Meer goedkope
huizen bouwen
voor verkoop
"VVD had toch gelijk"
BUITENOM
Europa gebaat bij progressieve regering
Plan minister Gruyters:
MET PASEN
ER'N PAAR DAGEN
TUSSENUIT?
"Strijd CDA tegen
porno is absurd"
BINNENDOOR
Staatssecretaris Brinkhorst (D'66):
Waar u ook
heengaat, naar de
Ardennen, het
Harzgebergte of L m
Yorkshire? i 1 l
De spaarbank zorgt voor buiten
lands geld en reisverzekeringen
Spaargirorekeninghouders kunnen
ook de beschikking krijgen over
Eurocheques.
LEIDSE SPAARBANK
FbrInK Luchtverwarming //m
HANS WIEGEL OVER WERKLOOSHEID:
Ei (1)
Ei (2)
Ei (3)
Ei (4)
Ei (5)
Ei (6)
Ei (7)
ZATERDAG 2 APRIL 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
Staatssecretaris Brinkhorst
UTRECHT (ANP) - Een progres
sieve regering is in Nederland een
voorwaarde om Europa dichter bij
de burgers, bij de werknemers, te
brengen. "Dat zegt staatssecretaris
Brinkhorst van Buitenlandse Za
ken in de vakbondskrant, het blad
van de Federatie Nederlandse
Vakbeweging.
"In de eerste plaats is de Europese
zaak gediend met een voortzetting
van het progressieve beleid in Ne
derland, omdat in alle mogelijke
landen in Europa sociaal
democratische processen op gang
zijn, waarbij groeperingen die her
vormingsgezind zijn aan het win
nen zijn", aldus Brinkhorst (D'66).
"Bovendien zo vervolgt staat men
in ons land in sommige linkse krin
gen nogal afwijzend tegenover de
Europese samenwerking. Brink
horst vreest dat dat proces wordt
versterkt wanneer er een rechtse
regering komt die minder oog zou
hebben voor de sociale aspecten
van het Europese beleid.
Een derde reden waarom de pro
gressieven in ons land aan het roer
moeten blijven vormen volgens
Brinkhorst de naderende Europese
verkiezingen. Die zullen leiden tot
een verdere politisering van de Eu
ropese commissie (dagelijks be
stuur van de EG). "De politieke
signatuur in "Brussel" mag niet te
veel afwijken van die in Neder
land", vindt de staatssecretaris,
(w.v.).
Brinkhorst is met de FNV van me
ning dat het sociale beleid in de EG
tot nu toe eigenlijk nauwelijks van
de grond is gekomen. De Neder
landse regering zal dan ook bij zijn
Europese beleid met name handen
en voeten moeten geven aan het so
ciaal beleid in Europa. Ook moet er
een democratische controle in de
overheidssfeer komen op het doen
en laten van de multinationale on
dernemingen, vindt Brinkhorst.
Voorts stelt hij dat vakbonden en
werkgevers druk moeten uitoefe
nen op de regeringen om te komen
tot een Europese aanpak van het
werkloosheidsprobleem. De wet op
de investeringsrekening (WIR) ziet
hij als een belangrijk instrument
voor een structurele aanpak van de
werkloosheid. Brinkhorst vindt dat
"Brussel" tot nu toe vanuit een te
enge invalshoek naar die WIR ge
keken heeft en uitsluitend oog
heeft voor concurrentieverval
sende elementen die samenhangen
met overheidssteun. Brinkhorst
wijst erop dat het met de wet alleen
maar gaat om het stimuleren en
sturen van de investeringen door
de overheid. "Tegen het stimuleren
van de investeringen kan toch nie
mand in Europa bezwaar hebben,
en wat het sturen betreft zijn we
door de WIR bezig met iets dat ei
genlijk een onderdeel van een Eu
ropese industriepolitiek zou moe
ten zijn".
Brinkhorst vindt ook dat er nog
weinig terecht is gekomen van het
op Europees niveau aanpakken van
de structurele problemen waar bij
voorbeeld de scheepsbouw en de
papierindustrie mee worstelen. Per
bedrijfssector zouden werknemers,
werkgevers en regeringen bij el
kaar moeten komen. Brinkhorst:
"Het water begint door de druk van
buitenaf de gemeenschap tot de
lippen te stijgen. Die druk nood
zaakt ons om ofwel met massieve
steun onrendabele bedrijven open
te houden of om met onze handel
spartners te proberen onze pro
blemen te verlichten".
Hij bepleit de vorming op korte
termijn van een industrieraad in
Brussel waar de problemen in de
industriële sectoren zouden moe
ten worden besproken en waar zou
moeten worden getracht een Euro
pees industrieplan van de grond te
krijgen.
DEN HAAG (SP) - In de komende jaren zullen veel meer koopwoningen moeten worden
gebouwd dan tot nu toe gebruikelijk was. Vooral in de vier grote steden en de plaatsen in
ons land, die zijn aangewezen om de bevolkingsgroei op te vangen, zullen nieuwe huizen
aanzienlijk vaker te koop moeten worden aangeboden.
Minister Gruijters (volkshuisves
ting en ruimtelijke ordening) ont
vouwt dit voornemen in het z.g.
ontwerp-struktuurschema volks
huisvesting, een aanvulling op de
verstedelijkingsnota.
Volgens-het struktuurschema moe
ten tot 1980 451.000 nieuwe wonin
gen worden gebouwd. In deze pe
riode zullen echter 80.000 huizen
worden gesloopt en zeker 140.000
ingrijpend worden verbeterd. De
sondanks zal er tot 1980, vooral
voor jongeren en alleenstaanden en
in het westen, sprake zijn van een
woningtekort. Dit tekort zal in de
tien jaar daarna geleidelijk ver
dwijnen.
In de periode 1980-1990 zullen bijna
één miljoen nieuwe woningen moe
ten worden gebouwd. Daarentegen
is het nodig om 250.000 oude huizen
ADVERTENTIE
w m&mmm -$g|
W'
te slopen en jaarlijks 30.000 be
staande huizen drastisch op te
knappen.
In het westen zullen de meeste
nieuwe huizen terecht komen.
(174.000 tot 1980, 364.000 tot 1990).
Dit is nodig om de uitloop uit de
Randstad naar Brabant en Gelder
land in te dammen.
Om de kwaliteit van onze woning
voorraad op peil te brengen zal de
verbetering van oude, vooroorlogse
zowel als naoorlogse, huizen dras
tisch moeten worden aangepakt.
Wanneer ingrijpende verbetering
niet verantwoord is, moet het huis
worden gesloopt of instandgehou
den, wat wil zeggen dat het tot de
sloop goed bewoonbaar moet zijn.
Afbraak, zo stelt het struktuur
schema, moet snel worden gevolgd
door passende nieuwbouw. Bij
toewijzing van de huizen hebben de
bewoners van het betreffende
stadsvernieuwingsgebied voor
rang. Wanneer in stadsvernieu
wingsgebieden op grote schaal
wordt overgegaan, moet het zoge
heten 'opschuifsysteem' worden
toegepast. Het gebied moet blok
voor blok worden afgebroken en
opgebouwd. Zo kunnen de bewo
ners van af te breken woningen
naar de nieuwe huizen, die verde
rop in hun wijk zijn gebouwd. Een
hele wijk kan op deze wijze in fases
worden vernieuwd.
De kwaliteit van de huizen en de
woonomgeving zal in de toekomst
meer aandacht krijgen dan sinds de
oorlog gebruikelijk was. Onder
druk van woningnood is vaak
slecht gebouwd, stelt de minister.
Laagbouw verdient de voorkeur.
Hoogbouw zal 'op goed gemoti
veerde uitzonderingen na' alleen in
de grote steden mogen plaatsheb
ben. Zes lagen is het maximum en
ook deze woonvorm zal tot de uit
zonderingen moeten behoren.
BREDA (ANP) - Mr. Pieter van Vollenhoven heeft gistermiddag in ''Het
Turfschipin Breda de expositie "Echt-Vals" geopend. Hij deed dat door
een vals zwaard door een ring te steken, waarmee het doek werd wegge
trokken van een copie van twee beroemde engelen van Luca della Robbia.
Het zwaard, dat dateert uit 1543, is vermoedelijk eigendom, geweest van
Leidens burgemeester Adriaen van der Werf. De expositie is een onderdeel
van de elfde Nederlandse kunst- en antiekbeurs die tot 11 april in Breda
wordt gehouden
yw jnsta||ateur
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Kalkovenweg 58, Postbus 337, Telefoon (01720) 2 03 00
ROTTERDAM (ANP) - De Rotter
damse hoogleraar strafrecht prof.
dr. G. P. Hoefnagels heeft ernstige
bedenkingen tegen de strijd die het
CDA en zijn lijsttrekker Van Agt
hebben aangebonden tegen de
pornografie, met name tegen het
vertonen van pornografische films
in bioscopen.
Hoefnagels zei gistermiddag in een
redevoering op de Erasmusuniver-
siteit in Rotterdam de nieuwe aan
dacht van de kant van de Justitie
voor de pornografie "ongelooflijk,
absurd en gevaarlijk" te vinden.
Naar zijn oordeel wordt op het
ogenblik de aandacht afgeleid van
belangrijker zaken, namelijk van
de waarschijnlijk wel schadelijke
geweldsfilms.
"Wie op het ogenblik regelmatig
deze films op televisie en in de bio
scopen ziet, kijkt per jaar naar en
kele duizenden moorden. De aan
dacht en het taboe komen nu op de
verkeerde beelden terecht", aldus
Hoefnagels.
Over de strafzaken, die gaan komen
tegen bioscoopexploitanten, die
onder andere door de vertoning van
de pornografische film "Deep
Throat" zullen worden vervolgd,
zei de Rotterdamse hoogleraar
"Het moet afschuwelijk zijn voor
de serieuze rechters en officieren
van Justitie om deze zaken te moe
ten behandelen, terwijl zij overbe
last zijn om in de grote steden zaken
van leven en dood als heroïnehan
del grondig onder de knie te krij
gen."
(van één onzer verslaggevers) inflatie een centrale plaats zou in- 0ver de VVD heeft uiteelaten Maar
BOSKOOP - "De kritische hou
ding van de WD over de goede sier
die de regering maakt met de daling
van de werkloosheid is door de cij
fers van het Centraal Planbureau in
het gelijk gesteld". Dat zei WD-
lijsttrekker Hans Wiegel gistera
vond in Boskoop bij de start van de
verkiezingscampagne van zijn par
tij. Overigens weet Wiegel de
slechte economische situatie niet
alleen aan het optreden van het ka
binet. "Maar de voorsprong die ons
land op andere landen had met de
aanwezigheid van aardgas in de
Nederlandse bodem en het bezit
van een haven als Rotterdam, is
verloren gegaan. Op kort zicht is
mooi weer gespeeld, maar aan de
langere termijn is niet gedacht", al
dus de WD-er. Hij stelde mede
daarom in het vooruitzicht dat
wanneer de WD na de verkiezin
gen in de regering zouden komen
de bestrijding van werkloosheid en
inflatie een centrale plaats
nemen in het beleid.
Wiegel ging verder niet in op de
vraag hoe groot de kans is dat de
liberalen met het CDA een coalitie
vormen. Wel zei hij dat de WD een
verdeeld CDA, zoals we dat nu
meemaken, aan de kaak zal blijven
stellen. "Aan de ene kant Biesheu
vel, die zich er over verbaasd dat
het kabinet nog zo lang heeft
standgehouden en aan de andere
kant mannen als Aantjes en
Goudzwaard die nu al weer pleiten
voor een hernieuwde samenwer
king met de progressieven". Hij
hekelde in dat opzicht ook de uitla
tingen van CDA-lijsttrekker Van
Agt dat het een kwestie van fatsoen
is dat eerst met de PvdA wordt ge
sproken na de verkiezingen.
"Waarom fatsoen als een partij je zo
laat vallen en waarom niet eerst op
de uitspraak van de kiezers ge
wacht", zo vroeg Wiegel zich af.
Daarbij herinnerde hij er wel aan
dat Van Agt zich altijd zeer positief
over de VVD heeft uitgelaten. Maar
de liberalen zijn beslist niet van
plan om, zoals het CDA de afgelo
pen vier jaar deed, als bijwagen te
fungeren, voegde de WD-er daar
aan toe.
Wiegel haalde verder nog fel uit
naar de KVP-leider Frans Andries-
sen. Deze had in Groningen ge
sproken over de wenselijkheid van
de invoering van een vermogens
winstbelasting. Wiegel sugge
reerde dat Andriessen daarmee een
snoepje aan de PvdA wilde wegge
ven. Ten onrechte, zo meende de
WD-er, "want niet de speculant
maar de gewone Nederlander
wordt daarvan de dupe". Wiegel
dacht daarbij aan de boeren en
tuinders die hun grond moeten
verkopen en over de vermogens
winst belasting moeten betalen. De
WD-er vroeg zich af of Andriessen
wel goed had nagedacht en hij ver
wachtte in ieder geval dat hij zijn
opmerking zou specificeren.
In de rubriek van deze week zal
veel over eieren gesproken
worden. Dat is niet toevallig.
Om te beginnen is het volgende
week Pasen en dat betekent
flink eitjes tikken op de tafel
rand en aldus de cholesterol
spiegel een handje helpen. In de
tweede plaats schrijf ik graag
over eieren, zoals trouwe lezers
weten. Tenslotte is het dan ook
nog zo dat ik vanmiddag in de
hoofdstad een expositie van be
schilderde eieren moet openen.
Beschouw dit stuk dus maar als
vingeroefeningen van wat ik
daar ga zeggen. Bij een normale
leessnelheid ploegt
het struif hieronder
tijd die nodig is vo
van een halfzacht i
de smeuïge variant. Niet te hard
en niette zacht. Specifiek kuns
thistorische informatie die u
tegenkomt, is overigens aange
dragen door onze medewerker
voor beeldende kunst, Jurriaan
van Kranendonk. Hij heeft erin
doorgeleerd.
Het is het oudste religieuze
symbool: de ontwikkeling van
het levende uit het levenloze.
Van Kranendonk tekent erbij
aan dat het ei het zinnebeeld is
van geboorte, oorsprong der
wereld, vruchtbaarneid, op
standing (Paasei) en verlossing
(rood ei). Augustinus ziet het
dan ook nog als symbool van de
hoop. Het is wel duidelijk dat de
eerbiedwaardige kerkvader
hier doelde op het scharrelei. In
Barneveld wordt hij slecht ge
lezen vandaag aan de dag. Ge
lukkig maar.
Heel interessant is ook in de
loop der eeuwen de cultus rond
het struisvogelei geweest. Bio
logen weten dat de struisvogel
haar ei door de zon laat uitbroe
den. Daartoe stopt het dier het
in de maak zijnde nakroost half
onder de grond. Het struisvo
gelei werd het symbool voor de
geboorte van Christus en de op
standing en ook voor de ziel die
door Christus als zon van de
rechtvaardigheid in de chris
tenmens werd opgewekt. In de
beeldende kunst komt men het
motief heel vaak tegen. Op een
beroemd altaarstuk van Piero
della Francesca staat boven het
hoofd van de H. Maagd die het
slapend kind vasthoudt een
struisvogelei geschilderd. In de
kathedraal van Burgos liggen
aan de voeten van de gekrui
sigde struisvogeleieren.
En in een emblemataboek over
eieren uit 1672 staat "Humilitas
instruiture a struthione ova se-
peliente", nederigheid wordt
ons geleerd door een struisvo
gel die zijn ei begraaft.
Het fascinerende van het ei is
door alle eeuwen heen geweest
het vreemde samengaan van de
ingetogen uiterlijke vorm met
de bizarre, voorlopig nog vorm
loze wereld daarbinnen. De al
chemie veronderstelt in dat ei
de "materia prima", de chaos
die de ziel opsluit. Het is de taak
van de alchemist die ziel te be
vrijden. Vandaar dat het alche-
mistenvat eivormig is. De
mayonaise is een poging de
chaos terug te brengen. Zij ver
snelt het proces der aderver
kalking en voert tot een snelle
dood. Zij is het werk van de
duivel.
i zich door
n dezelfde
r het koken
Dat is dus
Het ei bezit één van de meest
fraaie, harmonische vormen in
de ruimte. Er zijn eigenlijk geen
lelijke eieren. Wel zijn er dikke
of schichtig magere eieren,
maar zij geven geen aanleiding
tot verbijstering en afschuw;
evenmin overigens aan de an
dere kant tot grote bewonder
ing. Het bijzondere ook is dat de
ei-vorm altijd herkenbaar blijft.
In de cirkel verliest men alle
vertrouwen als er ook maar
enige speling in de passer zit.
De aarde met zijn afgeplatte po
len is nauwelijks de naam "bol"
waardig. Het is een onbenoemd
ruimtelichaam geworden, on
volmaakt zoals een zeldzame
postzegel, waarbij er iets met de
tanding is. Maar een ei is be
stand tegen een veelheid van
verschijningsvormen. Het blijft
een ei. De Antieken zagen er in
belichaamd de schoonheid van
lijn, de regelmatigheid en vol
komenheid. Het was zeer popu
lair als dekoratievorm. Talrijke
koptische en vroeg-christelijke
lampen in een ei-vorm, wijzen
ook al in die richting. Dat het ei,
zelfs in gehavende toestand, de
mens een vreugde is, bewijst
het aan de legbatterij ontkomen
kuiken Calimero. Ofschoon het
ventje slechts met een lege
eierdop is getooid, drong hij in
korte tijd door tot de categorie
van de meest populaire Neder
landers. En over de relatie tus
sen de lege dop en de TROS kan
de ledenadministratie van die
omroepvereniging u alles ver
tellen.
Maar het is met allemaal koek
en ei gebleven. Theologen - dat
zijn mensen die tegen de zon en
de sterren in kijken met de
Schrift inplaats van met een be
roet stuk glas voor de ogen -
hebben zich ermee bemoeid.
Jeroen Bosch laat in zijn "Ver
zoeking van de H. Anthonius"
een kikvors, symbool van het
niets, donkerte en ketterij, een
ei opeten. En op zijn "Tuin der
Lusten" (Prado, Madrid) blij
ken de kippen eveneens hevig
aan de leg geweest. De wellust
en koortsige driften kwamen
dus in het spel en daarbij kan
geen dooier onbezoedeld blij
ven. Doorprikken dus. Het ei
werd het symbool voor lust die
men diende te vermijden. "Pec-
cati gravis odor, in odore ovi
perceptus", de reuk van de
smerige zonde, neemt men
waar in de reuk van een ei! De
vermoede relatie tussen eierge-
bruik en potentie is hardnek
kig. In militaire dienst plachten
wij ons in wezen nogal kuise le
ven te maskeren door een grote
voorliefde voor de uitsmijter.
De aardse, dionysische bena
ming van "cohabiteer-
patroon" (ik zat op eert nette
school voor reserve-officieren)
had het ei wel heel ver verwij
derd van het verheven, apollini-
sche symbool van schoonheid
en volkomenheid.
Het produktschap voor eieren
heeft zich bij mijn weten nooit
verrijkt aan die laag-bij-de-
grondse potentiefaam van het
ei, ofschoon de campagne van
enige jaren terug met "ieder
etmaal een eimaal" mij weer
enigszins doet twijfelen.
Het ei wordt ook al heel lang
beschilderd. Vooral in Rusland.
Van de ikonostase in het platte
vlak werd een miniatuur-
ikonostase in het ovale, in de
ruimte, gemaakt. Die brug van
het platte vlak naar de ruimte
heeft in het geschilderde ei één
van zijn meest geslaagde pro
beersels. Het is verwant aan de
pogingen om van het vlakke
schaakbord een cylinder te ma
ken met eigen stukken en eigen
problemen.
Met Pasen kreeg de tsaar altijd
een heel fraai en heel groot be
schilderd paasei cadeau. De
kunstenaar die het moest ma
ken, ontving de opdracht mees
tal met enigszins gemengde ge
voelens, want de tsaren waren
verwend en meestal nogal kort
aangebonden. De penseel
streek op menig ei uit de nala
tenschap van de Romanovs ver
raadt dan ook een trillende
hand.
Hoe vreemd is het ons te moede.
De vooruitziende middenstand
slijt tegenwoordig apparaatjes,
waaraan men het ei kan beves
tigen, zodat men onbekommerd
kan gaan schilderen. Zuignap-
jes en een stelsel van spiraal
veertjes houden het ei op zijn
plaats. De consequentie is wel
dat de beide punten onbeschil
derd blijven. Het lijkt dus ner
gens naar. Het verhoudt zich als
klavarskribo tot gewoon noten
schrift, als leidingwater tot
wijn, als een eierkoek tot een
omelette.
Maar de artistiek bevlogen ei-
schilders, die met hun werk in
de openbaarheid treden, roepen
eveneens vragen op. Waarom
zijn het, precies als harpisten,
tandartsassistenten, en netten-
boeters, in overgrote meerder
heid vrouwen? Toch niet, om
dat het priegelwerk betreft,
want ik zou het aantal mannen
met hele grote handen dat op dit
eigenste moment de laatste
hand legt aan de Eifeltoren van
afgebrande luciferhoutjes of
het Evoluon van gebruikte
kroonkurken ook niet graag de
kost geven. Misschien dat het
programma "Ui, maar hoe zit
het nu met ei" daarover bin
nenkort eens opheldering kan
geven.
En een tweede vraag is: waarom
zijn die artistiekerige eieren van
hout en niet van ei? Waarom
kan zo'n ei niet breken, zoals
een hart dat kan? Een houten ei
.gaat langer mee, natuurlijk,
maar het kan branden. Daar is
merkwaardigerwijze maar één
huismiddeltje tegen: hout met
ei besmeerd, brandt niet. Zo
sluit een ovaal de cirkel. Tijd
voor advokaat. Calimero heeft
gezegd.
HAN MULDER
