Sassenheim vult
"gaten" op met
nieuwe woningen
Monteur De Jong
te goed voor
baan bij de
Kon. landmacht
Boekje open
over plassen
bij Nieuwkoop
Bollengrond
niet nóg meer
opgeslokt door
nienwbonwpnkkels
DONDERDAG 20 JANUARI 1977
lenstreek te bouwen volkomen
juist. Die gemeente is verantwoor
delijk voor de opvang van de eigen
bevolkingsgroei. Maar nodig is dat
bouwen bij Voorhout helemaal
niet", aldus Kret. Voor Voorhout is
het helemaal noodzaak geworden
de spoorlijn over te steken als de
plannen van de Gaay Fortman
werkelijkheid worden. Met zijn
7000 inwoners moet de gemeente
Voorhout er 1000 huizen bijbouwen
om het aantal van 10.000, het mini
mum dat het voortbestaan in de
ministers ogen haalbaar maakt, te
bereiken. Plotselinge geruchten
dat Sassenheim het gebied bij
Voorhout zou willen annexeren
vonden in de angst van Voorhout
niet te kunnen bouwen een goede
voedingsbodem. Kret over die ge
ruchten: „Daar is in Sassenheim
zelfs nooit over gedacht. Hoe die
geruchten in de wereld zijn geko
men is voor mij een raadsel." „Met
ons reconstructie-beleid hebben
wij niets aan het gebied. Eén van de
voorwaarden van de reconstructie
gebieden is dat er door gaten op te
vullen in de gemeente een stede-
SASSENHEIM - Tot voor enkele jaren was het reconstrueren (wederop-
bouwen) van verouderde woonwijken of plekken in het stadscentrum waar
oude bedrijven verdwenen uitsluitend voorbehouden aan de grote steden.
Waar vroeger op de, zeer dure, vrijgekomen gronden vrijwel altijd kantoren
herrezen zodat de stad zijn woonfunctie en daarmee veel van zijn leefbaar
heid verloor, worden nu nieuwe woonwijken gebouwd.
Katwijker heftig verontwaardigd
Dat werd mogelijk doordat de rege
ring de problematiek onderkende
en met forse subsidies te hulp
schoot. Sinds kort bestaat ook voor
kleinere gemeenten de mogelijk
heid om uit deze bron te putten.
Het eerste tastbare gevolg daarvan
nadert zijn voltooiing.
Wie vanuit de richting Leiden Sas
senheim binnenkomt komt, vlak
voorbij het bejaardenhuis St Be-
rnardus, het bord tegen met de
woorden „reconstructieplan Hoek-
straat". Achter dat bord en een rij
huizen die de Hoofdstraat flanke
ren gaat een aantal betonnen ca
sco's schuil, waaraan nijvere kra
nen met grijpgrage bekken hun
beentje bijdragen.
Een wijk, ingeklemd tussen een
stel klassiek bestrate huizen, ver
rijst. Zo'n veertig woningwetwo
ningen, opgezet volgens de meest
recente ideeën over stedelijke wo
ningbouw (hofvorm; veel groen)
kunnen gebouwd worden dankzij
3,25 miljoen gulden aan rijkssubsi
die.
Bloembol
De aanzet tot deze nieuwe ontwik
keling (reconstructie subsidie ook
voor kleine gemeenten) gaf Sas-
senheims burgemeester Kret.
„Toen bleek dat ook de dorpen in
aanmerking kwamen voor een
rijksbijdrage om de gaten in hun
woonkernen met woningbouw te
vullen kwam sr werkelijk een
stroom van aanvragen los.
Het is allemaal begonnen nadat ik
in augustus '74 burgemeester van
Sassenheim werd. Na een maand of
twee kwam ik tot de ontdekking
dat hier in Sassenheim van de
zelfde problematiek sprake was als
in Leiden waar ik als wethouder al
veel te maken had met reconstruc
tie. Zoals bij de Herengracht, Zijl-
singel/Langegracht en de Oranje-
gracht.
Hier in Sassenheim lag de oorzaak
in de speciale bollenproblematiek.
De enorme vlucht die de Neder
landse bloembol nam was oorzaak
van het oprichten van vele kleine
bedrijven in de kernen. Na de oor
log verouderden deze bedrijven
snel als gevolg van de voortschrij
dende mechanisatie. Zo bestond in
Sassenheim de mogelijkheid om op
de plaatsen waar deze bedrijven
stonden te gaan opvullen met wo
ningbouw. We hebben meteen con
tact opgenomen met het ministe-
Argumenten waren er genoeg.
Door bouw in het centrum blijft de
bollenstreek gespaard van meer
„nieuwbouwpukkels" aan elke
gemeente. Daardoor blijft ook de
bollengrond voor zijn bestem
ming bewaard.
En bovendien blijft de leefbaar
heid van de dorpskernen volledig
gehandhaafd en wordt mogelijk
zelfs beter doordat de gemeen
schappelijke voorzieningen opti
maal worden benut.
De regeling bleek voor Sassenheim
te hanteren waarop B. en W. van
Sassenheim aan de slag gingen. In
totaal drie reconstructieplannen
zijn inmiddels met een subsidie ge
honoreerd. Het plan Hoek-
straat/Zuiderstraat, het plan cen
trum (kreeg 1,23 miljoen inplaats
van de aangevraagde 1,65) en het
plan Zuilhofstraat (déruim een mil
joen kwam vandaag) waar nu nog
het oude bollenbedrijf "de
Vroome" staat.
En de gemeente is in overleg met
nog een aantal bollenbedrijven in
de kern om nóg meer reconstruc
tieplannen te kunnen uitvoeren.
Welke bedrijven wil burgemeester
Kret, om sociale onrust niet in de
hand te werken, niet kwijt.
Wasbeek
„Met het plan Wasbeek en de re
constructieplannen kunnen wij in
Sassenheim voorlopig voort. In de
Hoekstraat komen 40 woningwet
woningen; in de Zuilhofstraat 50
premie-koop woningen. In totaal
komen er 700 woningen. 60% daar
van zijn premie-koop woningen;
30% wordt woningwet en 10% vrije
sector. Sassenheim, een zoge
naamde C-gemeente die alleen voor
zijn eigen inwoners bouwt, kan zo,
met zijn groei van 100 woningzoe
kenden per jaar, ruimschoots in
zijn eigen behoefte voorzien. Zon
der het buitengebied aan te tasten.
Als Lisse, waar ook al plannen voor
reconstructie van de kern zijn, en
Hillegom op dezelfde manier in de
woningbehoefte gaan voorzien,
dan kan de bollenstreek gemakke
lijk voorzien in de eigen woningbe
hoefte, terwijl de bollengrond in
tact blijft."
Daarmee zijn we beland bij Voor
hout, de gemeente dat geen ruimte
heeft om zelf te bouwen en de
spoorlijn over moet. Hetgeen alleen
een haalbare kaart is als Voorhout
zo'n duizend woningen mag bou
wen voor de hele bollenstreek."
"Vanuit bestuurlijk oogpunt is de
wens van Voorhout om voor de bol-
als men merkt dat de eenvou
dige waterlelie vaak de enige
plant is die in de grote plas
nog goed gedijt.
Wolkjes
En als de prognoses van de
ANWB juist zijn, zit het er
dik in dat er in de toekomst
nog wel wat meer donkere
wolkjes zullen komen aan
drijven. Want de verwach
ting is dat het aantal motor
boten, vooral op de Nieuw-
koopse plassen, de komende
jaren aanzienlijk in aantal
zal toenemen. Dus ook meer
recreanten, meer vervuiling,
meer natuurgebied naar de
knoppen.
Den Held: "In het Nieuw-
koopse plassengebied kun je
kiezen tussen twee dingen. Of
een natuurgebied waarin niet
gevaren mag worden, óf een
natuurgebied waarin wel ge
varen mag worden waardoor
de natuur sterk verarmt en op
de achtergrond wordt ge
drongen.
Prijs
Het ontbreekt aan een derde
mogelijkheid: een gebied
waarin vrij kan worden rond
gevaren en dat toch zijn rijke
natuurleven en rust behoudt.
Dat gemis is de prijs die we
moeten betalen voor onze
overbevolking en de wel
vaart".
Wethouder Battjes vult nog
aan: "Het hele probleem van
de aantasting van een waar
devol gebied als dat van de
Nieuwkoopse plassen moet
uiteraard worden gezien
tegen de achtergrond van de
schaarste aan dit soort gebie
den; vooral de provincie
Zuid-Holland is op dit punt
straatarm.
Door zijn geïsoleerde en afzij
dige ligging is Nieuwkoop
als hét ware ontsnapt aan
het proces waarbij de con
sumptiemaatschappij alles
opeet, ook landschappen. De
enige onderdelen van het
Nieuwkoopse plassengebied
die volledig onaangetast
zijn, zijn behalve een enkel
aaneengesloten privé-bezit,
de eigendommen van "Na
tuurmonumenten".
Te hopen
Het is te hopen dat overheden
en individuën tot een zo wijs
gezamenlijk beleid en optre
den komen dat deze vereni
ging niet verplicht wordt over
te gaan tot verdere afslui
ting".
bouwkundige gaafheid ontstaat.
Dat betekent dat we voorlopig he
lemaal niet buiten de dorpsgrenzen
hoeven en dat het beleid in de toe
komst er op is gericht op het bou
wen aan Sassenheim vast in con
centrische cirkels.
Sassenheim heeft natuurlijke
grenzen: de snelweg aan de ene
zijde; de hoogspanningskabel aan
de andere zijde. Langs die hoog
spanningskabel moet een strook
van 50 meter aan elke kant vrij-
blijven. Als wij voorbij die kabel
gaan bouwen moeten we een lege
strook van honderd meter over
bruggen. En dat is in tegenspraak
met het centrum-gerichte bouw
beleid van Sassenheim. We kun
nen helemaal niet naar het Voor-
houtse gebied omdat we dan toch
weer een losse wijk zouden creë
ren."
Een probleem is dat de weggesa
neerde bedrijven een plaatsje aan
de rand van Sassenheim krijgen.
De meeste bedrijven als de
Vroome, Baardman en Koning,
Zonneveld en Philippo en de
Meulder zyn nog wel in gebruik.
Exportbedrijven
Kret „Het probleem is inderdaad:
voldoen de bedrijven nu aan de eis
"agrarische bestemming" of niet.
Doordat de bedrijven zich steeds
meer met zaken die niet direct met
bollenteelt te maken hebben, ex
portbedrijven bijvoorbeeld, mag je
eigenlijk niet spreken van een
"agrarisch" bedrijf. In die zin dat
het bedrijf zelf de bollengrond niet
nodig heeft. Daar moet je de be
stemming van het buitengebied
voor aanpassen in overleg met'do
provincie."
KATWIJK - "Verontwaardigd!", is
de 27-jarige Katwijker Willem de
Jong nu de Koninklijke Land
macht negatief heeft beslist over
zijn sollicitatie naar de functie van
"monteur draagbare wapenen" bij
de legerplaats in Wassenaar, omdat
hij "ten opzichte van de onderha
vige functie over een te hoog
opleidings- en ervaringsniveau be
schikt". Dit deelde het waarne
mend hoofd F. Hoefsloot van de
sectie Burgerpersoneel bij de Na
tionaal Territoriaal Commandant te
Gouda eind vorige week per brief
mee aan de verbijsterde De Jong.
Willem, die de zaak een paar dagen
later al wat afstandelijker kan be
kijken, in zijn hobbykamertje van
het ouderlijk huis aan de Mr. C.
Fockstraat 13 te Katwijk aan Zee:
"In die advertentie in het Leidsch
Dagblad werd iemand gevraagd
met LTS-niveau. Nu werd er vroe
ger op school altijd gezegd: Probeer
wat bij te leren, ontwikkel jezelf.
Nou, dat héb ik gedaan en nu word
ik afgewezen omdat ik teveel heb
geleerd. Met andere woorden: je
kunt beter niet bijleren, want dan
had ik die baan nu misschien wel
gehad. Over dat feit val ik nu ge
woon; het is notabene m'n eigen
vakrichting. Men had me ten min
ste toch wel kunnen uitnodigen
voor een gesprekje
Tot 1 oktober van het afgelopen jaar
werkte Willem de Jong bij H. van
Rijn-Metaal te Katwijk. Hij zegde
zijn baan op om enige tijd naar zijn
broer op de Bahama-eilanden te
kunnen gaan. Teruggekomen van
deze reis solliciteerde hij bij de
landmacht, waarop bovenstaande
reactie binnenkwam. Een tweede
sollicitatie loopt momenteel bij de
KLM. Na zijn LTS volgde de
machine-bankwerker drie leergan
gen bij het hoger beroepsonder
wijs, waaronder de cursus werk
tuigbouwkunde. De avondlessen
werden naar zijn zeggen gevolgd
om vooruitzichten te creëren op
een betere baan
Kamerleden
In de werkkamer van de Katwijker
is de heer Rietkerk van de indus
triebond CNV te Den Haag aanwe
zig voor het geven van commentaar
op deze volgens hem toch wel op
merkelijke kwestie.
De heer Rietkerk: "Onze bond zal
onderzoeken in hoeverre dit soort
zaken gebruikelijk is. Als het meer
blijkt voor te komen zullen wij in
overleg treden met Tweede Kamer
leden die betrokken zijn bij het
defensie-beleid, waarbij de vraag
zal zijn of zij dit gebruik niet kun
nen wijzigen. Kijk, er wordt hier
minimaal lts gevraagd; dat De Jong
méér opleiding heeft, kan alleen
maar gunstig zijn voor promotie
als-ie eenmaal in functie is. Deze
reactie op een sollicitatie komt bij
mij wel wat moeilijk over, omdat
het namelijk altijd gebeurt dat
Katwijker Willem de Jong in zijn
werkkamer: "te goed" voor monteur
draagbare wapenen
LTS'ers een verdere vakopleiding
volgen en omdat in de advertentie
geen leeftijd wordt genoemd. Men
had dus kunnen verwachten dat
oudere sollicitanten een hogere op
leiding hebben dan alleen lts".
De heer Hoefsloot raadt Willem de
Jong in de afwijzingsbrief aan om,
"indien hij nochtans een passende
functie bij de Rijksoverheid am-
biëert", zich te wenden tot de afde
ling "voorlichting" van de Rijks
Psychologische Dienst in Den
Haag. De Katwijker daarover "Ja,
dan is er van een vrije beroeps
keuze helemaal geen sprake meer,
zeg. Ik wil me niet op een dergelijke
manier in een vakkie laten schui
ven". En de vakbondsman vult aan:
"Als men aan de hand van een
schriftelijke sollicitatie kan vast
stellen dat iemand niet geschikt is
voor een functie, dan is ook wel me
teen te bepalen voor welke baan die
in aanmerking komt. Dit punt
werkt alleen maar vertragend".
Verzuim
De heer Hoefsloot, werkzaam van
uit de Prins Willem Alexander-
kazerne te Gouda, zegt ons ge
vraagd naar een reactie op de op
merkingen van De Jong en Riet
kerk dat er in deze van zijn kant
"misschien wel sprake is van een
verzuim". Hoefsloot: "In die brief
had beter kunnen staan dat de be
treffende sollicitant zich voor een
nader gesprek tot mij kon wenden
in plaats van tot de Rijks Psycholo
gische Dienst. Ik wil niet teveel
zeggen over deze zaak, maar als
meneer De Jong met mij wil praten,
dan ben ik altijd bereid tot een ge
sprek. Hij moet me maar opbellen
voor een afspraak. Of er mogelijk
heden voor hem zijn, zal van hem
zelf afhangen .Misschien is er er
gens wel een administratieve func
tie waar een dergelijk niveau nodig
De heer Hoefsloot meent dat Wil
lem de Jong wat zijn opleiding be
treft voor de werkzaamheden die
hij als "monteur draagbare wape
nen" had dienen te verrichten "wel
vrij ruim aan de maat zit". Hoefs
loot: "Als je vacatures opvult met
mensen met een te hoog oplei
dingsniveau, dan ga je alle verhou
dingen scheef trekken, dan krijg je
fricties. Als echter de extra diplo
ma's binnen redelijke grenzen blij
ven, dan zal het bedrijf daar alleen
maar mee zijn gediend". In het
geval-Willem de Jong verwijst hij
vervolgens naar de mogelijkheid
van een eventueel gesprek.
Over de opmerking van de CNV-
woordvoerder dat er toch wel be
paald had kunnen worden voor
welke baan De Jong dan wel in
aanmerking had kunnen komen,
zegt de Gouwenaar. "Als er moge
lijkheden voor een andere baan wa
ren geweest, dan hadden we die
zonder meer genoemd. Maar ze wa
ren er niet!"
JOS VAN DER MEER
Gezicht op Nieuwkoop en het plassengebied. Op de voorgrond "petakkers" en "legakkers"daarachter
rietland en de Noordeinderplas
ontwikkeling van de recrea
tie. Maar daar later over in dit
verhaal.
Eerst maar even wat informatie
over het wetenschappelijk
onderzoek. Om het Nieuw
koopse veenplassengebied,
dat voor de helft bestaat uit
moeras, grasland en bos en de
helft uit water, te leren ken
nen heeft bioloog Den Held
talloze malen tochtjes met de
roeiboot gemaakt. Vooral in
het voorjaar omdat dan het
riet laag is en men een goed
overzicht heeft over het land
schap.
In het boek wijdt hij een hoofd
stuk aan zo'n roeitochtje. "De
boot wordt goed leeggehoosd
en we installeren ons. Dan va
ren we uit, het plassengebied
in. Achter ons ligt, langgerekt
en smal het dorp Nieuwkoop.
Vóór ons strekken water en riet
land zich naar het schijnt tot
aan de horizon uit".
Poeltjes
De met handkracht voortge
dreven roeiboot voert hem
door vaarten, sloten en poel
tjes, langs rietlanden en moe
rasbos. En hij maakt zijn aan
tekeningen. Noteert bijzon
derheden. Dat gebeurt niet al
tijd vanuit de roeiboot. Soms
doet hij zijn waarnemingen
vanuit een jachthut.
Bijvoorbeeld in het moerasbos
De Pot, een jachtgebied voor
waterwild dat in het voor
jaar een pleisterplaats is
voor duizenden eenden,
waaronder zeldzame soorten
zoals de krakeend en de pur
perreiger, een in de landen
rond Nederland nog maar
weinig gesignaleerde broed-
vogel.
In De Pot bevindt zich de groot
ste purperreiger-kolonie van
Noord West Europa. Ook an
deren hebben in het plassen
gebied waarnemingen ver
richt wat betreft plantengroei
en aanwezige diersoorten.
Alle gegevens zijn samenge
voegd.
Er is nog geen apart onderzoek
ingesteld naar de zoogdieren,
al komt in het boek wel een
overzichtje voor van wat losse
meldingen. Gesignaleerd zijn
de bosspitsmuis, de mol, de
dwergvleermuis, haas, woel
rat, bruine rat, ree (men schat
dat er zich in het ontoeganke
lijke moerasbos momenteel
zo'n tien exemplaren bevin
den), de wezel, de hermelijn
en de otter.
Hoeveel otters er nog zijn is niet
bekend. Men wil dat nog wel
nader onderzoeken om tijdig
maatregelen te kunnen tref
fen indien deze soort gevaar
loopt uit dit gebied te ver
dwijnen. "Het Nieuwkoopse
plassengebied", zo schrijft de
bioloog, "is groot genoeg om
in Nederland één van de be
langrijkste steunpunten van
de otter te worden".
Zeldzaam
Nog volop leven dus in en rond
de plassen. En met de plan
tengroei is het al net zo ge
steld, zo blijkt wel uit de
enorme waslijst van in het
gebied aangetroffen planten
soorten en watervegetaties,
waarvan er veel het predikaat
"zeldzaam" hebben gekre
gen. Toch wordt in het boek
pittig van leer getrokken
tegen een aantal zaken die
van het natuurlijk evenwicht
op de plassen een janboel
dreigen te maken.
Vooral de toenemende recreatie
en de aanwezigheid van een
woongebiedje in het Nieuw
koopse plassengebied heeft
wat donkere wolken boven
het "paradijselijk" luchtruim
doen ontstaan. Het open wa
ter, zo lees ik, is door de inten
sieve bevaring, de lozing van
afval en afvalwater (zowel
door recreanten en door de
bebouwing van Nieuwkoop)
sterk vervuild.
Den Held: "De grote plassen
(Noordeinderplas, Zuidein-
derplas), vervuild als ze zijn,
ontbreekt het door die vervui
ling bijna geheel aan planten
groei. Het is ontgoochelend
Als ik ooit nog eens een roeitochtje ga maken door het
Nieuwkoopse plassengebied zal ik mijn ogen toch
eens beter de kost geven. Want er blijkt onnoemelijk
veel méér te zien, dan wat mijn ogen registreerden
toen ik mij augustus vorig jaar in een eenvoudige
roeiboot over de plas spoedde.
Moeras en bos
Ik zag bijvoorbeeld de twee
soorten vleesetende water
plantjes (Zonnedauw en
Blaasjeskruid) over het
hoofd, de meesters in het ver
schalken van onder meer wa
tervlooien. En als ik goed had
opgelet had ik ook nog wat
zeldzame zoogdieren kunnen
ontdekken zoals de otter en
de ree.
Onderzoek
Dat lees ik in het 314 bladzijden
tellend boekwerk dat dezer
dagen over het uitgestrekte
Nieuwkoopse plassengebied
is verschenen. Daarin wordt
een zeer gedetailleerde inven
tarisatie gegeven van wat
leeft en groeit in dit 2000 hec
taren grote natuurgebied.
Het is de neerslag van een we
tenschappelijk onderzoek dat
werd verricht onder supervi
sie van de Utrechtse bioloog
J. den Held en diens zus A.
den Held, die voor de bestu
dering van de gevarieerde
plantengroei en rijke vogel
bevolking in dit enigszins
vergeten natuurgebied een
paar jaar hebben uitgetrok
ken.
Wat zij op hun "ontdekkings
reizen" aan dieren en planten
tegenkwamen en wat zij con
stateerden als gevolg van de
oprukkende recreanten staat
prettig leesbaar in dit door de
provinciale overheid gesub
sidieerde boekwerk beschre
ven.
Purperreiger
in "De Pot"
Een aantal pagina's worden ge
vuld door gastschrijvers. De
Nieuwkoopse wethouder
Battjes bijvoorbeeld laat zijn
licht schijnen over wat plano
logische aspecten rond dit
plassengebied, dat gedeelte
lijk in handen is van Natuur
monumenten en voor de rest
in bezit van particulieren.
Hij schrijft ook over de proble
men die dreigen te ontstaan
nu de rust in dit Nieuwkoopse
"paradijs" meer en meer ver
stoord wordt door de sterke
