Moeilijkheden bij
Philip Morris
Wie is er nu lid van het Koninklijk Huis
Vragen in Tweede Kamer over aannemen Engelse vaklieden
Rij nconf erentie
krijgt vervolg
Muziek Mozart voor
overspannen mensen
Na aankondiging reorganisatie
Y astenbrie vennadruk
op noodzaak gebed
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
EINDHOVEN (ANP) - De bedrijfsarts van de Daf-fabriek in het
Belgische Oevel, Wim Michiels, heeft een opmerkelijke therapie
ontwikkeld om overspannen mensen van hun problemen af te
helpen. De arts heeft enige tijd geleden zijn succesvolle me
thode om kinderen van hun leermoeilijkheden af te helpen ook
toegepast op Daf-medewerkers, die door allerlei oorzaken over
hun toeren waren geraakt. Blijkens de "Dafbode" van deze
week heeft de arts daarmee veel succes. Bij zijn behandeling, die
de bijna onuitsprekelijke naam heeft van "audiopsychophono-
logie" gaat het om de sonische wedergeboorte van de patiënt
ofwel de wedergeboorte van het luisteren, waaraan geen enkel
medicijn te pas komt.
Oorzaak van overspannenheid binnen het menselijk lichaam
ligt volgens dokter Michiels onder meer in het onvermogen om
te luisteren. Hierbij dient het onderscheid te worden gemaakt
tussen horen en luisteren: bij horen gaat het eigenlijk om de
oren en met luisteren heeft men het over de hersenfunctie. Bij
overspannen mensen kan door middel van een luistertest wor
den aangetoond dat de hersenfunctie, waarmee wordt geluis
terd, sterk is afgenomen of soms geheel afwezig is. Om die
functie weer op normaal niveau terug te brengen - ofwel om de
overspannenheid weer te genezen - is dus geluid nodig. En dat is
het grondprincipe, waarmee de bedrijfsarts werkt.
De therapie van de dokter is gebaseerd op het gegeven dat de
luisterfunctie van de hersenen van een baby pas actief worden
omstreeks de vijfde maand van de zwangerschap. Op dat mo
ment gaan alle tonen onder de 8000 herz verloren (het zg. water-
milieu), hoewel het kind wel alle geluiden van zijn of haar moe
der in zich opneemt. Pas na de geboorte gaat het luisteren zich
aanpassen aan hetluchtmilieu en gaan ook de tonen beneden de
8000 herz een rol spelen. In het begin van de behandeling luistert
de patiënt dan ook uitsluitend naar geluiden met een frequentie
hoger dan 8000 herz.
Het verkrijgen van de hoge tonen is geen probleem, omdat be
staande apparatuur de lage tonen van het normale geluid kan
filteren. Een groter probleem vormt de geluidsbron. Bij kinde
ren is dat niet zo moeilijk, want hiervoor gebruikt de dokter de
moederstem. Bij ouderen is dat echter moeilijker. Dan wordt
vaak een beroep gedaan op de componist Mozart. "Mozart is al
op zeer jeugdige leeftijd met componeren begonnen en ge
bruikte juist veel hoge tonen, met name in de vioolmuziek. Geen
enkele andere componist heeft zoveel hoge tonen geschreven in
zijn muziek en daarom is ook alleen maar Mozart voor deze
behandeling te gebruiken", vertelt de bedrijfsarts.
Bij het gebruik van de moederstem duurt de sonische wederge
boorte ongeveer vijftig uur, verspreid over zes maanden. Moet
Mozart te hulp worden geroepen, dan kan de behandeling tot
100 uur oplopen.
Gedurende twee uur wordt de patiënt overspoeld met hoge
tonen, die voor een normaal mens "niet pm aan te horen zijn".
Dokter Michiels vertelt, dat zijn patiënten er doorgaans erg rus
tig onder blijven. "Wie er erg aan toe is, valt in slaap, anderen
met een lichtere mate van overspannenheid gaan een boek le-
rondkijkt in de showroom van
CIEBA! Begrijpelijk, want op 750 m2 vindt u zóveel interes
sant nieuws op 't gebied van kantoorinrichting, meubilair
voor directiekamers, enz
Daarom krijgt iedere bezoeker onze kleurige ClEBA-cata-
logus mee. Om alles nóg eens op z'n gemak te bekijken en
dan een weloverwogen keus te doen.
Ook u bent van maandag tot en met vrijdag tijdens de
kantooruren welkom
Lev
DEN HAAG/NIEUW VENNEP
De Kamerleden Keja en Ploeg (bei
den WD) hebben minister
Boersma (Sociale Zaken) schrifte
lijk vragen gesteld over het aanne
men van Engelse timmerlieden en
metselaars door het bouwbedrijf
Mulckhuyse in Nieuw Vennep.
De liberalen willen dat de minister
maatregelen gaat treffen tegen het
steeds groter wordende contingent
Engelse vakarbeiders in Nederland
(het aantal 5000 wordt in de vragen
genoemd). Met name willen Keja en
Ploeg maatregelen getroffen
tegen Engelse koppelbazen die de
in Nederland te werk gestelde En
gelsen in dienst hebben. Mulck
huyse betrok de Engelsen namelijk
van een Brits bedrijf en heeft hen
niet zelf in dienst. Bovendien be
schikken de beide Kamerleden
over circulaires van Engelse firma's
waarin allerlei Engelse vaklieden
„te huur" worden aangeboden aan
Nederlandse bedrijven.
In hun vragen herinneren de Ka
merleden de minister ook aan eer
der door hen gestelde vragen
het aanbod van geschoolde arbei
ders uit Liverpool. Toen gingen de
vragen echter nog niet over Engelse
koppelbazen maar over EG-
werknemers in dienst van Neder
landse bedrijven. Hoewel Keja en
„uitzenden" van arbeidskrachten
een vergunning nodig is.
Mulckhuyse in Nieuw Vennep trok
enkele weken geleden vier Engel
sen aan voor de bouw van een win
kelcentrum in Nieuw Vennep. Bij
het arbeidsbureau stonden alleen
Ploegde minister vragen ook tegen ongeschoolde bouwvakkers inge-
de komst van die laatste groep
maatregelen te nemen door beter te
zoeken naar vaklieden in Neder-
schreven en op een advertentie
kreeg Mulckhuyse volgens zijn
zeggen geem enkele reactie.
land is daar juridisch niets tegen te Op gepubliceerde berichten dat de
doen. Dat is er wel tegen koppelba- Vennepse aannemer inmiddels
zenpraktijken voor er tegen het twintig Engelsen heeft aangetrok-
PAGINA 7
ken zegt Mulckhuyse: „Dat is een
misverstand. We hebben er vier
aangenomen en gesteld dat we er
ooit maximaal twintig nodig zou
den hebben. Dankzij adverteren
hebben we nu trouwens toch ook
drie Nederlandse timmerlieden aan
kunnen nemen. Het is wel waar dat
ik zoveel Engelsen kan krijgen als
ik wil. Er hebben veel bouwfirma's
uit Brabant gereageerd na alle pu
blicaties waar we die Engelsen
vandaan halen. Dat is het bedrijf
Clarkson uit Jersey dat van het mi
nisterie van Sociale zaken een ver
gunning heeft gekregen voor het
uitzenden van arbeidskrachten".
Het aantal werkloze bouwvakkers
in Nederland wordt momenteel ge-
schat op 20.000.
Wfmm* T
EINDHOVEN (ANP) - Philip Morris Holland BV heeft de definitieve be
slissing genomen de produktie in Nederland te concentreren in Bergen Op
Zoom. De vestiging in Eindhoven zal uiterlijk 1980 gesloten worden. De 500
Eindhovense werknemers krijgen vervangend werk in Bergen op Zoom
aangeboden.
Willem Barentszstraat 35
Industrieterrein "de Waard"
Leiden. (071) 14 9044*
BERGEN - In een bliksemactie van
luttele minuten hebben twee over
vallers gistermiddag het kantoor
van de Nutsspaarbank in Bergen
beroofd van naar schatting zestig
duizend gulden. Zij vervoegden
zich om half vijf aan de balie onder
het voorwendsel een bankrekening
te willen openen. Vrijwel onmiddel
lijk dwongen zij het personeel onder
bedreiging van revolvers op de
grond te gaan liggen. De bankbe-
heerder werd gedwongen al het
aanwezige geld af te geven. De
overvallers gristen bovendien de
kassa's leeg en verdwenen van het
toneel in een groene auto. De politie
legt vooralsnog geen. verband met
de bankroof van donderdag in
Alkmaar, ook bij een filiaal van de
nutsspaarbank, hoewel het opmer
kelijk is dat in beide gevallen over
"kleurlingen" wordt gesproken,
terwijl zowel in Alkmaar (waar
dertig mille verdween) als in Be
rgen één der overvallers een opval
lende lengte had. Op de foto horen
rechercheurs bankpersoneel.
Beperking van
haringvisserij
DEN HAAG (ANP) - Het vissen op
haring in de Noordzee en in het oos
telijke deel van het Engels kanaal is
in de periode van 28 februari tot en
met 30 april 1977 verboden. De ha
ringvisserij in de Keltische zee ten
zuiden van Ierland is verboden van
1 maart tot en met 31 december
1977.
DEN HAAG (ANP) - De interpar
lementaire Rijnconferentie, die de
afgelopen twee dagen in Den Haag
is gehouden, krijgt een vervolg. De
parlementariërs uit de Rijnoever-
staten hebben afgesproken, dat
voor 1 mei 1978 in Frankrijk een
tweede bijeenkomst wordt gehou
den. Deze zal moeten worden voor
bereid door een parlementaire
werkgroep, die voor 1 mei a.s. ge
formeerd moet worden.
De werkgroep, die zal bestaan uit
ten hoogste drie leden van alle
deelnemende parlementen, het Eu
ropees parlement en de raad van
Europa, moet op de tweede confe
rentie plannen voorleggen met be
trekking tot een permanente sa
menwerking tussen de parlemen
ten bij de sanering van de Rijn. Het
Tweede Kamerlid van D'66, Jan
Terlouw, die het initiatief tot de
conferentie had genomen, was uit
erst tevreden over het bereikte re
sultaat. Deze heeft volgens hem ge
leid tot een versnelling van de be
strijding van de verontreiniging
van de Rijn. De resolutie, die de
parlementariërs gisteren aanna
men, heeft tevens de parlementaire
controle op de uitvoering van de
maatregelen versterkt. Tenslotte is
een nieuwe impuls gegeven aan de
politieke bereidheid mee te werken
aan het schoonmaken van de rivier
en is de publieke opinie een hart
onder de riem gestoken.
De vice-voorzitter van het Euro
pese parlement, de heer C. Be
rkhouwer, betreurde het echter, dat
de conferentie niet heeft geleid tot
een sterke veroordeling van alle lo
zingen op de Rijn. Hij werd hierin
gesteund door de actiegroepen, die
verenigd zijn in het comité Rijnap
pèl, die elke lozing als een misdrijf
bestempelden.
De voedingsbonden FNV en de in
dustriebond NW hebben met ver
ontwaardiging gereageerd op de
bekendmaking van deze beslissing.
Vertegenwoordigers van deze bon
den hebben gisteren geweigerd
deel te nemen aan een vergadering
met de direktie, waarop de plannen
zouden worden uiteengezet.
De ondernemingsraad in Eindho
ven heeft het vertrouwen in de pro-
duktiedirecteur A. Brokking, die
tevens voorzitter is van die raad,
opgezet. De ondernemingsraad ad
viseerde vorige week dinsdag om
zowel de fabriek in Bergen op
Zoom te handhaven, als een vesti
ging in Oost-Brabant. De Eindho
vense ondernemingsraad toonde
zich daarbij voorstander van een
nieuw te bouwen fabriek in Hel
mond. Het personeel van de mid-
dagploeg in Eindhoven legde na
het bekendworden van het nieuws
om vier uur het werk spontaan
neer. Gisteravond werd het werk
weer hervat.
In Bergen op Zoom zal de komende
jaren ongeveer 45 miljoen gulden
worden geïnvesteerd. De fabriek
moet een capaciteit krijgen van 15
miljard sigaretten per jaar. Na 1980
zal in Bergen op Zoom werk zijn
voor 800 man evenveel als wanneer
beide vestigingen werken.
Het advies van de Eindhovense on
dernemingsraad om twee vestigin
gen in stand te houden is verwor
pen, omdat de situatie op de Neder
landse markt en verplichtingen in
andere Europese landen waar Phi
lip Morris actiefis volgens de direc
tie niet toestaan dat er in de toe
komst twee grote moderne fabrie
ken in Nederland zijn.
Fred Allers van de voedingsbond
FNV verweet de directje van Philip
Morris gistermiddag sociaal wan
beleid. „Medezeggenschap is een
voudig aan de multinationale laars
gelapt. De directie heeft halsstarrig
een eigen koers gevaren".
Ernstige kritiek hebben de vak
bonden en de gekozen leden van de
Eindhovense ondernemingsraad
op wat zij noemen „het stelselmatig
onthouden van relevante informa
tie om tot een advies te kunnen
komen".
ADVERTENTIE
BRINK Luchtverwarminq /JÉ
Uw installateur: H1
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Kalkovenweg 58, Postbus 337. Telefoon (01720) 2 03 00
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse rooms katholieke bisschop
pen hebben in de vastenbrieven dit
jaar de nadruk gelegd op de nood
zaak van gebed en van een nieuwe
levensstijl. Uitzonderingen hierop
vormen de brieven van kardinaal
Willebrands en bisschop Simonis
van Rotterdam. De bisschoppen
hebben dit jaar afgezien van een ge
zamenlijke vastenbrief. Reeds lang
hebben zij een brief in voorberei
ding over de heilige geest. Maar
daarvan zijn twee concepten echter
afgewezen.
In zijn vastenbrief gaat kardinaal
Willebrands in op de indrukken die
hij heeft opgedaan sinds zijn be
noeming tot aartsbisschop van
Utrecht. Bisschop Simonis vraagt
in zijn brief de aandacht van de ge
lovigen voor de brief die de bis
schoppen vlak voor de vastentijd
hebben gepubliceerd over het ka
tholiek bijzonder onderwijs. De
Rotterdamse bisschop dringt aan
op godsdienstonderricht.
Wie is lid van het Koninklijk Huis?
Over deze kwestie bestaat een bij na
onoverkomelijk verschil van in
zicht tussen het kabinet-De Uyl en
koningin Juliana.
De kans dat het lidmaatschap van
het Koninklijk Huis nog voor de
verkiezingen geregeld zal worden -
zoals premier Den Uyl vorig jaar
tijdens het Lockheed-debat in de
Tweede Kamer beloofde - is dan
ook erg klein.
Het is een slepend meningsverschil
waarover al in 1969 premier De
Jong en koningin Juliana het niet
eens konden worden. Als een hete
aardappel is de kwestie van het ene
kabinet naar het volgende doorge
schoven. De Tweede Kamer heeft
zich er nooit erg druk over ge
maakt. Maar dat veranderde nadat
de commissie-Donner onthuld had
welke rol prins Bernhard in de
Lockheed-affaire gespeeld had.
Om herhaling van zoiets te voor
komen moet de bewegingsvrijheid
van de prinsen en prinsessen ge
kortwiekt worden, vond de Kamer
nagenoeg eenstemmig. Er zou dui
delijker moeten worden vastgelegd
wat leden van het Koninklijk Huis
wel en niet zonder toestemming
van de ministers mogen.
Maar als een kabinet de ministe
riële verantwoordelijkheid scher
per wil gaan omlijnen, dan zal er om
te beginnen geen misverstand over
mogen bestaan wie wel en wie niet
tot het Koninklijk Huis (waar de
ministers de beschermheren van
zijn) gerekend moeten worden.
Dat blijkt een bijzonder lastig pro
bleem te zijn. Door meningsver
schillen met de koningin komt Den
Uyl er - net als zijn voorgangers
Biesheuvel en De Jong - niet uit.
In de Tweede Kamer is enige wre
vel ontstaan over het uitblijven van
de regeling die moet uitmaken wie
wel en wie niet lid zijn van het Ko
ninklijk Huis. Op korzelige toon
hebben het PvdA-kamerlid Frans-
sen en de WD'er mevrouw Kap-
peyne van de Coppello al vragen
aan premier Den Uyl gesteld.
Zo'n regeling van het lidmaatschap
van het Koninklijk Huis is hard no-
Door
Jan Sehinkelshoek
dig, vindt mevrouw Kappeyne.
„Om de monarchie buiten de poli
tieke strijd te houden en het land te
behoeden voor een constitutionele
crisis zijn de ministers aansprake
lijk voor wat de koningin doet. Er is
een afgeleide ministeriële verant
woordelijkheid voor de andere le
den van de koninklijke familie.
Want die kunnen door hun gedra
gingen het koningschap en het land
net zo goed schade toebrengen.
Daarom mag er geen twijfel over
bestaan wie de leden van het Ko
ninklijk Huis zijn die onder toe
zicht van de ministers staan".
Die ministeriële verantwoordelijk
heid is niet zo klaar als een klontje.
Alleen voor de koningin - het
staatshoofd - staat als een paal bo
ven water dat de ministers moeten
instaan voor al haar daden. „De
Koning is onschendbaar; de minis
ters zijn verantwoordelijk", zo is de
grondwettelijke vuistregel
Kinderschare
Voor de overige, de niet onschend
bare leden van het Koninklijk Huis
ligt het wat moeilijker. De alge
mene regel is: hoe dichter bij de
troon, hoe groter de ministeriële
verantwoordelijkheid. Lange tijd
heeft dat geen moeilijkheden gege
ven. De koninklijke familie was
niet zo groot. Maar na de huwelij
ken van de prinsessen ontstaat er
een kinderschare die het treffen
van een meer sluitende regeling
nodig maakt.
In schermutselingen met het par
lement over de grenzen van de mi
nisteriële verantwoordelijkheid
houden achtereenvolgende kabi
netten vast aan de gulden regel die -
na de Irene - affaire in 1964- door
prof. mr. P. J. Oud en dr. W. Drees sr
aan de hand gedaan was: „Waar het
staatsbelang niet in het geding is,
heeft het kabinet geen taak". „Maar
een grens tussen privé-
aangelegenheden en staatsbelan
gen is niet haarscherp te trekken. In
de praktijk werden de leden van het
Koninklijk Huis zo veel mogelijk
vrij gelaten.
Tot het misloopt. De Lockheed-
affaire brengt duidelijk aan het
licht dat de ministers prins Be
rnhard te veel zijn gang hebben la
ten gaan. De Tweede Kamer eiste
dat de leden van het Koninklijk
Huis in het vervolg scherper op de
vingers gekeken zouden worden.
Er kon volgens de Kamer na de
pijnlijke ervaringen met prins Be
rnhard niet langer gewerkt worden
met ministeriële verantwoorde
lijkheid op basis van „goed ver
trouwen".
Premier Den Uyl gaf toe dat de
kwestie van de ministeriële ver
antwoordelijkheid aan „nauwge
zette heroverweging" toe was. En
dat voor de leden van de konin
klijke familie „die zich niet dage
lijks naast of dichtbij de troon be
vinden" de teugels zullen moeten
worden aangetrokken.
„Er moet', zo zei Den Uyl, „een zo
groot mogelijke duidelijkheid ko
men over de vraag welke leden van
het Koninklijk Huis bij hun optre
den in bijzondere mate rekening
moeten houden met de belangen
van de staat".
Dit is geen bemoeizucht, maar in
een constitutionele monarchie van
levensbelang. De Kroon - het fun
dament van ons staatsbestel - moet
niet in het geding kunnen komen.
Ooit heeft Schaepman het konink
lijk staatshoofd getypeerd als „de
sluitsteen in het gewelf dat geheel
den hoog opstrevenden bouw te
zamen houdt". Wrikken aan die
sluitsteen zou onoverzienbare ge
volgen voor ons staatsgebouw
kunnen hebben. Daarom willen
parlement en kabinet een verster
king van de ministeriële verant
woordelijkheid voor het doen en la
ten van het Koninklijk Huis.
Het is niet nodig om de hele konin
klijke familie in een „gouden kooi"
te zetten. De verantwoordelijkheid
van de ministers zou tot de naaste
op het bordes van Soestdijk bij de viering van de 67ste verjaardag i
omgeving van de koningin beperkt
kunnen worden. De overige leden
van de koninklijke familie krijgen
dan een grotere bewegingsvrijheid.
„Waarom zou je de mensen die wat
verder van de troon afstaan leven
slang moeten belasten met de on
vrijheden die nu eenmaal in een
constitutionele monarchie aan het
koningschap vastzitten"? zegt me
vrouw Kappeyne van de Coppello.
De touwtrekkerij tussen koningin
Juliana en premier Den Uyl gaat
om de vraag welke leden van de
koninklijke familie tot het Konink
lijk Huis gerekend moeten worden.
Net als zijn voorganger Biesheuvel
wil Den Uyl de kring zo klein moge
lijk houden. De aansprakelijkheid
van het kabinet kan dan volgens
hem het beste tot zijn recht komen.
Naast de koningin - het hoofd van
het Koninklijk Huis - wil Den Uyl
de officiële status beperkt zien tot
prins Bernhard, prinses Beatrix,
prins Claus en prins Willem-
Alexander (de oudste zoon van
Beatrix en de tweede in de rij van
troonopvolgers).
Verzet
De twee andere zonen van Beatrix
en Claus vallen in de regeling die
Den Uyl voor ogen staat buiten het
Koninklijk Huis, maar behouden
wel hun titel van prins van
Oranje-Nassau. Hetzelfde zou moe
ten gelden voor de kinderen van
prinses Margriet en Pieter van Vol-
lenhove. Margriet en Pieter wil het
kabinet ook buiten de kring van le
den van het Koninklijk Huis hou
den.
De prinsessen Irene en Christina
(en hun nazaten) spelen geen rol
meer, omdat zij bij hun huwelijk af
stand gedaan hebben van hun rech
ten op de troon.
Koningin Juliana verzet zich met
hand en tand tegen het voorstel van
premier Den Uyl, dat haar kinderen
en kleinkinderen verdeelt in offi
ciële en niet-afficiële. Of zoals op
het Binnenhof spottend gezegd
i de wordt: in A-prinsen en B-prinsen.
De Koningin is bang dat leden van
de koninklijke familie die niet de
officiële status van lid van het Ko
ninklijk Huis krijgen aan buiten
landse hoven minder gemakkelijk
geaccepteerd zullen worden.
Bovendien verliezen de .B-prinsen'
verschillende voorrechten. Leden
van het Koninklijk Huis hebben
zitting in de Raad van State, hoeven
geen successiebelasting te betalen,
worden beschermd door de konin
klijke marechaussee, mogen pas na
koninklijke toestemming voor de
rechter verschijnen, hebben het
recht om het kenteken AA te voe
ren, mogen na hun dood gebalsemd
worden en worden beschermd
tegen misdrijven tegen de konin
klijke waardigheid
Verruimd
Koningig Juliana wil in feite dat de
hele koninklijke familie tot het Ko
ninklijk Huis gerekend wordt.
Daarom heeft zij in het verleden
ook minder vergaande voorstellen
dan die van Den Uyl afgewezen.
Biesheuvel kwam in 1971 met het
voorstel om alle afstammelingen
van de koningin in rechte lijn lid
van het Koninklijk Huis te maken.
Het verschil met de regeling van
Den Uyl is dat alle kinderen van
Beatrix en Claus er onder vallen.
Na halsstarrig verzet van de konin
gin en bemiddeüng van Beel, de
toenmalige vice-president van de
Raad van State, werd de kring iets
verruimd. Maar ook dat voorstel
was de koningin te beperkt en ver
dween ten langen leste in de ijs
kast.
De WD neemt een'nog tegemoet
komender standpunt in en vindt
dat ook prinses Margriet en Pieter
van Vollenhove - zonder hun kin
deren - lid van het Koninklijk Huis
gemaakt zouden moeten worden.
Voor koningin Juliana is. de rege
ling van het lidmaatschap van het
Koninklijk Huis een belangrijk
punt. Als stamhoofd van de Oranjes
verdedigt zij de rechten en belan
gen van haar Huis met verve. Haar
verzet tegen Den Uyl's plannen is
begrijpelijk.
