AMIN GAAT
"COMPLOT"
BERECHTEN
Sow jet-Unie praat
met de EG over vis
Vance streeft |g|
naar Geneefse ||s w
conferentie
nog dit jaar
Carter gaat leven
in zonde' te lijf
Ex-agent
van CIA
Agee moet
Engeland
verlaten
DONDERDAG 17 FEBRUARI
JERUZALEM (SP) - "Ik stel
het begin van een proces dat
leidt tot een Geneefse conferen
tie in de tweede helft van 1977 in
het vooruitzicht". Deze ver
wachting sprak de Ameri
kaanse minister van Buiten
landse Zaken, Cyrus Vance, gis
teravond op een persconferen
tie in Jeruzalem uit aan het eind
van een "vruchtbare" dag van
besprekingen met de Israëli
sche leiders. In de Arabische
landen zal minister Vance de
mogelijkheid van het bereiken
van een akkoord over de beëin
diging van de staat van oorlog
bespreken. Op uitnodiging van
president Carter worden de lei
ders van de zes betrokken lan
den in maart en april voor een
bezoek aan Washington ver
wacht om enige vaart te zetten
achter het onderhandelings
proces. Tegen alle verwachting
in kreeg ook premier Rabin een
persoonlijke uitnodiging van
president Carter om hem in de
eerste helft van maart in het
Witte Huis op te zoeken. Aange
zien het drie maanden voor de
Israëlische parlementsverkie
zingen op het partijcongres zal
worden beslist, allerminst zeker
is dat Rabin premier zal blijven,
heeft de presidentiële uitnodi
ging de meeste Israëli's en bui
tenlandse waarnemers verrast.
De oppositie is tegen het bezoek
van Rabin gekant, aangezien hij
aan het hoofd van een over
gangsregering geen meerder
heid in de Knesseth meer verte
genwoordigt.
De Amerikaanse uitnodiging
wordt hier dan ook als een per
soonlijk succes voor Rabin in
de verkiezingsstrijd be
schouwd, waarmee Washington
bovendien wellicht haar voor
keur voor het premierschap te
kennen heeft willen geven.
Terwijl een stortvloed van kri
tiek over de regerende arbei
derspartij wegens de betrok
kenheid van sommige partijlei
ders bij het jongste corruptie
schandaal werd uitgestort, ver
liep dit eerste bezoek van Vance
in een vriendschappelijke sfeer,
die ook op de gemeenschappe
lijke persconferentie van Vance
en Allon tot uiting kwam, toen
de Amerikaanse minister op
merkte bij zijn Israëlische ge
sprekspartners soepelheid te
hebben geconstateerd. Over
eenstemming tussen de VS en
Israël bestaat over de richting
van de politieke ontwikkeling
in het Midden-Oosten. Jeruza
lem werd verzekerd dat de VS
geen Israëlische terugtrekking
naar de grenzen van 4 juli 1967
verwachten en het vraagstuk
van de politieke toekomst van
de Palestijnen volgens Was
hington moet worden opgelost
in het kader van een regeling
tussen Israël en Jordanië. Mi
nister Allon gooide uit zichzelf
een balletje op door op de pers
conferentie te verklaren voor
bereidende en eventueel infor
mele beraadslagingen erg nut
tig zouden kunnen zijn, zoals
"bijv. tussen de regering van Is
raël, de regering van Jordanië
en authentieke leiders van de
Palestijns-Arabische gemeen
schap op de westelijke Jor-
daanoever over hoe hun zaak
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Cyrus Vance had gisteren ook e
vroegere Israëlische premier Golda Meir.
het best kan worden gediend in
een gemeenschappelijke dele
gatie met de Jordaniërs". Dui
delijke meningsverschillen zijn
tussen Jordanië en Washington
blijven bestaan over de defini-
.tieve Amerikaanse weigering
toestemming te geven voor de
uitvoer van met Amerikaanse
motoren uitgeruste Israëlische
Kfir-gevechtsvliegtuigen naar
Equador en andere Zuidameri-
kaanse landen.
De VS staan verder achter de
Egyptische boorrechten in de
Golf van Suez en ontkennen Is
raël het recht in de door haar
bezette gebieden delfstoffen te
winnen. Minister Vance zal zijn
standpunt over de toestand in
Zuid-Libanon pas na zijn be
zoeken aan Beiroet en Dama
scus bepalen. Hij zal op verzoek
van Israël de mogelijkheid on
derzoeken om met Libanon en
Syrië tot een akkoord op lange
termijn over de stabilisatie in
het Zuid-Libanese grensgebied
te komen. Op een lunchbijeen-
komst en tijdens afzonderlijke
besprekingen met premier Ra
bin, minister van Buitenlandse
Zaken Allon, minister van De
fensie Peres en oud-premier
Meir werden de Israëlische be
ginselen voor een alles omvat
tende overeenkomst met de
Amerikaanse gasten doorge
nomen, namelijk het wezen van
de vrede, erkende en verdedig
bare grenzen van de Joodse
staat en een oplossing van het
Palestijnse vraagstuk in een
Jordaans kader. Minister Allon
onderstreept dat Israël in geen
geval kan terugkeren naar de
grenzen van voor de juni-oorlog
in 1967, die niet verdedigbaar
zouden zijn en dus grenscorrec
ties zouden behoeven. Interna
tionale garanties die door
Vance werden voorgesteld zijn
voor Israël alleen als toevoeging
aanvaardbaar. Hoewel Vance
de PLO vooralsnog niet zal er
kennen overeenkomstig een
geheime schriftelijke belofte
die Kissinger op zijn laatste on
derhandelingsronde in het
Midden-Oosten aan Israël heeft
gedaan, blijft het Palestijnse
vraagstuk centraal staan in het
Midden-Oosten-conflict en kan
de PLO een belangrijk strui
kelblok vormen bij de pogingen
tot een hervatting van de on
derhandelingen. "Dit is geen
basis voor deelname van de
PLO aan de Geneefse conferen
tie zolang de PLO Israël r.iet er
kent en de resoluties 242 en 338
van de Veiligheidsraad niet als
basis voor onderhandelingen
aanvaardt", herhaalde minister
Vance het Amerikaanse stand
punt. Premier Rabin heeft hem
duidelijk te verstaan gegeven
dat de PLO voor Israël onvoor
waardelijk geen onderhande
lingspartner is.
WASHINGTON Reuter) - President Carter heeft gisteren de belastingen in
de arm genomen als wapen tegen de Amerikanen die zonder getrouwd te
Hij stelt een wijziging in de inkomstenbelasting voor die het voor veel „in
zonde levende Amerikanen" minder aantrekkellijk zal maken cm niet
getrouwd te zijn.
De vrome baptist Carter zei vorige week tegen rijksambtenaren die hij bij
zich ontboden had, dat hij samenwonen afkeurt.
Nu gaat hij hgt congres vragen getrouwde paren financieel te bevoordelen
en voordelen die ongehuwden nu kunnen opeisen, te verkleinen.
De president zei dat hij in de belastingwet mazen had gevonden die "in
zonde levende paren" bevoordeelden.
Carrillo komt
de Spaanse
regering nu
wat tegemoet
1ADRID (DPA) - De Spaanse
ommunistenleider Santiago Car-
illo is gisteren vrijwillig terugge-
■eden uit de commissie die na-
hens de tien grootse oppositiepar-
jen met de regering moet gaan
raten over het streven naar zelf-
estuur in Spaanse streken als
'.askenland en Catalonië. Deze
ommissie was kortgeleden door
<e oppositionele tien gekozen.
(arrillo deelde gisteren mee dat hij
oor de eer bedankt om „het over
ig over een zo belangrijk thema
iet onnodig te bemoeilijken".
.angezien Carrillo leider is van een
brmeel nog steeds verboden partij,
au zijn aanwezigheid bij het over
ig de regering-Suarez in een lastig
prket hebben gebracht.
(arrillo zal in de commissie waar-
shijnlijk worden vervangen door
e Catalaan Jordi Pujol.
LONDEN (DPA/Reuter) - Twee-
Amerikanen, Philip Agee en
Mark Hosenball, die „onthul
lende literatuur" over de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA
geschreven hebben, zullen Enge
land uitgewezen worden.
Dit heeft de Britse minister van
Binnenlandse Zaken, Merlyn
Rees, gisteren bevestigd na af
loop van een proces, waarin de
bezwaren van beiden worden be
handelt tegen hun uitwijzing.
De 41-jarige Agee is tot 1969 CIA-
medewerker geweest. Hij veran
derde echter in een radicale
tegenstander van de organisatie.
Zijn boek „Inside the company",
waarin hij vele CIA-agenten met
name noemt, is in vele talen ver
taald. In Engeland werkte hij aan
een tweede boek, dat nieuwe
„onthullingen" zou bevatten.
De 25-jarige Hosenball, is verslag
gever geweest van de Londense
„Evening Standard". Hij heeft
voor het linkse tijdschrift „Time
out" over de CIA-activiteit in En
geland geschreven.
De uitwijzing van de twee wordt
door het Engelse ministerie van
Binnenlandse Zaken gerecht
vaardigd met het argument, dat
zij materiaal trachtten te verza
melen, waarvan de publicatie af
breuk zou kunnen doen aan de
veiligheid van Engeland.
Rees heeft gezegd, dat het normaal
zou zijn als Agee en Hosenball
naar de VS zouden worden uit
gewezen. Maar hij was bereid een
ander land van hun keuze te
overwegen, indien zij tegen begin
maart zouden kunnen aantonen,
dat dit land hen zou willen heb
ben.
KAMPALA (Reuter) - De Oegan-
dese president Idi Amin gaat de
mensen die betrokken waren bij
een samenzwering tegen zijn per
soon berechten, of het nu ministers
of vooraanstaande kerkelijke lei
ders betreft. Amin kondigde dit gis
teren in de hoofdstad Kampala aan
tijdens een bijeenkomst in de open
lucht van 3000 militairen die uitrie
pen "doodt hen, doodt hen".
De soldaten riepen de leuze nadat
ze drie mensen verklaringen had
den horen afleggen over hun be
trokkenheid bij de samenzwering
om de militaire regering omver te
werpen. Tot degenen die op de bij
eenkomst in het centrum van
Kampala aanwezig waren be
hoorde de Anglikaanse aartsbis
schop van Oeganda, Janani Loe-
i, die
i de
ders zou zijn. Men zag Loewoem
het hoofd schudden, kennelijk als
ontkenning van één van de verkla
ringen die over zijn persoon ging.
Toen de bijeenkomst was beëin
digd gingen de militairen naar een
nabijgelegen conferentiecentrum
Zuid- Afrika
meldt nieuw
initiatief
voor Rhodesië
KAAPSTAD (AFP/UPI) - De rege
ringen van Zuid-Afrika, Groot-
Brittanniè en de Verenigde Staten
zullen zeer binnenkort een 'nieuw
initiatief bespreken inzake Rhode
sië 'dat zeer belangrijke gevolgen
zal kunnen hebben voor geheel
zuidelijk Afrika', zo heeft de Zuid-
afrikaanse minister van Buiten
landse Zaken Hilgard Muller giste
ren gezegd op een persbijeenkomst
in Kaapstad. Hij zei dat de verwach
tingen omtrent het nieuwe initiatief
hoog gespannen zijn, en dat er
waarschijnlijk op korte termijn
over gesproken zal worden door
vertegenwoordigers van de drie re
geringen.
Maar een woordvoerder van het
Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken in Londen zei gisteravond
dat er helemaal geen plannen zijn
voor zo'n drie-partijen overleg.
Groot-Brittannië staat in nauw con
tact met de Verenigde Staten over
de kwestie-Rhodesië en onder
houdt onder andere ook met
Zuid-Afrika contact, aldus de
woordvoerder.
Vorige week heeft premier Vorster
wel de ambassadeurs van Engeland
en de VS in Zuid-Afrika gesproken.
waar president Amin, die de bij
eenkomst in de open lucht niet had
bijgewoond, hun vertelde "hun ge
voelens te beheersen". Hij zei niet
akkoord te zullen gaan met onmid
dellijke executies. "Ik wil dat een
passende militaire berechting
plaatsvindt door een militaire
rechtbank".
Het onderzoek naar de samenzwe
ring was volgens hem nog niet afge
rond. "Zelfs enkele ministers zul
len (twee waren dat al) worden
gearresteerd en enkele mensen,
mogelijk kerkelijke leiders, zullen
worden gearresteerd maar ze zullen
op passende wijze worden aange
klaagd en berecht", aldus Amin
Afgelopen maandag had radio Oe
ganda president Amin geciteerd
met de bekendmaking dat hij een
samenzwering had ontdekt om
hem te doden en een staatsgreep te
plegen met behulp van wapens van
Chinese makelij die vanuit Tanza
nia het land waren binnengesmok
keld. Volgens de radio waren op 5
februari Chinese wapens gevonden
bij de woning van aartsbisschop
Loewoem. Ex-president Milton
Obote, die in ballingschap in Tan
zania verblijft, zou achter de sa
menzwering zitten.
Tijdens de bijeenkomst in de open
lucht hoorden de militairen in stilte
de verklaringen aan die door drie
van de vermeende samenzweer
ders, onder militair toezicht, wer
den voorgelezen. Ook aanwezig
waren Oegandese ministers, di
plomaten en zeven bisschoppen
van de Anglikaanse kerk van Oe
ganda, geleid door aartsbisschop
Loewoem.
Makarios is
bereid na
een akkoord
af te treden
ATHENE (AFP) - „Ik ben bereid
meteen af te treden na de onderte
kening van een akkoord, waarin
een vreedzame samenleving van de
Griekse en Turkse gemeenschap
op Cyprus in het kader van een
werkelijk verenigde en onafhanke
lijke staat geregeld is", zo ver
klaarde aartsbisschop Makarios,
president van de republiek Cyprus,
in een interview met het Atheense
blad „Eleftherotypia".
„Ik weet heel goed dat bij de ge
dachte dat ik mijn ambt zou blijven
uitvoeren, bij een aantal politici in
de wereld de haren overeind gaan
staan".
De Sowjetrussische minister voor Visserijzaken Isskow tijdens een persconferentie gisteravond in Brussel na
het overleg over een langlopende visserij-overeenkomst met de Europese Gemeèschap. Links de Britse ondermi
nister van Buitenlandse Zaken David Owen die de Europese delegatie bij hetwerlegleidt.
BRUSSEL (ANP) - De Sowjetrus
sische minister voor Visserijzaken,
Alexander Isskow, heeft gisteren in
Brussel duidelijk gemaakt dat zijn
land wil komen tot een langlopende
visserij overeenkomst met de Eu
ropese Gemeenschap. Isskov be
gon gisteren visserij-
onderhandelingen met de EG, die
vertegenwoordigd werd door de
Britse onderminister van Buiten
landse Zaken, David Owen, en door
Europees commissaris Gundelach.
Waarnemers in Brussel leidden uit
het feit dat de Sowjet-Unie nu voor
het eerst met de gemeenschap on
derhandelt af, dat de Sowjet-Unie
de gemeenschap daadwerkelijk er
kend heeft. De Russische minister
zei op een persconferentie, op vra
gen over deze kwestie echter, "dat
er geen wijzigingen gekomen zijn
in de betrekkingen met de EG".
De 72-jarige Russische minister zei
het eens te zijn met het beginsel van
vergunningenstelsels voor vissers
schepen. De Sowjet-Unie zeifis ook
van plan zo'n vergunningenstelsel
te gaan hanteren om Russische wa
teren tegen overbevissing te be
schermen.
Isskow zei, in antwoord op vragen,
dat de Sowjet-Unie licenties zal
vragen voor schepen die-iin Euro
pese wateren vissen. Rusland heeft
zich tot dusverre niet gehouden aan
de EG-bepaling dat er slechts (tot
eind maart) 27 Russische schepen
in Euopese wateren mogen vissen,
waarvan er slechts 17 tegelijk in die
wateren mogen opereren. Momen
teel verblijven er wel ongeveer 120
Russische schepen in die wateren.
De Russen zouden ook al geruime
tijd geleden de hoeveelheid vis
overschreden hebben die ze tot
eind maart .in Europese wateren
mochten vangen (38.000 ton).
De Russische minister heeft zich
bij het begin van de onderhande
lingen beklaagd over het zijn in
ziens te geringe aantal schepen dat
de Sowjet-Unie in gemeenschaps
wateren mag laten vissen. Hij
stelde voor onmiddellijk te onder
handelen over uitbreiding van dat
aantal schepen, dat tot eind maart
in Europese wateren mag vissen.
De Britse onderminister, Owen,
maakte echter duidelijk dat deze
onderhandelingen niet dienen om
te praten over een akkoord dat
geldt tot eind maart, maar dat ze
gaan over een akkoord dat moet
gelden voor de periode na maart.
Doel van de onderhandelingen is,
aldus Owen, het treffen van een re
geling in verband met visserijrech
ten die de gemeenschap en de
Sowjet-Unie elkaar, na maart, in el-
kaars wateren zullen geven. Zoals
Terwijl president Carter ambte
naren van het departement van
Landbouw toespreekt "vertaalt"
een onbekende vrouw achter hem
zijn woorden in gebarentaal.
"Cuba wil zijn
troepenmacht
uit Angola
terugtrekken"
WASHINGTON (UPI) - President
Carter heeft gisteren nog eens
herhaald dat hij niet afkerig is
van normale betrekkingen tus
sen de VS en Cuba. Volgens Car
ter zijn er aanwijzingen dat pre
mier Fidel Castro bereid is zijn
troepenmacht uit Angola terug te
trekken. Waaruit die "aanwijzin
gen" bestaan zei de president
niet.
Carter zei te willen aansturen op
een normalisering van de betrek
kingen met Cuba zodra dat land
zijn "bemoeilijkende" beïnvloe
ding in bepaalde werelddelen
staakt en positief reageert op en
kele andere Amerikaansse wen-
Jonathan Bingham, lid van het
Huis van Afgevaardigden voor
New York, heeft vorige week in
Havana een lang onderhoud met
Castro gehad. Daarbij is Bing
ham gebleken dat ook Cuba een
normalisering van de in 1961 ver
broken betrekkingen wenst, op
voorwaarde dat Washington de
eerste stap doet.
"De bal", zei Bingham gisteren, "is
op onze helft". Die eerste stap zou
moeten bestaan uit de opheffing
van het Amerikaanse handel
sembargo. Cuba heeft deze maat
regel altijd beschouwd als een
"daad van agressie" en doet dat
nog steeds, vertelde Bingham.
De afgevaardigde verwacht Carter
en minister van Buitenlandse
Zaken Cyrus Vance binnenkort
verslag uit te brerigen van zijn
bevindingen in Havana. Zowel
Carter als Vance hebben al eerder
laten blijken dat zij, op zekere
voorwaarden, bereid zijn het ge
schil met Cuba bij te leggen.
beknd heeft ook de Sowjet-Unie
eenzóne van 200 mijl tot voorbe-
hoüen visserijgebied verklaard.
Eunpese vissers vangen jaarlijks
ongveer 100.000 ton vis in de Balti-
sch zee en de Barentszee, terwijl
de lussische schepen in het laatste
jaanOO.OOO ton vis uit de Europese
watren haalden. De bedoeling van
de gmeenschap is om tot gelijke
behndeling over en weer te ko-
Eurpees commissaris Gundelach
(lid an het "dagelijks bestuur" van
de 1G), heeft gisteren in Brussel
veriaard dat de onderhandelingen
modijk zullen zijn. Tot voor kort
had echter vrijwel niemand ver
wacht dat de Sowjet-Unie bereid
zou tij n tot het met de gemeen
scha uitwerken van een akkoord.
Dat er nu toch onderhandeld
wore, acht men in Brussel een
zaakran grote politieke betekenis.
De EG-onderhandelaar, Owen,
heef de Russische minister erop
geween dat de gemeenschap vorig
jaanovember de Sowjet-Unie al
aangboden heeft om over visserij
recht te onderhandelen. Toen
daarheen antwoord op kwam was
de gmeenschap wel genoodzaakt
voonen interim-periode maatrege
len it te vaardigen.
Mozambique
getroffen
door enorme
overstroming
MAPOETO - In de provincie
Gaza in het zuiden van Mo
zambique zijn op zijn minst
300 mensen om het leven ge
komen door overstromingen
als gevolg van het buiten haar
oevers treden van de rivier de
Limpopo.
Xai-Xai, de hoofdstad van Ga
za, is na het doorbreken van
een beschermende dijk op
dinsdag 1.50 meter in het wa
ter komen te staan.
Het vliegveld van de stad, het
spoorwegemplacement en de
markt stonden dinsdag blank
en de industrie en handel la
gen stil. Er waren maar een
paar winkels open.
Tegen het vallen van de avond
waren 1.565 mensen in de om
streken van Xai-Xai uit hun
isolement verlost door red
dingsploegen met helikopters
en boten.
Philip Agee
