rj i 1 1 7,' Wil L, JÉ Amnestie voor weigeraars van dienst in Vietnam Reactie Husak op Charta '77 m 1, as Moskou verwacht betere betrekkingen met de VS Berlijn blijft mogelijk conflictpnnt Italiaans parlement neemt abortuswet aan ZATERDAG 22 JANUARI 1977 BUITENLAND PAGINA 9 UM ueyeiijui iyz s\my n.un nuui uuuuumi. c< mei L bijhouden toen haar vader werd "gekroond" tot president enigde Staten WASHINGTON (Reuter/DPA/AP) - De Ameri kaanse president Jimmy Carter heeft gisteren een algemene amnestie afgekondigd voor alle Amerikanen die de dienstplicht ontdoken heb ben omdat ze weigerden in Vietnam te vechten. Uitgezonderd van de amnestie zijn alleen deser- teurs, en diegenen die bij hun verzet tegen de de Ver- dienstplicht geweld hebben gebruikt. ROME (Reutei*. AFP, DPA) - Met 310 tegen 296 stemmen en een ont houding heeft de Italiaanse kamer van Afgevaardigden gisteren een wetsontwerp goedgekeurd dat in feite in Italië abortus op verzoek mogelijk maakt. Om kracht van wet te krijgen moet het ontwerp nog door de senaat worden aanvaard. Krachtens het nu aangenomen wetsontwerp kan een vrouw die ouder is dan zestien in de eerste 90 dagen van "haar zwangerschap met of zonder goedkeuring van een arts geaborteerd worden. De arts heeft slechts een adviserende functie. De beslissing ligt bij de vrouw. Medis che, maar ook vergaande sociale aanwijzingen spelen een rol. Is de vrouw nog geen zestien, dan heeft Afrika wil lagere olieprijzen LOESAKA (DPA) - Een commissie van de organisatie van Afrikaanse eenheid heeft zich gisteren in Loe- saka beraden over de agenda van de komende Arabisch-Afrikaanse topconferentie, die op 7 maart in Cairo begint. Waarnemerd menen dat de Afrikaanse landen met name willen aansturen op lagere olieprij zen voor de Afrikaanse ontwikke lingslanden en dat ze graag zien dat de Arabische olieproducenten meer in Afrika investeren. ADVERTENTIE CARAVANS Karaat - Dethleff 3.30 mtr. (nieuw) 1095^- 7195.- 3.90 mtr. (nieuw) 3095^ 8295.- 4.50 mtr. (nieuw) 10995^ 9995.- 5.10 mtr. (nieuw) VL995"-'\0995.- Karaat-Fendt - Saffier 3.90 mtr. (nieuw) 3505"- 8695.- 4.50 mtr. (nieuw) US93"-10595.; Karaat - Fendt - Diamant 3.80 mtr. (nieuw) 12895'- 12195.- 4.25 mtr. (nieuw) 14245^" 12195.- 4 60 mtr. (nieuw) 15Ö95"- 14295.- 5.25 mtr. (nieuw)t£095~- 15295.- Karaat - Hehn 3.60 mtr. (nieuw) J309T 7145.- Tabbert - Kornett 4,00 mtr. 8309^ 7790.- 4.60 mtr. VMQO~- 8890.- Tabbert - Comtesse 3.80 mtr. XjSMT- 9490.- 4.60 mtr. UZ4CT 13290.- OOK HEBBEN WIJ NOG ENKELE HEEL MOOIE occasions SCHIEDAM Jan van Riebeeckweg 2. tel. 152066 (Schiedamse spaansepolder achter de Manometerfabriek). Rijdend van Kleinpolderplein naar Beneluxtunnel de afslag Schiedam-Centrum nemen en daarna Gabaro pijlen volgen. ze de toestemming van één van haar ouders of haar voogd nodig. Na een zwangerschap van 90 dagen is abortus geoorloofd bij groot ge vaar voor het leven van de moeder, als er kans bestaat op zware licha melijke of geestelijke misvormin gen bij het kind of als de kans groot is dat deze misvormingen een be dreiging betekenen voor de licha melijke of psychische gezondheid van de moeder. Eén en ander moet door een arts van het ziekenhuis waar de abortus gepleegd zal wor den, worden vastgesteld. Bij groot gevaar voor het leven van de moe der is de arts ook verplicht een po ging te doen het leven van het kind te redden. Ziekenhuizen die onder supervisie van de RK kerk staan, mogen abortus weigeren. Abortus, waartegen het Vaticaan en de door de RK kerk gesteunde christen-democraten zich fel heb ben verzet, kreeg in de Kamer van Afgevaardigden de steun van de communisten, socialisten, sociaal-democraten, republikeinen en liberalen. Tegen -stemden de christen-democraten, de fascisti sche MSI, de nationale democrati sche partij (de groep die zich van de MSI heeft afgescheiden), de Zuidti- roolse volkspartij en de radicalen. Het aangenomen wetsontwerp is het tweede dat binnen een jaar bij de Kamer is ingediend. Het eerste veroorzaakte een enorme herrie in het parlement die uitliep op de val van de regering en nieuwe verkie zingen in juni van het vorig jaar. Waarnemers zien in de uitslag van de stemming een duidelijk teken dat de invloed van de kerk op de Italiaanse politiek steeds kleiner wordt. Vele kerkelijke hoogwaar digheidsbekleders, onder wie paus Paulus, hebben zich de afgelopen weken fel gekeerd tegen legalise ring van abortus. Dit wordt door de RK kerk beschouwd als de moord op een ongeboren kind. Volgens onofficiële gegevens wordt er jaarlijks in Italië zeker een miljoen keer op illegale wijze abor tus verricht. Met deze amnestie, vervult Carter een van zijn verkiezingsbeloften. Carter zal nog met het ministerie van Defensie overleggen om te be zien of de amnestie uitgebreid kan worden tot deserteurs. Duizenden Amerikanen wonen nog steeds in het buitenland omdat zij zich ten tijde van de oorlog in Vietnam door te vluchten aan de dienstplicht hebben onttrokken, en bij terugkeer in de Verenigde Sta ten zouden blootstaan aan strafver volging. President Ford had tijdens zijn ambtsperiode slechts een zeer beperkte amnestie afgekondigd. Carters woordvoerder Jodv Powell zei gisteren dat de dienstplicht ontduiker nu zonder vrees voor strafvervolging naar zijn vaderland kan terugkeren. De dienst- ontduikers die ondertussen de na tionaliteit van hun gastland hebben aangenomen, kunnen "als elke an dere buitenlander" het staatsbur gerschap van de Verenigde Staten aanvragen. Uitgesloten van de amnestie zijn vooralsnog ook degenen die niet- éervol uit de militaire dienst zijn ontslagen. President Ford had twee jaar gele den een regeling getroffen waarbij aan dienst-ontduikers amnestie werd verleend als zij twee jaar bur gerdienst wilden verrichten. Twee dagen geleden, op de laatste dag van zijn presidentschap, versoe pelde hij de regeling zodanig dat er meer mensen voor in aanmerking kwamen. Nu Carter een ruime amnestie heeft afgekondigd is daarmee het pro gram van Ford achterhaald. De president droeg justitie op alle on derzoeken naar dienstplicht ontduiking te beëindigen en alle lopende strafzaken te annuleren. Degenen die onder Fords pro gramma al begonnen zijn met hun twee jaar burgerdienst hoeven die termijn niet vol te maken. Het Pentagon weet niet hoeveel Amerikanen zich in totaal aan de MOSKOU (Reuter/UPI/DPA) - De voornaamste Sowjet- deskundige op het geb.ied van Amerikaanse zaken, directeur Georgy Arbatow van het Amerika-instituut, verwacht betere betrekkingen tussen Washington en Moskou nu de regering-Carter aan de macht is gekomen. „Het proces van vermindering van spanning zal niet gemakke lijk zijn", aldus Arbatow vol gens wie er nog moeilijkheden in het verschiet liggen. De Sowjet-deskundige stelde dat in 1976 in de Verenigde Sta ten een campagne was gevoerd om de Sowjet-Amerikaanse be trekkingen te ondermijnen en dat daardoor „de oplossing van een aantal vraagstukken was vertraagd". „Ondanks de moeilijkheden die ik voorzie, geloof ik dat er goede vooruitzichten zijn voor de be trekkingen tussen de twee lan den", aldus Arbatow. Hij noemde het moeilijk een oor deel te geven over de hele Ame rikaanse buitenlandse politiek voorzover die valt op te maken uit Carters inaugurale rede, maar de bereidheid tot verbete ring van het internationale kli maat, zoals die in de toespraak tot uiting is gebracht, „kan met diepe voldoening" worden ont vangen, zei hij. De reacties op Carters inaugu rele toespraak in de wereld lo pen verder uiteen van „een frisse wind" tot „vaag moralise rend". Zuid-Afrika's president stuucde Carter een boodschap waarin hij de hoop uitsprak op versterking van de vriend schappelijke betrekkingen in het belang van vreedzame op lossingen voor de problemen waarvoor de mensheid zich ge steld ziet. Japans premier Foekoeda sprak in een gelukstelegram de hoop uit op nauwe samenwer king met de nieuwe Ameri kaanse president in bilaterale kwesties en bij het vertigen van de wereldeconomische orde. Pers De Amerikaanse pers heeft vrijwel unaniem positief gerea geerd op de inaugurele rede van de nieuwe Amerikaanse presi dent, Jimmy Carter. Bij de bui tenlandse pers vielen echter kritische geluiden te beluiste ren omdat Carters rede weinig concreets bevatte. De „Washington Post" beklem toonde in een hoofdartikel dat Carter het Amerikaanse volk geen „nieuwe droom" heeft ge schonken. Het blad vond het vooral belangrijk dat de idealis tische hartstocht en zelfverze kerheid die men in verband brengt met de jaren zestig en het begin van de jaren zeventig, in Carters toespraak ontbraken. De „New York Times" consta teerde dat de eerste president uit het diepe zuiden sinds hon derd jaar een bescheiden begin heeft gekozen en afgezien heeft van de gedurfde retoriek die het begin van een nieuwe ambtspe riode pleegt te kenmerken en die bijgedragen heeft tot verval van de mythe rond het presi dentschap. De Britse Times had kritiek op Carters verklaring dat de V.S. op grond van hun morele over tuiging die maatschappijen en ianden willen bevoordelen die de mensenrechten eerbiedigen. Als men hiermee te ver gaat, al dus de Times, komt men in con flict met de klassieke diploma tie en dreigt het gevaar dat men aan de werkelijke macht te weinig aandacht schenkt. dienstplicht hebben onttrokken. Maar hun aantal loopt in de hon derdduizenden. Wel staan de na men van 4.500 niet-berechte deser teurs geregistreerd Een woordvoerder van een groep naar Frankrijk gevluchte Ameri kanen, die^ de militaire dienst in Vietnam wilden ontlopen, heeft het generaal pardon beperkt genoemd, maar beschouwd de maatregel wel als "een positieve stap voortwaar- "De maatregel is, zoals hij beloofd heeft, beperkt. Zij is voornamelijk van toepassing op studenten die de dienstplicht hebben ontlopen, ter wijl de meesten van hen geld ge noeg hadden om naar de universi teit te gaan", aldus Tom Nagel, die zegt voor 1.800 Amerikaansé bal lingen in Frankrijk te spreken. Op aanbeveling van president Car ter heeft het nationale comité (be stuur) van de Amerikaanse Demo cratische Partij gisteren ex- gouverneur Kenneth Curtis van Maine tot partijvoorzitter gekozen. Curtis zei na zijn verkiezing dat hij hoopt te kunnen bijdragen aan de verdere uitbouw en versterking van de partij. Jimmy Carter heeft verder zijn ach terneef Hugh Carter benoemd tot zijn assistent, speciaal belast met de administratie van het Witte Huis. De vader van Hugh Carter is antiquair in Plains, de geboorte plaats van de president. ADVERTENTIE Tom Westen Parfumerie - schoonheidssalons Breestraat 147, .Leiden Telefoon: 142470 zoekt een PARFUMERIE VERKOOPSTER gedacht wordt aan een jonge charmante vrouw, die zelfstandig het verkoopgedeelte van onze parfumerie op zich kan nemen. Deze persoon moet beschikken over ervaring in de top-cosmetica en parfumerie-merken. Voor verdere informatie vragen naar mej. Toos Gijbeis, telefoon 071- 142422. PEKING - De vice-voorzitter van de Chinese Raad van State, Li Hsi-nien,schudt de hand van de Nederlandse cineast Joris lvens (links) op een bijeenkomst in Peking. In het midden de Franse actrice Marceline Jori- dan. MADRID (AFP/UPI) - De Spaanse koning Juan Carlos heeft zijn ne genjarige zoon Felipe gisteren de ti tel van "prins van Asturië, ver leend, en hem daarmee offieel aan gewezen als troonopvolger. Felipe is nu de 35ste prins van Asturië ge worden, een titel die sinds 1388 wordt gedragen door de troonop volger. PRAAG (Reuter, ANP) - Voor het eerst sinds het manifest Charta '77 in de publiciteit kwam, is gisteren van officiële zijde hierop gerea geerd. De Tsjechoslowaakse president Gustav Husak noemde het docu ment in een toespraak "niets nieuws". Hij verklaarde dat aanvallen op het socialisme al net zo oud zijn als het socialisme zelf. Handtekeningen onder een anti-socialistisch pam flet kunnen de situatie bij ons ech ter niet beïnvloeden", zo is de pre sident van mening. Nieuw in het "zeer duidelijke en doorzichtige spel" zijn volgens Hu sak de combinaties en de campag nes van de aanvallen waarvan "wij momenteel getuige zijn". BERLIJN (Reuter) - Een re cente reeks conflicten tussen Oost en West in en om Berlijn heeft deze verdeelde stad op nieuw in de politieke schijn werpers geplaatst. Dit gebeurt voor het eerst weer op wat gro tere schaal sinds de westerse geallieerden en de Sowjet-Unie vijf jaar geleden de overeen komst van de vier mogendhe den sloten, die populair gezegd de geest ademt van "leven en laten leven". Vorige week dienden Amerika, Frankrijk en Engeland een di plomatiek protest in bij de Sowjet-Unie naar aanleiding van wat zij zagen als een schen ding van de viermogendheflen- status van Berlijn. Een paar da gen eerder had de DDR politie- eenheden naar de Westduitse missie in Oost-Berlijn gediri geerd, kennelijk om Oostduitse burgers te weerhouden het ge bouw binnen te gaan om raad en hulp te vragen over emigra tie naar het Westen. Het bracht op vrij scherpe wijze in herinne ring dat Berlijn een potentiële bron blijft van internationale wrijving. Sinds de overeen komst van 1971 konden reizi gers en goederen vrij soepel worden vervoerd tussen het Westen en het geïsoleerde wes telijke stadsdeel, dat zich 175 km binnen Oostduits grondge bied bevindt. Afgezien van en kele geringe conflicten leek het erop dat de twee kanten hadden geleerd met het probleem te le ven. De dag nadat de extra wachtposten buiten de West duitse missie waren geposteerd scheen de DDR een stap terug te doen door deze in alle stilte weg te halen. Korte tijd later echter gaf ze te kennen de vol ledige steun van het Kremlin te hebben voor haar andere maat regelen die zouden moeten gelden als weerspiegeling van haar soevereiniteit over Oost- Berlijn. Het officiële partijblad Neues Deutschland citeerde een commentaar van radio Moskou met de verklaring dat de Westerse mogendheden in 1948 hun rechten in Oost- Berlijn hadden verspeeld toen zij "de westelijke sectoren van Berlijn afzonderden van hun natuurlijke omgeving". Feit is dat er "al lange jaren geen zoge naamde viermogendhedensta- tus van geheel Berlijn heeft be staan" schreef het blad, in een toon die aan vroeger dagen her innerde. De Franse minister van Buiten landse Zaken Louis de Guirin- gaud kwam woensdag in West-Berlijn aan en zijn bezoek, weliswaar geregeld voordat de laatste wrijvingen ontstonden, werd door Westerse functiona rissen gezien als een demon stratie dat de Westerse geal lieerden Berlijn nog steeds van vitaal belang achten. "De Gui- ringaud komt hier als aandui ding van de nauwe banden tus sen Frankrijk en Berlijn", zei een Franse militaire regerings functionaris. Het westerse protest over het ondermijnen van de status van Berlijn was het gevolg van een nieuw decreet dat de DDR eer der deze maand uitvaardigde en dat alle buitenlanders die Oost-Berlijn willen bezoeken verplicht een Oostduits visum aan te vragen. Rond dezelfde tijd haalde de DDR de grens controles weg tussen de Russi sche sector en het grondgebied van Oost-Duitsland. Deze con troles, hoewel slechts in naam aanwezig, waren een teken van de speciale status van Berlijn. Al deze ontwikkelingen volg den op een plotselinge onder drukking van dissidente intel lectuelen in de DDR die zich verzetten tegen de in hun ogen slechte uitwassen van het regi me. De politieke protestzanger Wolf Biermann werd van zijn staatsburgerschap vervallen verklaard en kreeg geen toe stemming meer naar zijn land terug te keren. De betrekkingen met Bonn, die nooit echt goed waren, verslechterden nog toen een correspondent van de Westduitse televisie werd be schuldigd van het belasteren van het communistische re gime en het land moest verla ten. De controle voor de Westduitse missie in Oost-Berlijn hebben de interduitse betrekkingen te ruggebracht tot het niveau van ernstige onderkoeling. De bur gemeester van West-Berlijn, Klaus Schürtz, sprak in zijn Nieuwjaarstoespraak zelfs van een "nieuwe politieke koude golf uit het Oosten". Hij vreest ernstig dat het dit jaar nog tot grotere conflicten met de DDR zal komen. De in het groen ge stoken leden van de Oostduitse Volkspolizei verschenen begin januari voor het zes verdiepin gen tellende gebouw van de Westduitse missie en hielden elke Oostduitser tegen die geen formele toestemming op zak had. De Westduitser waren woedend en een paar uur later al diende Günter Gaus, het hoofd van de missie, een krach tig protest in op het Oostduitse ministerie van Buitenlandse Zaken. De DDR sloeg terug met de beschuldiging dat de missie zich mengde in de interne zaken van het land, maar de volgende dag was de politie even geheim zinnig verdwenen als ze was verschenen. Hoewel de bezoe kers aan wat de Oostduitsers het "Witte Huis" noemen, in de Hannoversche Strasse, nog steeds hun identiteitskaarten moeten laten controleren als ze het gebouw weer hebben verla ten, heeft de DDR in de ogen van de wereld, zo niet van haar eigen burgers, een stap terug moeten doen. Volgens een functionaris van de missie was het dagelijkse aantal bezoekers spoedig weer op het, oude ni veau. Sinds de missie in de zomer van 1974 werd geopend is ze door meer dan 10.000 mensen be zocht. Vorig jaar passeerde een gemiddelde van 50 personen per dag de nauwkeurig in het oog gehouden toegang van het gebouw, eh Westduitse func tionarissen geven zonder meer toe dat velen van hen hulp zoch ten om te emigreren. Het aantal mensen dat naar het Westen wil wordt door enkelen geschat op meer dan 100.000 - een cijfer dat de autoriteiten in Oost-Berlijn niet hebben weerlegd. Als al deze Oostduitsers met hun verwanten zouden vertrekken zou dit een zware slag zijn voor de kleine republiek van 17 mil joen inwoners. Vooraanstaande fuctionarissen hebben duide lijk hun ernstige zorg over deze gedachte geventileerd. "Het was een vrij normale zaak" zei een Oostduitser op de vraag waarom de politie gekomen was en zo snel ook weer ver trokken. "Het was bedoeld als een waarschuwing, om te zeg gen dat we zover willen gaan maarniet verder". De conventie van Wenen over diplomatiek protocol en de interduitse ak koorden bevatten geen enkel handvat om een controle op buitenlandse missies te verhin deren, zo zei hij. Zijn interpretatie werd ge steund door een hard commen taar in Neues Deutschland. Het partij-orgaan schreef dat het geen taak is en kan zijn van de Westduitse missie welk verzoek dan ook van burgers van de DDR in behandeling te nemen. Functionarissen onderstreep ten dat volgens internationale akkoorden diplomatieke mis sies zich slechts kunnen bezig houden met burgers van het ei gen land die in het buitenland hulp behoeven. West-Duitsland echter verwijst naar het ak koord over het instellen van de missie, dat deze in de gelegen heid stelt "Hulp en steun" te geven aan alle mensen die bin nenkomen. Enkele Oostduitsers geloven dat de regering teveel haar be trekkingen met West-Duitsland belast en de aanzienlijke eco nomische voordelen die deze met zich brengen om niet ern stig na te denken alvorens deze op het spel te zetten. Zij zeggen dat het uitsluitend de bedoeling was de politiemensen een dag bij de missie te posteren bij wijze van waarschuwing. Maar anderen menen dat de haastige terugtrekkingen een weerspie geling vormt van moeilijkhe den binnen het politburo tussen partijleider Erich Honecker en orthodoxe, op veiligheid spe lende politici. Zij wijzen erop dat de verbanning van Wolf Biermann werd gevolgd door onderdrukking van hen die zich bij de golf van protest aanslo ten, ondanks een onoficiële stel- lingname van Honecker dat geen repressieve maatregelen zouden worden genomen. De president gelooft dat er "reac tionaire krachten aan het werk zijn" die een anti-communistische hysterie willen ontketenen en het socialisme met alle mogelijke mid delen willen besmeuren. Doel van dit alles zou zijn de problemen die in het westen bestaan te verdoeze len. Gelijktijdig deed ook Alois Indra, de voorzitter van de Tsjechoslo waakse federale assemblee (parle ment) een aanval op de beweging achter Charta '77. Ook hij is van mening dat het mani fest bedoeld is om de socialistische eenheid te breken. De mensen achter het manifest zouden "anti-sociale en tegen de staat gerichte activiteiten ontwik kelen". Charta '77 is door een groep Tsje- choslowaken uitgegeven die hun regering ervan beschuldigen de bepalingen van de akkoorden van Helsinki niet na te leven. Een van de ondertekenaars van het manifest, de schrijver Pavel Ko- hout, zei gisteren dat de politie hem zijn identiteitskaart, en het regi stratiebewijs van zijn auto heeft af genomen. Als reden zou zijn gegeven dat de foto's op de eerste twee documen ten verjaard zouden zijn. Kohout zei dat hij voorts opnieuw rij examen moet doen omdat hij een verkeersovertreding gemaakt zou hebben. De Tsjechoslowaakse oud-minister van Buitenlandse Zaken, Jiri Ha- jek, noemde Charta '77 in een vraaggesprek "een spontaan initia tief van Tsjechoslowaakse burgers die hun rechten verwerkelijken willen". Volgens Hajek, minister onder Doebtsjek, willen de onderteke naars van het manifest bereiken dat de internationale conventies over de mensenrechten "volledig en consequent" worden nageleefd. Volgens premier Den Uyl geven de ontwikkelingen van de laatste we ken in Tsjechoslowakije "reden tot grote zorg", zo zei hij na afloop van het kabinetsberaad. Drs. Den Uyl doelde op de gevangenneming van vier van de ondertekenaars van het zogenaamde Charta 77. Er wordt opgetreden tegen mensen die niets anders beogen dan toe passing van de slotakte van Hel sinki (de conferentie voor Europese veiligheid), aldus de premier. Hij zei dat Nederland zich nogal wat voorstelt van de conferentie van Belgrado midden dit jaar, waar zal worden nagegaan wat er van Hel sinki terecht is gekomen. "Het is dan des te pijnlijker deze verschijn selen te constateren", aldus Den Uyl.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1977 | | pagina 9