Beeld van
binnenstad
in kaart
gebracht
Minder lts-leerlingen
-Leiden komt uit
®de bus als een
-gezellige stad
v.d. Water
FORD RIJNLAND
v.d. Water
Bureau Statistiek gemeente Leiden:
LEIDEN - In de periode 1969-1975
is het aantal leerlingen bij het lager
technisch onderwijs in Leiden ge
daald van 2016 naar 1824 (9.5 pro
cent). Het is de enige vorm van be
roepsonderwijs, waar zich in die
periode een daling voordeed. Bij de
overige vormen van beroepson
derwijs deed zich in het algemeen
een stijging voor. Eén en ander
blijkt uit een overzicht van het Bu
reau Statistiek van de gemeente
Leiden over de ontwikkelingen in
het lager algemeen voortgezet on
derwijs (lavo), het lager econo
misch en administratief onderwijs
(leao), het mavo, havo, vwo en be
roepsonderwijs.
Het totale aantal leerlingen in het
dagberoepsonderwijs nam in de
periode 1969/1970-1974/1975 toe
met ruim 21 procent. Het grootst
was de stijging bij het prot. chr. on
derwijs, namelijk 38.1 procent, ter
wijl zich bij het openbaar onderwijs
een daling voordeed van 3.2 pro
cent. Opmerkelijk bij de daling van
het aantal leerlingen in het lager
technisch onderwijs is dat bij het
prot. chr. onderwijs een stijging
viel waar te nemen van 13.6 pro
cent, terwijl het rk onderwijs een
daling te zien gaf van 25.8 procent.
Het aantal leerlingen bij het mid
delbaar technisch onderwijs steeg
met 75.2 procent, mede onder in
vloed van de oprichting van een
nieuwe mts (prot. chr.) in 1972. Bij
de Leidse instrumentmakers-
school bleef het leerlingental con
stant, namelijk rond de 100, en bij
het lager land- en tuinbouwonder-
wijs nam het aantal leerlingen toe
met 96.4 procent van 112 tot 220.
Een stijging van 19.7 procent mani
festeerde zich bij het huishoud- en
nijverheidsonderwijs; bij het lager
ohuishoud- en nijverheidsonder
wijs was de stijging 14.6 procent.
Een toename deed zich ook voor bij
het mhno, het meao en de analis-
tenschool.
Opmerkelijk bij het algemeen
voortgezet onderwijs is dat in de
periode 1969-1975 zich bij het leer
lingenbestand van mavo/ulo een
daling voordeed van 15 procent,
terwijl het aantal havo/mms leer
lingen over die periode ruim ver
dubbelde (van 1042 naar 2297). Het
aantal leerlingen bij het vwo
groeide van 2700 naar 3082. Het
aandeel vwo-leerlingen in het totale
leerlingenbestand van het alge
meen voortgezet onderwijs daalde
evenwel van 35.3 procent naar 33.6
procent. Het totale aantal leerlin
gen dat mavo, havo en vwo volgde,
steeg van 7659 naar 9176 (20 pro
cent). Het percentage vrouwelijke
leerlingen over 1969-1975 steeg bij
het algemeen voortgezet onderwijs
van 42.9 naar 48.2.
Over dezelfde periode deed zich
ADVERTENTIE
Quarts - Horloges
De Aller Beste
Haarlemmerstraat 181
EIGEN ATELIERS
een vrij forse daling voor in het aan
tal leerlingen met mavo/ulo
diploma dat vwo ging doen, name
lijk van 47 leerlingen naar slechts
één leerling.
Bij het mavo was het percentage
zittenblijvers en gezakten het
hoogst, namelijk 22.7 procent. Bij
het vwo was dit percentage het
laagst, namelijk 10.9 procent.
Ford Rijnland
Ford Rijnland
Mededeling voor snelle beslissers
Met ingang van 21 februari worden
de prijzen van alle Ford - modellen
met 3 o/o verhoogd. Als u vóör
21 februari uw nieuwe Ford bestelt
leveren wij nog voor de oude prijs
af. Maar dan moet u wel snel beslis
sen.
Leiden Leiderdorp
Lammenschansplein 6 v.d. Valk Boumanweg 71
Tel. 071 - 767206 - 767207 Tel. 071 - 899301
ANTIEKE
KLOKKEN
Uw vakadres
Eigen ateliers
Haarlemmerstraat 181
ETALAGE IN DE STEEG.
SATERDAG 12 FEBRUARI 1977
voreLEIDEN - Ruwweg vijfentwintig procent van de Leidenaars koopt alles
ag \wat hij nodig heeft in de eigen stad. Hij reist daarvoor nooit naar andere
argdcoopcentra als Den Haag, Leidsenhage of Amsterdam. Dat is een van de
tseropmerkelijke uitkomsten van een enquête die werd gehouden onder de
inerbezoekers van de laatste Leidato in de GroenoordhalAan de enquête werd
1): Qieelgenomen door ruim vijfhonderd personen, zodat de uitkomsten een
i. teaardig beeld verschaffen.
wykQuer het algemeen is de Leidenaar nogal tevreden over zijn stad. Wat
5371oprijst uit de gegevens is het beeld van een gezellige stad". Tien jaar
k egeleden werd een vrijwel identieke enquête gehouden en toen was het beeld
lyneaanmerkelijk minder gunstig. Toen kwam Leiden er uit als een stad met
teieen zeker dorps karakter.
er Dat men tevreden is over hetgeen Leiden te bieden heeft blijkt duidelijk uit
var de vraag wat men vindt van het geboden assortiment in de Leidse binnen-
(zastad. Van de ruim 500 geënquêteerden beoordeelt ruim 300 de assorti-
r) eimentskeuze als uitstekend,slechts 22 vinden dat het volstrekt onvoldoende
traais. 159 personen vinden dat in Leiden „bijna alles te krijgen is.
och Op de vraag wat men de gezelligste winkelstraat van het centrum vindt
komt de Haarlemmerstraat en naaste omgeving duidelijk als winnaar uit
du de bus. De beoordeling Haarlemmerstraat-Breestraat valt uit in het na-
ires deel van de Breestraat. Overigens blijken de meeste Leidenaars volgens
(za deze Leidato-enquête per jaar 1 tot 4 maal naar Den Haag, Rotterdam of
var Amsterdam te reizen om daar te winkelen.
n* LEIDEN - Welk beeld heeft de be-
g- zoeker van de Leidse binnenstad?
*2 Wat valt hem het meest op? Welke
routes gebruikt hij het vaakst? Wat
zijn z'n wensen? Vragen waarop
geprobeerd is een antwoord te vin
den via een steekproef, die gehou
den werd tijdens de laatste
Leidato-huishoudshow in de
[r Groenoordhal.
In de stand van de gemeente Lei
den werd bezoekers gevraagd uit
I, de losse hand een plattegrondje van
de stad te tekenen, met daarin de
belangrijkste dingen. Eventueel
aangevuld met op- en aanmerkin
gen. Er kwamen ruim 170 tekenin
gen binnen, voor het overgrote deel
zeer bruikbaar voor het onderzoek.
Van de 166 tekenaars, die niet ver
zuimden hun adres te vermelden,
kwamen er 37 uit de binnenstad, 73
1 uit Leiden buiten de singels en 56
uit de omgeving van Leiden.
Door de Projectgroep Binnenstad
Leiden, die in augustus van het vo
rig jaar werd geformeerd om een
integraal plan voor de binnenstad
voor te bereiden, werden de gege
vens geïnventariseerd. Uit de teke
ningen bleek dat een van de be
langrijkste elementen van het
Leidse stadsbeeld de singels vor
men. Die werden meestal ook het
eerst getekend. Ander opmerkelijk
feit was dat Haarlemmerstraat en
Breestraat vaak evenwijdig aan el
kaar lopend getekend werden, ter
wijl de twee hoofdstraten van Lei
den nogal uiteenlopen.
Niet alle conclusies die uit de teke
ningen konden worden getrokken
waren even opvallend. Zo lag het in
de lijn der verwachting dat Brees
traat, Haarlemmerstraat, Maars-
mansteeg, Hoogstraat en Donker-
steeg de meest genoemde straten
waren. Wat wel weer opviel, was dat
van Breestraat en Haarlemmer
straat vaak maar een gedeelte werd
getekend De Breestraat bijvoor
beeld van Vrouwensteeg tot het
Gangetje en de Haarlemmerstraat
vanaf de Vrouwensteeg tot aan de
Hooglandse Kerkkoorsteeg.
Tot de meest genoemde bruggen
behoren de St. Jansbrug, Visbrug,
Kippenbrug en de Koornbrug.
Meestal ziet men de bruggen
slechts als een verbinding van de
ene straat met de andere, maar bij
de Koornbrug ligt het anders.
Daarvan wordt ook het historisch
monumentale aspect aangegeven.
„Gek genoeg", aldus projektgroe-
pleider Hans van Helder, „is dat
bijvoorbeeld de Kerkbrug over de
Oude Rijn bij de Hooglandse Kerk
nauwelijks genoemd wordt. Ter
wijl het toch een opmerkelijk brug
getje is". Aan de andere kant van de
stad is het vaak het Rapenburg dat
wordt getekend met zijn karakte
ristieke kromming en de Vliet.
Een opvallend punt is dat bepaalde
straten, hoewel ze in het centrum
van de stad liggen, toch veel minder
vaak op de tekeningen voorkomen.
Dat geldt bijvoorbeeld voor de
Oude Vest, het Galgewater, de Ha
ven en de Herengracht. Overigens,
het hele gebied ten noorden van de
Haarlemmerstraat bleef op de te
keningen vaak een „witte vlek".
Dat zelfde geldt voor het gebied ten
oosten van de Hooigracht, het ge
bied aan de overzijde van het Ra
penburg (Academiewijk) en ten
zuiden van het Levendaal (Haver
en Gort). Ook de Haarlemmerstraat
houdt in vele tekeningen op ten
hoogte van de Pelikaanstraat. De
lijn Breestraat-Korevaarstraat-Le-
©□□□□□SUA®
vendaal wordt bij de tekenaars
steeds vager nadat de St. Jorissteeg
is gepasseerd. Daarentegen is de
route vanaf de Blauwpoortbrug
naar het station wel doorgetekend.
Geliefde route
Vermeldenswaard is ook de route
tussen Breestraat en Rapenburg
via Pieterskerkkoorsteeg, Pieters
kerkhof en Kloksteeg. Hans van
Gelder „Het is een zeer geliefde
route. Waarschijnlijk door de over
vloed aan monumenten, winkels,
bistro's en cafés. Dit gedeelte van
de binnenstad staat - blijkens de
formulieren - zeer hoog aange
schreven".
Behalve straten singels, grachten
en dergelijke zijn ook bepaalde
bouwwerken monumenten karak
teristiek voor de Leidse binnen
stad. Zo bevatten bijna alle teke
ningen de Pieterskerk en de Hoog
landse Kerk. Daarnaast worden
ook vaak ingetekend: de Burcht, de
Koornbrug, het stadhuis, het Aca
demiegebouw Zijlpoort, Mor-
spoort, Schouwburg, Marekerk,
Stadsgehoorzaal, Rijnlandshuis en
Hartebrugkerk. Hofjes worden
meestal niet met name genoemd of
precies aangeduid.
Hans van Gelder. „Op een aantal
tekeningen worden ook buurten als
grotere eenheden getekend. Ken
nelijk worden ze als een samen
hangend geheel ervaren met een
eigen herkenbaarheid". Bijvoor
beeld het marktcomplex, Marekerk
(„een gebied dat hard toe is aan een
opknapbeurt"), De Camp („een
grote troep") en de Pieterswiji.
De Projektgroep heeft ook aan
dacht besteed aan de „bewegin
gen" in de Leidse binnenstad, zoals
looproutes, parkeermogelijkhe-
den, verkeersknelpunten e.d. Om
dat een groot aantal tekenaars uit
de omgeving van Leiden kwam,
zijn ook dikwijls de invalswegen
getekend. De populairste wandel
routes zijn Haalemmerstraat.Don-
kersteeg, Hoogstraat, Maarman-
steeg, Breestraat met aansluitend
Vrouwensteeg, Diefsteeg, Pieters
kerkkoorsteeg, Kloksteeg. Ook het
Van der Werfpark, de Hortus en het
plantsoen worden vaak genoemd.
Kruispunten
Het parkeren wordt in de tekenin
gen nauwelijks aan de orde gesteld.
In het algemeen wordt wel voor
meer parkeergelegenheid in de na
bijheid van de binnenstad gepleit.
De singels worden vaak aangeduid
als middel in een ander deel van <je
stad te komen. Als „beruchte
kruispunten" worden genoemd:
Nieuwe Beestenmarkt-Lammer
markt, Kort Rapenburg-Noord-
einde-Breestraat, Breestraat-Gan-
getje-Korevaarstraat, Korevaar-
straat-Levendaal, St. Joris-
steeg-Levendaal, Nieuwe
Rijn-Hooigracht, Haarlemmer
straat-Hooigracht. Langegracht-
Pelikaanstraat, Oude Vest-Vol-
lersgracht en Mare-Langegracht.
Tenslotte heeft de projektgroep
gekeken naar het „gebruik" van de
Leidse binnenstad. Zo bleek dat
Maredorp en Pieterswijk als typi
sche woongebieden worden be
schouwd en in mindere mate ook
De Camp. Ook het gebied rondom
de Hooglandse Kerk IPan-
cras-West) wordt vaak als aantrek
kelijke woonbuurt genoemd.
Veelvuldig komt de binnenstad in
tekeningen naar voren als winkel
gebied, waarbij de markt een be
langrijke rol speelt. De grote trek
kers zijn kennelijk V en D, P en C en
de Hema, en in iets mindere mate C
A. Op de Breestraat is de ABN
het enige bankgebouw dat enige
malen op de tekeningen voorkomt.
In zeer vele tekeningen komt het
stadhuis voor. Een open vraag is
gebleven of men daarbij denkt aan
Eén van de zes schetstekeningen
die zijn gemaakt aan de hand van
de gegevens op de tekeningen. Te
keningen gemaakt door 176 wille
keurige personen uit de Leidse regio
van de binnenstad.
de dienstverlening of dat het stad
huis fungeert als een soort kompas
in de stad. een punt waarop men
zich gemakkelijk oriënteert.
Volgens de Projectgroep Binnen
stad vormen de nu verzamelde ge
gevens slechts een eerste verken
ning van het „Leidse stadsbeeld".
Nader onderzoek zal moeten leren
of de resultaten en daaruit getrok
ken voorzichtige conclusies juist
zijn. De bedoeling is dat over en
kele maanden een dergelijk onder
zoek herhaald wordt, waarbij ook
weer gestreefd wordt naar rond 175
tekeningen. Voor informatie daar
over kan men dagelijks terecht in
de Binnenstadswinkel aan de
Morsweg 10.
Totale kosten van het werk: 1350300. De werkzaamheden in de Van
Hogendorpstraat en omgevingdie nu gaande zijn, zullen waarschijnlijk
in totaal een maand duren. Daarna komen de andere straten aan de betirt.
LEIDEN - Delen van het Noorderkwartier zijn op het ogenblik opgebroken
voor een goed doel: er wordt een nieuwe tiolering gelegd en bij de herstra-
ting worden de straten vervolgens op voor de bewoners prettiger wijze
ingedeeld. De werkzaamheden worden verricht door de firma Schouls. Het
rioleringswerk omvat ook de aanleg van verbindingsbuizen met e wonin
gen. Op de hoek van de Koning straat/Molenstraat en op de hoek Willem de
Zwijgerlaan /Van Hogendorpstraat worden putten gelegd. In de walkant
van de Maresingel ter hoogte van de Mamixstraat komt een overstortput.
