ZATERDAG 23 APRIL 1977
Door
Pim Stoel
De golflinks van Noordwijk, keurig verstopt in de
brede duinen waar de rust heerst en de ontluikende
balsempopulieren pittig geuren. Vijf, zes vrolijk kou
tende leden aan de bar in het clubhuis. Verbaasde
blikken. Meneer komt voor meneer De Wit. Nee, het
spijt me, die naam kennen ze niet. Maar meneer De
Wit geeft hier al sedert jaar en dag les in golven, is 28
maal Nederlands kampioen bij de professionals ge
weestHet licht gaat schijnen.
De Wit, ach Gerard bedoelt meneer. Zeg dat dan me
teen. Gerard. Ja die is beneden in de kelder aan het-
lessen.
Wat waar blijkt. Hij staat er, kort, gedrongen, maar jong
voor zijn 58 jaren. Ziet oplettend toe hoe een lieve
mevrouw in een poging het edele spel meester te
worden het balletje keer op keer tegen een vangnet
mept. Ze heeft gehockey'd vroeger, maar dat zegt
weinig. Golven is zo anders, ze kleurt licht wanneer
de „maestro" zijn aanwijzingen lardeert met schaarse
complimenten.
Gerard de Wit schrijft een boek.
Over zijn nomadenbestaan
als golfprofessional. Alles
komt er in. de hoogtepunten,
de dieptepunten, voor het
eerst ook zal hij zijn systeem
onthullen, een geheim dat hij
tot nog toe angstvallig-
heeft Ijewaard.
Geld
Een dag later, thuis blijkt hij in
een melancholieke bui. Wijst
om zich heen. Leuk huisje in
■een rijtje. Maar wel beladen
met hypotheek. Hij is als gol-
ver te vroeg geboren. In zijn
glorietijd, de jaren vijftig,
geen prijzengeld zoals nu,
geen sponsoring om naar de
grote toernooien te reizen.
Een tikje opstandig: De jonge
lui van tegenwoordig worden
er maar op uit gestuurd. Zon
der geldzorgen". Hij zelf
kende de zorg vpor een gezin.
Les geven moest-ie, dag in
dag uit. Aanvankelijk voor
vijf gulden per uur, later een
tientje. Tussen de middag zelf
oefenen, zich gereed maken
voor de toernooien, een bo
terham tussen de slagen op
kauwend.
Later, ja, toen hij beroemd was
geworden, toen kwamen de
invitaties. Toen werden de
tickets thuisgestuurd en
hoefde hij de hotels en het
eten niet meer te betalen. In
die jaren, hij heeft het eens
opgeteld, reisde hij in totaal
zo'n 800.000 kilometer, het
overschrijden van de evenaar
was zogezegd dagelijks werk:
hij reikt naar een plakboek,
- kijk, een oorkonde, uitgereikt
in een superconstellation van
de KLM. Op 4 maart 1955
kruist Gerard de Wit de even-
Mentaliteit
Hij was een vroege gastarbei
der, maar wel in de omge
keerde richting. Vertrok naar
Alexandrie voor twee jaar om
er de groten der aarde golven
te leren. Hij moest, de ver
diensten hier lagen minimaal,
een tientje voor een les was
met vrouwen kinderen geen
vetpot. Maar daar in Egypte
kon hij er aardig van komen.
Hoe goed is Gerard de Wit? Aar
zelend: „Mijn collega's zeg
gen, Gerard is de beste golf-
speler die Nederland ooit
kende. Die zeggen statistisch
is het onwaarschijnlijk dat er
Hij pakt nu al zijn plakboeken,
we maken een trip door een
vergeeld verleden. Alles staat
er in. Zijn overwinning op de
Zuidafrikaanse reus Bobby
Locke, het pak slaag dat hij de
Amerikaanse superster By
ron Nelson gaf, bijna ver
vaagde herinneringen krijgen
weer contouren: die keer in
Parijs toen hij tegen Jimmy
Tonisa moest. Jimmy geeft
een slag, haarzuiver, tot een
halve meter voor de hole.
Maar dan komt hij, Gerard.
Stilstaan, concentreren, pats.
Over de bal van Jimmy in de
hole. „Zoiets", hakkelend,
„zoiets blijft je bij tot aan je
graf. Het publiek was
laaiend." De prins van Wales
maakte hem zijn complimen
ten.
binnen twintig jaar een twee
de Gerard de Wit opstaat".
En hoe goed vond hij zichzelf?
Stilte. Een bekentenis: „Hij
zou nooit de absolute top
hebben kunnen halen. Tech
nisch wel. Zijn techniek is
perfect. Maar zijn mentaliteit
is verkeerd."
Hij legt het uit: „Nu nog, als ik
die boeken weer doorblader
denk ik, god Gerard ben jij
dat echt zelf geweest daar in al
die uithoeken van de aarde.
Soms denk ik wel eens dat ik
het allemaal gedroomd heb.
Ik ben me altijd klein blijven
voelen tussen al die sterren.
Er waren er bij die waren niet
mis. Getruct. Mij proberen uit
mijn evenwicht te brengen.
En dat lukte. Dan zeiden ze,
net op het moment dat ik
wilde slaan, Jerry, Jerry
noemden ze me, wat heb jij
toch een goede greep. Of ze
maakten een aanmerking. En
verloren was ik. Dan kon ik
de bal niet meer wegkrijgen."
Aardig
„Kijk daar heb je het Dat
dorst ik nou niet. Ik was ei
genlijk nooit mezelf, bang dat
ik in de toekomst niet meer
uitgenodigd zou worden. Ik
heb altijd geprobeerd de aar
dige vriendelijke Hollander te
zijn".
Waarom, hij weet het niet.
Draagt wat later toch onbe
wust een verklaring aan. Ver
haalt van zijn jeugd, vader
was terreinknecht op de Oude
Haagse, maar die ging dood
toen Gerard negen was. Toen
moesten ze het dienstwo-
ninkje uit, maar hij bleef op
de golfbaan komen. Caddy.
Hij wilde er bij horen.
Nadenkend: „Dat viel niet mee.
Je moet rekenen, het was in
de tijd van de echte aristocra
tie. Je moest je aanpassen.
Boordje schoon, nagels fris,
broek gestreken, niet spu-
zeggen. Beleefd zijn de hele dag.
Maar gelukkig waren de mees
ten van die collega-caddy's je
reinste tuig. Die wilden zich
niet aanpassen. Dus viel hij
eerder op. En oefenen. Toen
al. Als hii maar even niet
hoefde te sjouwen. Hij ging
toen steeds beter spelen. En
op een dag won hij een perso-
neelswedstrijd. Met als belo
ning dat hij, als het zo uit
kwam, en er waren tegen
standers te kort, wel eens met
een clublid mocht spelen. En
als hij won, ja dan kreeg hij
wel eens een gulden in de
hand gedrukt. Toen was hij
dus al professional".
Hij werd instructeur tenslotte,
na de oorlog, begon te gros
sieren in Nederlandse titels,
kwam uit op Europese toer
nooien, maakte naam en werd
tenslotte een van die golfno-
mades die over de hele wereld
trekken. In Amerika gingen
zijn ogen open, daar was alles
anders, daar was iedereen ge
lijk. Hij speelde er met Eisen
hower, hij dronk er een borrel
met Nixon.
Zegt: „Twee jaar later in Parijs
zit ik aan een diner. Ik voel
opeens twee handen achter
op mijn schouders en een
stem die zegt: hay Jerry, good
to see you. Dat was
Nixon. Hij kende me nog".
Verontschuldigend: „Ja, dat
Passie
Toen hij terugkwam in Neder
land. voor vast, als trainer in
Hilversum, was hij teveel ver
amerikaniseerd. Maar toen
kwam er op een dag een clu
blid naar hem toe, die nam
hem mee in zijn Rolls, bood
hem een lunch aan en zei, Ge
rard, Amerika is Amerika en
Nederland is Nederland,
's Lands wijs is 's lands eer,
verzet je er met tegen. Die
raad heeft hij toen opge
volgd.
Hij leste de laatste jaren grote
namen. Pieter van Vollenho
ven, oud-minister Bakker,
Jelle Zijlstra en echtgenote.
Wil er niet over praten. Is
bang dat zijn woorden moge
lijk verkeerd overkomen, stel
dat die heren dat dan lezen,
dan weten ze heus wel dat hij
het niet zo bedoeld heeft,
maar misschien blijft er dan-
toch iets hangen.
Hij belijdt plotseling zijn passie
voor het golven, dat is, dat is
het mooiste wat er is. De vol
doening bij een rake slag, de
voldoening van het lesgeven
ook, je moet rekenen de
meesten die bij hem komen
hebben alles al, geld, macht,
bezit. En dan ligt daar zo'n wit
balletje dat nou eens een keer
niet doet wat ze willen, dat is,
dat is karaktervor
mend, daar leren ze van;
Jaren terug stortte zijn wereld
in bij het ziek worden en over
lijden van zijn enige doch
tertje, hij was compleet van
de kaart, niets deed er meer
toe, de golf niet, hij doolde
maar wat rond. Maar toen
bleek dat hij dan wel niet rijk
geworden was van het golven,
maar wel rijk aan vrienden.
Iedereen steunde hem, ze
hielpen hem er over heen.
Er zijn er bij, als die hem nu
midden in de nacht zouden
opbellen en ze zouden zeg
gen, Gerard ik zit met een
golfprobleem, ik kom er niet
uit, dan zou hij in zijn wagen
stappen en er heen rijden. Die
mensen ook hebben hem
geinspireerd tot het schrijven
zijn boek, het absolute-
golfboek.
Wereldreis
Een dag later op de Noord-
wijkse golflinks poseert Ge
rard de Wit gewillig voor de
fotograaf. Eet een boterham
en drinkt koffie uit eerj auto
maat. Tuurt zwijgend over de
golvende duinen naar de
meeuwen die schrilwit afte
kenen tegen een loodgrijze
regenlucht.
Over het terrein sjokken de ook
dit weer trotserende spelers:
verblijf van enkele uren
per week achter hun uit ballo
tage opgetrokken Chinese
muur waarachter ze tegen
woordig zelf hun met golf-
sticks beladen rickshaws
trekken, nu de welvaart het
verschijnsel dragers medo-
genloos heeft gesmoord.
Maar wat blijft is de ruimte,
de illusie van grootgrondbezit
voor pakweg een vier, vijdui-
zend gulden per jaar. En Ge
rard de Wit die zegt: „Ik ben
tevreden hier. Lessen geeft
voldoening en reizen ach,
vliegen heb ik nooit plezierig
gevonden".
Maar even later droomt hij weg.
Straks, als hij oud is, dan zal
hij eigenlijk zijn huis willen
verkopen. Dan zou hij van dat
geld met zijn vrouw een we
reldreis willen maken langs
alle plaatsen waar hij heeft
gegolfd.
Dan zou hij zeggen, kijk hier
was het, hier versloeg ik de
Engelse crack Bousfield, hier
speelde ik tegen de prince of
Wales. En dan zou hij een fout
geen tweede keer meer ma
ken, dan zou hij echt eens om
zich heen gaan kijken in al die
landen. Want achteraf heeft
hij zich pas gerealiseerd dat
hij zo verschrikkelijk veel
heeft gereisd, maar zo ontzet
tend weinig heeft gezien.
Heeft Koning Klant het onlangs
niet weer zelf gezegd: „Koop uw
huisdièr niet bij de „hondenver
meerderaar" of de handelaar,
maar bij de hondenfokker die
wordt aanbevolen door de bij de
raad van beheer aangesloten ky-
nologenclubs. Het kost iets meer,
maar dat maakt over de tien jaar
dat de viervoeter meegaat maar-
een schijntje uit".
Natuurlijk, het is altijd beter te rade
te gaan bij een erkende fokker.
Bedenk echter wel dat bij som
mige grote rassen als Sint Be
rnard, Duitse herder. Labrador
Retriever en nog enkele, meer
dan 70 procent is behept met
heupdysplasie. Ook de bonafide
fokker kan niet garanderen dat
uw hond niet aan deze ongenees
lijke heupgewrichtsziekte zal lij
den.
De lijdensweg van een mevrouw uit
Den Haag: „Eind 1975 kocht ze in
Veulen-Venray een Labrador-
Retrieverpuppy. Ze was alleen
komen te staan en was dus dolge
lukkig met haar hond. Tim, zo
heette de hond, kwam uit een be
trouwbare kennel en er zat een
indrukwekkende stamboom bij.
Ze werd meteen enthousiast lid
van de Labradorclub. Het was
een en al enthousiasme: 's mor
gens vroeg met de hond naar het
strand en vervolgens naar een zo
genaamde tentoonstellingskeu
ring onder toezicht van de Raad
van Beheer. Hoewel de hond veel
te dik was kreeg hij het predikaat
„zeer goed". Dat was in juni van
het vorig jaar. Snel daarna had de
„zeer goede hond" geen zin meer
om te lopen. De dierenarts
maakte een röntgenfoto en het
bleek om heupdysplasie te gaan.
-i
Ze kon dat gewoon niet geloven
en ging naar een andere diere
narts. Weer dezelfde diagnose:
een zeer ernstige mate van heup-
dysplasie.Langzamerhand be
gint ze met het idee verzoend te
raken, dat het voor iedereen het
beste is als de hond wordt afge
maakt. Voorlopig leeft hij nog op
spuiten. Dit gebeurde nou met
een hond uit een kennel die door
Koning Klant zo wordt geprezen.
Geloof maar niet dat je je hond
kunt terugbrengen". Dat dit be
slist geen uitzondering is, staat in
nummer 2 van het tijdschrift
„Diergeneeskundig memoran
dum" van 1976 te lezen. Op blad
zijde 39: „Heupdysplasie komt
voor bij zeer veel hondenrassen
en veroorzaakt vooral bij zwaar
dere rassen veel pijn en ongemak.
Niet zelden is het lijden in een
dusdanige ernstige mate aanwe
zig, dat de dieren onder de leeftijd
van een jaar moeten worden
geeuthanaseerd. In Nederland is
bij de Sint Bernard, de Duitse
herder, de Kuvasz, de Newfound
lander, de Labrador Retriever en
de Berner Sennenhond meer dan
zeventig procent der dieren-
met de aandoening behept".
Ongeneeslijk
„De ziekte is absoluut ongenees
lijk." De Arnhemse dierenarts J.
Droppers als commentaar op dit
citaat. „Het is een benige afwij
king aan de heup waardoor het
heupgewricht niet helemaal in de
kom valt. De kom is bovendien
minder diep en de kop van het
bovenbeen vertoont afwijkingen.
Vooral de grote en zware rassen
hebben het vaak. De ziekte is in
hoofdzaak erfelijk, maar milieu
factoren spelen wel een rol. Veel
mensen doen er alles aan om hun
puppy maar zo snel mogelijk te
laten groeien. Dat is erg slecht. Er
wordt soms met vitamine
preparaten gesmeten. Vitamine
D bijvoorbeeld versterkt het
beenderstelsel maar met teveel
van die vitamine bereik je juist
dat de beenderen zwakker wor
den. De mensen gebruiken veel
te vaak allerlei preparaten. Als ik
in een dierenwinkel binnenstap
tref ik er soms een grotere medi
cijnkast aan dan ik zelf heb.
Sommige winkels voor dierbe-
nodigdheden verkopen zelfs
druppels tegen blaffen. Op anti
biotica en hormonen na, mag al
les verkocht worden".
Honden met HD (heupdisplasie)
maken een niet onaanzienlijk
deel uit van de praktijk van een
dierenarts. „Ik komt het in elk
geval regelmatig tegen", verze
kert de heer Droppers. „Je hebt
er bij die niet eens meer kunnen
lopen, die moeten worden afge
maakt. Wanneer het minder ern
stig is, kan met pijnstillers of een
spiersnede - een kleine operatie-
de pijn worden verlicht. Genezen
kan niet". Wanneer de honde-
bezitter het lot treft een dure
hond te hebben gekocht, die later
HD blijkt te hebben, dan mag hij
flink wat extra geld uittrekken
voor de lijdensweg ten einde is.
In alle gevallen zullen er enkele
röntgenfoto's gemaakt moeten
worden. Is de ziekte te erg, dan
wordt de hond afgemaakt. Het is
ook mogelijk dat het huisdier ge
holpen kan worden met pijnstil
lers of een kleine operatie. Mees
tal zal de hond daarna niet de
oude worden. Dat betekent geen
lange wandelingen, terwijl veel
liefhebbers juist daarom een
flinke hond kochten. Jammer
genoeg is het niet zo simpel, als
bij het kopen van een tweede
handsauto die je door de ANWB
kunt laten keuren. Vooraf op HD
laten röntgen kan namelijk bij
jonge honden niet. Dierenarts
Droppers: „Pas na een tot ander
half jaar ontwikkelt de ziekte
zich. Dan heeft het pas zin foto's
te maken. De enige methode- is te
fokken met honden die HD-vrij
zijn. De kans op die ziekte wordt
dan kleiner".
Erfelijkheid
Over dat HD-vrij fokken vertelt drs.
N. van der Velden van de vak
groep Zootechniek van de RU:
„Bij twee rassen is het verplicht
met HD-vrije honden te fokken:
de Rottweiler en de Siberian
Husky. Wanneer men met die
rassen fokt zonder dat de com
missie de honden heeft beoor
deeld, wordt geen stamboom af
gegeven. Bij alle andere rassen
hoeft dat niet. Het was op spe
ciaal verzoek van de Rottweiler
club dat de raad van beheer op
kynologisch gebied in 1972 be
sloot dat alle Rottweilers waar
mee gefokt zou worden, moeten
worden geröntgend Sindsdien is
het aantal HD-gevallen duidelijk
teruggelopen. Hoewel het voor
de hand zou liggen, is de raad van
beheer niet van plan het „HD-
negatief fokken" tot andere ras
sen uit te breiden. Het verzoek
van de Rottweilerclub werd ook.
pas na lang aarzelen genomen.
Het wordt beschouwd als een ex
periment. Het niet willen uitbrei
den tot andere rassen, heeft een
diepere achtergrond. Drs. Van
der Velden: „De raad van beheer
- ik ben er zelf lid van geweest - is
in Nederland op kynologisch ge
bied almachtig. Macht kun je
echter alleen uitoefenen wanneer
je doeltreffende sancties kunt
toepassen. Voor de raad van be
heer is dat het niet afgeven of in
trekken van stambomen. Wan
neer de strenge fokselectie zou
worden uitgebreid tot andere
rassen, is de kans groot dat er dis
sidente organisaties ontstaan, die
gaan dan eigen stambomen uit
geven". „De raad van beheer is
doodsbenauwd dat er meer van
zulke organisaties ontstaan", al
dus de heer Van der Velden.
„Daarnaast hebben we enkele ja
ren geleden een fraude gehad met
stambomen in Tilburg. Die man
maakte kopieen van alle officiële
stambomen die hij onder ogen
kreeg. Die gegevens gebruikte hij
om voor zijn honden een gefin
geerde stamboom op te bouwen
die dan door de raad van beheer
werd geaccepteerd omdat alle
namen en pummers klopten. Of
de puppys inderdaad van het op
gegeven ouderpaar afstamden,
kon niet gecontroleerd worden.
Dan zou je er moeten bijstaan als
de teef gedekt wordt en wanneer
ze jongen krijgt. Wat dat betreft
blijft de hele stambomenuitgifte
een kwestie van vertrouwen. Om
de controle iets beter te kunnen
uitoefenen is het, sinds januari
1976 verplicht jonge honden te-
laten tatoeeren.
De pechhond Tim, waarmee we
deze reportage begonnen, kwam
uit een kennel die te goeder naam
en faam bekend staat. Een kennel
waar nota bene met HD-
negatieve LabradorRetrievers
wordt gefokt. Eigenares me
vrouw Janssen: „Ik zorg er al
vrijwillig voor met HD-negatieve
honden te fokken. Het is de eerste
klacht die ik -krijg maar als die
mevrouw wil kan ze voor minder
geld een andere komen halen.
Het is toch wel erg dat juist ik dit
moet treffen. Ik ken genoeg men
sen die het niets interesseert of de
fokhonden HD-negatief zijn of
niet. En dan vragen ze nog vaak
meer voor een puppy ook. Wat
mij betreft mogen ze het ver
plicht stellen dat er een „HD"-
aantekemng op de stamboom
komt. Waar doe je het anders
voor.
