Victoria Water niet meer wat het geweest is
Een vooroordeel
tegen Oost-Europa
JE BETAALT DE NAAM
Samenstelling
totaal anders
Vervanging
van de
koelkast
Groene lijn
Legoland
Met de boot
Laat uit
Duurder
DINSDAG 2Q MAART 1977
Deze Klantenrubriek gaat over een verschijnsel dat in de loop der
jaren hand over hand is toegenomen: het schermen met de goede
n&pm en faam van merken en kwaliteiten die helemaal niet worden
geleverd.
Transistorradio'3 worden onder de naam van een zeer bekend mark
verkocht, maar komen van een heel andere fabriek ergens in het
buitenland. Hetzelfde gebeurt met fotoflitssers en batterijen.
Er wordt bijvoorbeeld ook gepocht over de extra goede kwaliteit van
bepaalde koelkasten en wasmachines, terwijl ze vaak allemaal van
dezelfde Italiaanse lopende band komen en in uitvoering variëren
naar mate het de Italianen invalt. "Mindere" merken of "betere", wat
is tegenwoordig nog het verschil?
"Ach, de naam moetje ook betalen", zeggen dë mensen dan.
De naam brengt nog altijd geld op. Voor wie hem handig gebruikt.
Dat blijkt bijvoorbeeld uit het geval waar het hier verder over zal
gaan. De naam van een bron. Een bekende bron met mineraalwater
in Duitsland bij Koblenz. Daar wordt geen water meer vandaan
gehaald, omdat het volgens de smaak van deze tijd niet zo lekker is.
Maar de naam van die bron wordt nu geplakt op flessen met heel
ander mineraalwater, uit een bij ons tot dusver onbekeno i bron in
België.
En kijk, het commerciële wonder gebeurt.
Die Duitse bron is zo bekend, dat het water uit de onbekende Belgi
sche bron nu geweldig goed wordt verkocht.
Het etiket op het originele Victorid Water, dat sedert negentig jaar uit
de Victoria Bron in Oberlahnstein kwam.
De titel „hofleverancier" werd na
melijk in 1958 door H. M. de Konin
gin toegestaan aan de vennoot
schap Victoria Bron. Niet dat het
hof voortdurend Victoria Water
dronk, maar zo'n aanduiding als
„koninklijke" of „hofleverancier"
verleent men als eretitel bij be
paalde gelegenheden aan zaken
van goede naam.
De Rijks Voorlichtings Dienst
(RVD) omschrijft dit desgevraagd
als volgt: „Het begrip „Koninklijk
Wapen met de titel van Hofleveran
cier" moet beschouwd worden als
een onderscheiding voor een zaak
of bedrijf; wel te vergelijken met
een decoratie aan een particulier
persoon."
Maar niet
bij de wet
De onderscheiding blijft heel strikt
beperkt tot de zaak die hem
gekregen, want, zegt de RVD ver
der „Wanneer de firma Jansen
Hofleverancier is, en de firma
wordt bijvoorbeeld in een NV om
gezet, dan moet opnieuw gevraagd
worden het Koninklijk Wapen met
„Hofleverancier van H. M. de Ko
ningin" te mogen voeren".
Rondom de naam Victoria Water is
heel wat meer veranderd dan alleen
maar van firma naar b.v. Het pro-
dukt komt niet alleen uit een totaal
ander land, de hele firma is ver
dwenen en de nieuwe bazen zijn
uiteindelijk Engelsen geworden.
Toch blijven zij zich hofleverancier
noemen.
Het Koninklijk Huis kan tegen der
gelijk misbruik niets ondernemen.
De onderscheiding is namelijk niet
bij de wet geregeld. Hij wordt di-
rekt geregeld op het particulier se
cretariaat van de Koningin.
Men kan er dus vrijelijk mee rom
melen. Maar netjes is dat natuurlijk
niet. Zeker niet als een fabrikant op
die manier een „oude standing"
van zijn produkt wil voorspiegelen
aan consumenten die daar waar
de aan hechten.
Dit is dan wel zo ongeveer het ver
haal van het zo succesrijke Victoria
Water in-vier-smaken, dat komt uit
een onbekende bron in Belgie,
maar dat is genoemd naar een be
kende bron in Duitsland. Omdat
die bron bij het publiek een oude
vertrouwde naam blijkt te hebben.
Dat maakt de verkoop van het Bel
gische water een stuk makkelijker.
Net zoals het gebruik van het wa
pen van het Koninklijk Huis ook
een lekker ruggesteuntje kan zijn.
Met de verdwijning van het echte
Victoria Water zal wel niet zoveel
verloren zijn gegaan. Het schijnt
wel waar te zijn dat je net zo goed
Apollinaris kunt nemen. Dat is hier
nog gewoon te koop, ook via de
Frisdranken Industrie.
Alleen, er wordt door de nieuwe
Victoria-bazen op een uiterst bru
tale manier gewerkt met een ver
valste imago. En dat is een vorm
van consumenten-misleiding. Ook
al zetje de herkomst van het water
nog zo keurig - maar wel zeer stil
zwijgend - op ie etiket.
Eigen merk
Maar de vork zal toch wel een ietse-
pietje anders in de steel zitten. Mis
schien wel zo:
Er is een merk Victoria Water. Dat.
is bronwater uit Duitsland. Vroeger
befaamd. Maar tegenwoordig naar
veler smaak een beetje laf.
AUeen oude mensen drinken het
nog maar. De jeugd wil van dat wa
ter dat als een borstel over je tong
gaat, en waar je vervolgens krachtig
van moet opboeren.
In reclametaal heet dat: „een ver
kwikkende, sprankelende dorst-
iesser".
Zo'n mineraalwater is bijvoorbeeld
het uit Belgie afkomstige Spa.
Dus gaat de jeugd over op Spa.
Nu wordt Spa geïmporteerd door
de Frisdranken Industrie Neder
land. Maar niet exclusief. Er zijn
ook nog andere importeurs. En die
snoepen natuurlijk allemaal hun
deel van die mooi groeiende vraag
naar Spa. Dat is niet zo leuk, als je
een schakel bent in het machtige
wereldconcern van Allied Brewe
ries. Dan wil je meer dan je dl. Dus
zint de Frisdranken Industrie op
mogelijkheden om een eigen merk
te beginnen, met zo ongeveer de
zelfde smaak als Spa. Want dan gaat
er een extra groot deel van de groei
daar naartoe, zonder dat anderen er
van hoeven mee te profiteren.
Een „meevaller,,
En dan gebeurt er ineens iets heel
moois. Men kan het handelsmerk
van het eertijds befaamde Victoria
Water overnemen. Daar is wat
leuks van te maken, denken ze bij
de Frisdranken Industrie.
Het is werkelijk niet aan te nemen
dat het ooit de bedoeling zou zijn
geweest om echt Victoria Water te
blijven verkopen. De fabriek zegt
zelf dat Duits water niet zo "in" is.
En bovendien importeert hij zelf
ook nog het Duitse merk Apolli
naris, dat niet zo erg verschilt van
Victoria.
Hofleverancier
In zijn enthousiasme om zoveel
mogelijk van dat „vanouds beken
de" van Victoria Water te handha
ven, heeft de Frisdranken Industrie
ook het koninklijk.wapen met „hof
leverancier" op het etiket laten
staan. En dat is een formele mis
stap.
De directie van Frisdranken Indus
trie Nederland geeft bij navraag
volmondig toe dat het nieuwe Vic
toria Water op geen enkele manier
vergelijkbaar is met het oude. Het
water uit de bron in Villers in de
Ardennen is helemaal maar dan
ook helemaal anders van samen
stelling dan dat uit Oberlahnstein.
Hier ziet men de twee bronwaters
vergeleken. Deze analyse
uitkomsten zijn afkomstig van de
Frisdranken Industrie zelf. Ze wer
den destijds voor Oberlahnstein
gemeten per kilo; voor Villers zijn
ze per liter, maar bij water maakt
dat nauwelijks verschil.
ANALYSE
VICTORIA BRONWATER
Oberlahnstein
Villers
Natrium
807,5 mg
Natrium
13 mg
Kalium
18 mg
Kalium
1,3 mg
Magnesium
43 mg
Magnesium
12,5 mg
Calcuim
76,4 mg
Calcium
125 mg
Mangaan
0,1 mg
Mangaan
0,01 mg
IJzer
0,03 mg
IJzer
0,02 mg
Chloride
358,7 mg
Chloride
20 mg
Nitriet
0,17 mg
Nitriet- mg
Nitraat
4,70 mg
Nitraat
mg
Sulfaat
314 mg
Sulfaat
44 mg
Hydrocarbonaat
1.599 mg
Hydrocarbonaat
355 mg
Hydrofosfaat
0,06 mg
Hydrofosfaat
mg
„Victoria Water is tegenwoordig
ook niet meer wat het geweest is.
Daar hebben ze wat aan veranderd,
"t Is een soort spuitwater geworden,
het lijkt wel Spa. Het gekke is
trouwens dat er op de fles staat dat
het uit Belgie komt. Maar dat kan
toch niet? De Victoria Bron, die is
toch in Duitsland?"
Tja, het is moeilijk om daar nou zo
op je geheugen een eed op te doen.
De groene flessen met Victoria die
in de winkels staan, zien er echt ge
noeg uit. Het bekende blauwe eti
ket, met in ouderwetse schrijflet
ters de naam erop. En het konink
lijk wapen, met „hofleverancier"
eronder.
Dat klopt allemaal.
Maar waarachtig, onderaan staat
duidelijk te lezen: „Erkend door de
koninklijke geneeskundige aca
demie van het ministerie van
volksgezondheid te Brussel. Uit de
bronnen van Viller-
Monopole in de Ardennen."
Gelukkig wordt er iemand gevon
den die nog een oudere fles heelt.
Zo op het oog een eendere:
Groene fles, blauw etiket, ouder
wetse schrijfletter, koninklijk wa
pen, „hofleverancier".
Victoria Water is lange tijd het be
kende tafelwater in ons land, waar
men overigens in het algemeen in
die jaren niet zoveel mineraalwater
op tafel pleegt te zetten. Het water
wordt ook nogal eens aanbevolen
voor mensen wier maag in de war
Het Victoria Water verliest zijn ver
trouwde voorkomen, als zijn ex
ploitanten in 1970 de dikke fles die
bijna driekwart eeuw is ingebur
gerd, geleidelijk uit de circulatie
gaan nemen. Het maken van zulke
speciale flessen wordt te duur in
deze tijd. Ze worden vervangen
door gewone frisdrankflessen met
een schroefdop, zij het dan d ze
groen van kleur blijven. Intussen is
de markt sterk aan het veranderen.
De Nederlander gaat meer en an
dere dingen drinken. In de bier- en
frisdrankenindustrie voltrekken-
zich grote concentraties.
Grote actie
Halverwege 1976 neemt de Frisd
ranken Industrie Nederland te
Dongen, die, ressorterend onder
Skol Brouwerijen NV deel uit
maakt van de machtige Engelse Al-
lied Breweries, de zaken van de
Victoria Bron BV te Amsterdam
Men zegt wel dat men na de over
neming in juni 1976 ineens consta
teerde dat Victoria niet meer zo
goed liep, maar „pats", op 1 oktober
zat er al Belgisch water in de fles
sen. Dat lijkt toch eerder op een
reeds lang voorbereide campagne.
Mr. Jonker Roelants windt er over
igens geen doekjes om dat het na
die eerste „pech" met de Victoria-
omzet wel een meevaller is geweest
dat hij nu de naam Victoria voor
iets anders kon gebruiken."
„Goede bekendheid
Op de vraag waarom de Frisdran
ken Industrie eigenlijk niet gewoon
zonder dit soort manipulaties een
eigen merknaam voor het water uit
Villers heeft gekozen, antwoordt
hij: „Het merk Victoria genoot een
goede bekendheid, reden waarom
wij het handhaafden en daarmee de
werkgelegenheid die aan het pous
seren en distribueren verbonden is,
in stand hielden.
Het zal u bekènd zijn dat de kosten
van het, via de grote media, lance
ren van een nieuw merkartikel,
veelal niet meer op te brengen zijn."
Kijk eens.
Maar als je de flessen naast elkaar
zet, zie je verschillen. Het et iket van
de nieuwste fles is rond van boven
in plaats van recht. Er zijn ook ver
schillen in de tekening, meer grote
letters ook.
En kijk eensonderaan het etiket
van de oudere fles staat: „De Victo
ria Bron ta Oberlahnstein ont
springt op een diepte van 450 me
ter. Het water bevat eigen natuur
lijk koolzuur en vele waardevolle
minerale bestanddelen, waardoor
het ook geschikt is voor dieethou-
ders."
Oberlahnstein is een plaats in
Duitsland, onder Koblenz, in een
gebied met bekende kuurbronnen.
Dat is nou niet precies in de Belgi
sche Ardennen. Dus hoe zit dat?
Op het Ardennen-etiket staat dat
Victoria het gedeponeerde han
delsmerk is van Frisdranken In
dustrie Nederland BV in Dongen.
Heel welwillende mensen, als je ze
vraagt naar hun Duitse tafelwater
uit Belgische bron. De onverstoor
baarheid waarmee zij opening van
zaken geven, maakt het verhaal
echter voor een gewone leek niet
minder verbijsterend.
Sinds 1887
In het Duitse Lahnstein, aan de
Rijn, wordt in 1887 een bron, de
Victoria Bron, in exploitatie geno-
•men door een Nederlandse maat
schappij. Aanvankelijk verkoopt
deze firma het mineraalwater hier
in aarden kruiken die er uit zien als
jeneverkruiken. Omstreeks de
eeuwwisseling wordt overgescha
keld op glazen flessen. Van die
dikke groene flessen, met een in
rubber gevatte schroefplug die
vaak slechts met grote kracht is los
te draaien. De letters van het merk
staan in het glas gegoten.
Victoria, tot dusver alleen maar in-
zijn natuurlijke vorm met koolzuur
të krijgen, wordt nu binnen de
kortste keren in vier populaire
smaken in de winkels gebracht
koolzuurvrij, koolzuurhoudend, ci
tron en orange.
Allemaal gemaakt van water uit de
Belgische Ardennen, zoals de op
lettende gebruiker uit nieuwe op
schriften op de etiketten blijkt.
„Victoria bronwater, uw winstge
vend watermerk. Victoria heeft al
les mee om een sterk verkoopsuc
ces te worden". Aldus slagzinnen
waarmee de Frisdranken Industrie
in winkeliersbladen adverteert.
In zeer korte tijd is volgens deze
advertenties het marktaandeel van
Victoria al omhoog gejaagd van 7-
"Jeugd vraagt Spa"
Mr. H. Jonker Roelants, directeur
van de divisie frisdranken van
Skol, en daarmee van de Frisdran
ken Industrie Nederland, verklaart
tegenover ons op vragen:
„Inderdaad komt sinds 1 oktober
1976 het Victoria Water niet meer
uit de bron van Oberlahnstein,
doch uit die van Villers-le-Gambon.
De reden daarvoor heeft gelegen in
"het feit dat sinds jaar en dag de con
sument een groeiende voorkeur
heeft voor Ardenner water, dat een
duidelijk verschillend karakter
heeft van het hoog koolzuurhou
dend, natriumrijke Duitse water."
„Toen wij in juni 1976 de activitei
ten van Victoria Bron BV overna
men, verloor het water in snel
tempo zijn eens zo gerenommeerde
positie op de Nederlandse markt.
Onderzoeken wezen uit, dat er ook
een ernstige vergrijzing bij de ver
bruiker te bespeuren viel, daar de
jeugd zich meer en meer tot Spa
wendde. Aan deze situatie is thans
een einde gekomen, en een duide-
lijk groeien van het Victoria-
aandeel, is dan ook een feit", zo
constateert de frisdranken-
directeur tevreden.
Volgens de op de handel gerichte
reclame bleek de bekendheid van
Victoria meteen al heel groot te zijn.
Net zo goed als velen bij het horen
van het woord „Glim" meteen aan
schoensmeer denken, en bij „Ford-
je" aan een auto ongeacht het merk,
zo kende bij een steekproef 78- van
het publiek de naam Victoria Wa
ter, ook al dronken ze het nooit.
J In het dezer dagen verschenen
jaarverslag van de Skol Brouwe-
rijen wordt dan ook vergenoegd ge-
- iny- sproken van de sterk groeiende
bronwateromzet, waarbij de omzet
Tegenover de handel presenteert de Frisdranken Industrie Nederland het water uit België als een winstgevende van het vanouds bekende Victoria
zaak. In de opwekkende tekst van de advertentie staat o.m. te lezen: "Victoria bronwater is vertrouwd..." bronwater zelfs een onstuimige-
groei vertoont".
Jaarlijks vervangt bijna een van de
tien Nederlandse gezinnen een
oude koelkast voor een nieuwe. Dat
blijkt uit een onderzoek dat Za-
nussi heeft laten uitvoeren.
£anussi levert drie van elke tien in
ons land verkochte koelkasten.
Vier op de tien koelkasten ligt in de
prijsklasse tot 700 gulden, een op de
vier tussen de 800 en 1000 gulden en
de rest is duurder in aanschaf dan
1000 gulden.
Het laatste jaar is, volgens het de-
.tailhandelsbulletin, de sterkste
groei ontstaan in de middencatego
rie van 400 tot 700 gulden.
De heer W. boekte voor twee
personen een reis naar Mamaia
in Roemenië, met daarbij een
rondreis door het land. In Ma
maia bleek dat het hotel waar
voor hij had geboekt, nog niet
open was. Hij werd met zijn
vrouw ondergebracht in een
ander hotel, dat heel wat min
der bood dan het beloofde. Ze
moesten er nota bene zelf de
w.c. schoonhouden.
De rondreis was al niet veel be
ter. Ook nu waren de hotels
slechter dan in de folder had ge
staan, om maar niet te spreken
van het eten. Vastgestelde ex
cursies gingen zelfs helemaal
niet door.
Toen de W.'s hierover bij terug
komst de reisorganisatie aan
sprak, werd hij ervan beschul
digd een vooroordeel tegen
Oost-Europa te hebben. Men
piekerde niet over excuses, laat
staan over vergoeding.
Mepeer W. ging toen naar de
Geschillencommissie Reizen
(Kortrijksestraat 47, Den Haag)
het rechtsprekende orgaan van
vereniging van reisbureaus en
Consumentenbond. Dit bekeek
de klachten grondig en kende
een forse vergoeding toe. De
reisorganisatie moest meneer
W. 650 gulden terugbetalen.
Wie belang stelt in allerlei nieuw
tjes over de agrarische wereld, bij
voorbeeld produktennieuws en
prijzen, kan de "groene lijn" bellen.
Men draait 070-838283 en krijgt an
derhalf tot twee minuten informa
tie op land- en tuinbouwgebied.
Ook hoort men een en ander over
de veeteelt. De lijn is overdag wel
vaak in gesprek.
Het speelgoedstadje Legoland is
uitgegroeid tot een van de grootste
toeristische attracties van Dene
marken. Een geweldig reclame
succes voor de fabrikant van Lego,
want daar draait toch uiteindelijk
alles om. Dit jaar kreeg Legoland
maar eventjes 890.000 bezoekers
(waarvan 4 procent uit Nederland).
Opvallend was, dat slechts een
derde daarvan tot de jeugd te reke
nen was. Alle anderen waren oude
ren. Het bezoekcijfer van het re
clamestadje wordt sprekender als
men er dat van een Nederlandse to
pattractie naast legt, zoals Maduro-
dam; dat kreeg er 1.200.000.
Steeds meer Nederlanders gaan
met de auto op de boot naar Ierland.
Er is een dienst tussen Le Havre en
Rosslare en het aantal Nederlandse
passagiers nam vorig jaar met 57
procent toe in vergelijking met
1975.
Frankrijk en West-Duitsland volg
den met respectievelijk 13 en 8 pro
cent.
Naar Frankrijk
Het Nationaal Frans Verkeersbu
reau heeft een brochure gemaakt
over vakantie in Frankrijk. "Reizen
naar Frankrijk", zoals het dru
kwerk heet, geeft een opgave van
all-in reizen, rondreizen, reizen per
eigen auto, een lijst van kampeer
terreinen, bijzonderheden over het
huren van kampeerauto's, caravans
en boten, jongeren reizen, vakan
tiewoningen enz.
De gratis brochure is aan te vragen
bij het Nationaal Frans Verkeers
bureau, Prinsengracht 670 in Am
sterdam (telefoon: 020-247534).
Sinds kort gelden nieuwe sluitings
tijden voor de openbare gelegen
heden in Spanje, zo meldt het
Spaanse toeristenbureau in ons
land. Restaurants mogen tot 's
nachts 1 uur open blijven, café's,
bars en cafetaria's tot half twee, ta
veernes tot 12 uur, discotheken en
danszalen tot 3 uur, Theatercafé's
en flamencotheaters tot half vier,
bioscopen tot 12 uur, theaters tot
kwart over twaalf, kermissen en
volksfeesten tot kwart over twee.
De Stichting Vrije Recreatie
("kamperen bij de boer") gaat de
tarieven voor seizoenplaatsen ver
hogen van 1,50 naar 2 gulden per
vierkante meter, met een maxi
mum van 500 gulden. Trekkende
kampeerders gaan-per persoon 2
gulden per nacht betalen inplaats
van de 1,50 van nu.
Deze prijsverhogingen zouden no
dig zijn wegens het duurder wor
den van water en elektriciteit, en
ook door de toeristenbelasting.
Afspraken die al op basis van de
oude tarieven voor 1977 waren ge
maakt, blijven gewoon zo, zegt de
Stichting. Haar adres is Broekse-
weg 77, Meerkerk, tel. 01837-1516.
