CAREL BRIELS IS UITGETELD
C/RflW^mïWma]
vandaag,
toegelicht
Trins
Snijders
'Brie Is
maakte
me
nieuws
gierig9
Na de flop van 'Elckerlyc'
FLEUROP
WOENSDAG 6 APRIL 1977
Actrice Trins Snijders wil geen
commentaar geven, noch op de
afgelasting van Elckerlyc",
noch op de werkwijze van regis
seur Carel Briels. Wél wil ze ver
tellen waarom ze met Briels in
zee is gegaan en welke aantrek
kingskracht JElckerlyc" voor
haar had.
Over Briels: Toen ik in contact
met hein kwam, werd ik geboeid
door deze wonderlijke man. Hij
straalde namelijk toch een soort
van magie uit en maakte me met
zijn plannen eigenlijk
ontzettend nieuwsgierig.
Nieuwsgierigheid, jadat is ge
loof ik een van de hoofdredenen
waarom ik besloot mee te doen.
Het was een beetje een
uitdaging om iets te gaan doen
in een wereld die ik niet kende.
Toneel buiten het normale - ge
subsidieerde - patroon, met een
regisseur die anders is dan alle
regisseurs met wie ik gewerkt
heb".
Over Elckerlyc": Ik houd bij
zonder van het middel-
Nederlands en het toneel dat
daarbij hoort. Het is echt een
grote interesse van me. Voorts
vond ik het werkelijk een bril
jant idee van Briels om de titel
rol van Elckerlyc door een
vrouw te laten spelen".
Jeróme Reehuis
„Wat er nu gebeurd is, is een heel
vervelende zaak". Aldus acteur
Jeróme Reehuis, die in de Elc
kerlyc" van Briels voor de rol
van Gheselscap tekende. ,JDit is*
jammerlijk. Iedereen heeft toch
met volle inzet gewerkt, meer
nog, met ontstellend en
thousiasme en met ongelooflijk
veel plezier. Ik vind ook dat het
een erg bezienswaardige
voorstelling is geworden, vooral
door het spel van Trins Snijders
die het als Elckerlyc heel mooi
deed".
„Tsja, waarom zijn de mensen
niet gekomen Geen idee! Als
we dat zouden weten hadden we
elke avond volle zalen voor to
neel. Het is wonderlijk wat er
gebeurd is, héél wonderlijk".
Alle voorstellingen van Elc
kerlyc, het 15de eeuwse to
neelstuk waarmee Briels
zijn 40-jarig jubileum als to
neelregisseur wilde vieren,
zijn, na de première in Til
burg en één voorstelling in
Utrecht, afgelast.
De 60-jarige hoofdpersoon in dit
drama, die al zo menig initiatief
rampzalig heeft zien eindigen, ligt
thuis in zijn flat aan de Staalmees
terslaan in Amsterdam in bed,
onder de pillen, volkomen uitgeteld.
Zijn vrouw staat de hele dag aan de
telefoon,die na het opleggen meteen
weer begint te rinkelen.
Ze staat intimi te woord en legt uit
wat er aan de hand is, steeds weer,
met eindeloos geduld. Aan buiten
staanders vertelt ze, dat Carel niet
bereikbaar is. Met veel spijt in haar
stem zegt mevrouw Briels dat de
mensen geen cultuur meer willen.
"Het is een teken van deze tijd",
zegt ze, "de nivellering zet op een
afschuwelijke manier door".
En: „Als Elckerlyc maar blóót was
opgevoerd, dan hadden we goud
verdiend. Dat is wat het publiek op
het ogenblik wil: zoveel mogelijk
bloot en zo grof mogelijk taalge
bruik".
Dat klinkt wat rancuneus, maar het
komt voort uit treurigheid. Aan de
muur in de druk gemeubileerde flat
hangt een portret van haar echt
genoot, de bejubelde en verguisde
organisator en regisseur. Carel als
Eugene Zador, componist van
filmmuziek, opera's en concertenis
in de ouderdom van 82 jaar in Los
Angeles overleden.
Zador werd op 5 november 1894 in
Batazek in Hongarije geboren.
ADVERTENTIE
jongeman, door Godfried de Groot
gefotografeerd, dus onwezenlijk
mooi. Mevrouw Briels noemt de
Elckerlyc een prachtige voorstel
ling. "Trins Snijders (de titel
rolspeelster) is één van onze
grootste actrices. Wie het gezien
heeft is enthousiast, de recensies
zijn bijna allemaal even goed ge
weest. Het is onbegrijpelijk. Voor
de acteurs en actrices is het ook een
harde klap. Wat hun betreft hadden
de voorstellingen best door mogen
gaan, zij zijn bij het gesubsidieerd
toneel gewend om voor een zaalbe
zetting van drie rijen te spelen.
Maar dit is een vrije produktie en
die moet redelijk bezet zijn om uit
de kosten te komen. De voorstel-
lingenreeks was gepland op een
gemiddelde bezetting van vijftig
percent".
De prijzen varieerden van tien tot
vijftig gulden, oorspronkelig zelfs
alléén vijftig gulden voor het Am
sterdamse Concertgebouw
"Zonder subsidie kan dat niet an
ders", aldus mevrouw Briels "bo- Carel Briels
vendien: popconcerten kosten
zeker zoveel en die lopen wel altijd
vol"
Popconcerten zijn populairder dan
15de eeuwse toneelstukken, dat
stond vóór de Elckerlvc-flop al
vast. Maar het rijpere publiek, dat
met een stroom voorpubliciteit en
daarna met redelijke tot goede re-
centies is geconfronteerd, liet het
eveneens afweten.
Op de gala-première in de
Carel Willink
exposeert
AMSTERDAM - Bij kunsthandel
E. J. van Wisselingh en Co in Am
sterdam wordt van 18 april tot en
met 13 mei een tentoonstelling ge
houden van werken van Carel Wil
link. Een 50-tal schilderijen (pe
riode 1919 tot heden) zal er te zien
zijn, waaronder een levensgroot
naakt van zijn levensgezellin Sylvia
evenals zijn nieuwste grote werk
"De rustende dryade".
Tilburgse Stadsschouwburg kwam
zo'n driehonderd man kijken. Dit
publiek bestond voor een groot
deel uit studenten en scholieren,
die gratis toegang hadden. Dat was
op 1 april.
Voor de gala-voorstelling de vol
gende dag in het Haagse Con
gresgebouw werden 85 kaartjes
verkocht. Verder zouden er 70
gasten aanwezig zijn, onder wie Jo
seph Luns. De voorstelling werd
afgelast.
In Utrecht, op 3 april, kwamen dr
iehonderd mensen. Daar feli
citeerde burgemeester Vonhoff
Carel Briels met zijn jubileum.
Voor het Orpheus Theater in Apel
doorn (4 april) waren 150 kaartjes
verkocht. De voorstelling werd af
gelast, evenals de voorstellingen in
Maastricht (5 april), Breda (6 april)
en Amsterdam (7 en 8 april).
En dat terwijl Briels "Elckerlyc"
hoogst actueel heeft genoemd. Hij
zei ervan overtuigd te zijn, dat
"Elckerlyc" ons in deze tijd van
zorgen en teleurstellingen, van vr
eemde kunstuitingen en van on
gezonde leefwijzen, de gedachte
voor een diepe inkeer kan geven.
Briels heeft in de veertig jaren van
zijn carrière het subsidiesysteem
verfoeid en hij ergerde zich aan de
vermakelijkheidsbelasting "die ik
beledigend vind voor het klassieke
toneel".
In 1937 regisseerde Briels zijn
eerste toneelstuk: "Lucifer" van
Vondel. Hij was toen net toegelaten
tot de Amsterdamse Toneelschool.
Drie jaar later speelde zijn "Adam
in ballingschap" in het Am
sterdamse Vondelpark en in de
eerste oorlogsjaren leidde hij het
Utrechtse Studententoneel.Na de
oorlog kwamen de spektakels waar
hij zijn roem aan ontleend. Bij het
regeringsjubileum in 1948 liet
Briels in het Olympisch Stadion in
Amsterdam zo'n tienduizend me
dewerkers optreden, duizend
paarden stroomden het stadion
binnen terwijl er honderd vliegtui
gen boven cirkelden. Een pr
oduktie van zesduizend gulden per
minuut en dat was vooral toen erg
veel geld. Hij liet later met een mil
joen liter verwarmd water de Rijn
door de Amsterdamse RAI
stromen. Carel Briels werd "de Ne
derlandse Cecil B. de Mille" ge
noemd, "de opperceremoniemees-
ter van het Nederlandse feestwe-
zen" en "de Napoleon van het mas
saspel". Hij heeft ook eens gezegd
naast Napoleon begraven te willen
worden. Dat is opmerkelijk als men
bedenkt, dat juist zijn "Slag bij Wa
terloo", waarmee 150 jaar
Koninkrijk in Nijmegen gevierd
zou worden, een gigantische flop
werd. In 1963 gebeurde dat: het
rampjaar voor Briels.
Wat overbleef was een wrange
nasmaak en een fikse schuld. Het
werd stil rond Carel Briels. In kran-
tenknippsels van toen tot nu toe
lezen we over zijn teleurstellingen
(de jubileumviering op 31 augustus
'73 werd niets), een vechtpartij, een
kort geding en vooral: zijn come
back. Zijn "Gijsbrecht van
Aemstel" (in '74 en '75 in de Wes-
terkerk in Amsterdam) werd een
matig succes, zijn "Elckerlyc" is op
een ramp uitgedraaid. Maar sub
sidie, dat vindt hij een vies woord.
ADVERTENTIE
/-(WIJS KWALITEITjSC LAGER IN PRIJS
Husqvarna MOTOR-
GRASMAAIER M? MAAIER
ZWEEDSE y MET CIRKELMES
KWALITEIT OE u4U V.4S0:-l)eA
V. 139 - VOOR f VOOR
AMSTERDAM!
AMSTELVEEN
HAARLEM
HILVERSUM
LEIDSCHENDAM
Dat doet goed... zo'n Fleurop paas-
bloemengroet. Verzorgd met spoed.
Over héél de wereld, als 't moet./^;
Fleurop Interflora staat er (g£
voor in. Koninginnegracht 135, l
Den Haag. vrff
LEIDEN- Ex Animo heeft de
jaarlijkse „krachtproef' van de
Mattheus-Passion volbracht en
daarmee de trouwe recensent
weer voor de zijne gesteld. Wat
valt er na zo'n 50 jaar Herman de
Wolff nog voor nieuws te mel
den? Hoewel De Wolff het weli
swaar nooit op dezelfde manier
doet, is zijn directie in wezen
terug te voeren op het maken
van variaties op een door hem al
lang vastgelegd thema, waarbij
de resultaten van weten
schappelijk Bach -onderzoek -
al dan niet welbewust - groten
deels buiten beschouwing ble-
Ook de kwestie al-dan-niet-
applaus is intussen afgezaagd
geworden; voor de laatste maal
verkondig ik dus als mijn me
ning. dat een betalend publiek
recht heeft op applaus of boege
roep en daar wel of geen
gebruik van mag maken naar
eigen goeddunken. De
instelling van het koor doet
daarbij niet terzake al heeft
deze zeker zijn gunstige invloed
op de uitvoering: dat men met
hart en ziel achter de tekst
Met Mallheus-Passie
'Ex-Animo'
niet boven
middelmaat
stond, kon de duidelijke ver
grijzing van het koor voor een
deel compenseren, maar boven
de middelmaat is men beslist
niet uitgekomen. Dat brengt me
op de aanhalingstekens bij het
woord krachtproef: want, wat
houdt de Mattheus voor een
koor nu eigenlijk in? Veertig
minuten behoorlijk koorwerk
en verder een aantal koraaltjes
en wat interrupties. De rest
moet komen van de solisten en
het orkest.
De laatste categorie bestond uit
Chris van Woerkom als evan
gelist, ditmaal wat onzeker van
techniek maar door zijn
voordracht als altijd boeiend;
Cor Niessen in de Ch
ristuspartij, geen uitzonderlijk
fraaie stem, maar een goede in
terpretatie en zuiver van intona
tie; de sopraan Karin Ostar, zeer
gelijkmatig zingend maar met
de stem op de spaarbrander; de
alt Marianne Dieleman, helaas
met uithalen van achter uit haar
keel zingend; de tenoor Henk
Meijer, wiens aandeel wat mij
betreft overgenomen had
mogen worden door Van
Woerkom, en de bas Meinard
Kraak, wiens timbre totaal niet
bij Bach past.
Voor het Utrechtse Symfonie
Orkest was dit concert een
routinekwestie van het
continuo verdient Joop Brons
vermelding, die de becijferde
bas stijlvolle invulde en daartoe
een uitstekende registerkeuze
had gedaan. R0N HARMS
Sterker nog, zeven jaar geleden
werd uit zijn mond genoteerd: „Als
je een vies woord schrijft, krijg je
subsidie van Klompé".
Cup-voetbal
Europa-Cupvoetbal vanavond
rechtstreeks op de Duitse en Bel
gische televisie. De BRT geeft van
16.25 uur af een verslag van de
wedstrijd Napels-Anderlecht. Op
Duitsland I begint om 18.00 uur
een reportage van de ontmoeting
tussen Dynamo Kiev en Borussia
Mönchengladbach. Op dezelfde
Duitse zender is vanaf 21.00 uur de
wedstrijd Atletico de Madrid en
de Hamburger SV te zien. De NOS
hèeft van de wedstrijden samen
vattingen in Studio Sport.
ADVERTENTIE
NEDERLAND I -
18.15 - Duits (TELEAC)
18.45 - Bereboot (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Van gewest tot gewest (NOS)
19.50 - Uitzending van de Christelijk Historische Unie (Pol. Par-
20.00 - Adoptie (NOS)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Panoramiek (NOS)
22.20 - Sprekershoek (NOS)
22.35 - Studio Sport (NOS)
23.00 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2 -
18.00 - Reportage rouwdienst Schiphol (NOS)
18.45 - Kortweg (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Van onze speciale verslaggevers (IKON)
19.29 - Kenmerk. (IKON)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Film van de Stichting Mensen in Noord-Caritas Neerlan-
dia (SOCUTERA)
20.30 - De twintiger en dertiger jaren (VPRO)
23.35 - Journaal (NOS)
De film over baby's geboorte is
er niets bij. Stel u voor. een
filmpje over uw nog in aanbouw
zijnde spruit. Gemaakt door
dokter, met behulp van een kij
kertje dat door de buikwand
gaat. U bewaart het filmpje tot
spruit gaat trouwen en over
handigt het met de mededeling:
„Piet, hier sta jij op toen je nog
in m'n buik zat en we nog niet
eens wisten of het nou een
jongen of een meisje zou wor
den". Piet zal wel naar zijn
voorhoofd wijzen of ter plekke
onwel worden.
Toch bestaat het. In Duitsland
is al een jongetje (het eerste op
de wereld) dat straks als het wat
groter is naar zijn eigen foetus
kan gaan zitten kijken.
Het filmpje beleefde
gisteravond de Nederlandse pr
emière Groot uur: U (VARA)
van Koos Postema. Net toen het
uitstekende programma boor
devol informaties over erfelijk
heid en het voorkomen van
aangeboren afwijkingen in her
haling dreigde te verzanden,
kwam het Duitse foetusje in
kleur op het scherm. Een vrucht
van vijftien weken jong. Een
handje voor het gezicht alsof
het niet op de film wilde. Tens
lotte veel beweging omdat het
er genoeg van heeft. De zeg
maar „foetuscopie" wordt ges
topt.
Op de achtergrond de stem van
prof. dr. H. Galjaard (erfelijk
heidsleer) uit Rotterdam die
„ongelooflijk" roept. Hij kreeg
het filmpje mee van een Duitse
vrouwenarts. Postema had
geen geschikter figuur kun
nen uitnodigen dan Galjaard.
Niet alleen vanwege die film
over de foetus, maar omdat hij
in verstaanbaar Hollands het zo
ingewikkelde terrein van de er
felijkheid goed uit de doeken
kan doen.
En dat is een nuttige zaak als
men bedenkt dat jaarlijks in
Nederland acht tot tienduizend
kinderen met ernstige of
minder ernstige afwijkingen
worden geboren terwijl een be
langrijk percentage hiervan is
te voorkomen door in de vijf
tiende of zestiende week van de
zwangerschap een vruchtwate-
Panoramiek zendt vanavond een reportage uit over het karakter
van de Italiaanse communistische partij. Hierin is opgenomen een
gesprek met Sergio Segre, de zogenaamde schaduwminister van Bui
tenlandse Zaken en lid van het centraal comité van de partij.
De speciale verslaggevers van de IKON hebben een bezoek ge
bracht aan "De Achelse Kluis", een trappistenabdij in Belgisch Lim
burg. Daarover gaat de aflevering van vanavond.
HILVERSUM I 18.30 Nws. DUITSE TV
18.41 (S) De een ziet het zus en de ander
zo. 19.00 (S) Muziektriptiek van zeven tot
n, met om 19.00 (S) Jazz-sir. 20.00
Woonwinkel Leeuwin
Haarlemmerstraat 113
Leiden. Tel. 071-122074
Eight o'clock special. 21.00 (S) Kruis t..
mol. 22.00 (S) Een mondje Frans. 22.30
Nws. 22.40 Aktua. 23.00 (S) Coulissen.
HILVERSUM II 18.00 Nws
18.11 Dingen van de dag. P.P. 18.20 Uit
zending van het Gereformeerd Politiek
Verbond. VARA. 18.30 Tussen start er
finish. 19.30 (S) Brassband magazine
20.00 Nws. 20.05 Omroep Orkest met so
list. 21.35 (S) Muzikant is ook een mens,
gesprek. 22.05 Ensemble Musica Anti
que. NOS 22.30 Gamma van Alpha en
Beta. 23.00 (S) Met het oog op morgen
met om 23.05 Aktualiteitenoverzicht
Radio-TV. 23.20 Den Haag Vandaag.
23.52 Even ontspannen voor het slapen
gaan...yoga. 23.55 Nws.
HILVERSUM III Nos. 18 03
De VAKATUREBANK. 18.10 (S)
NOS-maaJ. 19 30 (S) Langs de lijn. (19.38
Paardekoersen). 23.02 (S) NOS-jazz. 0 02
(S) Metro's Midnight Music. 1.02(S)Take
it easy. 2.02 (S) Dat wordt weer nacht
werk. 4.02 (S) De achternacht.
HILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.08 (S)Te Deum Laudamus. 7.30
Nws. 7.41 (S) Vandaag....donderdag. In
form. en muz. (7.41 Hier en nu.) 8.24
Werk-Woord, praatje. 8.30 Nws. 8.36
Gym voor de huisvrouw. 8.45 (S) Tot uw
dienst. 9.45 (S) Onder de hoogtezon.
10.30 Nws. 10.33 (S) In 't züver. 12.00 (S)
De Kilima Hawaiians Show. 12.15 Boer
en tuinder. 12.26 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws 12.41 Hier en nu.
12.55 (S) Middagpauzedïenst. 13.15 (S)
Metropole Orkest. 13.30 (S) Globaal: ge-
var. progr. (15.30 Nws.) 17.30 Nws. 17.32
Hier en nu.
HILVERSUM II AVRO 7 00
Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20 Op blote
voeten. (8.00 Nws. 8.11 Radiojoum.) 8.50
Morgenwijding. 9.00 Op het eind van de
rit. 9.35 Waterst. 9.40 Arbeidsvitaminen.
10.00 Radio Lawaaipapegaai. 10.10 Ar-
beidsvit. (11.00 Nws. 11.03 Radiojoum.)
11.30 Rondom twaalf. 12.30 De Derde
Kamer. 13.00 Nws. 13.11 Radiojoum.
13.25 Beursplein 5. 13.30 'n Middagje
AVRO; muz., inform, en service. (16.00
Nws. 16.03 Radiojoum.) 17.00 (S) 13-
Speciaal, kinderprogr. 17.40 Nederl.-
Israel. Kerkgenootschap. 17.55 Me
ded.
HILVERSUM III TROS: 7.02 (S
Vaak s ochtends, y.03 (S) De Hugo var
Gelderen Show. 11.03 (S) Verzoekpla
tenprogr. 12.03 (S) Boter. Klaas en prij
zen. 14.03 (S) Polderpopparade. 16.03 (S
Europarade.
HILVERSUM IV
KRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Badi
nerie. 9.00 Nws. 9,02 (S) Aan woorden
voorbij 910(S) Werken van Otto Ketting
en Bach. 9.30 Ik sta hier niet voor de
banken te praten. 10.00 (S) Aubade. 11.59
Bericht Vastenaktie. 12.00 (S) Rondom
Ravel (14). 14.00 Nws. 14.02 (S) Eu-
char.viering. 15.00 (S) Kollage van alle-
18.05 Sechs
i^uren mit Zwiebel. 18.45 Tekenfilm.
18 55 Journaal. 21.00 Journaal en weer-
ber. 21.15 Aktuele documentaires. 22.00
Informatief progn 23.30 Journaal, com-
weerber. (regionaal progr.
Nordschau-Magazin. 20.26 Lokalseite
unten links. WDR: 19.00 Ragionaal nws.
19.05 Programmaoverzicht en teken
film. 19.10 Informatief progr. 19.40 Die
Eingeweihten von Eleusis. 20.15 Hier
und heute. 20.45 Amusementspro-
18.00 Jour
naal. 18.10 Die drei Klumberger. 18.40
Actualiteiten en muziek. 19.20 Zum
kleinen Fisch. 20.00 Journaal. 20.30
Filmreportage. 21 15 Informaties en me-
ïingen uit het bedrijfsleven. 22.00 Jour-
laal. 22.15 Uilenspiegel. 23.25 Klassieke
nuz. 23.50 Journaal.
WDR: 18.30 (K) Kunst in Portugal (1),
19 00(K)Sesamstrasse. 19.30 (K)Telecol-
lege. 20.00 (K) Klaak Vaak. 20.05 (K)Voor
Spaanse gastarbeiders. 20.15 (Kj Cursus
typen (1). 20.45 (K) Nieuws uit de regio en
commentaar. 21.00 <K) Journaal. 21.15
(K)The prince and the showgirl. Engelse
speelfilm uit 1957 van Laurence Olivier,
met Marilyn Monroe, Laurence Olivier,
Sybil Thomdike, Richard Wattis e.a.,
over een Europese prins die tijdens het
kroningsfeest van George V in Londen
1911 problemen krijgt met een wel
gevormde revuegirl. 23.05 (K) Roek-
palast, met Kate en Anna McGarrigle.
23.50 (K) Gesprek met professor Hans
Mayer over zijn recensies en cultuur
filosofische essays.
NDR: 19.00 (K) Sesamstrasse 19.25 (K)
Progr.-overzicht 19.35 (K) Voor Spaanse
gastarbeiders. 19.45 (K) Voor tuiniers
Rozen. 20.15 (K) Cursus Frans (27). 20 45
(K)News of the week. 21.00 (K) Journaal.
21.15 (K) zie WDR.
SDR/SWF/SR: 19.00 (K) Ses;
19.30 Telecollege. 20.00 (K) Klaas Vaak.
20.05 (K) Voor Spaanse gastarbeiders.
20.15 (K) Cursus Frans (14). 20.45 (K)
News of the week. 21.00 (K) Journaal.
21.15 De zweep in de nek, Italiaanse sp
eelfilm uit 1963 van Mario Monicelli, met
Marcello Mastroianni, Renato Salvaton,
Annie Girardot e.a over een staking van
Turijnse textielarbeiders aan het einde
van de vorige eeuw. 23.20 (K) Het poli
tieke lied (5): protestsongs in de
Oostbloklanden. 00.05 (K) Nieuws.
BELGISCHE TV
18.15 Teken
filmserie. 18.20 Wetenschappelijke film.
18,50 De onzichtbare Gemini Man. 19 40
Mededelingen en weerber. 19.45 Jour
naal. AVONDPROGR. NADER TE BE
PALEN IVM VOETBAL. Het meisje
van de TV. TV-spel Fundamenten.
Journaal.
