HOEDER
"In de jeugdkapei kon je een
paar stapjes hoger gaan
Kerkdiensten
A. Lagerwerfj na dertig jaar, uit het jeugdwerk
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1977
Als Herman van Veen zingt: ik zou sterven van de kou - zonder jou,
dan zegt dat iets van elk mensenbestaan dat geen anderen kent,
geen mensen die dnt. I
Herman i
De dagen glijden als droog zand
door mijn dichtgeknepen hand
en elke dag zou zinloos zijn
zonder jou, zonder jou, zonder jou.
Soms doet het pijn wanneer je merkt
dat ik verdiept ben in mijn werk
maar wat ik doe zou zinloos zijn
zonder jou, zonder jou, zonder jou.
Wie zei dat ook ■weer: 'Ben ik soms de hoeder van mijn broeder?' Ja,
Kain. Kain, die zijn broer Abel vermoordde, die vervloekt werd en
verbannen om die moord.
Maar, hoe kwam Kain zover? Heeft het Kain misschien ontbroken
aan iemand die zijn hoeder wilde zijn, een mens die hem wilde
dragen en corrigeren?
Ik heb eens gelezen, dat iemand aan Abel schreef: Abel, ik heb een
vraag, een vreemde vraag misschien, maar toch wil ik graag een
eerlijk antwoord hebben. Jij, Abel jij heet een rechtvaardig man,
iemand op wie niets is aan te merkende vermoorde onschulden je
broer Kain is de eerste moordenaar. Maar als ik je eerlijk vragen
mag: lag de schuld alleen bij Kain? Lag de oorzaak ook niet een
beetje bij jouzelf?
Want, vóórdat God aan Kain vroeg: 'Kain, waar is je broer?', heeft
Hij voor die tijd niet dikwijls aan jou gevraagd: 'Abel, waar is je
broer?' Abel, zeg eens eerlijk: was JIJ je broeders hoeder? Waarom
kon je broer je niet langer verdragen? Was die Kain éigenlijk niet
even goed als jij? Toen hij niet zo gemakkelijk als jij zijn weg kon
vinden, rustte jouw hand toen op zijn hoofd?'
Voorrang
Inderdaad! Kain, ontmoedigd als hij is, wil en moet zijn hart uitstor
ten, dat is alles. Iemand, om tegen te praten, om zich te ontlasten,
om zijn eenzaamheid te doorbreken. Een broeder hebben! En Abel?
Niets van dat alles. Hij kikt niet eens, hij doet niets om zijn broeder
te troosten.
'Degene die terantwoordelijk is voor de moedeloosheid van Kain
doet niets om hem te helpen. Hij betreurt niets, hij zegt niets. Hij is
heel eenvoudig niet aanwezig, hij is er zonder er te zijn.
Hij droomt ongetwijfeld van een betere wereld, van heilige zaken.
Kain spreekt tot hem en hij luistert niet. Of hij luistert wel, maar
begrijpt niets. Kijk, daarin is Abel schuldig geweest. Als men
tegenover het lijden staat, tegenover de eenzaamheid, dan heeft
niemand van ons het recht zich daaraan te onttrekken, het niet te
zien. Tegenover onrechtvaardigheid gesteld, mag niemand zich
afwenden.
Hij die lijdt, heeft voorrang. Zijn lijden geeft hem het recht tot voor
rang boven ons. Overeen mens waken die pijn lijdt,is een plicht die
uitgaat boven de plicht tot het denken aan God. Abel deed niets,
daarin bestond zijn falen.' (Elie Wiesel).
Is die vraag aan Abel niet een belangrijke vraag aan velen van ons?
Wij wijzen allemaal moordenaars aan, mensen die het verkeerd
doen,mensen die ontrouw zijn, je eigen man of vrouw misschien, je
buurman, degene met wie je werkt.
Maar vóór je de rechtvaardige uithangt tegenover die ander die fout
is, mag je eerst wel vragen: had IK het kunnen voorkomen? Heb ik
alles gegeven? Had ik naast hem moeten staan? Is ze door MIJ zo
geworden?
Want eigenlijk kan ieder mens wel gered worden en eigenlijk kan
iedereen wel goed zijn, maar niemand kan het zonder 't hart en de
hand van anderen.
Het geheim is, denk ik, dat we allemaal broeders nodig hebben,die op
z'n tijd onze hoeder willen zijn.
Als je in iedere naaste die faalt, jezelf kon (h)erkennen, dan werd de
mede-menselijkheid de grote drijfveer tot vermenselijking
DR. HANS JANSEN,
NOORDWIJK
LEIDEN - Op zondag 27 februari neemt de heer A. Lagerwerf (62) afscheid
van de jeugdkapei Vredeskerk (Burggravenlaan), die in 1965 werd opge
richt om 12- tot 16-jarigen een eigen dienst te geven.
Die jeugdkapei was een experi
ment. Lagerwerf gaf er de karak
teristieke vorm aan die zij in de
loop der jaren heeft gekregen, en
hij is er al die tijd de spil van ge
weest.
„Geslaagd"
A. Lagerwerf: "Er blijft echt wel wat hangen".
Het onlangs opgerichte jonge
renkoor van de Vredeskerk (Burg
gravenlaan) in Leiden verleent
morgenochtend voor het eerst me
dewerking aan de dienst. In deze
gezinsdienst gaat ds. R. Steenstra
Morgenochtend om half 11 wordt
tijdens een hoogmis in de Petrus-
kerk aan de Lammenschansweg in
Leiden de Krönungsmesse van
Mozart uitgevoerd.
Om half 8 morgenavond wordt in
de Baptistenkerk aan de Oude rijn
3 in Leiden een bijzondere dienst
gehouden, waarin een jongeren
groep uit Rotterdam muzikale me
dewerking verleent. De uit tien le
den bestaande groep begeleidt
zichzelf met piano, gitaar en orgel.
Ds. H. L. Nieman uit Rotterdam
spreekt over het onderwerp „Op
naar de stembus".
Israël
Ds. Jan Willem van de Hoeven
uit Jeruzalem spreekt maandag om
8 uur in de Opstandingskerk aan de
Daal en Bergselaan 50a in Den
Haag op een „Israël-avond" over
„Israël in bijbels licht". Deze avond
wordt geopend door ds. Joh. Heule
(Leiden) en gesloten door de
Haagse opperrabijn M. Fink. Na de
pauze is er gelegenheid voor dis
cussie.
Ds. Van der Hoeven is enige tijd in
ons land voor een serie bijeenkom
sten onder het motto „Reveille
wakker worden". Hij maakte al een
toernee door Finland, Rhodesië,
Zuid-Afrika, Canada en de Ver
enigde Staten. Nederland wil hij
„wakker roepen uit de geestelijke
slaap". Ook roept hij christenen op
om naast Israël te staan en te bid
den voor herstel van dat volk. ,;In
onze gebeden voor Israël moeten
we primair bidden voor de terug
keer van de Joden naar hun land",
schrijft hy in het blad ..Reveil".
De actie van ds. Van der Hoeven
wordt op zaterdag 26 februari afge
sloten met een „Reveildag" in het
kerkelijk centrum De Brug, Schui-
lenburgweg 2, Amersfoort.
De werkgroep „Kerk en jeugd"
van het provinciaal gereformeerd
centrum voor jeugd- en jongeren
werk Zuid-Holland houdt op don
derdagavond 24 februari om 8 uur
in de Immanuelkerk te Rijnsburg,
Kerkstraat 7, een bijeenkomst voor
jeugdouderlingen, pastorale me
dewerkers en andere belangstel
lenden in het jeugd- en jongeren
pastoraat Het thema is: „De jeug-
douderling, het jeugd- en jonge
renwerk en het jeugd- en jongeren
pastoraat".
Vakantie
Het landelijke Open-Deur
vakantiewerk - een van de werk
zaamheden van de stichting Kerk
en Wereld in Driebergen (De Horst
1) - organiseert weer een tiental va-"
kantieweken voor vrouwen die om
sociale redenen hard toe zijn aan
vakantie, maar daar, door uiteenlo
pende oorzaken, niet toe komen.
De weken zijn dit jaar in Renkum,
Driebergen, Sint Nicolaasga (Fr.),
Ede, Lage Vuursche, Bosschen-
hoofd (Nbr.), Heeze en West-
Terschelling. Voor inlichtingen en
aanmelding kan men terecht bij
Open Deur, postbus 19 Driebergen,
telefoon 03438-2241.
De (rk) Memisa-collecte
van het weekeind van 5-6 februari
heeft ruim drie miljoen gulden op
gebracht. „Een groot succes", zegt
het hoofdbestuur. Omdat een groot
aantal projekten in de derde wereld
op deze opbrengst moest wachten,
heeft de commissie van toewijzin
gen al op 12 februari haar eerste zit
ting van dit jaar gehouden. Er wer
den 65 urgente aanvragen uit vrij
wel alle ontwikkelingslanden
doorgenomen. Een bedrag van
1.763.286 is al toegewezen.
Mensenrechten
De Lutherse kerk van Zweden
houdt elk jaar op Driekoningen een
inzameling voor de zending. Dit
jaar bracht deze ongeveer sce*ijmil-
joen op, belangrijk meer dan vorig
jaar, hetgeen de pers zeer verwon
derde, gezien de hoge belastingen
in dit land en de voortdurende stij
ging van de kosten van levenson
derhoud.
De synode van de Anglicaanse
Kerk in Engeland, die deze week
bijeen was, besloot, de Wereldraad
van Kerken te vragen, nog meer op
het gebied van de mensenrechten
te doen. Over financiële steun voor
dit werk vergadert de synode later
dit jaar. De synode staat afwijzend
tegenover de gedachte dat de rech
ten van de mens een wereldlijke
zaak zijn waarmee de kerk zich
maar niet moet bemoeien.
Geref. Kerken: aangenomen
naar Hoogeveen J. v. d. Klaauw
Veendam, naar Bruinisse kandi
daat P. J. Moet aldaar. Geref. K.
Vrijg.: bedankt voor Spakenburg
P. Meyer Noordbergum.
Opperrabbijn Fink van Den
Haag heeft zijn benoeming tot rab
bijn van de St. John's Wood-
synagoge in Londen aangenomen.
Met voldoening kijkt hij terug.
Zonder dat aan eigen vindin
grijkheid toe te schrijven, wil hij
wel zeggen, dat hij het-experi
ment "geslaagd" vindt. Bij jonge
lui en ouders heeft hij altijd veel
geestdrift, waardering en ver
trouwen gevonden, en er staan nu
mensen klaar om het roer, hoe
dan ook, over te nemen.
Dat de jeugdkapei moet blijven, is
voor Lagerwerf geen punt.
"Hier wordt het evangelie verteld
op een manier die is aangepast
aan deze leeftijd. Ze nemen er
toch wat van mee. Dat merk je
vooral in gesprekken, ook later.
De kerk heeft in hun wereldje
soms een rare klank. Wat moeten
ze ermee? De jeugdkapei kan er
toe bijdragen, ze met die sfeer
enigszins vertrouwd te maken. Ik
ben met alles wat wij deden dan
ook altijd in de buurt van de kerk
gebleven".
"Chantepie"
jLagerwerf, die al op z'n 60ste had
willen vertrekken, heeft niet
minder dan dertig jaar jeugd
werk bedreven.
In 1947 bood hij zich, na een oproep
in een kerkblad, aan als mede
werker van de zondagsschool
"Chantepie" - toen nog in de
school aan de Kernstraat-, waar
hij al gauw de leiding van de oud-
stenafdeling kreeg.
In 1965 begon hij, mede op verzoek
van dominee Vossers (die bij hem
wel "singuliere gaven" veronder
stelde), met negen kinderen de
jeugdkapei. Eerst had die haar
diensten rond het middaguur in
de aula aan de Asserstraat, later
werd dat tijdens de zondagmor
gendienst in een zaal van de Vre
deskerk.
"Ik ben niet overgestapt omdat ik
op Chantepie was uitgekeken.
We deden daar van alles met de
kinderen. Lekespelen, zangspe
len, declamatoria. Maar in de
jeugdkapei kon je met je verhaal
een paar stapjes hoger gaan, en
ook leek het me mogelijk, deze
kinderen enig besef van liturgie
bij te brengen. Vanuit mijn eigen
instelling vond ik dat belang
rijk".
Hekel
"Nu was er in die tijd wel een
jeugdkerk, maar daar waren ook
18-jarigen op, en kinderen van 12
voelen zich in zo'n groep niet
goed op hun gemak. We vulden
met die jeugdkapei dus gewoon
een gat op. Ze moest een schakel
zijn tussen de kinderdiensten van
de zondagsschool en de jeugd
kerk, en mogelijk ook met de
kerk".
Lagerwerf, een liturgie-gevoelig
mens, heeft steeds geprobeerd,
de leden van de jeugdkapei iets
door te geven van de in de kerk
geldende betekenis van elke
zondag. Hij volgde daartoe
nauwgezet de "liturgische kalen
der", viel de jongelui zelfs lastig
met de Latijnse benaming van de
zondagen en spoorde, met wisse
lend succes, ook de gast-sprekers
aan zich zoveel mogelijk aan die
voorgeschreven indeling te hou
den.
"Je moet wel aftasten tot hoever je
liturgisch kunt gaan. Aan res
ponsies bijvoorbeeld - gezongen
of gesproken antwoorden op wat
de voorganger zegt - hadden ze
een grondige hekel. Dat noem
den ze "rare tussenzangen", en
dan hielden ze meestal hun mond
dicht.
Een paar jaar hebben we Aswoens
dag gevierd, het begin van de 40-
dagen-periode vóór Pasen. Ik
wilde daarmee proberen, enig
begrip te wekken voor de oud-
kerkelijke betekenis van die we
ken. Dat voelden de meesten als
Aanwas
De jeugdkapei is langzaam ge
groeid. In het begin was ze meer
een vriendenclub.
"Je kon goed merken, dat ze het
eerst eens wilden afkijken. Maar
toen we vijf jaar bestonden, had
den we toch vijftig leden. Dat
kwam ook wel door de spelavon-
den eens in de veertien dagen. We
zijn daarmee gestopt toen de jon-
gerensoos Time in Staalwijk ging
draaien".
Het aantal leden schommelt nu
rond de dertig, maar er zit weer
een tendens omhoog in. Wat
vindt Lagerwerf van die terug
gang en hoe ziet hij de toekomst?
Met alles
altijd in
de buurt
van de kerk
gebleven.
"Wat er in de kerk gebeurt, gaat een
jeugdkapei natuurlijk niet voor
bij. Een terugval werkt overal
door. De jeugdkapei is geen hob
byclub. Oudere leden gaan weg
en er is te weinig aanwas. Een
paar jaar hebben we vrijwel geen
doorstroming gehad vanuit de
kinderdiensten, maar die draad is
nu weer opgenomen en dat be
gint al resultaat af te werpen.
Je bent ook sterk afhankelijk van
de ouders. Als zij het weekend
weg zijn - en dat komt steeds
meer voor-, wordt ook onze be
zetting minder.
Contact met de ouders is onmis
baar. We hebben een speciale
avond met ze gehad en kerstfees
ten en lustrumvieringen, en als
een lid van poosje wegbleef, gin
gen we er steevast achteraan".
Band
"De verhouding met de leden zelf
wordt niet alleen bepaald door de
kapeldiensten. Om een hechte
band te krijgen, moet je meer
doen. En dan groeit vaak het één
uit het ander. Met Pasen en Kerst
aten we altijd met elkaar. Elk jaar
hadden we een weekend.
Noordwijk, Doorn, Bilthoven,
Bussum. Een hoogtepunt in die
twaalf jaar was wel de bazaar in
1974 voor een patiënt van de Wei
poort die een rolstoel nodig had.
Die bracht maar liefst 1200 ops
Om de jongelui erbij te betrekken,
moet je ook de diensten zelf va
riëren. Gesprek, spel en experi
menten met moderne liederen
geven daarvoor genoeg moge
lijkheden. Sommige sprekers
hebben ook een heel originele
aanpak. Dat kon geweldig
laan".
In de beginjaren heeft Lagerwerf
zelf vrijwel zondag aan zondag de
dienst geleid. Omdat hem dat te
veel werd en er bovendien te
weinig afwisseling in zat, zette hij
een twintig man (en vrouw) sterk
sprekerskorps op, dat hem vooral
de laatste jaren in staat stelde zijn
persoonlijk stempel wat af te I
zwakken. De kapel kreeg ook een
eigen raad. Een groep oudere le
den neemt straks de leiding van
hem over. De oudercommissie en
de jeugdouderlingen van de
wijkgemeente zullen hen bij
staan.
Doorstroming
Hoe staat het met de doorstroming
van de jeugdkapei naar de kerk?
Lagerwerf heeft de indruk dat er
een "kleine groep" overblijft.
"Maar", zegt hij, "daar moeten we
niet al te tragisch over doen. Er
blijft echt wel wat hangen en je
weet nooit hoe dat later nog vorm
krijgt. In de jeugdkapei speelt
ook het gezelligheidselement een
rol, en dat missen ze in de kerk.
Die is er, in hun gevoel, voor de
grote mensen.
De recente oprichting van een jon
gerenkoor in de Vredeskerk vind
ik daarom een heel gelukkige
zaak. Zondag zingt dat voor het
eerst. Een geschenk uit de hemel.
Waarom moet het in de kerk alle
maal zo deftig toegaan? Jongelui
die een jeugdkapel.achter zich la
ten moet je zo gauw mogelijk in
de kraag grijpen. De vraag is dan
wel, watje ze kunt bieden. Ik ge
loof niet, dat de mogelijkheden al
zijn uitgeput.
Waarom moeten nog steeds offi
ciële collectanten met de zak
rondgaan? Waarom de jeugd
geen actief aandeel in de liturgie
gegeven? Vooral nu de jeugd
diensten zijn opgehouden, zou er
eens per maand een dienst moe
ten zijn die mede door jongeren,
in samenwerking met de predi
kant, wordt voorbereid. Probeer
eens een jeugdploeg te vormen
die de kerk wil schoonmaken.
Ook de crèche zou meer jongeren
kunnen opnemen. Ik bedoel
maan de kerk moet er wel mee
bezig blijven, hoe 16-jarigen en
ouderen kunnen worden opge
vangen en ingeschakeld".
Werkloos
Lagerwerf, die ook tien jaar vertel
ler is geweest van de kinderkerk
in de Kooi en indertijd als spreker
aan de - inmiddels opgeheven -
jeugdkerk meewerkte, inves
teerde zoveel enthousiasme en
inzetbereidheid in dit jeugdwerk,
dat hij het gemis van eigen kerk
gang en vrije tijd nooit als een
opoffering heeft gevoeld.
"Je moet, om iets vol te houden, wel
de zin zien van watje doet. En die
heb ik gezien".
Hij zal het straks alleen maar gek
vinden om, zoals hij het zelf uit
drukt, "werkloos" en "met de
armen over elkaar" in een kerk te
zitten. Hoewel die vrijheid hem
ook wel aantrekt.
Terecht na een verband van dertie.
jaar. S. J. DE GROOT
LEIDEN-Herv Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Pannekoek, medew. cantorij, 11.45 oec.
stud, dienst, 7 ds. Pannekoek, Marekerk
10 ds. Meijers, HA. 5 ds. Bouman Kat-
wyk aan Zee. Mar. kerk 10 ds. Dijkstra
Bennebroek. Bethlehemkerk 10 dr.
Lamping, Bevr. kerk 10.30 ds. Wagen
voorde, Vredeskerk 10 ds. Steenstra, ge
zinsdienst, medew. jongerenkoor,
Waalse kerk 10.30 ds. Ribs, Acad. Zie
kenhuis 10 ds. Brederveld, Diac. huis
10.30 ds. De Vos Katwijk aan Zee, jeugd
kapei G. Herder 10.30 dhr. Robbers, Me-
renwyk 10 mevr. DeMey, Geref. Kerk
Zuiderkerk 10 ds. Sytsma, 7 ds. Steen
stra, Herv. jeugddienst, Petrakerk 10 ds.
Bolwijn Rijswijk, 5 ds. Swierts Koude
kerk, Oude Vest 10 ds. Wentzel Den
Haag, 5 kand. Tenyenhuis Alphen, Mar.
kerk 10 ds. Sap Bellingwolde, 5 ds.
Sytsma, Bevr. kerk 9 ds. Wagenvoorde, 5
ds. Sap, Groenh. 10 ds. Flinterman Den
Haag, De Mirt 10 dhr. Wielinga, Mieren
nest 10 mevr. Owèl, Dolerende Nood-
gem. Groot Leiden (Herengr. 70) 8.30 dr.
Zeegers Ens ds. van Benthem Gene-
muiden, Geref. K. Vrijg. (Herengr. 70) 10
ds. Gootjes. 5 ds. Simpelaar, Chr. Geref.
Kerk (Steensch. 9) 10 ds. Rebel Sassen-
heim, 5 ds. Carlier, Geref. Gem. (N. Ryn)
10 en 4.30 ds. Boogaard, Geref. Gem. in
Ned. (Bethl. kerk Driftstr.) 11.30 en 5.30,
Evang. Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.)
10.15 mevr. Koopmans Rotterdam,
Remstr. Doopsgez. Gem. (Pieters-
kerkstr.) 10.15 ds. Kuipers, Baptisten-
gem. (O. Ryn 3) 10 ds. v. Mameren,
Evang. Chr. Gem. (Middelstegr. 3) 10
dhr. Dikkes, Zendingswerk Midder-
nachtsroep (Zoeterw. singel 21) 5 dr.
Sprey, Evangeliecentrum Zijlsingel 2,10
evang. Zylsta. 22 febr. 8 bijbelavond, 25
febr. 8 jeugdsamenkomst, Leger des
Heils (Hooigr.) 10 en 7.30, Nieuw Apost.
Kerk (H. Ryndyk 24) 9.30 en 4, woe. 8,
Christian Science (Steensch. 6) 10.30,
Kerk van J. Chr. van de Heil. der Laatste
Dagen (Steenschuur 6) 10.15, Oud Kath.
(Zoeterw. singel) 10 h. mis, Vrij
7. zo. 9.30 en 11.30, Boshuizer-
laan zat. 7, zo. 9.30,11 en 12.15, Herensin
gel zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en 11.
ABBENES - Herv. Gem. 9.30 ds Den
Harder m.m.v. koor
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Wolthaus, 7 ds. Vree, gemeensch.
dienst, Geref. Keelt 10 dhr. Tenyenhuis
jeugddienst, 7 ds. Vree, in Herv. Kerk,
9.30 dienst, 3 ds. Kok Eemdyk, Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 dienst, 5 ds. Baars Urk, 23
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Bogers HA. 5 ds.
Fokkema, Kruiskerk 10 ds. Hane-
maayer, Opst. kerk 10 ds. Fokkema, 6.30
ds. Blenk Woubrugge, Nabij 10 dhr. v.d.
Zee, jeugdkapei, G. H. Kerk 9 ds. Hoog-
endyk. De Bron, 10.30 ds. Hoogendyk, 5
ds. Verploeg, Driehoorne 7 dr. v. Santen,
Oudshoornseweg, 10 ds. Oort, Sionskerk
9.30 kand. Van der Ploeg R.dam, 6.30 ds.
Verploeg, Geref. Kerk Mar. kerk 10 ds.
Vree ha, 6.30 ds. v. Harmeien HA, Salv.
kerk 10 ds. v. Harmeien HA, 6.30 DHR.
Tenyenhuis, 'G. H. Kerk 10.30 ds. De
Ruiter, 6.30 ds. v.d. Ree. De Bron 9 ds. De
Ruiter, 9.30 ds. v.d. Ree. 6.30 ds. De Rui
ter. Geref. K. Vrijg. 8.45 en 6.30 ds. Borg-
dorff, Geref. K. Vrijg. Buiten Verband 10
en 4.30 ds. Verleur Amersfoort, kantine
Binnenhaven, Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, 5 ds. Baars Urk, 23 febr. 7.30 ds.
De Jong Driebergen, Oud Geref. Gem.
9.30 en 4, Baptistengemn. 10 ds. Koek
koek, 6.30 ds. Koekkoek in Nabij Noord
(Sportlaan) 10 dhr. Van der Steen, 7 ds.
Agtereek, Leger des Heils 10 en 6.30
Com. de Vlamingstr.Moluks Prot. Kerk
4 mej. ds. Nussy Capelle a.d. IJssel, Mo
luks Evang. Kerk 11 ds. Sitanala, Volle
Evang. gem. (geb. Kindervreugd) 10 dhr.
v. Leeuwen, RK Kerken Bonifaciuskerk
zat. 7. zo. 8.30,10 en 11.30, Piuskerk zat. 7,
zo. 9.10.30 en 11.45, De Bron zat. 6.30, zo.
8.30 en 11.
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 9.30 en 6
dienst, Geref. Gem. 9.30 leesd., 2.30 ds.
Honkoop Rotterdam, 23 febr., 7.30 ds.
Baayens Rotterdam.
BODEGRAVEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Smit Hilversum, 6.30 ds.
Kunz Werkendam, Salvatorkerk 10 ds.
Droogers, 6.30 ds. Quack Vianen, Bethl.
kerk 10 ds. Verweü Krimpen aan den (Voorstr. 100): 9.45.
IJssel, 6.30 ds. De Vreugd, Geref. Kerk
10 ds. Huisman Zoetermeer, 6.30 ds. Van
Otterlo Laren.
BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 en 6.30,
Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. Omta, De Stek
9.30 ds. Heymans, Chr. Geref. Kerk 9.30
en 4.30 ds. Brandsma Ermelo, Geref.
Gem. 9.30 en 6, Opwekkingsgem. (geb.
Concordia) 9.30, Vergadering van Gelo
vigen (Nieuwstr.) 9.30 en 5, RK Kerk zat.
7, zo. 8.45, 10 en 11.30, Ontmoeting zat.
5.30, zo. 10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Gooyer Zeist, 6.30 ds. Geertsema. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. Versluys. Rk kerk; Mi-
chaëlkerk zat. 7, zond. 9; Bernarduskerk
zat. 7. zond. 10.30; Ridderhof 10.30; Haz.
dorp zat. 7. zond. 8. 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 kand.
Bakker, Sassenheim, 7 ds. Keuning,
Noordwyk. Geref. Kerk: 10 en 5 ds.
Pouwels. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds.
v.d. Kamp. Rk kerken: Martinuskerk
zat. 7, zond. 8.30, 10, 11.30 en 12.45; Jo
zefkerk zat. 7, zond. 8.30,10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 dr. v.
Vliet. Rk kerk: zat. 7, zond. 10.
DE KAAG - Herv. Gem.: 10 kand. mej.
De Nie Ry wyk, 7 ds. Carstens. Rk kerk:
zat 7, zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 ds. Batelaan Voor
schoten, 6 ds. Gebraad; Ontm. kerk 10
ds. Gebraad, 6.30 ds. v.d. Bogerd Rijns-
burg. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Vrolyk.
Rk kerk: zat. 7, zond. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.: N.
Kerk 10 ds. Juckema Scheveningen, 6
ds. Vroegindewey; O. Kerk 10 ds. Arke-
raats, 6 ds. Vink; Ichthuskerk 10 ds.
Gatsburg, 5 ds. De Vos jeugddienst;
Pniëlkerk 9.30 ds. Kool. 6 ds. Arkeraats;
Gr. v. Pr. school 10 ds. Hovius; Hoek
steen 10 dovendienst; Overduin 2 ds.
Baas. Geref. Kerk: Vredeskerk 10 hr.
Brouwer, 5 ds. Marseille; Tr.kerk 10 ds.
Marseille, 5,ds. De Vries. Geref. K. Vryg.:
10.15 leesdienst, 3.30 ds. Hoff. Geref. K.
Vrijg. Buiten Verband: 8.45 en 7 ds.
Brink, Kampen. Chr. Geref. Kerk: 10 en
5 ds. v.d. Ent. Geref. Gem.: 10 en 5 lees
dienst, 24 febr. 7.30 ds. Reinders Har-
dinxveld. Volle-Evangeliegemeente
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem: 10 ds. v.d. Linden, 7 drs. Katten-
berg Voorschoten. Geref. Kerk: 10 en 7
ds. Swierts.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk: Dorpskerk 10 ds. Geursen; Hoofd-
straatkerk 10 mevr. Sysling, 6.30 ds. Van
Netten Zetten; Scheppingskerk 9 en
10.30 ds. Van Loenen, 5 ds. Geursen.
Baptistengemeente (v.d. Valk Bou-
manweg): 10 br. Lourens, HA. 5 br. De
Vries. Rk kerk: zond. 9» 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds. De
Vree, 7 mr. Reugebrink Leiderdorp, ge
meensch. jeugddienst, mmv jongeren
koor. Geref. Kerk: 9.30 dr. Houtman
Amstelveen. Rk kerk: zat. 7, zond. 7.30,
9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem.: grote kerk 10 ds.
v.d. Velden, 7 jeugddienst Pauiuskerk 10
ds Carstens De Kaag. Geref. Kerk: 10 ds.
De Wit, 7 in herv. kerk. Geref. K. Vryg.:
10 leesdienst, 5 ds. Simpelaar. Geref. K.
Vrijg. Buiten Verband: 9 ds. Schuur
man, 5 dienst. Chr. Geref. Kerk: 10 en
4.30 ds. De Graaf. Ede. Geref. Gem.: 10
en 4 ds. Hakkenberg, wo. 7.30 ds. Hak
kenberg. Oud Geref. Gem.: 9.30 en 3
leesdienst, do. 7.30 leesdienst. Rk ker
ken: Agathakerk zat. 7, zond. 8.30,10 en
11.30; Poelhuys zat. 7. zond. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zond. 8.30, 10, 11.30;
Engelbew. zat. 7, zond. 7.30, 9.30. 11 en
5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Bronsgeest, Haarlem, 6.30 hr. Goedhart.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Hoomstra N.-
Vennep, 5 ds. Huizebosch Woubrugge.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
Beekhuis Noordeloos. Rk kerk: zat. 7,
zond. 7.30, 9, 10.45 en 7.
NIEUWVEEN - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Geertsema, Hazerswoude, 6.30 ds. Hey
mans Boskoop. Geref. Kerk: 9.30 ds.
Maneschyn A.dam, 7 ds. Maneschijn. Rk
kerk: zat. 7, zond. 7.30, 9, 10.45 en 7.
NIEUW-VENNEP-Herv.Gem.: 9.30ds.
Van Ieperen Bergschenhoek, 7 ds. Den
Harder. Geref. Kerk: 9.30 ds. Wijngaar
den. 6.30 ds. Rang. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 2.30 ds. Baars, Urk. Rk kerk: zat. 7,
zond. 9.30 en 11.
NOORDEN (Woerdense Verlaat): Herv.
Gem.: 9.30 kand. Zoutendijk Delft, 7 ds.
Bronsgeest Nieuwkoop. Geref. Kerk: 10
hr. Goedhart Nieuwkoop, 7 ds. Splinter
Overveen. Rk kerk: zat. 7.30, zond. 9 en
10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem.: kerk Bin
nen 10 dr. Jansen, HA, 7 ds. v.d. Schoot
Voorschoten; Sole Mio 9 dr. Jansen;
kerk Zee 10 ds. Keuning, 5.30 dr. Jansen;
De Rank 10 ds. Van den Bergh Rotter
dam, 3.30 ds. De Vreugd Bodegraven. De
Rank 8.30 ds. Hovius Katwijk aan Zee,
3.30 ds. De Vreugd Bodegraven. Geref.
Kerk: Hoofdstraat 10 ds. Elgersma, 5 ds.
Warnink; Vinkenlaankerk 9.30 ds. War-
nink, 5. ds. Elgersma; v.d. Bergh-
stichting 11 ds. Warnink; Noordw.hout
10 hr. De Vries Heemstede, gemeensch.
dienst. Rk kerken: Binnen zat, 7. zond. 8,
10 en 11.30; aula Boerenburg 11; Zee zat.
7. zond 9, 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Gem.:
10 hr. De Vries Heemstede; De Zilk 10 hr,
Stroo Koudekerk. Rk kerken: Jozefkerk
zat. 7, zond. 10,11.30 en 6; Viktorkerk zat.
7, zond. 8. 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. Willi-
brordkerk 10.30 ds. Aalbers en pater
Sweerts, oec. dienst, Pauiuskerk 10 ds.
Ter Linden, gem. centr. 10.30 prof. dr. De
Jonge, 7 ds. Vegter, gem. centr. 10.30 ds.
Sasse jeugdkerk. Van Wyckerslooth,
4.30 ds. Pannekoek Leiden, Geref. Kerk
10 ds. Vegter, Geref. Kerk Vryg. 8.45 ds.
Simpelaar, 4.30 ds. Gootjes, Geref. K.
Vryg. Buiten Verband 8.45 ds. Broek, 4
ds. v.d. Berg, Volle Evang. gem. gem.
centrum 4 dhr. v.d. Brugge, RK Kerk
Willibrordkerk zat 7, zo. 9, 10.30 en 12,
Bonaventurakapel zat. 6.30, zo. 9 en 11
OUD-ADE - RK Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 9.30 ds. Lalleman, Geref.
Kerk 9.30 kand. mevr. Leitner Nieuw
koop. 6.30 ds. De Wit Lisse, RK Kerk zat.
7, zo. 8.15,9.45 en 11.30, Remstr. Ge.m. 10
mevr. Vos Katwijk aan Zee
ROELOFARENDSVEEN - RK kerken
P. Banden zat. 7, zo. 8, 9.30, 11 en 12.15,
M. Presentatie zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
ds. Oostenbrug Ridderkerk 7 kand. Muis
Utrecht. Chr. Geref. Kerk 9.30 dienst,
2.15 ds. Bouw Scheveningen
RIJNSBURG - Herv. Gem. grote kerk
9.30 ds. v. Niel, 5 ds. v.d. Bogerd, Bethel-
kerk 9.30 ds. v.d. Bogerd. 5 ds. v. Niel,
Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Huisman,
5 ds Baayen, Immanuelkerk 9.30 ds.
Baayen, 5 dr. v. Oeveren, Mar. kerk 9.30
dr. v. Oeveren, 5 ds. Huisman, Geref. K.
Vrijgem. 10 en 5.15 ds. Zomer, Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 5 ds. Beekhuis Noorde
loos, Evang. Christengem. (aula mavo)
10, RK Gem. schap (aula tuinbouw
school) zat. 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING - RK kerk zat. 7, zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem. 9 ds. Car
stens De Kaag. 10.30 ds. Boer, Katwyk
aan Zee, 6.30 kand. Bakker. Geref. Kerk
10 ds. v.d. Werff Voorhout 5 ds. v.d.
Berg. Chr. Geref. Kerk 9 ds. Ribbers
Aalsmeer, 3 ds. v.d. Kamp Hillegom,
Ned. Prot. Bond 10.30 dhr. Blaauw, RK
Kerk zat. 7. zo. 8.30, 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem. 10 ds. Linden-
burg, 6.30 ds. v. Soest, Geref. Kerk 10 ds.
Bezemer, 6.30 ds. Langedyk Waarder,
RK Kerk Langeraar zat. 7, zo. 8, 9.30, 11
en 12.15, dorp 9 en 12.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 ds.
Overgaauw, 6.30 ds. Overgaauw, ge
meensch. dienst in geref. kerk, Geref.
Kerk 9.30 ds. Roozze, 6.30 ds. Over
gaauw, Geref. K. Vrijg. 9.30 en 5.15 ds.
VOORHOUT - Herv. Gem. 10 ds. Bro
kerhof, RK Kerk zat. 7, zo. 9, 10.30 en
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem. dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot, 7 ds. Meijering,
aula NH 9.30 ds. De Zeeuw, kapel Rijn
dijk 10 ds. Meijering, Hulp en Heil 10 ds.
Verheule, HA clubgebouw Molenlaan 10
jongerendienst, Geref. Kerk 10 en 5 ds.
De Zwart, Geref. K. Vrijgem. 10 en 5 ds.
Blokland, RK Kerken M. Godskerk zat.
7, zo. 8,10 en 11.30, Laurentius zat. 7, zo.
8.30,10.30 en 12.
WADDINXVEEN - Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 ds. v.d. Heuvel. 6.30 kand.
Heuvelman, Hoeksteen 9 30 ds. Ver
boom, 6.30 ds. v.d. Heuvel, Bethelkerk
9.30 kand. Heuvelman. 5 ds. Verboom,
Geref. Kerk Kruiskerk 10 ds. Modderaar,
5 ds. Moerman Moordrecht, Ontm. kerk
10 ds. Griffioen R.dam, 5 ds. Modderaar,
Oud Geref. Gem. 10 en 6.30, Chr. Afge
scheiden Gem. 9.30 en 5 ds. Verloop,
Volle Evang. gem. (Lindengaarde 17a)
9.30 dhr. v.d. Heyden 4 jeugddienst,
Remstr. Gem. 10 ds. Hooykaas, RK Kerk
Ontm. kerk zat. 7, zo. 8.30, 11.45 en 7,
Viktorkerk zat. 7, zo. 10.
WARMOND - Herv. Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar, RK Kerk zat. 7, zo. 8.30,10 en
11.30.
WASSENAAR - Herv. Gem. Dorpskerk
10 dr. Frederikse, 4.30 ds. De Raad Stol-
wyk, 7 ds. Wiersma, Kievietkerk 10 ds.
Wiersma, Messiaskerk 10 ds. Van Zan
ten, Dorpscentrum, 9.30 ds. Den Dikken
Benthuizen, Geref. Kerk 10 en 5 ds. Vos
Eemnes, Zuid 10 en 5 ds. v.d. Meulen,
Ned. Prot. Bond 10.30 ds. Werner.
WOUBRUGGE - Herv. Gem. 9.30 ds.
Blenk, 6.30 ds. v. Hoegee te Alphen
jeugddienst, Geref. Kerk 9.30 ds Huize
bosch, 6.30 ds. Bezemer, Ned. Prot.
Bond 7 ds. Werner Wassenaar, RK Kerk
zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Nicolai, Geref. Kerk 9.30 dhr. v.d. Zwan
Driebruggen, 7 ds. Vegh, RK Kerk zat. 7,
zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem. 10 ds.
Schoch gezinsdienst, RK Kerk St. Jans-
kerk zat. 7 30. zo. 9.30, Chr. Dienaarkerk
zat. 7, zo. 10 en 11.30, Rijndijk (Meerburg)
zat. 7, zo. 10, 12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem. 10 dhr.
Christ Leiden, 6.30-ds. Mostert, Geref.
Kerk 10 en 6.30 ds. v.d. Heiden HA.
