Partijen uit
Hoogoven-
schaakstrijd
Kryptogram
Noort-Van Duyvenbode: een bonte partij
Spinozazegel geen
Kom-er-ACHT-er
k
l
k
u
A
■2
i
0
9
7
r
9
'O
r
'2
13
6
'S
'9
7
•9
70
2/
v
21
V
ïi
20
oplossing
vorige
puzzel
EXTRA
PAGINA 27
De twee verliezersgroepen, die te
gelijkertijd met de finalisten van
het persoonlijk damkampioen
schap van de LDDB 1977, hun
ronde hadden, staan automatisch,
wat minder in de "picture". Maar
dat wil niet zeggen dat de partijen
die daar gespeeld werden van min
dere kwaliteit waren. Integendeel
zelfs! Daar in deze groepen veel
minder op het spel stond (het ging
om de achtste tot en met de zeven
tiende plaats in dit Leids damkam
pioenschap en het verschafte geen
rechten tot plaatsing voor het één of
ander toernooi) werden enige fraaie
wild-west standen gecreëerd. Het
bontst van alles was de partij Ton
Noort-Jaap van Duyvenbode:
wit: Ton Noort (Leiden)-zwart:
Jaap van Duyvenbode (Katwijk).
Opening: afruil-flankspelopening -
Leiden, 29 januari 1977.
1. 33-29 20-25,2. 32-28 14-20?? Dit is
natuurlijk een verschrikkelijke zet.
Zwart staat nodeloos toe dat wit
kan ruilen met 29-23 of met 28-23 en
29-24,3. 28-23 19:28,4. 29-24 20:29,5.
34:32 10-14, 6. 32-28 14-19, 7. 37-32
5-10,8.41-37 10-14,9.40-34 17.21,10.
31-27 21-26,11.39-33 11-17,12. 44-39
17-21,13. 50-44 14-20,14.44-40 20-24,
15. 28-22 18-23, 16. 33-28 12-18, 17.
46-41 7-12? (Persoonlijk prefereer
ik 6-11T in verband met combinaties
die ingeleid worden door 26-21 en
16-21) 18. 38-33 1-7, 19. 22-17!!? Een
gedurfde zet, maar waarschijnlijk
niet goed. Zwart kan nu al goede
winstkansen op schijf 17 verkrijgen
door de zet 24-30. Na deze ruil moet
wit uitkijken voor de manoeuvre
iets betere kansen voor zwart. 30.
24-30,31. 35:24 19:39, 32. 33:44 18-23
33. 28:19 13:24, 34. 42-38 9-14, 35.
38-33 12-18?? Hier had wit moeten
winnen door eerst 24-29 te spelen.
Nu volgde de remisecombinatie:
36. 22:13 21:12, 37. 32-28 8:19, 38.
33-29 24:22,39. 27:7 en na 11-17 was
alle spanning uit de stand geweken.
Rinus Kromhout won de eerste
plaats in de Verliezersgroep, ofte
wel hij werd achtste van Leiden. In
18-23 en 12-18 en het is me niet dui
delijk wat wit hiertegen moet doen.
Nu hij dit verzuimt ontstaat een
hoogst interessante stelling. 19.
7-11, 20. 28-22 4-10, 21. Nu zou op
24-30 etc. sterk 33-29 volgen. 21. 34-
30, 25:34, 22. 40:20 15:24, 23. 33-28
9-14,24. 36-31 23-29,25. 39-33! 29:38,
26. 42:33 10-15, 27. 43-39 14-20, 28.
48-42 20-25, 29. 41-36 3-9 (zie dia
gram) 30. 39-34. Een blunder maar
wit stond al niet zo best meer. Hoe
wel de remise binnen bereik blijft:
49-44 (9-14) 44-40 (14-20) 44-40 en na
24-30, 20:40 en 19-23 ontstaat een
bijna gelijkwaardige stelling, met
de beslissende ronde zag hij tegen
Bas van Rijn een zeer diepe variant
van twaalf zetten diep.
Kromhout (zwart) berekende hier
dat de damzet, die na 1. 27-22 18:27,
2. 31:22 mogelijk is, niet goed is,
vanwege een verraderlijke tegenac
tie van wit: 1. 27-22 18:27, 2. 31:22
23-29, 3. 34:23 25:34 4. 40:29 13-18, 5.
22:15 26-31, 6. 37:17 11:22, 7. 28:27
19:501. Zo, de zwarte dam staat er,
maar nu pakt wit de dam af en
koerst regelrecht naar veld twee: 8.
29-23!! 50:11, 9. 32-28 11:50, anders
komt zwart twee schijven achter.
10. 38-33 50:19, 11. 35-30 24:35, 12.
15:2!!!
Zeer fraai en verrassend!
Tot slot een tweetal eindspelletjes
die U thuis mag oplossen:
I: wit schijven op 47, 41, 22 - zwart
schijven op 16, 32.
II: wit dammen cp 38 en 25, schijf
op 27 - zwart dam op 26 en schijf op
32.
Voor beiden geldt wit speelt en
wint!
JOOP BURGERHOUT
Het traditionele internationale schaaktoernooi te Wijk aan
Zee, - plus meestergreep, damesgroep en vrije inschrijvin
gen voor andere groepen, enthousiasten uit binnen- en bui
tenland -, was dit jaar bijzonder spannend. De grote held
was onze Nederlandse-Rus Genna Sosonko, die gelijk met
Gelier op de eerste plaats eindigde. In de meestergroep
behaalde de sympathieke Paul van der Sterren door gede
gen spel een meesterresultaat. Nederland spreekt weer een
verheugend (schaak)-woordje mee, met Böhm en Ligterink
als de nieuwe hoop in het verschiet!
Wanneer het toernooiboek ver
schijnt, en dat laat meestal niet lang
op zich wachten, zal ik nadere bij
zonderheden en partijen bespre
ken.
Wit: G. Sonsonko
Zwart J. Nikolac (Joegoslavië)
Grünfeld-verdediging
3.Pbl-
De verdediging van de Weense
meester Grünfeld (1893-1962) is
nog steeds een graag geziene gast in
grote internationale toernooien. De
meeste oud-wereldkampioenen
hadden deze speelwijze, in hun glo
rietijd, op hun repertoire staan.
4.Pgl-f3
Ook wordt dikwijls gespeeld 4.cd5:
pd5: 5.e4 pc3: 6.bc3: Lg7 7.Lc4 c5
8.Pge2 enz. (Kavalek-Zeschkows-
ki).
4.... LfB-g7 5.Ddl-b3 d5xc4
6.Db3xc4 0-0 7.e2-e4 Pf6-d7.
In feite tempoverlies. De zet werd
door een paar Joegoslavische
meesters aanbevolen. Minder goed
is 7.b6, met de dreiging La6,
vanwege het eenvoudige 8.Pb5! en
zovoort.
8.Lcl-e3 Pd7-b6 9.Dc4-b3 Pb8-c6
10.Tal-dl Lc8-g4 Il.d4-d5 Pc6-e5
12.Lfl-e2 Pe5xf3+ 13.g2xf3 Lg4-h5.
Wit staat beter. De dubbelpion op
de f-lijn is eerder sterk dan zwak.
14.Thl-gl Dd8-c8 15.Tgl-g3 Kg8-h8
16.Pc3-b5! H-f5
Zwarts enige kans.
17.Le3-d4 f5-f4 18.Ld4xg7
Kh8xg7 19.Tg3-g5 c7-c6.
Niet goed is 19.a6. Het witte
paard vindt op d4 een prachtig veld,
met een eventuele inval op e6.
20.d5xc6 b7xc6 21.Pb5-d4 Kg7-h6
22.Tg5-e5! Ta8-b8 23.Db3-a3 c6-c5
Wanhoop, maar omdat ook a7 be
dreigd staat en zwarts raadsheer op
h5 geheel buiten spel, probeert
zwart nog, zoals schakers zeggen,
"in troebel water te vissen"
Er volgde:
24.Te5xc5 Dc8-h3 25.Tc5-c7 Pb6-c8
26.Pd4-c6 Tb8-b6 27.Pc6xe7
Pc8xe7 28.Da3xe7 Tf8-f6 29.Tdl-d5!
en zwart gaf op.
Een gave partij van Sosonko!
O
Stelling na 21.Db2
Wit Jan Timman
Zwart: G. Ligterink
Nimzo-Indisch
I.d2-d4 Pg8-f6 2.c2-c4 e7-e6 3.Pbl-
c3 Lf8-b4 4.Lcl-g5 .door Timman
bij voorkeur toegepast. Gebruike
lijk is 4.e3 0-0 5.Ld3 d5 6.Pf3 c5 7.0-0
dc4: 8.Lc4: Pbd7 of 8.cd4: enz. -
4h7-h6 5.Lg5-h4 c7-c5 6.d4-d5
b7-b5?!
Hier en in het vervolg verdedigt
zwart zich heel handig.
7.e2-d3 Lc8-b7 d5xe6?! f7xe6
9.c4xb5 0-0 10.Pgl-f3 Dd8-a5
II.Lh4xf6 Tf8xf6
Plotseling blijkt dat Timman niet
prettig staat. Zijn partijopzet valt
dan ook stellig af te keuren. Hier
ziet men weer eens duidelijk, dat
Timman zoveel mogelijk "ge
baande wegen" vermijdt, wat ik
enige weken geleden in een van
deze rubrieken schreef. Een ver
dienste op zich zelf, maar niet im
mer steekhoudend!
12.Ddl-d2? a7-a6 13.b5xa6 Lb7xf3!
14.g2xf3 Pb8-c6! 15.Lfl-e2 d7-d5
16.a2-a3 d5-d4
Wit staat nu zeer precair. Kan zwart
deze partij nog verliezen?
17.Dd2-cl Lb4xc3 18.b2xc3 Ta8-
d8! 19.Dcl-c2 c5-c4!
Uitstekend gespeeld. Slechts een
wonder kan wit nog redden, en dat
"wonder" komt al ras
20.e3xd4 Pc6xd4 21.Dc2-b2
(Zie diagram)
De beslissing lijkt nabij. Ondanks
achterstand van 2 pionnen kan
zwart de beslissing forceren.
I
i
w
1
i ji
i
s
A
Er geschiedde eerst de herovering
van de geofferde pionnen.
21... Pd4xe2 22.Kelxe2 Da5-d5
23.Th 1-dl Dd5xf3+ 24.Ke2-el
Df3-hl+ 25.Kel-e2 Dhl-e4
26.Ke2-fl Td8xdl
Ligterink had remise moeten ne-
lar Timman
ïr een zeldzame riposte.
Dhlxh2+ 30.Kf2-fl
27.Talxdl De4-hl+ 28.Kfl-e2
Tf8xf2?!
Wil per se
beschikt o\
29.Ke2xf2
Dh2xb2
Tja de dame is gevangen, maan
31.a6-a7!
Zwart gaf op.
Het is de vraag of zwart op de 30e
zet (na Kfl) nog remise kan berei
ken door eeuwig schaak. In ieder
i geval had Ligterink deze partij niet
behoeven te verliezen.
BISHOP
NEDERLAND - Overmor0^
maandag 21 februari zal de Neder
landse PTT een bijzondere zegel in
de waarde van 75 cent (oker, violet,
rood en blauw) aan de loketten ver
krijgbaar stellen ter herdenking
van de 300e sterfdag van de grote
Nederlandse filosoof Baruch (Be-
nedictus) de Spinoza (1632-1677).
De afbeelding op de zegel naar een
schilderij van De Spinoza dat zich
in het Haags Gemeentemuseum
bevindt is nu niet direct, te oorde
len naar de foto van de zegel, qua
ontwerp een hoogstandje. De
Dienst voor Esthetische Vormge
ving van de PTT, die verantwoorde
lijk is voor het ontwerp, heeft waar
schijnlijk het eerste het beste on
derwerp gepakt om nog op tijd met
de zegel te komen, nadat staatsse
cretaris Van Huiten (Verkeer en
Waterstaat) kort geleden er na aan
drang uit de Kamer alsnog in toe
stemde de sterfdag van De Spinoza
postaal te herdenken.
Van de zegel zijn zeven miljoen
stuks aangemaakt. Hij zal dus zeker
niet zo snel zijn uitverkocht als bij
voorbeeld de zegel "200 jaar Ame
rika" (oplage 4 miljoen) waarvoor
bovendien nog grote belangstelling
uit Amerika bestond.
Van 26 mei tot en met 5 juni zal,
zoals.gemeld, in het Amsterdamse
RAI-tentoonstellingscentrum de
Amphilex 77 worden gehouden, de
grootste postzegeltentoonstelling
van dit jaar in de wereld, overigens
een van de grootste exposities op
filatelistisch gebied ooit gehouden.
De belangstelling voor deze we
reldtentoonstelling is nu al zo groot
dat de organisatoren zich genood
zaakt hebben gezien het vloerop
pervlak van de tentoonstelling met
4000 vierkante meter uit te breiden.
Aan de oorspronkelijk in het RAI-
gebouw gereserveerde Europa- en
de Zuidhal, zullen nu de Noord- en
Oosthal worden toegevoegd, waar
door Amphilex 77 over ruim 28.000
vierkante meter vloeroppervlak zal
kunnen beschikken, twee keer zo
veel als in 1967 bij de eerste Amphi
lex. Op dit moment hebben 600 in
dividuele verzamelaars laten weten
met hun collectie vertegenwoor
digd te zullen zijn; de tentoonstel
ling omvat in totaal 4.600 kaders.
In mei zal, zoals we reeds eerder
hebben gemeld, de tweede Amphi
lex 77-serie in omloop worden ge
bracht. Op vier zegels zal de gouden
regeringsperiode van koningin
Wilhelmina in beeld worden ge
bracht in de vorm van reprodukties
van zegels die in 1898 (inhuldiging),
1923 (zilveren regeringsjubileum),
1938 (40-jarig regeringsjubileum)
FRANKRIJK - Begin deze maand
werd in Parijs het nogal omstreden
Nationale kunst- en cultuurcen
trum Georges-Pompidou geopend.
Uiteraard gaf de Franse PTT naar
aanleiding daarvan een zegel uit.
Deze verscheen op 7 februari in de
waarde van 1,00 franc en is uitge
voerd in blauw, rood en donker
groen. Van de zegel die een uitste
kend beeld geeft van het centrum
zijn 6,5 miljoen exemplaren ge
drukt. De zegel hoort thuis in de
reeks "grandes réalisations".
Ongeveer 700 kilometer ten westen
van Madagascar ligt in het zuiden
van de Indische Oceaan het Franse
vulkanische eiland Réunion. Aan
dit eiland is de zesde Franse zegel
van dit jaar gewijd. Op de zegel van
1,45 franc (donkerrose en groen)
inheemse plantengroei en vogels.
De algemene verkoop van de zegel
startte 7 februari. Dit is overigens al
de vijfde uitbreiding van de land-
strekenreeks van dit jaar.
OOSTENRIJK- Van 25 februari tot
en met 6 maart zal in diverse plaat
sen in Oostenrijk het wereldkam
pioenschap zaalhandbal (groep B)
worden genouden. Naar aanleiding
daarvan heeft Oostenrijk op 2 fe
bruari een 1,50 schilling-zegel
(mosgroen, zwartbruin, grijsbruin
en goud, oplage 3,15 miljoen) uitge
geven waarop een handballer is af
gebeeld. Eerste dag van geldigheid
van de zegel: 25 februari.
WEST-BERLIJN - Honderd jaar
geleden overleed in Zechlin bij
Rheinsberg de Berlijnse schilder
Eduard Gaertner (Berlijn, 2 juni
1801 - Zechlin, 22 februari 1877).
Ter herdenking van Gaertner
kwam West-Berlijn op 16 februari
met een meerkleurige 40 pfennig-
zegel. De zegel toont een uit 1829
daterend zelfportret van de kun
stenaar.
HERO WIT.
O
Een safety-play is een speel
wijze die een bepaald aantal
slagen veilig stelt, maar waarbij
de mogelijkheid om bij gun
stige verdeling het maximum
aantal slagen te maken wordt
opgegeven. Dit is het altijd weer
gebruikte standaard voorbeeld:
9 8 7 6 (west) tegenover
A V 4 3 2 (oost)
Met de heer goed geplaatst (bij
noord) en de kleur 2-2 verdeeld
maakt men natuurlijk alle sla
gen door klein te spelen naar
aasvrouw toe. Maar wat gebeurt
er als zuid de heer sec heeft en
noord dus boer-tien-klein?
Juist, men verliest twee slagen.
Men kan dat voorkomen door
(safety-play) eerst het aas te
slaan en vervolgens een kleine
naar de vrouw te spelen. Men
geeft de kans 5 op slagen op,
maar wapent zich tegen de ge
noemde ongunstige verdeling.
Alhoewel in theorie niet moei
lijk, blijkt in de praktijk toch
dikwijls dat de meeste spelers
maar niet uitgaan van een
slechte verdeling en dat, als die
zich voordoet, alleen de zeer
goede spelers het hoofd boven
water weten te houden.
4 9 8 4 3
8 7 6
O A M B 10 8 3
géén
B 10 7 5 2
V 10 9B 9 5 3 2
<>9 O 6 5 4
H VB753 *A 9 6
A H V 6
CAH4
O V 2
10 8 4 2
N-Z zijn beland in het ambi
tieuze 6 Sch-contract; start KI
H. Zuid troeft op tafel, speelt
tweemaal troef enhet hoeft
al niet meer; zuid gaat drie
down.
Zuid kan zich tegen dit slechte
zitsel heel makkelijk wapenen.
Hij troeft de eerste klaveren,
speelt één hoge troef en vervol
gens Sch 6! Wat west nu verder
ook naspeelt, zuid trekt troef en
maakt de rest. 6 Sch gemaakt
i.p.v. drie down.
V 10 8
B 10 8 4 ♦HV97
H 8 6 5 9 7 4 2
O 8 O V B 7 6
♦9754 2
2
A
O A H 10 5 3 2
«j, AHB63
Zuid speelt 6 KI, uitkomst troef.
Zuid zou achteloos tweemaal
ruiten kunnen spelen onder het
motto, ik troefde derde hoog en
maak de rest. Het resultaat?
Eén down en een gedeelde nul,
want ruit was niet de enige die
zo dacht. Beter is Ru A te spelen
en vervolgens een kleine ruiten!
Dat kan een slag kosten, maar
het stelt het contract veilig.
Zuid troeft een ruiten en maakt
de rest.
Wanneer nu wel
niet de safety-play, aangeno
men althans dat men zich in de
techniek wil verdiepen. Het is
vrijwel altijd goed in een viertal-
lenwedstrijd. In een parenwed
strijd zijn extra slagen duur en
kan men de safety-play beter
achterwege laten en "met het
veld meespelen". Tenzij men in
een scherp contract zit, dat de
meeste paren waarschijnlijk
toch niet zullen bieden.
Ton Schipperheijn
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vïnden*
De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
3
-
7
7
7
7
7
7
F
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
r
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
V
v
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
F
7
De eerste prijs van f 10,- werd toe
gekend aan de heer Joh. Th. C. van
Schie, Floralaan 89 te Oegstgeest.
De tweede prijs van f7,50 werd toe
gekend aan mevr. G. P. Bos-
kamp-v. d. Hulst, Nieuwe-
Duinweg 49 te Katwijk a. d. Rijn.
De twee prijzen van f 5,- werden
toegekend aan mevr. M. J, v. d.
Doel, Albert Verweijstraat 8 te Alp
hen a. d. Rijn en aan mevr. Teeu-
wen, Tulpenstraat 2 te Leiden.
Oplossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding „Kruiswoord
raadsel" vóór donderdag zenden
aan Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, Leiden.
Kom er achter
japuosquq atyqq ue.\ psqap g
sinq ue.\ uieej a;suaAoq
jnnui J35fut{ do
sjfuij leeuiapq uaajs aispppiui -g
siqoaj
peuiapq jnnui jaiqoaj do uaajs g
uaAoqsjipaj jaSoA jaquq f
ueejapuo uiaoiq jaquq g
ueui jaiipaj
a piuaqjaAO do doouq ajsjapuo z
ueui jajipaj PJ°°M uaAoq jeq
1. Vooruit-eten, achteraf-eten.
4. Meisje, de vissen nu vast
stellen.
7. Met een diertje boven U
komt U weer bij.
9. Min de noot en beslissend.
10. Het slot van de oudere ligt
anders in gindse verten.
11. Een vrucht aan Uw hoofd of
een Straf?
12. 't Is gebeurd en te uiterlijk.
14. Het dierlijk lichaamsdeel
uit Drenthe.
16. 't Is koud zitten op de schot-
20. Voor militairen wordt uit
een speciale roos jam ge
maakt.
21. Boon jr. komt z'n geld ha
len.
22. Dieven boven in de toren.
23. Overeenkomst tussen ruzie
en de trom.
24. Pers rot fruit voor hem uit
want hij is een dief.
VERTIKAAL
1. Doornat kwam hij uit de
storm.
2. Heb 'k een rijke pa door het
klaarmaken van de cadeau
tjes?
3. Langs de wal van de Sovjet
Unie stroomt deze lekker
nij.
4. Veel uitgaan en telkens
stoppen.
5. 't Is pet met de Verenigde
Naties, zegt de ezel bij de
plant.
6. Daar loopt een ongeklede
Est bij het duin.
7. Gezellige gewichtjes bene
den de maat.
8. Een ogenblik, de buren zijn
mijn medemensen.
13. Ze volgt de lessen secuur, U
niet is 't wel?
14. Het Engelse huis voor een
Europeaan en een oude
dichter.
15. Toen S rond het ei aan het
worstelen was.
17. Hij schept op dat hij vaneen
os veren kan plukken.
18. De kelder was kletsnat.
19. Is reeds het meisje er altijd
geweest?
