Gary Gilmore terechtgesteld
Droomt uoèk van
'neigen huis!
Komisch misverstand
Sorensen trekt
zich terug als
directeur CIA
Sjah acht oorlog niet onwaarschijnlijk
NA HERHAALD UITSTEL VAN EXECUTIE
PRAAG BEVESTIGT
ARRESTATIES
VAN DISSIDENTEN
LEIDSE SPAARBANK
Hulp aan Israël inkrimpen
DINSDAG 18 JANUARI 1977
Theodore Sorenson op het moment, dat Jimmy Carter op 23 decem
ber vorig jaar bekendmaakte, dat hij hem als directeur van de CIA
voorstelde. Gisteren zei Sorenson, dat hij zich van deze post terug
trekt.
WASHINGTON (AFP) - Theo
dore Sorensen heeft gisteren
voor het Amerikaanse Con
gres meegedeeld dat hij zich
terugtrekt als kandidaat voor
het directeurschap van de
CIA, de Amerikaanse inlich
tingendienst. Sorensen was
door Jimmy Carter voorge
dragen als directeur van de
CIA.
De kandidatuur van Sorensen
was in de senaatscommissie
voor de inlichtingendiensten,
die zijn benoeming zou moe
ten goedkeuren, een omstre
den zaak geworden.
Sommige leden hadden al laten
doorschemeren dat ze zouden
tegen stemmen. Sorensen,
die een naaste medewerker
van president John Kennedy
is geweest, kwam in opspraak
toen bekend werd dat hij in
dertijd geheime documenten
heeft meegenomen uit het
Witte Huis, en de stukken
heeft gebruikt in een boek.
Senators hebben ook opge
merkt dat Sorensen later een
belastingvermindering wist
Toen Sorensen gisteren voor de
senaatscommissie verscheen
begon hij met het voorlezen
van een tien pagina's tellende
verklaring, waarin hij zei dat
„hij zich niet zou laten intimi
deren door degenen die mij
willen treffen of mij via gou
verneur Carter willen tref
fen".
Na het voorlezen van deze tevo
ren opgestelde verklaring
legde Sorensen zijn papieren
opzij en zei tegen de commis
sie: „Maar het is nu duidelijk
dat een aanzienlijk deel van
de Senaat en van de inlichtin
gendiensten niet bereid is een
buitenstaander zoals ik te
aanvaarden als directeur van
de CIA. Het is evenzeer duide
lijk dat blijven vechten voor
deze post - zoals ik van nature
geneigd ben te doen - alleen
maar moeilijkheden zal ople
veren voor de nieuwe rege
ring in het geval mijn kandi
datuur wordt verworpen of
mij zal kortwieken in mijn
doelmatigheid als directeur
als mijn kandidatuur wordt
aanvaard".
te krijgen omdat hij enkele Onder de regering-Kennedy
van „zijn" stukken teruggaf
aan de regering. Als bezwaar
tegen Sorensens benoeming
is ook aangevoerd dat hij geen
ervaring heeft met inlichtin
genwerk en dat hij tijdens de
wereldoorlog militaire dienst
weigerde op grond van gewe
tensbezwaren.
Toen de senaatscommissie gis
teren de hoorzitting over So
rensens benoeming begon
maakte Sorensen voor de
commissie bekend dat hij
Carter had gevraagd zijn kan
didatuur voor de CIA-post te
rug te nemen gezien de
groeiende stroom van kritiek.
Het afgelopen weekeinde
heeft Carter Sorensen in be
scherming genomen tegen de
kritiek en zijn vertrouwen in
hem uitgesproken.
Sorensen eenvan de be
langrijkste presidentiële ad
viseurs, die Kennedy's rede
voeringen schreef en ook in
belangrijke mate bijdroeg aan
de wetgeving. Toen Carter
Sorensen voordroeg voor de
CIA-post wees de gekozen
president er op dat zijn kan
didaat onder Kennedy deel
nam aan de vergaderingen
van de nationale veiligheids
raad en invloed uitoefende op
de beslissingen die op hoog
niveau genomen werden.
Op grond daarvan meende hij
dat Sorensen beschikte over
voldoende inzicht en ervaring
met het inlichtingenwerk. De
recente kritiek op Sorensen
wees Carter afgelopen wee
keinde als ongegrond en on
rechtvaardig van de hand.
Aanslagop Moboetoe
NEW YORK (Reuter/AFP) - De
sjah van Iran heeft en een vraagge
sprek met het weekblad Newsweek
verklaard te geloven dat een oorlog
nog voor het eind van deze eeuw
onvermijdelijk is als de rijke en de
arme landen voor die tijd hun ge
schillen niet bijleggen.
Hij zei ook dat Iran niet zal terug
komen van zijn samen met nog tien
leden van de organisatie van olie
uitvoerende landen (OPEC) geno
men besluit de prijzen van de olie
dit jaar met 15 percent te Verhogen.
Op de vraag wat er zal gebeuren als
de geïndustrialiseerde landen en de
ontwikkelingslanden hun geschil
len niet bijleggen, antwoordde de
sjah: „De rijke landen worden
steeds rijker en de arme steeds ar-
"Houdt dit in dat er oorlog komt?",
aldus de volgende vraag. "Onget
wijfeld en wel omstreeks de eeuw
wisseling", zo antwoorde de sjah.
Men vroeg hem toen aan welke
kant Iran dan zou staan. "Dat hangt
ervan af. Als jullie (de geïndustria
liseerde landen) je verantwoorde
lijkheid beseffen, staan we natuur
lijk aan jullie kant als jullie ons
tenminste niet wegduwen".
Volgens de sjah betekent verant
woordelijkheid in dit geval dat de
rijke landen zich de noden van de
arme aantrekken. "Als jullie maar
doorgaan je produkten tegen
steeds hogere prijzen te verkopen,
hoe zullen de arme landen die goe
deren dan kunnen kopen en hoe
De sjah wees er op dat India dat 690
miljoen mensen telt, minder con
sumeert dan Nederland met 13 mil
joen inwoners. Over de OPEC
merkte hij op niet te geloven dat
deze organisatie zal uiteen vallen in
verband met het geschil om de ver
hoging van de olieprijzen.
UTAH (Reuter/UPI) - De Amerikaan Gary Gil
more is toch terechtgesteld. De executie werd
verricht nadat een rechtbank van beroep in Den
ver een enige uren tevoren door een federale
rechter in Salt Lake City bepaald uitstel van exe
cutie had opgeheven. Deze opheffing geschiedde
slechts acht minuten voor het tijdstip waarop de
executie van Gilmore was vastgesteld.
De terechtstelling van Gilmore had dood veroordeelden. Eén van hen,
plaats ongeveer 16 minuten na zon- Jerry Lane Jurek, zou morgen op
sopgang plaatselijke tijd en om de elektrische stoel zijn einde moe-
16.05 uur onze tijd. Het vuurpeloton ten vinden. Zijn executie zou bo-
van Gilmore bestond uit vijf vrij- vendien, volgens een recent besluit
willigers. van een federale rechter, door de
televisie uitgezonden moeten wor-
Gilmore is de eerste terdoodver- den. Maar het Amerikaanse opper-
oordeelde in de V.S. die sinds 1967 ste gerechtshof heeft de voltrek-
is terechtgesteld. king van het doodvonnis aan Jurek
Hij werd te 7.48 uur plaatselijke tijd
(15.48 uur onze tijd) in zijn witte ge
vangenisuniform met een busje
naar de plaats van executie ge
voerd.
In het medisch centrum van de
universiteit van Utah zijn delen van
het lijk van Gilmore voor trans
plantatiedoeleinden verwijderd.
In de komende dagen zal de as van
Gilmore uitgestrooid worden bo
ven de stad Pravo in Utah.
Uitstel
In de nacht van zondag op maandag
had de federale rechter Willis Ritter
besloten tot uitstel van executie
gedurende tien dagen, wegens „de Voor zijn dood heeft Gilmore be-
twijfelachtige grondwettigheid" paald, dat de inkomsten uit zijn le-
van de doodstraf. De adjunct- vensverhaal niet alleen aan zijn
procureurgeneraal van Utah te- verwanten ten goede zullen komen
kende onmiddellijk beroep aan en maar ook voor een groot deel de na-
een federaal hof van beroep, dat in gelaten betrekkingen van de twee
spoedzitting bijeengekomen was, mensen die hij van het leven heeft
besloot gisteren na tien minuten beroofd,
beraad het uitstel van rechter Ritter
op te heffen.
De vier getuigen van de terechtstel
ling van de 37-jarige Gilmore spra
ken slechts kort met journalisten
na de executie.
De dood van Gilmore heeft intus
sen de deur geopend voor verdere
executies in de Verenigde Staten.
Gilmore wilde terechtgesteld wor
den, voornamelijk omdat hij niet in
de gevangenis wenste weg te kwij
nen.
Per brancard wordt het stoffelijk overschot van Gilmore het medisch centrum x
binnengereden. Hij heeft zijn lijk aan de instelling ter beschikking gesteld.
de universiteit i
ADVERTENTIE
Slachtoffer
Gilmore schreef eens aan een neef,
dat hij achttien jaar in gevangenis
sen had doorgebracht en zich als
een slachtoffer voelde.
Voor zijn terechtstelling kreeg
Gilmore een zwarte kap over het
hoofd.
De journalist Lawrence Schiller,
die een biografie van Gilmore aan
het schrijven is, is bij de executie
aanwezig geweest. Gilmore werd in
oktober vorig jaar ter dood veroor
deeld wegens moord in koelen
bloede op een hotelbediende te
Pravo in Utah. Deze moord werd in
juli vorig jaar gepleegd.
Hij heeft een tweede moord be
kend, waarvoor hij evenwel niet be
recht is.
Nog 355
In de Amerikaanse gevangenissen
bevinden zich thans nog 355 ter
PRAAG (ANP) - Het officiële Tsje-
choslowaakse persbureau CTK
heeft gisteren voor het eerst mel
ding gemaakt van de arrestatie van
een viertal dissidenten vorige
week. Drie van de genoemden heb
ben het onlangs uitgegeven mani
fest „Charta '77" ondertekend.
Van slechts één arrestant werd de
volledige naam genoemd. Dit is
Otto Ornest, de voormalige direc
teur van de Praagse stadstheaters
De daarnaast genoemde initialen
van de andere drie arrestanten ko
men overeen met die van de schrij
ver Vaclav Havel, de oud-journalist
Jiri Lederer en de oud-directeur
om de strijders voor de burgerrech
ten in Tsjechoslowakije niet in de
steek te laten.
Mlynar deed zijn oproep in een
open brief naar aanleiding van de
arrestaties die de laatste dagen ver
richt zijn onder de ondertekenaars
van het manifest „Charta '77"
waarin de Tsjechoslowaakse rege
ring beschuldigd wordt van schen
ding van de akkoorden van Helsin
ki.
Mlynar stelde in zijn oproep dat het
nu aan de Westeuropese regeringen
en partijen is om te voorkomen dat
de tweede maal binnen 10 jaar
i het Praagse Vinaohrady thea- verdedigers van de mensenrechten
ter in Praag, Frantisek Plavlicek.
de burgerlijke grondrechten "op
Volgens CTK worden alle vier be- brute wijze als rustverstoorders
schuldigd van „ernstige criminele schadelijke individuen tot zwijgen
BRUSSEL (ANP) - Een merkwaar
dig incident bij de aankomst van
de Zaïrese president, Moboetoe
Sese Koko, gisteren op de Brus
selse luchthaven Zaventem, heeft
voor heel wat opschudding en
verwarring gezorgd.
Functionarissen van de Belgische
veiligheidsdienst op de luchtha
ven rekenden een van de veilig
heidsmannen van president Mo
boetoe in, omdat hij een machine
pistool bij zich droeg en omdat ze
vreesden dat de man een aanslag
op de president wilde plegen.
Kort na het incident circuleerden er
geruchten en berichten over een
aanslag die plaatsgevonden zou
hebben. Een woedende woord
voerder van de Zaïrese ambas
sade in Brussel sprak onmiddel
lijk van leugenachtige aantij
gingen".
Gisterochtend arriveerde de Zaï
rese president op de Brusselse
luchthaven, voor een werkbezoek
van een week. De Belgische ko
ning Boudewijn begroette hem
daar. Op dat moment dat de auto
met de koning en de president de
luchthaven zou verlaten drong
dent te zijn geweest. De man met
het machinepistool was namelijk
een van de veiligheidsmensen
van president Moboetoe. Hij had
evenals collega's van hem toe
stemming gekregen om zich in
burger en gewapend onder het
publiek te begeven. De man werd
vroeg in de middag vrijgelaten
nadat een lid van de Zaïrese am
bassade hem was komen identifï-
De Leidss Spaarbank geeft u een deskundig
en betrouwbaar hypotheekadvies
activiteiten tegen de grondslag
de republiek".
Voorts worden de vier ervan be
schuldigd herhaaldelijk contacten
te hebben gehad met vijandelijke
buitenlandse krachten en met emi
granten.
De beschuldigingen die tegen het
viertal zijn ingebracht vallen onder
een speciaal gedeelte van het Tsje
choslowaakse wetboek van straf
recht. In geval van hoogverraad
kunen zij krachtens deze wet ter
dood worden veroordeeld.
De voormalige secretaris van het
centrale comité van de Tsjechoslo
waakse communistische partij,
Zdenek Mlynar, heeft gisteren een
beroep gedaan op de regeringen en
politieke partijen in West-Europa
worden gebracht."
zich een zwarte man door de me
nigte. Op een gegeven moment
haalde hij een machinepistool te
voorschijn. Omstanders wierpen
zich op de man en de veiligheids
dienst van de luchthaven rekende
hem in.
Later bleek het gehele geval eerder
een komisch dan een ernstig inci-
De Zaïrese veiligheidsagenten wa
ren al een week in Brussel. Hun
identiteit was bij de Belgische
veiligheidsdienst bekend. Ze
hadden, aldus de Zaïrese ambas
sade, toestemming om gewapend
te patrouilleren. Maar het Belgi
sche ministerie van Buitenlandse
Zaken liet desgevraagd weten
dat men het in België gewoon
vindt dat veiligheidsmensen een
verdedigingswapen" dragen Senrc^r" op^SgeTrongenTè
'waarmee een pxstool of revolver enorme financièle en militaire hulp
bedoeld wordt) en met een .aan- van de Verenigde Staten aan Israël
valswapen"(het machinepistool). in te krimpen
„Hierdoor geloven de Israëlische
leiders dat ze er onder uit kunnen
een prijs voor vrede in het
Midden-Oosten te betalen", zo
schrijft de vereniging van 300 Ka-
Westeuropese Kamerleden tot Carter:
DEN HAAG (SP) - De parlemen
taire vereniging voor Euro-
Arabische samenwerking heeft er volger
bfj de nieuwe Amerikaanse presi- De brief
Dat machinepistool achtte men
kennelijk wat te veel van het goe-
merleden uit allerlei Westeuropese
landen in een open brief aan de op-
president Ford.
ook ondertekend door
vijf Nederlandse parlementariërs:
Van Eisen (KVP), Roethof (PvdA),
Ter Beek (PvdA), De Vries (PvdA)
en Beekmans (D'66).
De Westeuropese parlementariërs
willen dat Carter afstapt van de
oude belofte van de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Kissinger om niet met de Pales-
Dodental in
haven van
Barcelona
stijgt tot 24
BARCELONA AFP/Reuter) - Niet
negen, maar minstens 24 Amerika
nen zijn gistermorgen gedood en 18
gewond toen het vaartuig waarin zij
zaten kapseisde na een aanvaring
met een Spaanse vrachtvaarder.
De slachtoffers waren allen juist te
ruggekeerd van verlof aan de wal
en werden door een speciaal vaar
tuig teruggebracht naar het heli
koptermoederschip Guam.
Het 17 meter lange Amerikaanse
scheepje had op het moment van de
tijnse bevrijdingsorganisatie te
derhandelen, zolang de PLO het aanvaring 110 matrozen en
bestaan van Israël niet erkent. Deze niers aan boord
belofte van Kissinger heeft de ma
noeuvreerruimte voor de Ver
enigde Staten in het Midden-
De 380 ton metende vrachtvaarder
werd door sleepboten de haven in
gesleept. Naar de oorzaak a
Oosten ernstig belemmerd, vinden ongeluk wordt een onderzoek inge-
steld.
Euro- Er werden toen nog 10 tot 15 opva-
Arabische samenwerking vindt dat
Amerika het recht van de Palestij-
nen om een eigen staat op te richten
moet steunen.
renden vermist. Het was niet zeker
of al deze mensen zich aan boord
van het gekapseisde vaartuig be
vonden.
