CDA-advies:
niet
niet
lijmen en
slijmen
Verdwijnt ook f
mevrouw
Bandaranaike?!*
Vrouwenactie:
discriminatie
in RK onderwijs
Lezers schrijven
"Als je 65
bent, ben je
toch niet in
eens idioot?"
Stemming
kwekerij
Pensioenen
DONDERDAG 31 MAART 1977
PAGINA 13
Zijn de adviezen van de voorzit
ters van de CDA-fracties nu
lijm-, slijm- of reële adviezen
geweest?
Uit het fractieberaad, dat direct
na het bekend worden van de
crisis werd gehouden, en later
opnieuw plaatsvond om de
mening van de leden te pei
len, voor de voorzitters hun
advies aan de koningin uit
brachten, bleek heel duide
lijk, dat men tot het laatste toe
gemeend had een crisis te
kunnen vermijden. Spijtge-
voelens overheersten al was
er vanzelfsprekend sprake
van nuances.
Dat het wijzigingsvoorstel in
zake de grondkwestie, in het
kabinetsberaad kennelijk als
laatste voorstel door premier
Den Uyl op tafel gelegd, niet
overeenstemde met ons
standpunt ten opzichte van
rechtvaardige schadeloos
stelling, was door iedereen te
constateren. Maar waarom
het stikken-of-slikken sys
teem daarbij als drukmiddel
werd gebruikt was minder
begrijpelijk.
Ook een tussenvoorstel van mi
nister Gruyters om alvast het
wetsvoorstel voor het voor
keursrecht te behandelen,
waarmee het belangrijke in
strument om speculatie tegen
te gaan, wet zou worden, werd
afgewezen. Toch zou hierdoor
een belangrijk vernieuwings
voorstel de Tweede Kamer
gepasseerd zijn. Tegelijker
tijd was dan enige tijdsruimte
ontstaan om het relatief
kleine verschil in opvatting
ten aanzien van onteigening
Niet langdurig
Het artikel van prof. de Haan in
de NRC van zaterdag j.l.
maakt dit nog eens duidelijk.
Deze door alle partijen als
deskundige geaccepteerde
hoogleraar heeft geen twijfel,
dat het begrip „negatieve
ontwikkelingsschade" hele
maal geen langdurige studie
nodig heeft, voor het in de wet
kon worden opgenomen. Dat
was nu net het belangrijkste
verschil na de verschillende
overlegvergaderingen.
De PvdA vond het niet onrede
lijk, dat vergoeding werd ge
geven voor die negatieve
ontwikkelingsschade (dat is
schade die eigenaars van on
roerend goed kunnen oplo
pen, wanneer zij hun bedrijf
niet meer optimaal kunnen
uitoefenen b.v. omdat door
een bestemmingsplan de mo-
gelijkheden van het bedrijf
besnoeid worden). De PvdA
wilde dit echter niet onmid
dellijk in de wet opnemen,
maar eerst een studie hier
over. De CDA stond op het
standpunt, dat door het
woord „gebruikswaarde" te
accepteren, er zekerheid
diende te bestaan, over de z.g.
correcties voor onbillijkhe
den bij het berekenen van die
waarde bij onteigening. Zo
was het in de regeringsaf
spraken overeengekomen!
Gebruikswaarde mét correc
ties voor onbillijkheden, dat
is afgesproken, en komt bo
vendien overeen met het in de
grondwet vastgelegde recht
op,schadeloosstelling- en dus
geen schadevergoeding bij
onteigening.
Niet eerste keer
Het is heus niet de eerste keer,
dat bij het constateren van
grote verschillen tussen rege
ringsstandpunt en Kamer bij
de behandeling van een wets
voorstel een of meerdere ma
len korter of langer geschorst
wordt. Een voorbeeld, waar
men m.i. inderdaad kan spre
ken over een té lange schor
sing is b.v. de wetswijziging
met betrekking tot de gewe
tensbezwaarden militaire
dienstplicht. Ondanks een
zeer uitvoerige schriftelijke
voorbereiding, toch talrijke
schorsingen bij de kamerbe
handeling. De laatste schor
sing duurt nu al maanden.
In de CDA-fractie overheerste
dan ook de mening, dat het
niet vinden van een bevredi
gende oplossing meer te zoe
ken was in de onnodige druk,
zowel door het gebrek aan tijd
(dat het kabinet zich zeker
ook zelf in zijn geheel te ver
wijten had) maar tevens door
de verkiezingssfeer .die te ve
len telkens weer verleidde tot
de zo hoog geroemde, steeds
weer opgeëiste, „duidelijke"
uitspraken.
Door
Til Gardeniers
lid KVP-fractie
tweede Kamer
Stortvloed
De stortvloed van onzindelijke
aanvallen, dat het CDA de
grondspeculanten de hand
boven het hoofd zou houden;
de crisis geforceerd zou heb
ben om van de andere „exa
men" voorstellen af te zijn,
mag voor geharde politici
geen ongebruikelijke zaak
zijn, dit keer trof het te pijn
lijk, in zijn grove oneerlijk
heid. Bovendien bleken wij in
een staatsrechtelijk hoogst
ongebruikelijke situatie te
zijn geraakt. Er was enige on
zekerheid of er kamerontbin
ding tot stand zou komen,
zonder een daartoe gegeven
opdracht, desnoods (zeer on
gebruikelijk) aan een demis
sionair kabinet. Als die op
dracht niet plaatsvond, zou de
vreemde situatie ontstaan,
dat de oude Tweede Kamer
aanbleef tot Prinsjedag en
dan ook kamerwerk zou kun
nen en moeten verrichten,
waarnaast de nieuw samen
gestelde, gedeeltelijk samen
vallende, Kamer betrokken
zou zijn bij de formatie.
Niet vreemd
Deze combinatie t.w. de nood
zaak tot ontbinding van de
Kamer, gekoppeld aan de wil
om de lopende zaken fatsoen
lijk af te handelen, kwamen
duidelijk uit het fractieberaad
naar voren. Het is niet zo
vreemd, dat ook het advies
van de voorzitter van D'66 J an
Terlouw die richting uit wees,
gezien het al eerder ge
noemde voorstel van minister
Gruyters om „zijn" wetsvoor
stel over het gemeentelijk
voorkeursrecht, wél te be
handelen. Na het Paasreces
heeft de Tweede Kamer nog
twee weken; qua tijd blijft het
- met ieders inzet - mogelijk
verschillende wetten te be
handelen. Een werkelijke be
handeling kan echter niet ge
beuren met een demissionair
kabinet, vandaar de CDA ad-
Op het moment dat ik dit schrijf
komt het bericht dat de Ko
ningin toch het demissionaire
kabinet opdracht heeft gege
ven de Kamer te ontbinden.
Het zij zo, Hare Majesteit be
slist.
Maar vast staat, dat de CDA-
adviezen geen lijmen, en geen
slijmen inhielden, maar par
lementaire bereidheid om
door te werken, te discussieë-
ren, wetten tot stand te bren
gen, welke steunen op een
democratische kamermeer
derheid, met zelfs het risico
van een nieuw verschil van
mening.
COLOMBO, SRI LANKA -
Mevrouw Sirimavo Bandarana-
ike, eerste minister van Sri Lanka
of Ceylon, zoals het vroeger
heette - wordt in augustus met
verkiezingen geconfronteerd die
haar bewind net zo overtuigend
omver zouden kunnen werpen
als dat van mevrouw Indira Gan
dhi in India.
Een precies zoals mevrouw Gandhi
heeft de 60-jarige mevrouw een
zoon die haar politiek de das om
zou kunnen doen.
De tegenstanders van de premier
van Sri Lanka vinden de 28-jarige
Anoera Bandaranaike te eerzuch
tig - hetzelfde verwijt dat
mevrouw Ganhi's zoon Sanjay
werd gemaakt en op zijn moeder
verhaald.
Volgens de critici van mevrouw
Bandaranaike, wier regime in
mei zeven jaar bestaat, doet
Anoera al pogingen om het
bewind in de eilandnatie over te
Anoera maakt daarbij gebruik van
Sanjay-taktieken door het orga
niseren van de jon
gerenbeweging in de partij van
zijn moeder, de regerende Partij
van de Vrijheid.
De vlieger ging voor Sanjay Gandhi
niet op en zijn eerste poging om
een parlementszetel te
veroveren, mislukte.
Mevrouw Bandaranaike zit met
andere problemen die lijken op
die waaraan mevrouw Gandhi
ten onder ging.
De weduwe van een vroegere pre
mier heeft ook te maken met pol
itici die uit haar partij weglopen.
En net als India moet de regering
van Sri Lanka zich voortdurend
bezighouden met vraagstukken
die worden gecreëerd door alge
mene armoede.
De werkloosheid en de prijzen op
het eiland in de Indische Oceaan
op 32 kilometer voor de zuidkust
van India, stijgen en stijgen.
Mevrouw Sirimavo Bandaranaike
kwam aan de macht door een
linkse coalitie die de trotsk
istische partij Sama Samaja en de
op Moskou gerichte communisti
sche partij, onder haar vleugel
schaarde.
De Trotskisten trokken zich ruim
twee jaar geleden terug, toen
mevrouw Bandaranaike hun lei
der, minister van financien N.M.
Perera, ontsloeg, vanwege een
aanval op de socialistische
politiek van wijlen haar man,
premier Solomon Bandaranaike.
Vervolgens vertrokken de
communisten. Zij verweten de
premier dat zijn een kapita
listische weg was gaan bewan
delen, hoewel haar regering
nauw verbonden is met Peking.
De belangrijkste oppositiepartij is
de Verenigde Nationale Partij.
De bijeenkomsten van deze partij
zijn door grote menigten bijge
woond. Zij beschouwt zichzelf
als gematigd en zij zou waarsc
hijnlijk bij een verkiezingsov
erwinning een rechts van het cen
trum staande regering leveren.
Mevrouw Bandaranaike
Het grote probleem is volgens
sommige economen, dat Sri
Lanka sinds zijn onafhankelijk
heid teveel van zijn kostbare thee
heeft verpatst voor de rijst die het
thuis had kunnen en moeten
produceren.
Zoals de zaken ervoor staan, zien ze
er voor mevrouw Bandaranaike
bepaals niet florissant uit. "Tri
bune", een maandelijks verschij
nend nieuwsmagazine in Col
ombo, schreef: "De Verenigde
Nationale Partij zit op rozen en
het verkiezingsresultaat zou als
een rijpe appel in haar schoot
kunnen vallen, tenzij zij in de
weken voor de verkiezingen nog
een stomiteit begaat".
Mevrouw Bandaranaike bewaart
ogenschijnlijk haar onverstoord
heid. Over de politici die haar
partij verlaten, zegt zij dat het
gaat om "elementen uit de sam
enleving die geen gewicht in de
schaal leggen".
Joseph Segera
Getrouwde onderwijzeressen die
les geven in het R.K. kleuter-,
basis- en buitengewoon onder
wijs voelen zich gediscrimineerd.
In het katholiek schoolblad stond
een nieuw konsept akte van be
noeming met als aanhangsel een
ontwerp-afvloeiingsregehng. In
de praktijk komt het erop neer,
dat volgens deze regeling de ge
huwde vrouw - na de tijdelijk
aangestelden - als eerste wordt
ontslagen.
Twee getrouwde onderwijzeressen
zijn vastbesloten dit niet te ac
cepteren: Loes Aarsen uit Woer
den en Atty Schlüter die in het
Brabantse Halsteren woont.
Loes: „Ik voel het als een groot on
recht en ik niet alleen. Ook onge
trouwde onderwijzeressen zijn
het er niet mee eens, mannen uit
het onderwijs hebben een protest
laten horen.
Atty: „In het begin van de jaren zes
tig zijn getrouwde vrouwen het
onderwijs ingehaald. Er was toen
een nijpend tekort aan leerkrach
ten. De KOV (Katholieke Onder
wijs Vereniging) meent nu het
recht te hebben deze kleine, niet
weerbare groep aan te pakken."
Loes Aarsen en Atty Schlüter
kwamen via ombudsvrvuw An-
nelies van Overbeek, bij wie ze
hun klachten deponeerden met
elkaar in contact. Na veertien da
gen denken en praten besloten ze
actie te gaan voeren. „We schre
ven brieven naar een aantal in
stanties, die met het onderwijs te
maken hebben zoals: raad van
schoolbestuur en de onderwij
scommissie van de Tweede Ka
mer. Aan de emancipatiecom-
onderwijzeressen op hun actie te
steunen en verzamelden handte
keningen.
„De KOV wil de regeling wel weer
in overweging nemen, maar dat
hangt van het aantal reacties af'.
„We Kregen brieven van vrouwen
die al ontslagen waren, najaren in
het onderwijs te hebben ge
werkt."
Atty Schlüter, fel in een sappig ac
cent: „Begrijp ons goed, het zijn
niet in de eerste plaats onze mate
riele belangen, die we verdedi
gen. Toch moeten we niet verge
ten dat er vrouwen zijn van wie de
man bijvoorbeeld een uitkering
heeft.
Ook die worden ontslagen. Terwijl
hiervoor niet het argument twee
grote inkomens kan worden ge
hanteerd. Bovendien nemen die
ook geen twee arbeidsplaatsen
Loes Aarsen: „Ik vind het zo'n on
rechtvaardige zaak. Waarom nu
alleen de getrouwde vrouwen la
ten afvloeien? Er wordt ge
schermd met werkeloosheid,
maar wat doe je eraan als er na
een ontslag van een gehuwde on
derwijzeres toch ook weer een
werkeloze bijkomt."
de
bis
schoppen en kamerleden stuur
den ze een oproep om adhaesie te
betuigen. Zij riepen vooral de
Meningen op
deze pagina
weergegeven zijn
voor rekening
van de auteurs
DEN HAAG - "In de drie
maanden dat ik nu bezig ben
als ombudsman, heb ik eigenlijk
nog geen echte klachten over uit
zendbureaus gehad. De mensen
die met mij kontakt opnamen,
waren eigenlijk verstrikt in een
ingewikkelde wereld van voor
schriften. Ze vroegen me om ad
vies," aldus G. B. H. Niestadt (73),
sinds 1 januari bezig duidelijk
heid te scheppen in de verhou
dingen tussen uitzendbureaus en
uitzendkrachten.
Met een ingewikkelde sociale- en
arbeidswetgeving als de onze wil
len er nogal eens problemen ont
staan. De Algemene Bond van
Uitzendbureaus heeft er daarom
voor gezorgd dat er een raadsman
kwam, die mogelijke knopen kan
ontwarren. Daartoe werd de
Stichting Ombudsman Uitzend-
branche opgericht,om een onaf
hankelijk funktioneren van de
heer Niestadt te garanderen. Zijn
autoriteit is beperkt: „In feite heb
ik alleen de autoriteit die men me
toekent als gevolg van mijn erva
ring. Verder hebben de uitzend
bureaus die bij de ABU zijn aan
gesloten de plicht me te informe
ren, op straffe van een dwangs
om."
Niestadt is momenteel gemeente
raadslid van Maasluis (WD-
fraktie), heeft zitting in verschil
lende ontslagcommissies (o.a.
G.A.B. Rotterdam) en is ook lid
van de advieskommissie Cen
trum Vakopleiding Volwasse
nen. Hij was lange tijd werkzaam
bij de zuivelfabriek Hollandia in
Rotterdam en was daarna direlc-
teur van een fabriek voor gereed
schapsmachines in de VS. Zijn
Nederlandse funkties omvatten
ooit een SER-lidmaatschap en
een lidmaatschap voor de Raad-
van de Arbeidsmarkt.
„Voorlopig speur ik nog naar aller
lei ongerechtigheden in de uit-
zendbranche" zegt de vief
ogende zeventiger. „Tot nu toe
hebben zo'n negentig mensen
kontakt met me gezocht." De
ombudsman werkt voorlopig nog
vanuit zijn woning in Maassluis.
„Men weet me tk vinden omdat ie
der uitzendbureau aan zijn
krachten een folder uitdeelt
waarin het hoe en waarom van de
ombudsman wordt uitgelegd."
„Je hebt er aardige en wat trieste
gevallen onder. Zo belde me een
mevrouw op die vertelde dat haar
dochter na wat huiselijke moei
lijkheden was weggelopen. Ze
had zich aangemeld bij een mo
dellenbureau. Of dat wel safe
was? Ik vroeg dus of ze een
knappe dochter had. Toen dat het
geval bleek, heb ik haar moeten
waarschuwen dat meisjes aan
heel wat gevaren blootstaan en
dat ze de politie in die plaats even
moest vragen of dat bureau wel
vertrouwd was. Een ander geval:
een meneer belde me op, zei dat
zijn dochter was verongelukt met
een busje van een uitzendbureau,
of men nog voor uitkeringen in
aanmerking kon komen. Ik heb
hem geen troost kunnen bie-
Er zijn veel ouderen die zich tot de
heer Niestadt wenden. „Veel
mensen hebben op hun oude dag
een baantje genomen om weer
wat te doen te hebben of om het
pensioen aan te vullen. Nu is er
een regeling die zegt dat men
hoogstens drie maanden voor
eenzelfde opdrachtgever mag
blijven werken als uitzendkracht.
Er is een verlenging mogelijk met
drie maanden, maar aan die uit
erste termijn houdt het ministe
rie streng de hand. Wat moeten
die mensen nu? Er is geen rege
ling voor hen. Ze doen werk dat
anderen meestal niet kunnen of
willen doen. Maar het is voor een
werkgever ook geen doen die
te
Zulk soort dingen daar kom je nu
mee te zitten."
Niestadt is duidelijk begaan met de
ouderen. „Als je 65 bent ben je
toch niet ineens idioot? We zijn
een grote bevolkingsgroep, die
ook politiek nog steeds wat in de
melk te brokkelen heeft. Waarom
zouden we hen weren? We kun
nen nog veel!"
Geachte redaktie,
Donderdag 24 maart heb ik weer
eens uw pagina „Meningen" ge
lezen, waarin u politici de gele
genheid geeft van hun mening te
getuigen. Maar, waarom, vraag ik
me af, moet dit een (bijna) weke
lijkse column worden van de heer
Portheine. Ik dacht juist dat de
bedoeling van deze pagina was
IEDERE politieke denkrichting
een kans te geven hun ideeën uit
te dragen. En op dat gebied is ons
land wel dusdanig pluriform, dat
u nog heel wat pagina's met „Me
ningen" kunt vullen en niet al
leen de heer Portheine de gele
genheid te geven verkiezings
propaganda voor de WD te ma
ken.
Want laten we eerlijk zijn, daar lijkt
het toch wel sterk op. Koppen als
„Op weg naar de dwangmaat-
schappij" en "Socialisten zelden
tevreden" spreken wet dat be
treft boekdelen.
Stemmingkwekerij heet zoiets.
Maar ja, als je je zaken niet kunt
beargumenteren dan moet je
maar met kreten werken, niet
Maar wat nog het ergste is, is dat de
lay-out van de krant dat bepaald
niet tegengaat. Waarom, zo vraag
ik me af, moet „Socialisten zel
den tevreden" als kop gebruikt
worden en moet dit nog eens ex
tra omlijnd worden? Waarom
moest trouwens het hele artikel
omlijnd worden? Had het stuk
van de heer Brinkhorst daar niet
even veel recht op? Werkt u op
deze manier zelf niet mee aan de
gedachte dat de gelijkheid van
kansen van meningsuiting op
deze pagina niet voor iedereen
even groot is?
Ik vind het een uitstekende ge
dachte om mensen de gelegen
heid te geven van hun mening te
getuigen, maar dan moet wel elke
denkrichting aan bod komen en
moet de „opzet" van deze pagina
voor iedereen gelijk zijn.
Hoogachtend,
A. Roskam
Morsweg 159, Leiden.
Noot van de redactie: de heer Por
theine schrijft niet een Jbijna)
wekelijkse kolom" in deze krant.
Hij is één van de drie door ons
uitgenodigde columnisten, die
ieder één keer in de drie weken
een artikel schrijven voor de pa
gina Meningen".
De ander columnisten zijn mevr.
Gardeniers (CDA) en de heer In 't
Veld (PvdA).
Daarmee hebben de voornaamste
politieke stromingen in ons land
op evenwichtige wijze een
plaats gekregen in onze kolom
men. Precies zoals de heer Ros
kam dat wenst. Verder staat de
pagina open voor ieder die dat
wil.
De heer Portheine is niet verant
woordelijk voor de bekopping
van zijn artikelen. Dat is de re
dactie, die zo goed mogelijk de
strekking van het betoog in de kop
vastleat. Dat heeft niets met
stemmingkwekerij te maken.
Het is „een mening" en daarvoor
is deze pagina dan ook gescha
pen. Het zij nogmaals vermeld
dat alle uitingen op die plek voor
rekening van de auteurs zijn.
Aan het omlijnen van artikelen
hecht de heer Roskam een beteke-
nis die door ons bepaald niet
wordt onderschreven.
In het Leidsch/Alphens Dagblad
van 21 maart j.l. schrijft u over de
kritiek, welke mevrouw van
Leeuwen (CDA) en de heer Wie
gel (WD) hebben geuit tegen de
gedachte van Den Uyl om de
pensioengerechtigde leeftijd op
64 jaar te brengen.
Ik wil hierbij de aandacht vestigen
op enkele ieiten. in tegenstelling
tot „gewone" ambtenaren tellen
de pensioenjaren van de kamer
leden dubbel. De „gewone": 1.75
per jaar met een maximum van
40 jaren; de Kamerleden: 3.5
per jaar zonder
hoe zit het met de „offers" die zij
voor hun resp. pensioenen bren
gen?
Bovenstaande betekent bijv. dat de
heer Aantjes (17 jaar Kamerlid)
reeds 34 pensioenjaren bezit en
Mevr. van Leeuwen hoeveel heeft
die er al?
Is dit soms iets voor het ethisch re
veil om ethisch over na te den
ken? Over het rechtvaardig ver
delen van inkomens voor gepen
sioneerden?
Zo hebben bijv. Marcus Bakker en
anderen reeds 40 pensioenjaren
„geboekt".
Bij de heer Wiegel tellen zijn pen
sioenjaren op deze leeftijd ook
rees dubbel! Vindt hij dit sociaal
en (of) liberaal?
Staatssecretarissen en ministers
hebben een nog betere pensioen-
verzorging n.l. 5% voor elk zit
tingsjaar. En wat te denken over
de afvloeiingsregelingen, die zijn
ook niet mis.
Minister Luns is (naar ik meen) 18
jaar minister geweest en zal
straks reeds als gevolg van deze
functie alleen al 90% als pensioen
innen als hij 65 jaar wordt van het
salaris, dat de minister van Bui
tenlandse Zaken dan zal verdie
nen.
De gedachte van de heer Den Uyl
moet met cijfers bestreden wor
den en niet met beweringen. Zo
moet bijv. nagegaan worden hoe
veel 64-jarigen nog volledig wer
ken en hoeveel 64-jarigen reeds
een uitkering onvangen krach
tens de WW, ZW, TRM, WWV,
WAO, Algemene Bijstandswet en
misschien nog andere bijzondere
regelingen. Deze uitkeringen
vervallen dan en wat voor Kamer
leden, staatssecretarissen en mi
nisters mogelijk is kan misschien
voor „andere" Nederlanders voor
één jaar overwogen worden.
Nu hebben wij een stadgenoot als
Kamerlid n.l. de heer Portheine,
die zich regelmatig wendt tot de
lezers van uw blad. Deze heeft
m.i. ook reeds meer dan 30 pen
sioenjaren „vergaard-" Hij is
tegenstander van ongelijkheid
bij sociale voorzieningen; mis
schien zou hij eens willen uiteen
zetten waarom een kamerlid bijv.
op 50 jarige leeftijd al een volledig
(inflatievrij!) pensioen moet
kunnen bezitten en waarom „ge
wone" ambtenaren en bijv.
c.a.o.-mensen (en deze nog niet
eens inflatievrij !)niet in aanmer
king kunnen komen voor bijv
pensioen op 64-jarige leeftijd?
In Nederland is een ieder gelijk
voor de wet maar er worden voor
verschillende groepen verschil
lende wetten gemaakt!
Als de heer Portheine (terecht)
tegen misbruik is van sociale
voorzieningen zou hij dan eens
vragen aan de minister willen
stellen over de 500.000.000-
-verleende studiebeurzen, welke
niet terugbetaald worden door
personen, dje nu zeer goede in
komens genieten.
De namen van de verschuldigden
(alsmede de bedragen) zijn de
minister wel bekend maar zegt
men: hij weet de adressen niet
meer te vinden om tot inning over
te gaan!
Wie lacht daar?
T. van den Berg
Kennedylaan 16
LEIDEN
