Experiment met
broodbezorging
KWARKwat doen we er mee
Bloemen
op je
bord...
PAGINA 16
Bakker zijn betekent nog steeds midden in de nachtje bed uit moeten om te gaan werken. Want 's morgens vroeg
moet er vers brood zijn. Dat het ook anders kan wordt bewezen door de Utrechtse bakkerij Andree en Verlaat waar
men sinds kort overdag bakt en wel in de winkel, duidelijk zichtbaar voor iedereen. En niet alleen vers brood 's
morgens om negen uur, maar ook nog 's middags.
Eigenaar J. Bakker heeft de oplossing voor het nachtelijke werken gevonden door het rijzen van het deeg te
onderbreken. Het mechanisch kneden van het deeg en het voorrijzen gebeurt 's middags. Evenals het afwegen van
het brood en het „bolrijden"Daarna gaat het brood in een kast waar een constante temperatuur heerst van zes
graden en waar de vochtigheidsgraad nauwkeurig is geregeld.
Door de temperatuur op zes graden te houden werken de gistcellen niet en wordt het rijzingsproces stopgezet.
Tegen de morgen wordt door middel ypn een tijdklok de temperatuur in de kast automatisch opgevoerd tot 26
gradende ideale temperatuur voor het naprijzen waarna het produkt gereed is voor de laatste fase: het bakken in
de oven. Dat neemt een half uur tijd in beslag.
Geen nachtelijke arbeid meer en toch 's morgens vroeg vers brood. Bakker Bakker uit Utrecht verwacht dat zijn
initiatief dan ook veel navolging zal krijgen.
MAANDAG 25 APRIL 1977
Er zit nog wel degelijk brood in de
broodbezorging en kis de consu
ment er blijk van geeft dat het
thuisbezorgen van vers brood op
prijs wordt gesteld, dan zal het tot
uitsterven gedoemde vak van
broodbezorger een nieuwe bloei
periode tegemoet gaan.
Zover is het nog niet. Nog vorig jaar
daalde het aandeel van de bezor
ging in de brooddistribute en
kwam terecht op 22%, terwijl dat in
1969 nog 64% bedroeg. Het succes
van de warme bakker, waardoor de
Bloemen, je kunt je een echt
Hollands huis niet voorstellen
zonder. Bloemen op het bord,
daar schrikken we een beetje
voor terug. Van de wat ouderen
hoor je dan". Nou het is toch
geen oorlog „of we hebben in de
hongerwinter genoeg tulpebol-
len gegeten En al is een bloem
dan heel iets anders dan een bol
of een knol toch .Greet Buch-
ner probeert in ,J$loemen op het
bord." uitgegeven bij de Drie
hoek in Amsterdam, ons een
beetje over die bloemenvrees
heen te helpenIn haar inleiding
vertelt ze dat Grieken en Ro
meinen al bloemen in de keuken
gebruikten en dat Chinezen en
Jappanners de bloem als spijs al
veel eerder kenden. Bij de Ro
meinse koks stond -vooral de roos
hoog aangeschreven. Men was
er van overtuigd dat rozen
blaadjes in gerechten verwerkt
dronkenschap tegengingen.
Na de ondergang van het Ro
meinse rijk raakten ook de
bloemen uit de gratie om weer
op te duiken in de middeleeu
wen. De kruisvaarders brach
ten uit het oosten bloem-
gerechten mee. Pas in de zes
tiende eeuw echter komt het ge
bruik van bloemen weer in
zwang om in de negentiende
eeuw opnieuw uit de gratie te
raken.
Je kunt niet zomaar luk raak
wat bloemen plukken en berei
den. Dat loopje dik de kans dat
je het niet meer kunt navertel
lenBijvoorbeeld het lelietje van
Dalen en de hyacinth zijn giftig.
Daarom heeft Greetje Buchner
ook een ,^warte lijst" in haar
boekje opgenomenEen van de
eerste dingen die geraadpleegd
moet worden als er buiten het
boekje wordt geexperimen-
teerd. In het boekje vinden we
trouwens niet alleen recepten
maar ook aardige verhaaltjes
over de bloemen in de geschie
denis.
KRUIDEN
En van bloemen is het maar een
klein stapje naar kruiden. Een
tegenwoordig heel bekend ter
rein voor iedereen die weieens
met koken te maken heeft. De
boeken over kruiden en het ko
ken er mee verschijnen dan ook
met grote regelmaat uit de
markt. Elsevier heeft nu een
Kruidenkookboek van E. Linich
op de markt gebracht (1930).
Een boek met niet alleen recep
ten maar ook met adviezen over
de kruidentuin en een klein
kruiden ABC. Een niet zo opval
lend maar wel op praktisch ge
bruik gericht boek.
In de serie Wina's Culinaria
zijn weer twee boekjes uitgeko
men. Chinees-Indisch en Fon
due Gourmet. Gezellig boekjes
voor een gezellige prijs f 6.50
per stuk.
Kruidenboeken hoeven hele
maal niet duur te zijn. Als u te
vreden bent met een eenvoudige
uitgave hebt u voldoende aan
het boekje Tuinkruiden"uit
gegeven door het Voorlichtings
bureau van de Voeding. Hierin
staan de meest gebruikte tuin
kruiden met duidelijke afbeel
dingen en wat recepten. Voor
f 330 kunt u dit boekje bestellen
bij het Voorlichtingsbureau
voor de Voeding Postbus 1772,
Den Haag (op de briefkaart
f 3 30 aan postzegels plakken en
128 vermelden).
H. v.d. HOEVEN.
opmars van het verpakte brood in
de supermarkts stopte en waardoor
zelfs een aantal grote broodfabrie
ken moest sluiten, bracht de com
missie Bezorging van de Stichting
Herstructurering Broodbakkerij
ertoe de aandacht te vestigen op
een vergeten, weggedrukte, in nog
al wat bakkersbedrijven erbij-
bungelende groep mensen, de be
zorgers.
De stichting stelde een enquête in
waaruit al een aantal opmerkelijke
feiten kwamen. Zo is bijvoorbeeld
de helft van de ongeveer 4000
broodbezorgers niet ouder dan 40
jaar. En ook bleken de meesten van
hen zich niet zoveel zorgen te ma
ken over de toekomst. Bovendien
bleek uit een consumentenonder
zoek dat veel mensen graag vers
brood thuisbezorgd krijgen.
"De huisvrouwen zien er reikhal
zend naar uit", zo luidde dan ook
een van de conclusies van de en
quête. Dit onderzoek is trouwens
maar een onderdeel van de cam
pagne die de Stichting Bezorging
heeft opgezet.
Door middel van wervende folders
probeert men het aantal klanten
per wijk dichter te maken. De bak
kers die tot nu toe met deze folders
hebben gewerkt hadden gemid
deld een respons van zeven pro
cent. Verder probeert men nieuwe
wijken op te bouwen terwijl er ook
experimenten worden uitgevoerd
met rijdende broodboetieks, onder
de naam Bakker Best.
In die rijdende broodboetieks is
uitsluitend vers onverpakt brood te
krijgen. Men kan het er ook laten
snijden, want in de wagens zijn
Door
Ria Schuurhuizen
Het probleemgebied zowel voor de
consument als voor de bezorger
zijn de grote nieuwbouwwijken in
de grote steden. Daar zijn geen
warme bakkers te vinden, die zijn
vaak kilometers ver weg en men
moet er vaak lang in de rij staan
voor men zijn verse broodjes in
ontvangst kan nemen.
Voor de bezorgers zijn deze wijken
ook al niet interessant. De hoge
flatgebouwen kosten hem teveel
tijd; hij kan er niet genoeg omzetten
waardoor zo'n wijk niet rendabel is.
De Commissie Bezorging wil nu in
die grote nieuwbouwwijken expe-
Brood, klaar terwijl 11 een kopje koffie drinkt
rimenten gaan uitvoeren met be-
zorgtassen. Tassen die men aan de
deurknop kan hangen en waarin de
bezorger de bestelling kan depone
ren. Niet ideaal misschien, maar
gezien het feit dat nu eenmaal
steeds meer vrouwen gaan werken
en dus niet thuis zijn, kan het moei
lijk anders. En juist ook deze gezin
nen willen graag vers brood.
Het verbruik van brood mag dan de
laatste jaren steeds zijn gedaald, tot
zo'n anderhalf brood per man per
week. cijfers wijzen ook uit, dat
men meer brood gaat eten als er
elke dag vers wordt bezorgd.
Toch zal het probleem van vers
brood thuisbezorgen in de grote
steden voorlopig nog niet opgelost
snijmachines aanwezig. Men pro
beert in deze wagens zoveel moge
lijk de sfeer van de wa
imiteren. Zo is er ook
krijgen evenals andere produkten
die men ook in de winkel kan vin
den.
Veel
bakker te belangstelling
banket te voor
brood
Als het aan het Nederlands Zuivel-
bureau in Rijswijk ligt, zullen we
de naderende zomer een kwark-
zomer moeten noemen. Het bu
reau, dat ons al leerde de kaas uit
het vuistje te eten, bereidt thans
een grote campagne voor om de
Nederlander veel meer kwark te
laten eten.
Daartoe komen er naast de kaas
meisjes nu ook de kwarkmeisjes
op straat en zij moeten ons het
goede voorbeeld geven om op
kwark over te stappen.
Hoewel kwark (vooral de magere
soort) een buitengewoon „ge
zond" produkt is - het bevat zeer
weinig calorieën - vind ik het ei
genlijk niet zo lekker. Zeker niet
als ik er niet iets aan toevoeg. En
ja. daar komt het, met die toevoe
gingen moeten we oppassen,
want daarmee kunnen we van het
„gezonde" kwark een uiterst on
gezond - maar wel erg lek
ker - produkt maken.
Jn goed Nederlands heet dit pro
dukt van gestremde melk waar
uit de wei is verwijderd, wrongel.
Kwark is eigenlijk een Duits
woord. Wie ooit die echte wron
gel heeft geproefd, wie bij de
Vlamingen genoot van de platte
kaas of in Frankrijk deze jonge
kaas at, weet dat de fabrieksma
tig vervaarigde kwark zoals wij
dat in plastic bakjes kunnen ko
pen anders van smaak is. Onze
fabriekskwark is wat zuriger. En
daarom meen ik dat die nieuwe
actie van het zuivelbureau wel
eens op een mislukking kan uit
lopen.
Omdat u in de komende maanden
wellicht toch verleid zult worden
om een of meer bakjes kwark te
kopen geef ik u hierbij enkele tips
om kwark wat smakelijker te
maken. Om - eerlijk gezegd - die
zurige smaak terug te dringen
want om (magere) kwark zo uit
het bakje te consumeren dat zal
het liefste kwarkmeisje u niet
kunnen aanpraten.
Hartige kwark
Een bakje kwark waar u vier a vijf
eetlepels fijn gehakte tuinkrui
den, enkele druppels kruidena-
zijn, wat fijn gesneden augurk,
een eidooier en enkele lepels
Bulgaarse yoghurt of koffieroom,
met wat peper en zout doorroert
levert u een smakelijke saus op
die heel goed als vervanger van
een kruiden-mayonnaise kan
dienen. Bij vis, gekookte eieren,
koud vlees en tomaten is het een
goede begeleider. Nog smakelij
ker wordt deze saus wanneer u er
enkele eetlepels mayonnaise
doorroert. Maar ja, zo bederf je
wel dat image van die „gezon
de" kwark.
Kwark met stukjes appel, augurk
en een ragfijn gesneden stukje
prei, Bulgaarse yoghurt en wat
peper en zout levert u een sausje
op dat bij een fondue Bourguig-
nonne uitstekend op z'n plaat-
s is.
Roer door de inhoud van een bakje
kwark stukjes radijs, of kleine
blokjes ham, of wat fijn geprakte
blauwgeaderde Roquefortkaas,
het resultaat is na even proeven
altijd heel smakelijk, maar erg
vervelend wanneer je iedere dag
zo'n creatie krijgt voorgezet.
Daarom stappen we nu over naar de
zoete kwark-gerechten. Met flink
wat suiker (en dus veel calorieën)
dring je die vervelende zurige
smaak van de kwark een heel
eind terug. Kwark met verse
vruchten en witte basterdsuiker
is een goed voorbeeld van een
smakelijk nagerecht. Kwark met
stukjes fruit uit blik kan ook heel
lekker (maar ook erg zoet) zijn.
Het gezondheidsaspect van die
kwark is dan al een heel eind naar
de achtergrond verdrongen.
Kwark met wat opgeklopte sla
groom, stukjes gember en verse
peer is met enkele druppels ci
troensap en witte basterdsuiker
bijzonder smakelijk. Probeer ook
eens kwark (met suiker), sinaas
appelsap en stukjes banaan of
kwark met fijngewreven banaan
en gehalveerde en ontpitte drui
ven. Kwark met geraspte appel,
honing en enkele lepels koffie
room is een applausje waard.
hard gekookt ei en fijngesne
den bieslook.
Rest mij u nog te zeggen dat wan
neer u wel van kwark houdt u niet
moet denken dat u de enige bent,
welnee, er zijn er veel meer dan u
denkt. Alleen ik hoor daar niet
bij
HANS BELTERMAN
zijn. In de grote steden vindt men
namelijk de minste broodbezor
gers, het landelijk gemiddelde van
22% wordt voornamelijk veroor
zaakt door het feit dat in de grote
steden zo weing broodbezorgers
meer te vinden zijn.
Op het platteland krijgt nog altijd
de helft van de mensen het dage
lijks brood via de bezorger. Ook in
kleine en middelgrote steden is hun
aantal groter dan in de grote steden.
Opvallend was he daarom ook dat
op de studie-dagen die men voor de
bezorgers heeft georganiseerd juist
uit die grote steden zo weinig men
sen aanwezig waren, terwijl daar
ook bleek dat de meeste aanwezi
gen werkzaam waren bij kleine of
middelgrote bedrijven.
Door het instellen van het vakdi
ploma broodverkoper wil men ook
het aanzien van het beroep op een
hoger niveau brengen. "Want", al
dus de Commissie Bezorging, "het
is ook een vakman. Die bovendien
nog de taak heeft altijd vriendelijk
en behulpzaam te zijn, daar waar
veel andere werknemers het zich
nog eens kunnen permitteren uit
hun humeur te zijn".
Nieuwe produkten
slaan niet aan
Gemiddeld komen 100 tot 200
nieuwe levensmiddelen per jaar in
de levensmiddelenhandel. Het
grootste deel komt nooit in de rek
ken van de supermarkt, omdat de
inkopers van de bedrijven ze afwij
zen. Van de artikelen die het schap
in de winkel wel bereiken, blijkt het
grootste deel niet aan te slaan bij de
consument.
Dit betoogde directeur A. W.
Thomson van Co-op marketing on
langs tijdens "een studiebijeen
komst.
Met die mislukkingen is de detail
list niet gebaat en de consument
moet, doordat er teveel nieuwe
produkten in de winkels staan, te
lang zoeken naar bepaalde artike
len, vond hij. Bovendien twijfelde
hij eraan of er wel zoveel werkelijk
nieuwe artikelen bij zijn omdat de
verschillen met al bestaande artike
len vaak erg klein zijn.
Van de 200 nieuw geïntroduceerde
artikelen in 1975 werden er, volgens
de heer Thomson, door de groot
handel slechts 6 als zeer succesvol
beschouwd. Namelijk bouillon in
glazen potten, de "Knabbelproduk-
ten" Pretlettêrs, Fuifnummers en
Wokkels en de sappen Appelsientje
en Goudappeltje. Aldus het blad
Het Levensmiddelenbedrijf.
Yoghurt
Samenstelling
Henriëtte v. d. Hoeven
Nog smakelijkere gerechtjes maakt
u door yoghurt uit te laten lekken
in een neteldoek en de zuivel-
massa dan te bereiden alsof het
kwark is. Yoghurt bevat meer
vet, dus ook meer calorieën, doch
het mist dat hinderlijke zurige
smaakje; U behoeft er dus veel
minder suiker aan toe te voegen.
Die uitgelekte yoghurt is evenals
kwark heel goed te gebruiken als
basis voor een lichte dipsaus. Ik
geef u enkele voorbeelden en ga
daarbij uit van een basissausje
die ik als volgt maak: roer door
125 gram uitgelekte yoghurt of
kwark drie eetlepels licht gesla
gen room en een halve eetlepel
gesmolten roomboter. Roer dit
tot een mooi zalfje en voeg er dan
naar keuze aan toe: geraspte wor
tel met wat suiker, geraspte ui
met snippers groene paprika, ge
raspte mierikswortel en blokjes
appel, het vermoesde vrucht
vlees van een of meer avocado's,
ragfijn gehakte verse champig
nons met een enkel blaadje selde
rij, stukjes tomaat en augurk, ge
hakte walnoten en amandelen,
gesnipperde ham en een druppel
of wat meer sherry, geraspte oude
kaas en stukjes gember, gehakt
@(n) Ibfeyw
Een half jaar voordat de kleer
tjes in de winkels komen te han
gen moeten inkopers uit de ge
hele wereld hun keus bepalen
tijdens beurzen en shows in Pa
rijs, Londen, Italië en Israel.
Hoewel op die beurzen een veel
voud aan modellen en kleuren is
te zien, wordt het toch altijd wel
duidelijk hoe de lijnen en de
kleuren voor het nieuwe seizoen
zullen zijn.
Opmerkelijk is het dan toch,dat
in diverse landen verschillende
aspecten van die nieuwe collec
ties worden uitgezocht. Zo is het
dit voorjaar in Nederland alles
kaki, groenig en gelig, met bij
passende naturel leren of linnen
laarzen of schoenen, raffia-
tassen en strohoeden.
Op ditzelfde moment liggen de
etalages in Parijs vol met heel
andere kleding. De baby-look,
lieve kleertjes m baby-roze en
babyblauw. Niet alleen kleine
jurkjes, maar ook heel wijde
truien, broeken, sokjes, ja zelfs
leren laarsjes in roze en licht
blauw. Haarkammetjes, bloe
metjes in het haar, tasjes die
worden omgegespt zoals kinde
ren ze wel dragen als ze naar
school gaan.
Wie diep in de grote warenhui
zen doordringt, ontdekt ook nog
wat kaki, wat safari-kleding
maar de pasteltinten overheer
sen. Allereerst de baby-kleuren
roze en lichtblauwdaarnaast
lichtgeel, lichtgroen, wit zoals
de kleuren van een Italiaans
water-ijsje.
In Nederland komt er op het
ogenblik ook steeds meer roze en
lichtblauw. Door het slechte
voorjaar dreigt men zelfs een
beetje te blijven zitten met de
kaki-spullen, terwijl de safari-
look ook niet zo wil aanslaan-
met dit sombere weer.
Voor de zomer worden het dan
ook lieve kinderkleertjes,roze en
lichtblauw en ook witte Wie zich
volgens de laatste Parijse mode
wil kleden zal daarbij witte sok
jes en platte witte sandaaltjes
moeten dragen. Het hoeft na
tuurlijk niet, want dat is het
grote voordeel van de huidige
mode, alles mag en wat je niet
leuk vindt moet je ook zeker niet
aantrekken.
Spjf |ggp^
Jurkjes in roze en lichtblauw zijn in Nederland o.m. te krijgen bij Foxy Fashion.
