Maertens "raast"
naar overwinning
"De race stoppen? Waaromhij is toch dood"
GRATIS
Topscorers
Nu: In elk Nuts driepak.
Sportkwartetkaart van
Dik Bruynesteyn.
Portisch: vier uur
zwoegen voor winst
PAGINA 10
MAANDAG 7 MAART 1977
SPORT SPORT SPORT
SPORTH SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT
Kyalami - Zo zwalkt in de Grote Prijs van Zuid-Afrika de
stuurloze schaduw van de dood met een snelheid van 270
kilometer per uur over het circuit.
Want een ding staat vast, de Sha
dow van de Engelsman Tommy
Price is niet meer onder controle,
nog geen honderd seconden nadat
de wagen een overstekende
brandweerman doormidden heeft
geklieft. De bluspatroon die de ne
gentienjarige met zich meezeult
fungeert als scherprechter, raakt de
coureur vol op het hoofd: een ka
nonskogel die de helm van Price
verpulvert tot wat splinters.
Niemand die dat ziet, daar op de-
volgepakte tribunes omdat op dat
zelfde moment het stoffelijk over
schot van de brandweerman door
de lucht vliegt en tegen de rand van
de baan kletst. Niemand die in de
gaten heeft dat in die split second
een tweede dode te betreuren valt.
De vrouw Tommy, Price, zes
maanden zwanger, ziet de nacht
merrie vlak voor haar ogen gebeu
ren, valt flauw maar zal pas heel
veel later vernemen dat ook haar
man is omgekomen. Want niet
voordat een lijkbleke Jac Lafitte de
lange tocht van de rechterpost naar
de pits heeft gemaakt, lichtelijk
hinkend, wordt de ware omvang
van de tragedie bekend. De op slag
gedode coureur Price blijkt vol gas
te zijn doorgereden, achthonderd
meter lang, rechtuit aanvankelijk,
later een flauwe bocht naar de rech
terkant van de baan makend. Tot
twee keer toe ramt de stuurloze bo
lide de vangrail, kaatst weer terug
naar het midden van de baan en
klapt daar vol op en over de
Ligier-Matra van Jac Lafitte. Het
volgende moment schuiven de
beide bolides in een dodelijk om
helzing gestrengeld, het hekwerk
in. Jac Lafitte overleeft het ingeluk
zonder noemenswaardige verwon
dingen, een geweldig wonder, van
zijn wagen resten nog slechts-
wat wrakstukken.
Pas uren later is de kleine Frans
man in staat het gebeuren onder
woorden te brengen. Hij heeft iets
door de lucht zien vliegen daar op
het rechte einde, waar de wagens
hun topsnelheid bereiken, hij
denkt op dat moment dat het de
neus van de wagen van Price is, dat
er verder niets aan de hand is, een
overtuiging waarin hij nog gesterkt
wordt als de witte bolide voor hem
naar rechts afwijkt.
Lafitte: „Ik kom er aan en ik denk
dat hij aan de rechterkant gaat
stoppen. Dus ga ik hem voorbij.
Maar dan moet ik remmen voor de
bocht en op het moment dat ik rem
botst Price boven op me". Hij moet
toen nog minstens 260 kilometer
per uur hebben gereden". Voor La
fitte is het of de wereld vergaat, hij
kan zich niet meer herinneren hoe
hij uit zijn wrak is geklauterd...
Arme Tommy Price, die vriende
lijke rustige 27-jarige Welshman,
een man van weinig woorden maar
bezeten van de sport. Hij heeft,
zoals alle anderen uit het circus, de
risico's ingecalculeerd, eenstuur
fout kan het einde betekenen, een
materiaal breuk ook, hij heeft leren
leven met die wetenschap, net zoals
zijn collega's.
Bizar
Maar hij sterft tenslotte zonder ook
maar een grote prijs te hebben ge
wonnen in een van de bizarste on
gelukken uit de geschiedenis van
de racerij. Bizar en onnodig, dat
staat vast. Onnodig, omdat er geen
wezenlijke aanleiding meer is voor
de brandweermannen op dat mo
ment de baan over te steken.
De reconstructie: recht tegenover
de pits is de Shadow van de Italiaan
Zorzi tot stilstand gekomen, uiterst
links van de baan. Op het moment
dat de coureur aanstalten maakt uit
te stappen lekken vlammen op uit
de motor. Zorzi, onervaren, raakt in
paniek. Worstelt zich uit zijn har
nas, springt uit de wagen maar ver
geet dat hij via de slang die in geval
van brand voor zuurstof moet zor
gen, met zijn helm aan de wagen
vast zit. Hij valt, heeft niet de
tegenwoordigheid van geest de in
gebouwde brandblusser in wer
king te stellen. Waarop twee
brandweermannen hem vanuit de
pits te hulp snellen. Het zal altijd
wel duister blijven wie het sein
heeft gegeven dat de baan kan wor
den overgestoken. Zeker is dat de
voorste rennende brandweerman
het amper haalt, slechts op centi
meters wordt gemist door de aan
stormende wagen van Price. Zijn
collega is reddeloos verloren.
De uitslag van de Grote Prijs
van Zuid-Afrika is: 1. Niki
Lauda (Oos) met Ferrari 324,2
kilometer in 1 uur 42 min 21,6
sec (gemiddeld 187,630 km/u), 2.
Jody Scheckter (Zdaf) met Wolf
1.42.26.8, 3. Patrick Depailler
(Fra.) met Tyrell 1.42.27,3, 4.
James Hunt (Gbr) met MacLa-
ren 1.42.31,1, 5. Jochen Mass
(Wdl) met MacLaren 1.42.41,5.
Stand wereldkampioenschap:
1. Scheckter 15 pnt., 2. Reute-
mann en Lauda beiden 13 pnt.,
4. Hunt 9 pnt.
Een geschokte Hans Stuck na af
loop: „Er zit vlak voor je langs de
tribunes komt een soort van kuil in
de baan. Ik rijd vlak voor Price,
kom omhoog, en zie in een flits
twee mannen rennen en stuur me
teen naar rechts. Tommy, die ach
ter me zit, moet gedacht hebben dat
ik hem langs laat gaan. Hij komt
naast me en het is met hem ge
beurd".
De ironie van het lot wil dat nog
voor het gegil van de geschokte
toeschouwers is verstomd, de
vlammen van Zorzi's Shadow
spontaan doven en er niets meer te
blussen valt.
De schuldvraag. Emerson Fittipal-
di, ex-wereldkampioen, heeft ge
lijk, wanneer hij na afloop van de
race zegt dat in een wereld zo pro
fessioneel als de Grand Prix, geen
amateurs meer als brandwacht
mogen fungeren. Zoals ook Gunnar
Nilsson gelijk heeft als hij opmerkt
dat het pure waanzin is maar een
kant van het circuit brandwachten
op te stellen in plaats van aan beide
zijden opdat er nimmer overgesto
ken behoeft te worden wanneer er
iets gebeurt.
En de verontwaardiging van de
Nederlander Boy Hayje, uitgeval
len met pech na 33 ronden - terecht
is omdat niemand hem waarschuwt
als hij de plaats des onheils passeert
en hij uitsluitend omdat een toe
schouwer hem naar rechts wenkt,
uit de catastrofe weet te blijven.
Stroef
De dood in de middag schokt de
ooggetuigen tot op het bot, maar
het gebeurt in de 23ste ronde, de
race gaat door, nog 55 ronden lang.
De luidsprekers melden het onge
luk niet. Onbegrip bij de tiendui
zenden langs de baan die nergens
van weten, die opdringen wanneer
de Oostenrijker Niki Lauda wordt
gehuldigd na zijn triomf, de eerste
na zijn verschrikkelijke ongeluk op
de Nurburgring, die niet begrijpen
waarom het gelaat van de overwin
naar zo stroef staat.
Ook Lauda weet van niets wanneer
hij tenslotte als winnaar de finish
overschrijdt. Pas vlak voor de hul
diging hoort de kleine Oostenrijker
van het ongeval. Klautert lijkbleek
het erepodium op, onttrekt zich zo
snel als hij maar kan aan de huldi
ging. Later, in de beslotenheid van
de Ferrari-pits zegt hij op de vraag
of de race niet had moeten worden
gestaakt, wat abrupt dat dat toch
geen zin zou hebben gehad.
Tommy is dood, hij zou er niet door
geholpen zijn geweest. Om vervol
gens verbijsterd toe te kijken hoe
de mecaniciens voor uit de Ferrari
een stuk ijzer tevoorschijn trekken;
het blijkt de rolbeugel van Price'
Shadow te zijn, het stuk staal dat
boven het hoofd van de coureur
uitsteek om te voorkomen dat, als
de wagen ondersteboven komt te
liggen, de rijder zijn nek breekt.
Ook dit sterkste deel van een Grand
Prix-wagen blijkt door de brand
blusser finaal te zijn afgebroken.
Lauda voelt wel iets tegen zijn wa
gen klappen maar weet niet wat.
Pas tegen het einde van zijn race
merkt hij dat de oliedruk compleet
weg viel en de watertemperatuur
meter het opgaf Vandaar dat hij
honderd meter voor de finish zijn
motor af had gezet Hoofdschud
dend verneemt hij dat de rolbeugel
olie en waterleidingen heeft ver
brijzeld, dat er geen druppel meer
van beide vloeistoffen aan boord
blijkt, dat het een groot wonder is
dat hij de eindstreep heeft kun
nen halen.
Zo wordt Lauda's magnifieke co
meback overschaduwd door een
zinloze tweevoudige dood; zo blijkt
eens te meer dat hoe goed de voor
bereidingen ook zijn; hoe sterk de
eenheid van monteurs, rijder en
team-manager ook is, hoe verre
gaand de huidige veiligheidsmaat
regelen ook gaan, een onzekere fac
tor altijd zal blijven bestaan in deze
krankzinnige sport: de menselij
ke fout.
Het klinkt cru wanneer Niki Lauda
zegt: de race stoppen, waarom. „He
is dead, isn't he". Maar diezelfde
Niki Lauda is toch bijna in tranen
op het erepodium; is zelf de een
zame overlevende van een ongeluk
dat, hoe groot hij zich ook houdt,
nog onwrikbaar in zijn geheugen
moet zijn gestempeld. Hij is niet
dapperder dan Tommy Price, hij is
alleen maar wat gelukkiger ge
weest. Hij weet dat het leven door
gaat, zoals dat ook doorging toen hij
zelf op de afdeling intensive care
voor zijn bestaan vocht.
Het stoffelijk overschot van
Tommy Price zal naar Engeland
worden overgevlogen, maar lang
voordat de stoet de begraafplaats
zal hebben bereikt, zullen bij het
Shadow-team de telefoons rinke
len, omdat er tientallen zijn die de
vrijgekomen plaats willen inne
men, zonder enige vergoeding als
het moet, gedreven door god weet
wat. Maar slechts zij die zelf deel
uitmaken van de besloten gemeen
schap der topcoureurs, kunnen
daar begrip voor opbrengen
PIM STOEL
Lebber
tussendoortje.
Evenals Hennie Kuiper dat vorig
jaar deed, maar met dit verschil, dat
de Nederlandse kampioen alsnog
werd bijgebeend door Freddy
Maertens. Wegkomen met de we
reldkampioen betekent doorgaans
strijden voor een tweede plaats. En
zo gebeurde het ook op de Gentse
Zwijnaardsesteenweg, waar Maer
tens met veel overwicht de Neder
lander in zijn schaduw stelde.
Een verrassende ontknoping, die
achteraf veel vragen opriep. Want
waarom moesten in het gemeleerde
gezelschap, waarin geen enkele
Belg met enige importantie ont
brak, juist de Frisol-renners Jan
Raas en Cees Priem de openings
koers gestalte geven? En hoe kon
het mogelijk zijn, dat in dit voor
name gezelschap alleen Freddy
Maertens kans zag om de aanval
van Jan Raas, op 25 kilometer van
het einde, te pareren? Dit alles,
alsof er geen Eddy Merckx, Roger
de Vlaeminck, Andre Dierickx,
Dietrich Thurau of Frans Ver-
beeck in de buurt was?
Verbaasd
Freddy Maertens, die deed alsof er
geen winterpauze was geweest,
verbaasde zich daar ook over. „Ik
had echt wel tegenreactie ver
wacht. Vooral van Roger de Vlae
minck, die op de Varent- en Volke-
gemberg toch liet zien dat hij er
was. Van hem had ik de mees
te angst".
En dus niet van Eddy Merckx, die
zich moest verontschuldigen, dat
Geels (Ajax) 26
2. Kist (AZ'67)20
3. Van der Kuylen (PSV) 19
4. Nica Jansen (Feyen.)18
5. Nanninga (Roda)15
hij juist op het oplopende kas
seienpad. waar Raas toesloeg, ach
terin de grote kopgroep reed. „Ik
heb m'n enige helper Ludo Del-
croix nog geroepen", verduide
lijkte Merckx. „Maar hij kon het-
niet meer halen".
Het wielerpeloton zal met blijheid
het juk afwerpen waar Merckx zijn
opponenten ruim tien jaar aan on
derwierp. Na de slopende kracht
sinspanningen waarmee hij zijn
heerschappij onderstreepte is
Eddy Merckx de grote Merckx niet
meer. De Belg bezit nog wei de in
stelling en zal zijn wedstrijden,
waar hij een stempel op wil druk
ken, ook uitzoeken, maar de felheid
waarmee hij voordien het peloton
terroriseerde is weg. Immers, vroe
ger was het toch onmogelijk om
zonder Merckx weg te komen en
leidde hij van het begin tot het ein
de zelf de dans.
Merckx mocht nu meedingen naar
de derde prijs, die hem nog werd
afgesnoept door Ludo Peeters,
terwijl ook het jongste Belgische
raadslid Jean-Luc Vandenbroucke
nog voor hem eindigde. En geen
Patrick Sercu, die als een van de
favorieten gold, of Roger de Vlae
minck, die het beeld van de wed
strijd wilde bepalen. Want in het
„berglandschap" rond Ronse, ver
zette Jan Raas zich kordaat.
De Zeeuw: „De eerste poging van
De Vlaeminck op de Varentberg
werd door Merckx, Maertens en
Thurau verijdeld. Toen hij op de
Volkegemberg weer ging, liet ie
dereen hem gaan. Dat verbaasde
mij. Ik heb geprobeerd het gat zo
klein mogelijk te houden, waardoor
De Vlaeminck, die erg goed werd
gesteund door zijn broer Eric, toch
weer werd ingelopen".
Dat was het sein om „Het Volk" te
gaan beslissen. Door de goede col
lectiviteit in de Frisol-formatie
werd er niet naar personen geke-
9
..DE 6O£DKEURif0<3 1
VAM JOHAW KUIFFF^I
dige oponthoud zorgde omdat het
licht in de speelzaal hem niet be
viel.
Vandaag wordt de vijfde partij ge
speeld.
Kortsnoj en Petrosjan speelden
hun derde partij in II Ciocoo (Italië)
niet bepaald even vreedzaam als de
twee voorafgaande. Desondanks
werd het toch weer remise. Voor
Kortsnoj was dat een uiterst teleur
stellende ervaring. Hij won in de
opening snel een belangrijke pion
en stond halverwege duidelijk ge
wonnen. In de tijdnoodfase echter
miste hij de winst. De stand in Italië
is lV*-lVa.
De gisteren in Reykjavik gespeelde
vierde partij in de tweekamp tussen
de Rus Boris Spasski met de Tsjech
Vlastimil Hort is na 25 zetten in re
mise geëindigd. De stand is thans
2V2-IV2 in het voordeel van Spass-
ky. Hort speelde met wit. In Luzern
werd opnieuw niet geschaakt. Na
dat daar de tweede partij tussen
Mecking en Poloegajevski reeds
was uitgesteld wegens maagklach
ten van Mecking ging ook de derde
partij niet door. Mecking had een
zenuwinzinking zo werd uit Zwit
serland bericht.
Toto
Den Haag-Twente
GENT - Aan moed ontbrak het hem niet. Waar doorgaans de Belgische
vedetten in hun eigen openingskoers de scepter zwaaien, zette Jan Raas de
Omroep Het Volk naar zijn hand.
ROTTERDAM - In de kleine speel
zaal van de Rotterdamse Doelen
heeft de Hongaarse schaker Lajos
Portisch zaterdag nog vier uur lang
moeten zwoegen om de bij het af
breken van vrijdag al vrijwel
gwonnen staande vierde matchpar
tij tegen Bent Larsen inderdaad in
winst om te zetten. Pas op de 80ste
zet gaf de Deen de allang hopeloze
strijd op. De stand in de tweekamp
is thans 2V2-IV2 in het voordeel van
Portisch, die zaterdag voor het no-
LOTTO
Eerste prijs: f 615.067: Tweede prijs: f
175.734; Derde prijs: f263.600; Vierde en
vijfde prijs: f351.467.
De juiste getallen zijn: 1-10-16-18-35-37.
Reservegetal is 8.
WEST-DUITSLAND
De winnende getallen in de Westduitse
lotto zijn:
9-10-34-39-40-49.
Reservegetal is 6.
SUPERTRIO
De Madame B-prijs te Hilversum:
1. nummer 3 (Nathan Olivier); 2. num
mer 9 (Magne N); 3. nummer 10 (John
Walker). Uitbetaling: f 229.90
eredivisie SC0RES IN BETAALD VOETBAL ,Visserl,.
Roda JC - Eindhoven 2-0 (l-0)-40. Dick Scheidsrechter Weerink. Toeschouwers 41. Geels 2-0, 55. Geels 3-0, 65. Arneesen 19. Van Staveren 2-0, 35. Kurcinac 3-2.
Nanninga 1-0,57. Nanninga 2-0. Scheids- 18.000. 4-0. Scheidsrechter Ettekoven. Toe- Scheidsrechter Van Ooyen. Toeschou-
rechter Mulder. Toeschouwers 10.000. Haarlem - Telstar 0-1 (0-0) - 75. Stout schouwers 12.000. wers 4000.
NEC - FC Amsterdam 1-1 (0-1) 26. q-1. Scheidsrechter Wellinga. Toe- AZ'67 Go Ahead Eagles 0-0. Toe-
Bianchi 0-1 (strafschop), 76. Veeken 1-1. schouwers 7500. schouwers 12.000. Scheidsrechter Ver- FC Den Haag - FC Twente 1-1 (0-0)-48.
Toeschouwers: 1000. Scheidsrechter. De Graafschap Feyenoord 2-2 (0-1)-17. voort. Hoekema 1-0, 60 Arnold Mühren 1-1.
Korver. Kreuz 0-1, 47. Brands 1-1, 68. Kreuz 1-2, PSV - FC Utrecht 3-0 (1-0) - 3. Edström Scheidsrechter Beek. Toeschouwers
Ajax - NAC 4-0 (2-0) - 28. Zuidema 1-0, 83. Storm 2-2. Scheidsrechter Derks. 1-0, 49. Deykers 2-0, 87. Nilsson 3-0. 5000.
EERSTE DIVISIE
Vitesse-PEC Zwolle 2-2 (1-0) -
1. Veenstra 1-0, 66. Petersen
1-1, 81. Hendriks 1-2, 89. Ge-
rdsen 2-2. Scheidsrechter Van
Dijken. Toeschouwers: 8500.
SW-Cambuur 1-1 (0-0) - 62.
Kuzmanovic 0-1, 65. Haan
(strafschop) 1-1. Scheidsrech
ter Van Swieten. Toeschou
wers: 3100.
Excelsior-Veendam 1-0 67.
Van der Spek 1-0. Scheidsrech
ter Jonker. Toeschouwers:
3900.
FC Dordrecht-Volendam 1-1
(1-0) - 9. Schoon 1-0, 66. De
Boer 1-1. Scheidsrechter Gans.
Toeschouwers: 21100.
FC Vlaardingen-Fortuna SC
1-2(0-0)-52. Engbersen 0-1,61.
Merken 0-2, 73. Murovic 1-2.
Scheidsrechter Manuel. Toe
schouwers: 3000.
Heracles-Amersfoort 1-2 (1-1)
- 2. Maiwald (strafschop) 0-1,23.
Voogtgeert 1-1, 56. Maiwald
(strafschop) 1-2. Scheidsrech
ter Thomas. Toeschouwers:
1500.
FC Groningen-Helmond Sport
1_1 (0-0) - 52. Bakker 1-0, 84.
Van Ransow 1-1. Scheidsrech
ter De Bruin. Toeschouwers:
5500.
Heerenveen-Wageningen 1-3
(1-1)- 1. Bosma 1-0, 5. Mentink
1-1,46 Van de Wilk 1-2,62. Bish
1-3. Scheidsrechter Ram. Toe
schouwers: 3000.
ken. Cees Priem demarreerde op
volle snelheid en juist toen hij tot de
orde werd geroepen kletste Raas er
tussenuit. De Nederlandse kam
pioen, die met Wilfried Wezemael
voor deze koers kopman was: „Ro
ger Rosiers waarschuwde mij, dat
ik direct nadat Priem was ingelo
pen moest vertrekken. Ik had ver
wacht, dat er nog wel een paar bij
zouden komen".
Gokken
Het was alleen Freddv Maertens,
die de kloof kon overbruggen.
Merckx' helper Ludo Delcroix
bleef op dertig meter „hangen" en
moest zich na enkele kilometers
gewonnen geven. Raas „Toen ik
Maertens zag. realiseerde ik mij, dat
ik normaal gesproken geklopt was
Maar ik voelde me sterk en moest
gewoon gokken. Wat was er ge
beurd, als ik niet had meegefietst
en we weer waren ingelopen? Dan
was ik misschien zevende gewor
den. Nu was er nog een kans, dat
Maertens lek zou rijden, zodat ik
toch alleen naar de streep kon".
De wereldkampioen kwam geen
enkel ongemak meer op zijn weg
tegen. Liet zich zelfs de kop niet
meer opdringen, toen Jan Raas
daar in de laatste kilometer om
vroeg. „Dat was jammer", reali
seerde de Nederlander zich. „Ik
had graag het vertrouwen, dat men
Do Witteman:
derde plaats
mij bij Frisol heeft gegeven, willen
belonen met iets moois". De op
nieuw gelauwerde Maertens: „Ik
denk dat Raas nog een betere koers
heeft gereden dan ik. Maar het is
niet anders. Ik moet jongens als
Pollentier en Demeyer ook tevre
den stellen, want die werken voor
me totdat ze er bijna bij doodval
len". Jan Raas tenslotte: „Het was
toch het proberen waard. Maar ik
denk, dat ik wel een hele goede-
met me mee kreeg".
HANS COOLEGEM
Jan Raas geeft alles, maar Maertens is niet te kloppen.
DEN HAAG - In de sporthal Over-
bosch in Den Haag hield het dis
trict Den Haag en omstreken van
de Nederlandse Katholieke Gym-
nastiekbond gisteren de jaarlijkse
persoonlijke kampioenschappen.
De Leidse gymnastiekvereniging
Victorie was vertegenwoordigd
door de aspiranten Els van Tey-
lingen en Margo van Velzen en bij
de dames door Do Witteman. Deze
laatste mocht na afloop een me
daille in ontvangst nemen voor de
derde plaats achter twee turnsters
van de vereniging Quintus uit
Kwintsheul. Els van Teylingen en
Margo van Velzen legden beslag
op respectievelijk de elfde en
veertiende eplaats, waat vooral
voor de nog pas negenjarige
Margo beslist niet onverdienste
lijk genoemd mag worden.
