Wie diende aanklacht
tegen wethouders in?
JOODSE GELOOF IS
OOK ZEER VROLIJK
"OORLOG" IN STADHUIS BENTHUIZEN
Kerk is nodig
bij de opbouw
van Tanzania
PAGINA
BINNENLAND
DINSDAG 25 JANUARI 1977
BENTHUIZEN - „Je zit de
hele dag als een misdadiger
in de cel. M'n broek zakte
van m'n kont omdat ik de
riem had moeten inleveren
en ik struikelde over mijn
voeten omdat ik geen veters
meer in mijn schoenen
had." Wethouder M. Seijbel
(PvdA) van Benthuizen is
niet kwaad op de politie - al
vond hij het wat vreemd dat
de alarmbel in zijn cel niet
werkte - maar wel op dege
nen die tegen hem en zijn
collega-wethouder A. van
Noort, vier ambtenaren en
een voormalig ambtenaar
aanklachten wegens respec
tievelijk heling en verduis
tering indienden.
Waar het om gaat is het volgende:
een brief van burgemeester I. J. P.
Keijzer van Benthuizen aan de
commissaris van de koningin of
aan de minister - geen van de be
trokkenen kon of wilde gisteren
duidelijk maken aan wie de brief
was geadresseerd - over de be
stuurlijke moeilijkheden in Be
nthuizen zou door ambtenaren on
derschept en gefotokopieerd zijn.
De beide wethouders zouden de
kopiën in handen hebben gekre
gen.
TWEE KAMPEN
Gemeentesecretaris L. Poldervaart
van Benthuizen is overspannen..
Tegerf' hem loopt een ontslagpro
cedure. Chef-secretarie J. Edelen-
bos is al geruime tijd met ziektever
lof. Het ziekteverzuim onder de
ambtenaren in Benthuizen is ex
treem hoog. De overblijvende amb
tenaren zijn verdeeld in twee kam
pen: vóór of tegen de burgemees
ter. De sfeer is gespannen.
„Laten ze Benthuizen maar ophef
fen," meent een deel van de bevol
king. Het andere deel vindt dat er
allemaal teveel ophef over wordt
gemaakt. Het merendeel van de
Benthuizer ingezetenen reageert
gelaten op het eindeloos voortdu
rende steekspel in en rond het ge
meentehuis.
Dat is de sfeer wanneer de districts
recherche van dé rijkspolitie vrij
dagmiddag besluit om over te gaan
tot arrestatie van twee wethouders,
vier ambtenaren en een voormalig
ambtenaar. Op maandagmorgen
stormen rechercheurs, gesteund
door agenten van de rijkspolitie,
het Benthuizer gemeentehuis bin
nen. Een groep van zeven politie
mensen valt plotseling de vergader-
Wethouder A. van Noort: „Een
kat in het nauw doet rare spron
gen
ing van burgemeester en wethou
ders binnen en arresteert twee we
thouders. Elders in het gebouw de
vier ambtenaren aangehouden.
„Dat plotselinge grootscheepse op
treden was een kwestie van taktiek.
Als we ze niet allemaal tegelijk
hadden gepakt hadden ze elkaar
misschien kunnen waarschuwen."
verklaart officier van justitie mr.
Suyver. „Mij deed het sterk aan de
oorlog denken," deelt wethouder
Seijbel later mee.
De arrestanten worden verspreid in
de regio ondergebracht. In Ha-
zerswoude, Hillegom em Zoeter-
meer onder andere. „Om te voor
komen dat ze met elkaar gaan pra
ten." aldus een politiewoordvoer
der.
ONDUIDELIJK
Vanaf het begin is het onduidelijk
wat nu precies de aanklacht is en
Door Hans Meijer
Foto's Jan Holvast
wie deze heeft ingediend. Aanvan
kelijk is er sprake van diefstal en
heling. Er zou bovendien geknoeid
zijn met gemeentegelden. Het
jeugdhuis De Tas - toch al een om
streden instelling in Benthuizen -
zou teveel subsidie hebben gekre
gen.
Later op de dag wordt de politie
aanmerkelijk voorzichtiger. Er is
plotseling sprake van „mogelijke"
verduistering en „vermoedelijke"
heling.
Officier van justitie mr. Suyver is er
aan het begin van de middag zeer
vast van overtuigd dat de arrestan
ten in voorlopige hechtenis zullen
blijven. Om vier 's middags worden
de zeven vrijgelaten. De eerste re
sultaten van het eerste onderzoek
geven geen aanleiding tot voorlo
pige hechtenis.
De zeven keren terug in het dorp.
Er wordt een raadsvergadering be
legd: een procedure, die zoals veel
in Benthuizen, niet bepaald soepel
verloopt. Burgemeester Keijzer be
legt eerst een besloten vergadering
en pas na fel aandringen van de
raadsleden wordt besloten te wach
ten tot de beide wethouders terug
zijn om weerwoord te geven. Het
heeft evenwel voeten in de aarde
voor wordt besloten dat de verga
dering openbaar zal zijn. Tot dan
toe - de raadsvergadering begon
om half zeven - is de Benthuizer
bevolking onkundig van wat zich
heeft afgespeeld. Op de stoep van
het gemeentehuis, waar zich in de
loop van de dag een zeer aanzienlijk
legertje verslaggevers en fotogra
fen heeft verzameld, wordt druk
gespeculeerd.
BESCHULDIGING
De raadsvergadering draait
twee kernpunten: wie heeft de
klacht ingediend en met wat
argumentatie? Zodra die twee vra
gen zijn beantwoord is ook het
raadsel of een en ander nu wel of
niet iets van doen heeft de bestuur
lijke crisis, waarin Benthuizen ver
keert, opgelost.
Burgemeester Keijzer - die er over
igens de gehele dag voor zorgde vei
lig uit de buurt van Benthuizen te
blijven en aan een goede kennis de
ondankbare taak overliet om jour
nalisten van de deur van de ambts
woning te houden - antwoordt niet
op de roep om meer duidelijkheid.
„Het spijt me, maar de zaak is mij
door het ministerie van justitie uit
handen genomen. Ik mag niets
zeggen." Met die opmerking plaatst
hij zich in de rij van politiemensen,
gemeente-ambtenaren en voorlich
ters van justitie en binnenlandse
zaken, die allen verwijzen naar de
officier van justitie.
De gemeenteraad besluit uiteinde
lijk de vergadering te schorsen tot
er contact is geweest met de offi
cier. Vanavond om 21.00 wordt er
verder vergaderd. Intussen hebben
de wethouders Seijbel en Van
Noort allebei een forse beschuldi
ging aan het adres van de burge
meester geuit.
Het afgelopen jaar beleefden de be
stuurlijke problemen van Benthuir
hoogtepunt in het indienen
van een motie van wantrouwen
tegen burgemeester De Keijzer.
Zijn manier van besturen zou ertoe
hebben geleid dat het merendeel
van het ambtenarenkorps over
spannen was of dreigde te worden.
Tot op heden is deze zaak nog altijd
niet uit de wereld. Dat wil zeggen
dat de motie er nog steeds ligt. In
tussen moet burgemeester De Keij
zer op 31 maart aanstaande worden
herbenoemd. De ingediende motie
zal in elk geval niet tot herbenoe
ming bijdragen.
DAR-ES-SALAAM - "De kerk maakt zich niet alleen ver
dienstelijk in gezondheidszorg en opvoeding, maar ook bij
het streven naar economische verbeteringen en zelfver
trouwen van de bevolking".
1
Dat zei president Julius Nyerure
van Tanzania (Afrika) op een regie
ringsontvangst voor de leiders van
de zestien missiegemeenschappen
die in dit land werken. Nyerere is
zelf actief rooms-katholiek. Hij
heeft nooit verheeld, dat hij zich bij
het verwezenlijken van het socia
lisme in Tanzania mede door zijn
geloofsinzichten laat leiden. Een
zeereigen socialisme overigens, dat
zijn onafhankelijkheid tegenover
andere socialistische en commu
nistische landen overtuigend ver
dedigt.
Nieuwe dorpen
Het Tanzaniaanse socialisme houdt
een vrijwillig een-partij-stelsel in
en een samenleving van "Ujamaa-
dorpen" die enigszins vergelijk
baar zijn met de volkscommunes in
China en de kibboetsen in Israël.
De verhuizing naar deze dorpen
gebeurt niet altijd vrijwillig. Veel
stammen begrijpen niet waarom zij
het land dat ze sinds eeuwen bewo
nen, moeten verlaten om naar een
dorp in een andere streek te gaan.
En dat verlangt het socialisme in
Tanzania nu eenmaal.
De president vindt, dat zijn land de
zielzorg en de opvoedkundige bij
drage van de kerk nodig heeft.
Daarom juicht de regering het werk
dat de christelijke kerken doen toe,
alsook de hulp die buitenlandse
priesters, broeders en zusters bren
gen.
Tanzania telt 15 miljoen mensen.
Achttien procent van hen is rk, on
geveer 10 protestant, 10 tot 15 pro
cent islamitisch, terwijl de rest be
staat uit aanhangers van het hin
doeïsme en verschillende natuur
godsdiensten. Vooral de rk kerk,
die voor een groot deel geafrikani-
seerd is, beleeft een periode van
bloei. Het aantal afrikaanse pries
ters is in enkele bisdommen zo toe
genomen dat daar geen missiona
rissen meer nodig zijn. Er zijn op dit
ogenblik driemaal zoveel Afri
kaanse zusters als buitenlandse.
Opleiding
Desondanks zijn nog aanzienlijke
delen van Tanzania van pastorale
zorg verstoken, omdat er nog te
weinig geestelijken zijn. De oplei
ding van eigen zendingswerkers is
dan ook met voortvarendheid ter
hand genomen. Voor deze oplei
ding zijn dertien scholen beschik
baar, waar de kandidaten met hun
gezin kunnen verblijven.
De invloed van de Islam moet, vol
gens sommige missionarissen, ech
ter niet worden onderschat, zij wij
zen erop, dat een christen-politicus
in Tanzania maar zelden voor zijn
geloof uitkomt, terwijl zijn islamiti
sche collega altijd zal belijden dat
hij een moslim is. Ook hoort men
steeds meer, dat de islam de gods
dienst van de zwarte man is en dat
het christendom voor de blanke is
Wat het dorpen-svsteem van de re
gering betreft, is de aanvankelijke
instemming van de kerk wat be
koeld. Weinig priesters hebben nog
zin de dorpjes in te trekken en daar
in een hutje te gaan wonen: ze zitten
liever op een officiële post met
meer comfort. Het politieke enga
gement binnen de geestelijkheid is
niet groot, maar de leken gaan zich
voor de politiek steeds meer inte-
Geen toeval
Dat de waardering van Nyerere
voorde kerk in zijn eigen land geen
gelegenheidspraat is, blijkt wel uit
wat hij zegt over de kerk in "katho
lieke landen". "De armoede en uit
buiting in Latijns Amerika zijn
maar al te bekend". En: "Spanje,
waar de kerk almachtig is, is be
paald geen voorbeeld van vrijheid
en gerechtigheid". Nyerere vindt
het geen toeval, dat juist in rk lan
den, als Italië en Frankrijk, de
communistische partij het grootst
is in de westerse wereld.
"Ik weiger me een god in te denken
die arm is, onwetend, bijgelovig,
angstig, onderdrukt en ellendig
Maar dat is vandaag wel het lot van
de meerderheid van de mensen die
Hij naar zijn beeld geschapen
heeft".
Vijf-en-dertig theologen -
prdikanten, pastoors en
godsdienst-leraren aan
scholen - hebben deze
maand in Israël deelge
nomen aan een „Jeruza
lem Seminar", dat enkele
weken duurde. Zij kwa
men uit heel verschillende
kerken, zowel uit België
(Vlaanderen) als uit Ne
derland.
Ze gingen niet naar Israël om alle
reerst de heilige plaatsen te be
zoeken, aar om tot een ontmoe
ting te komen met Joden die
vanuit hun geloof een weg zoe
ken in deze moderne tijd.
Een hoogleraar, twee lektoren van
de universiteit van Jeruzalem,
een schrijver en een rabbi hielden
een lezing met intensieve be
spreking over het thema „traditie
en secularisatie". Hoe sterk is de
traditie en hoe is de rol van de
godsdienst daarin? En wat ge
beurt er als de godsdienst uit de
samenleving wegvalt?
Daarnaast waren er ontmoetingen
met mensen uit de brede scala
van politieke richtingen, Joden
én Arabieren.
Traditie
Terugziende op dit seminar komt
allereerst de impressie boven van
een land waarin de meeste men
sen niet religieus zijn, maar zeer
velen wel de traditie willen vas
thouden.
De sabbat wordt gehouden op een
manier die bij ons voor de zondag
ondenkbaar is geworden. Het
openbaar vervoer staat stil. In ho
tels hagen bordjes met het ver
zoek om niet te roken op deze
dag. Op de Grote Verzoendag
gaan grote groepen niet-
gelovigen toch naar de synagoge
en houdt ieder zich aan een abso
lute rust", „om in ieder geval deze
dag met het volk te zijn", zoals
een inleider het uitdrukte. Met
Pasen wordt ook in menige niet-
godsdienstige kibboets het
paasmaal gegeten en een liturgie
gehouden, ook al zal dat niet vaak
meer de oude paasliturgie zijn
Wethouder M. Seijbel: .Jiet deed
me aan de oorlog denken".
De beide wethouders verdenken de
burgemeester ervan de omstreden
aanklacht te hebben ingediend om
zo zijn standpunt, dat het allemaal
de schuld van de wethouders is, te
kunnen onderstrepen. „Een kat in
het nauw doet rare sprongen," al
dus wethouder Van Noort. „Het
zou mij niet verbazen wanneer hij
zo probeert zijn herbenoeming vei
lig te stellen," verklaart wethouder
Seijbel.
VRAGEN
Intussen liggen er nog wat vragen.
In de eerste plaats is dat het feit dat
er van hogerhand nog altijd niet is
ingegrepen, terwijl de bestuurlijke
problemen van Benthuizen toch
bepaald niet van de laatste jaren
zijn. Met name vraagt de raad zich
af wat de reactie van de commissa
ris van de koningin mr. Vrolijk is op
de destijds ingediende motie van
wantrouwen. Men meent nu, enige
maanden na het indienen van de
motie, recht te hebben op een uit
spraak.
Een andere vraag is hoe het moge
lijk heeft kunnen zijn dat een
klaarblijkelijk nogal vage aan
klacht - tot nu toe is volgens de po-
litoewoordvoerders nog geen
daadwerkelijk steekhoudend be
wijs gevonden - tot een paniekerige
reactie bij politie en justitie heeft
kunnen leiden.
En dan is er tenslotte nog de vraag
hoe burgemeester De Keijzer in het
bezit is gekomen van de kopie van
een bandje, waarop het vertrouwe
lijk gevoerde gesprek tussen raads
leden en de commissaris van de
koningin is vastgelegd. Bij dat ge
sprek, daterend van 1970, was de
burgemeester niet aanwezig omdat
het juist ging om de moeilijkheden
die de raad met de burgemeester
heeft. Wethouder Seijbel heeft ver
klaard dat burgemeester De Keijzer
hem het bandje heeft laten horen.
Vaak hebben wij gedacht, dat, het
Joodse geloof somber en dwinge
rig was. Inderdaad is het in zijn
steeds meer verfijnde wetten -
zoals de spijswetten en de sab-
batswetten - op een spoor, waar
Jezus en de apostel Paulus be
wust van zijn afgeweken. Maar
pas wie een synagogedienst heeft
meegemaakt, waarin de sabbat
hun dansende rondgang onder
het gezang van de sabbatsliede-
Als dan later zelfs een niet-
godsdienstige buschauffeur je
sabbatsliederen leert, denk je wel
even als christen: wie onder ons
bezingt de zondag? Zou die dag
niet nog veel meer vreugde kun
nen losmaken? Wat is er met ons
Verstrengeld
In dit land van de Zionisten is van
uit het oude Zionisme zelfs een
anti-godsdienstige instelling on
der de mensen waarneembaar.
Terwijl ze tegelijk hun eigen tra
ditie, met alle godsdienstige ele
menten daarin, van de bijbel en
van het land van bellfte, niet wil
len prijsgeven.
Geloof en ongeloof vertonen zich
zozeer verstrengeld. Zoals Mosje
Kerem het uitdrukte: „Ik geloof
niet in God, maar wie de geschie
denis van het Joodse volk be
schouwt, komt niet onder het
mysterie uit. Hoe meer ik weet,
hoe meer ik me verwonder".
Daarnaast hebben wij contacten
met de orthodoxe Joden gehad.
Ds. J. Happee (foto) van de
evangelisch-lutherse gemeente in
Leiden is enige weken in Israël
geweest. Met nog 34 theologen
nam hij deel aan een reis van een
instituut voor internationale ex
cursies, een sinds 1960 bestaande
particuliere instelling die „educa
tief toerisme" ten doel heeft. Na
zijn terugkeer vorige week zette
hij voor ons een paar indrukken op
papier. Met de nadruk op „een
paar", want ds. Happee is boorde
vol indrukken teruggekomen.
de Arabische staf aan de Bir
Zeit-universiteit in de West-
Bank. het door Israel bezette ge
bied. Een fanatieke toon bij de
Joodse beweging Guz Enumim,
die met de bijbel in de hand het
hele land voor de Joden alleen
opeist.
Ontmoetingen
En dan die ontmoetingen met men
sen die proberen iets aan de vrede
te doen. Die plaats willen geven
aan béiden, Joden en Palestijnen.
Mensen, die, vaak bewust buiten
de politieke partijen om, moeten
werken teneinde iets te kunnen
bereiken dat door de anderen niet
meteen verdacht gemaakt wordt.
Die daarmee hun eigen veiligheid
en rust riskeren.
Enkelingen
wordt begroet-zoals wij deden in
Haifa -, weet, hoe vreugdevol dit
geloof is.
Dn wie op "vrijdagavond naar het
plein plein voor de klaagmuur in
Jeruzalem gaat, ziet daar een ge
loof, dat sterk en trots en ook zeer
vrolijk is. Zelfs gingen jongeren
rond in grote kringen en zij trok
ken ieder die maar wilde mee in
christendom gebeurd dat het
deze krachtige, glanzende
vreugde zo vaak mist?
Nu nog een derde indruk. De
voortdurende spanning tussen
Joden en Arabieren. Wederzijds
wantrouwen, waarin men van el
kaar alleen het kwade gelooft.
Wij hoorden zowel de ene als de an
dere kant. Een geladen sfeer by
In deze enkelingen herkende ik iets
van de spanning die in Jezus nog
veel sterker gestalte kreeg: iets
dat gedaan moet worden tot ver
zoening en dat alleen maar door
mensen gedaan kan worden die
zichzelf geheel geven.
Een saluut aan deze vredestichters
is misschien nog wel mijn sterk
ste reactie op dit „Jeruzalem Se
minar 1977".
In een brief aan de staatscom
missie-Mom mersteeg en de ka
mercommissie voor defensie
spreekt de landelijke Hervormde
Jeugdraad zich uit tegen een vrij
willigersleger. Hij reageert daar
mee op recente uitlatingen van mi
nister Stemerdink van defensie in
zake de mogelijke instelling van
zo'n leger.
De jeugdraad vreest een afneming
van de controle op de ontwikkelin
gen binnen het leger als dit uit lou
ter vrijwilligers zou bestaan. Hij
acht het van uitermate groot be
lang, dat de democratische contro
le. vanuit de samenleving, op het
militaire apparaat zo groot moge
lijk blijft.
De jeugdraad vindt het ook een be
zwaar, dat vooral bepaalde groepen
in het leger zullen komen, met
name de werkende jongeren en, ze
ker in de huidige economische om
standigheden, de werkloze jonge-
Een leger van dienstplichtigen
biedt meer garanties voor de voort
gang van de discussie over de vra
gen die binnen het leger aan de orde
kunnen komen, aldus de jeugd
raad.
De Generale Diakonale Raad van
de Hervormde Kerk berichtte ons,
dat in het vakantieseizoen 1977
weer vijf tiendaagse kampen wor
den gehouden in Oldebroek voor
lichamelijk gehandicapte jonge
ren. Ze zijn een voortzetting van het -
werk van de inmiddels opgeheven
stichting Het vierde Prinsenkind
en staan nu onder verantwoorde
lijkheid van de landelijke stichting
in oprichting "Pijone". Een van de
kampen is speciaal bedoeld voor
sociaal aanspreekbare dubbel-
gehandicapte jongeren.
Een kampfolder en een inschrijf
formulier zijn verkrijgbaar bij de
interkerkelijke projektgroep "Pijo-
rie", p a. Dienstencentrum Geref.
Kerken, postbus 2211 Leusden,
telefoon 033-43244.
De kerkbouwcollecte 1976 in de
gereformeerde kerken heeft tot
eind vorig jaar 415.000 opge
bracht. Het fonds kerkbouw kon
een negental aanvragen om finan
ciële steun inwilligen. Daarmee
was een bedrag van 552.000 ge
moeid.
De Kerk van Jezus Christus van
de Heiligen der Laatste Dagen
(Mormonen) houdt zondag, 30 ja
nuari, van 10 tot 12 uur in het Con
gresgebouw in Den Haag haar
driemaandelijkse conferentie voor
leden en belangstellenden. In ons
land zijn nu ongeveer 7500 Mormo
nen. Ruim 3000 behoren tot de ring
Den Haag.
Geref. Gemeenten: bedankt voor
Hoogvliet R. Boogaard Leiden,
voor Kruimngen A. Moerkerken
Nieuw-Beyerland.
