indone
sië zouden hebben doorgespeeld.
'Het Noordvietnamese leger is niet
gedemobiliseerd," wordt in
Amerikaanse kringen gezegd,
"maar is met 24 tot 25 divisies op
volledige oorlogssterkte geble
ven. Een aantal van de divisies is
weer naar het noorden gegaan,
maar de meeste zijn in het zuiden
gebleven zowel om veiligheids
redenen als ter assistentie bij de
economische heropbouw."
In Saigon en elders zouden de
nieuwe leiders "de duimschroe
ven aanhalen" jegens de activitei
ten van mogelijke politieke dis
sidenten onder de boeddhisten,
rooms-katholieken en leden van
de religieuze secte Hoa Hoa.
Naar Amerikaanse schattingen
zouden 50.000 Zuidvietnamezen,
voornamelijk burgerfunctiona
rissen en militaire officieren van
het verslagen regime in "herop
voedingskampen" worden vast
gehouden. "We geloven dat
sommigen daar tot hun dood zul
len blijven", aldus een Ameri
kaanse functionaris.
De uittocht van Zuidvietnamezen
is voornamelijk verminderd,
voornamelijk doordat de com
munistische regering de be
schikbaarheid van benzine voor
gemotoriseerde vaartuigen sterk
beperkt.
Men schat dat negen van de tien
vluchtpogingen mislukken en als
Zuidvietnamezen in Thailand,
Singapore of andere Aziatische
landen aan land proberen te gaan,,
blijken ze daar meestal onge
wenst te zijn.
Volgens Amerikaanse functiona
rissen zouden enkelen van de
850.000 Chinezen die in Saigon
leven er in slagen te ontsnappen
en in andere overzeese Chinese
gemeenschappen in Azië een on
derkomen te vinden.
"De Chinezen bezitten het beste
ondergrondse ontsnappingswa
pen: geld. Omkoping is daar nog
steeds een deel van het leven,
zelfs onder de communisten."
