Aandacht
DE ZACHTE HAND VAN ZUIDEMA
Plan Leidse
diaconie:
jeugd
helpt 65+
Kerkdiensten
OSHBHB3BG
ZATERDAG 15 JANUARI 1977
Er zijn mensen die zich alleen
daar vertonen waar plezier
valt te beleven. Waar moei
lijkheden zijn, laten ze ge
makkelijk verstek gaan. Ze
zijn present waar wat "te ha
len" is. Ze mankeren waar te
helpen valt. Ze zijn meer ge
wend om voor zichzelf te zor
gen dan om ook anderen in
hun zorg te laten delen.
Zo was Jezus niet. Van meet af
aan dacht Hij niet aan zich
zelf, maar was het hem te doen
om anderen te dienen.Hij was
juist daar present, waar men
sen in moeilijkheden verkeer
den.
Die moeilijkheden kunnen zich
zelfs op een bruiloft voordoen.
Zo was het althans op een
bruiloft in Kana.
Het bijbelverhaal vertelt, dal
het feest aanvankelijk een
geanimeerd verloop had. Er
werd goed gegeten en gedron
ken en er heerste een vrolijke
stemming. Maar toen kwa
men er ineens moeilijkheden:
de wijnvoorraad was uitge
put. Daardoor dreigde de
bruiloft op een akelige mis
lukking uit te lopen. Voor de
gasten was het met het feest
vieren feitelijk afgelopen
Dat zijn van die kleine ongerie-
ven waarvan het leven vol is
en die heel wat kunnen beder
ven. Denk maar eens aan een
uitstapje dat een totale mis
lukking wordt omdat het de
hele dag regent. Of aan een af
spraak die volkomen fout liep
omdat men door één of andere
oorzaak te laat kwam.
Jezus, die ook ter plaatse was.
heeft die mensen in Kana uit
hun nood geholpen. Hij
zorgde voor nieuwe wijn.
Maar Hij deed dat nadrukke
lijk om daarmee een teken te
geven van Zijn eigenlijke
reddingswerk.
Dat reddingswerk is niet om
mensen van allerlei kleine on-
gerieven af te helpen, maar
hen uit hun diepste nood te
bevrijden, uit de nood van
hun vervreemding van God
en hun gebondenheid aan de
machten
Het gaat niet om de wijn die nu
weer voor de gasten op tafel
staat, maar om de heerlijk
heid die Jezus openbaart
doordat Hij zich bereid toont
mensen in hun wezenlijke
nood te hulp te komen.
Zo was het overal waar Jezus
sprak en handelde en tekenen
oprichtte van het koninkrijk
van God.
En zo is het nog.
Waar Hij aan ons leven te pas
komt, daar openbaart zich
iets van een ongekende weel
de. Het verhaal van de brui
loft is niet maar een verhaal
uit een ver verleden. Het is te
vens een verkondiging van
wat nog altijd waar is: Jezus
is de Heer, die onze nood wil
opvangen in zijn heerlijkheid.
Hij gaat door, tekenen op te
richten van het rijk van God,
dat eens in volle glafis open
baar zal worden
Van dat koninkrijk hebben ook
wij tekenen op te richten,
doordat wij. om Jezus' wil,
aandacht en zorg hebben voor
onze medemensen en hen in
hun moeilijkheden te hulp
komen.
WH WALVAART
Leiderdorp.
Laatste dienst als hulpkoster in Zuiderkerk
Zuidema
.gesteld op orde
LEIDEN - Zondag doet de heer H. Zuidema (Kalvermarkt
10) in de Zuiderkerk aan de Lammenschansweg voor het
laatst dienst als hulpkoster. Een functie waarmee hij 35
jaar lang de gereformeerde kerk van Leiden van dienst is
geweest.
preekkathedraal dan ook een
vaste plaats op de immense
gaanderij om te verhinderen, dat
de leut van de daar samenge
stroomde jeugd het in hoorbaar
heid zou winnen van de stem van
die ene man, verweg beneden, die
uiteraard geen ander oogmerk
had dan het WoQrd aan het woord
te laten komen. Zuidema, het pad
naar tumult bij zijn ordehandha
ving zorgvuldig vermijdend, re
geerde er bewust "met zachte
hand". "Je moet in de kerk meer
stimuleren dan dirigeren", is zijn
beginsel.
ook verontrust, maar ik ben geen Toch is het een keer gebeurd dat hij
breker" - zo liet z(jn aanwezig- in een uiterste krachtsinspan-
heid er geen twijfel over bestaan, ning een zelfs onder het bidden
dat hij op orde gesteld was. vrolijk doorkwekkende knaap
Hy had in de segmentvormige hoog boven een vak verbouwe-
Eerst onder koster Sinke in het
evangelisatiegebouw aan de
Morsweg (waar nu het Mieren
nest is) en later onder de kosters
Wiekhart en Van Diggelen in de
Zuider.
Hoewel de rijkbesnorde Drenth
Zuidema zich altijd een nederige
kostershulp heeft betoond en zijn
plaats kende, was hij er niet de
man naar, als "dorpelwachter"
ongezien en ongemerkt zijn
dienst in 's Heren huis te verrich
ten.
reerde hoofden uit de bank tilde
en naar buiten bracht. Zuidema
snapt nog altijd niet hoe hij dat
gepresteerd heeft. Het moet de
kracht der heilige verontwaardi
ging zijn geweest. "De vader van
die jongen is toen nog wel bij me
aan de deur gekomen, maar toen
ik hem de verzekering had gege
ven dat ik precies hetzelfde had
gedaan als het m'n eigen zoon
was geweest, had hij er toch be
grip voor".
In de kerk moet eerbied en ontzag
zijn, vindt Zuidema. "Dat is toch
niet conservatief? Het is geen
bioscoop. En ook daar wordt
zoiets niet toegestaan."
Bij koster Sinke aan de Morsweg is
hij begonnen omdat hij die goed
kende. Om de zondagsschool een
eigen ruimte te geven, moest daar
elke zondag met een lier een
zwaar schot worden op- en neer-
gedraaid. Zuidema, die niet al
leen principieel maar ook fysiek
zijn mannetje staat, kwam als ge
roepen.
Later volgde hij in de Zuiderkerk
de hulpkoster Van Koperen op.
Als die kerk om half 10 en half 5
open gaat, heeft Zuidema zijn
dubbele ladder alweer weggezet.
Die heeft hij nodig om bij de hoge
borden te kunnen komen waarop
hij de te zingen liederen moet
aanbrengen. "Dat wil ik niet doen
ten aanschouwen van een kerk
met mensen". Daarom ging hij 's
morgens al even na half 9 de deur
uit en 's middags rond half 4.
Hij bediende ook het luidmecha-
nisme van de klokken. Dat is ter-
wille van de slapenden in de
buurt nu minder geworden. En
tegen het uitgaan van de kerk
ontsloot hij deuren en hek-
ken.Het hulpkosterschap is wel
een stuk gemakkelijker gewor
den. Dat komt vooral door de te
ruggelopen kerksheid van de
mensen, 's Middags blijft de gale
rij dicht en 's morgens is het ook
niet altijd vol meer.
Toch heeft Zuidema zich al een'tijd
geleden voorgenomen om er met
z'n zeventigste mee op te houden.
„Niet dat ik het met tegenzin heb
gedaan, maar ik wil nu wel eens
samen met m'n vrouw naar de
kerk. Zo'n functie bindt je na
tuurlijk wel. En ik zeg altijd: als je
iets aanneemt, moet je dat voor
honderd procent doen".
Wie Zuidema kent, weet dat hij dat
heeft waargemaakt. Vroeger ook
als man van de christelijke vak
beweging en als ouderling van de
Petrakerk.
Koster Van Diggelen kan er dan
ook vast op rekenen, dat zijn
trouwe hulp weer present zal zijn
als hij eens een vrije zondag wil of
met vakantie is. en er is geen ver
vanger. Met die toezegging neemt
Zuidema afscheid van zijn „baas"
en van alle mensen van de Zuid
erkerk.
Alleen, hij zou Zuidema niet zijn als
hij er niet uitdrukkelijk zijn ste
reotiepe „bij leven en welzijn" op
liet volgen.
Dat welzijn gunt ieder hem nog
menig jaar. dG
"Er zijn zeker
mensen die willen...'
LEIDEN - De hervormde diakonie in Leiden treft voorbe
reidingen om nog dit jaar iemand te kunnen aanstellen die
gaat proberen jongeren van omstreeks 15 tot 22 jaar te inte
resseren voor persoonlijke dienstverlening aan hulpbe
hoevenden, met name bejaarden. Gedacht wordt aan een
afgestudeerd theoloog die het ambt van predikant niet be
geert.
De andere diakonieën in de Leidse
regio - Leiderdorp, Oegstgeest en
Voorschoten - zijn in het plan, dat
in ieder geval voor ons land geheel
nieuw is, gekend, maar het hangt
niet van hun medewerking af of het
doorgaat. De diakonie heeft ook de
Leidse en regionale hervormde
jeugdraad op de hoogte gesteld.
De diakonie-theoloog zal voorlopig
voor een bepaalde periode worden
benoemd, maar zeker voor 'drie
jaar. Door het ontbreken van erva
ring elders is nu niet te zeggen,
welke perspectieven deze nieuwe
diakonale functie biedt. Maar juist
omdat dit werk van de grond af
moet worden opgebouwd, zal de
man eerst voldoende tijd moeten
hebben om zich te oriënteren en
mogelijkheden in het vizier te krij
gen.
Diakonie-voorzitter F. H. van der
Velde is ervan overtuigd, dat er
jonge mensen zijn die willen helpen
en ouderen die geholpen willen
worden. "Deze man hoeft niet bang
te zijn dat hij geen mensen vinden
zal".
Geen opvolging van Ruitenberg
betekende dat er in onze begroting
f 17.500 vrij kwam voor iets anders.
Daarnaast hebben wij een post van
f 15.000 als onvoorziene uitgave. En
ten slotte betaalde de diakonie
f 15.000 in de kosten van de regio
nale jeugdpredikantsplaats. Nu be
sloten is die op te heffen, kwam ook
dat bedrag beschikbaar voor de
2 functionaris".
Wieg tot graf
Van der Velde: "De diakonie heeft
een beleidsvoorbereidingscom
missie die zich onder meer bezig
houdt met de vraag wat zij onder de
veranderde omstandigheden nog
kan doen, wil ze ook voor de kerke
lijke gemeente als diakonie nog
herkenbaar blijven. Immers, op
haar terrein is de invloed van de
overheid veel groter geworden,
waardoor een belangrijk deel van
haar directe verantwoordelijkheid
is overgenomen. Ik zeg niet, dat dit
een verkeerde ontwikkeling is,
maar het betekent wel, dat de dia
konie in deze tijd van sociale be
scherming van de wieg tot het graf
geconfronteerd wordt met de vraag
naar haar eigen identiteit. Het is al
moeilijk de diakenen zélf een goede
voorstelling van hun taak en func
tie te geven.
De aanstelling van een diakonaal
consulent enige jaren geleden was
bedoeld om de diakenen te helpen
bij het vinden van een duidelijke
identiteit en hen te begeleiden bij
hun beleidsbepaling. Het heeft niet
aan de inzet van de consulent gele
gen als ik constateer dat de resulta
ten van deze begeleiding in het
gunstigste geval op indirecte wijze
in de eigenlijke dienstverlening tot
uiting zijn gekomen".
Geld vrij
"Toen Ruitenberg wegens een be
noeming elders was vertrokken,
zijn we als diakonie nog ernstiger
gaan nadenken over de vraag wat
ons te doen stond.
De mededeling van de Generale
Diakonale Raad dat deze nog^wel
bereid was om het experiment van
het consulentschap met slechts één
jaar te verlengen was voor ons een
onvoldoende basis om Ruitenberg
een opvolger te geven. De generale
raad betaalde namelijk aan het sa
laris van de consulent mee.
Schakel
Wat zal zijn opdracht worden?
Van der Velde: "Hij moet een scha
kel worden tussen twee groepen
die elkaar van dienst kunnen ziin.
Voorlopig denken wij, om niet te
veel overhoop te halen, aan jonge
ren en bejaarden. Er zijn meer een
zame bejaarden dan wij denken. Al
leenstaanden, maar ook onder de
bewoners van de tehuizen. En de
jeugd van nu kent haar eigen een-
zaamheidsgevoelens, meer verbor
gen dan openbaar. Het gezin ziet
door allerlei oorzaken zijn basis
functie afnemen. Ook de diakonie
draagt verantwoordelijkheid voor
het welzijn van de jeugd. Vroeger
drukte zij dat uit in de sociale
jeugdzorg.
Een eenvoudige theorie is: als je de
ene eenzame bij de andere eenzame
brengt, hoeven ze beiden niet een
zaam meer te zijn. Althans niet
meer in die mate. Jongeren kunnen
van één woord de mond vol heb
ben: solidariteit. Welnu, wij willen
de jeugd nu wel eens concreet aan
spreken op haar solidariteit met
anderen".
Verrijking
Zijn bejaarden en jongeren be
reikbaar voor elkaar en hoe denkt
u zo'n proces op gang te brengen?
Van der Velde: "Tussen bejaarden
en jongeren is geen generatiekloof.
Wel een zekere afstand, maar die is,
veronderstel ik, overbrugbaar. Het
zal niet eenvoudig zijn, maar het is
mogelijk, iets te beginnen dat zowel
voor de één als voor de ander een
levensverrijking moet zijn.
Er komt in Leiden ook een predi
kant voor de bejaarden. Ik kan mij
heel goed een vorm van samenwer
king voorstellen tussen deze man
en onze theoloog".
Waarom een theoloog?
Van der Velde: "Omdat er duide
lijke verbindingslijnen lopen tus
sen pastoraat en diakonaat. Wij
hechten ook aan een professionele
aanpak. Een afgestudeerd theoloog
heeft toegang tot zijn collega's-in-
het-ambt. Hij spreekt hun taal. Een
gewoon jeugdwerker loopt de kans
droog te komen staan.
Hij moet daarnaast een gevoel heb
ben voor diakonaal werk en voor
verschijnselen in jeugdland. En dat
moet hij kunnen verbinden met ge
voel voor het bejaarden werk, in te
huizen, sozen, dienstencentra en
zovoort. Ook zal hij attent kunnen
zijn op mogelijkheden om de dia
konie binnen de kerkelijke ge
meente weer meer reliëf te geven.
Diakonie blijft een wezensfunctie
van de kerk. Het is niet waar, dat er
in onze samenleving aan de basis
niets meer te doen valt en dat de
ovërheid elke hulp aan de naaste
dichtbij overbodig heeft gemaakt"
Afbakening
Waar en wanneer denkt u zo'n
"schaap met vijf poten" te vinden?
Van der Velde: "Ik geloof, dat er
binnen de theologische faculteiten
,Wij willen
jongeren nu
wel eens
aanspreken
op solidariteit
met anderen
echt wel mensen zijn die zich tot
zo'n experiment aangetrokken voe
len. Lang niet alle theologische
studenten komen op de preekstoel
terecht.
•Vóór het eind van dit jaar moet hij
er wel zijn. Het is de bedoeling, dat
hij een begeleidingscommissie uit
de diakonie naast zich krijgt. Het
gehele concept willen we vóór de
komende zomer graag, rond heb
ben".
Er zijn nog wel meer hulpbehoe
venden dan bejaarden. Waartoe
deze beperking?
Van der Velde: "Omdat we deze
functie duidelijk willen afbakenen.
De man mag niet overspoeld wor
den. Hij zou ook in een bepaald deel
van de stad moeten beginnen. Later
kunnen we altijd nog zien of zijn
taak naar andere groepen kan wor
den uitgebreid".
S. J. DE GROOT
LEIDEN - Herv. Gem.: Hoogl. kerk 10
ds. Pannekoek 11.45 oec. studenten-
dienst: Marekerk 10 ds. Meijers, 5 ds.
Stelwagen Lunderen; Maranathakerk 10
ds. Langenbach; Bethlehemkerk 10 ds.
Ruitenberg Den Haag: Bevrijdingskerk
evrijdingskerk 10.30 ds. Boogert; Vre-
deskerk 10 ds. Steenstra; Waalse kerk
10.30 ds. Ribs; Acad. Ziekenhuis 10 ds.
Bakker; Diaconessenhuis 10.30 ds.
Hemmes; Merenwijk 10 ds. Hortensius.
Petrakerk, Surinamestraat: 10.30 dienst
voor doven, hr. Schütten. Geref. Kerk:
Petrakerk, Surinamestraat: 10.30 dienst
voordoven, hr. Schütten; Zuiderkerk 10
ds. Sytsma, 5 ds. Brederveld; Petrakerk
10 ds. Brederveld 5 ds. Hortensius; Oude
Vest 10 ds Koolstra: Bevrijdingskerk 9
dr. Wind, 5 ds. Sijtsma; Groenhoven 10
hr. Brouwer Katwyk; De Mirt 10 mevr.
Owèl; Mierennest 10 hr. Spijker. Dole
rende Noodgemeente Groot Leiden
(Herengr. 70): 8.30 en 7 ds. Van der
Haagen Poortugaal. Geref. K. Vrijg.
(Herengr. 70): 10 en 5 ds. Gootjes. Chr.
Geref. Kerk(Steensch.9): lOen5ds.Car-
lier. Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard. Geref. Gem. in Ned. (Bethl.
kerk Driftstr.): 11.30 en 5.30. Evang.
Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.): 10.15 ds.
Fritsche Scheveningen Remonstr.-
Doopsgez. Gem. (Pieterskerkstr.): 10.15
dr. Metering. Baptistengemeente (O.
Rijn 3), 10 ds. v. Mameren. Evang. Chr.
Gemeenschap (Middelstegr. 3): 10 hr.
Dikkes. Zendingswerk Middernachts-
roep (Zoeterw. singel 21): 5 hr. Brouwer
Den Burg. Evangeliecentrum Zi)lsingel
2: zond. lOendi. 8 evang. Zijlstra, vryd. 8
jeugdsamenkomst. Pinkstergemeente
(O. Rijn 3): 3 evang. Scheffer. Leger des
Heils (Hooigr10 en 7.30. Nieuw-
Apostolische Kerk (H. Rijndijk 24): 9.30
en 4, wo. 8. Christian Science (Steensch.
6y. 10.30. Kerk van J. Chr. van de Heil.
der Laatste Dagen (Steenschuur 6)'
10.15. Oud-Kath. Kerk (Vreewijkstr.): 10
hoogmis. Vrij-Kath. Kerk (Vreewijkstr.):
10.30 h. mis. Rk kerken: Haagweg zat. 7,
zond. 9, 10.45, 12 en 6.30; Steenschuur
zat. 7, zond. 10. 11.30, 6 en 7; Lammen
schansweg zat. 7, zond. 9,10.30,12 en 6;
Haarlemmerstraat zat. 7. zond. 9.30,10 45
en 12 15; Rijndijk281 zat. 7, zond. 9.30en
11.30. Boshuizerlaan zat. 7, zon d 9.30,11
en 12.15; Herensingel zat. 7, zond. 8.30,
9.30 en 11.
Schrift en Tafel.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Van Hoegee te Alphen, 7 hr. Goed
hart Nieuwkoop. Geref. Kerk: 10 kand.
Verheul Woerden, 6.30 ds. v. Harmeien.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 6.30 ds.
Den Hartog Veenendaal. Rk kerk: zat. 7,
zond. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Adventskerk 10 ds. Hanemaayer.
HA, 5 ds. Fokkema; Kruiskerk 10 ds.
Bogers, dienst van Schrift en Tafel: op-
standingskerk 10 ds. Fokkema. dienst
van Schriften Tafel, 6.30 ds. Bovers (ook
HA); Nabij 10 jeugdkapel; 5. dr. v. San
ten: Oudshoornseweg 10 ds. Oort; Sio-
nskerk 10.30 ds. Verploeg. 6.30 ds.
Meijers Leiden. Geref. Kerk Mar. kerk 10
ds. v. Harmeien. 6.30 hr. Teneyenhuis;
Salv. kerk 10 hr. Teneyenhuis, 6.30 dr.
Vlijm Leiden; G. Herderkerk 9 ds. Ver
heul, 6.30 ds. De Ruiter; De Bron 9.30 ds.
v.d. Ree, 10.30 ds. Verheul, 6.30 ds v.d.
Ree. Geref. K. Vrijg.: 8.15 dienst, 6.30 ds.
Borgdorff Geref. K. Vrijg. Buiten Ver
band; 9.30 hr. Jaakké, 7, ds. Van der
Kwast Amstelven, kantine soc. werk
plaats Binnenhaven. Chr. Geref. Kerk
9.30 en 4.30. Oud-Geref. Gemeente: 9.30
en 4. Baptistengemeente: 10 en 6.30 ds.
Koekkoek; Noord (Sportlaan) 10 hr. Vis
ser, 7 ds. Agtereek. Leger des Heils: 10 en
6.30 Corn de Vlamingstr.. olv kol. Ny-
man. Volle-Evang. Gem., geb. Kinder
vreugd, 10 hr. Van Leeuwen. Moluks
kerken: Bonifaciuskerk zat. 7, zond. 8.30,
BOSKOOP - Herv Gem.: 9.30 en 6.30.
Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Dijkstra; De
Stek 9.30 ds. Heymans. Chr. Geref. Kerk:
9 30 en 4.30 ds. v.d. Groep, Siegerswou-
Gelovigen (Nieuwstr.): 9.30
en 5. Rk kerk: kerk zat. 7. zond. 8.45, 10
en 11.45; Ontmoeting zat. 5.30, zond.
10.30.
HAZERSWÖUDE - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Stehouwer Alphen aan den Rijn, 6.30 ds.
Pannekoek Leiden, jeugddienst. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. Versluys, HA. RK kerk:
Michaelkerk zat. 7, zond. 9; Bemardus-
kerk zat. 7, zond. 10.30; Ridderhof zo.
10.30; Haz.dorp zat. 7, zond. 8, lOen 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 ds. Boon
stra. afscheid, 7 ds. Van Bruggen. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. Pouwels. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. Van der Kamp. RK
kerken: Martinuskerk zat. 7, zond. 8.30,
10 en 11.30 en 12.45; Jozefkerk zat. 7.
zond. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 dr. v.
Vleit RK kerk: zat. 7, zond. 10.
DE KAAG-Herv. Gem.: lOds.Carstens.
RK kerk: zat. 7, zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 en 6 ds. Teygeler,
HA; Ontm.kerk 10 en 6.30 ds. Gebraad,
HA; school Narcisstr. 10 interk. evange-
liesatiedienst. Geref. Kerk: 9.30 ds. v
Halsema, 5 ds. De Vries. RK Kerk: zat. 7,
zond. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.:
Nieuwe Kerk zaterdag 3 ds. Molenaar
Groot Ammers, bevestiging ds. Arke-
raats, 7 ds. Arkeraats intrede, morgen 10
ds. Arkeraats, 6 ds. Van Ieperen Be-
10 en 11.30; Piuskerk zat. 7, zond. 9,10.30 rgschenhoek; Oude Kerk 10 ds. Vink, 6
1.45; De Bron zat. 6.30, zond. 8.30
11.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 e
i. 7.30 ds. Hofman Scheveningen.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps-
ds. Hovius; Ichtuskerk 10 ds. De Vos, 5
ds. Vroegindewey; Pniélkerk 9.30 ds.
Hovius, 6 ds. Vink; Gr. v. Prschool 10 ds.
6 kand. v. Halsema; Tr.kerk 10 ds.
De Vries, 5 KAND. Boonstra. Geref. K.
Vrijg.: 10.15 en 3.30 ds. Hoff. Geref. K.
kerk 10 en 6.30 ds. Van den Bogerd Vrijg. Buiten Verband: 8.45
Rijnsburg, HA; Salvatorkerk 10 en 6.30 Roukema. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds.
ds. De Vreugd, HA; Bethlehemkerk 10 Van den Ent. Geref. Gem 10 leesdienst,
7 ds. Hakkenberg, Lisse, woensdag 7.30
ds. Boogaard Leiden. Volle-
Evangeliegemeente (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv
Gem.: 10 ds v. d. Linden, 5 zie geref.
kerk. Geref. Kerk: 10 ds. Swierts, 5 ds.
Vinkenborg Den Haag, gemeensch.
opendeurdienst
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk: Dorpskerk 10 ds. 10 ds. Geursen,
HA; Hoofdstraatkerk 10 ds. Van Loenen,
HA, 6.30 ds. Geursen, HA; Scheppings-
kerk 9 en 10.30 mr. Reugebrink, 5 ds. Van
Loenen. Baptistengemeente (v. d. Valk
Boumanweg): 10 br. Lourens, 5 br. Dietz
(uit Ver. Staten) RK kerk. zond. 9,10.30
en 12.
LEIMUIDEN - Herv Gem 9.30 ds De
Vree, 7 ds. Hanemaayer Alphen. Geref.
Kerk: 9.30 en 7 hr. Speelman Mijdrecht.
RK kerk: zat. 7. zond. 7.30,9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem.: grote kerk 10 ds.
Van der Velden; Pauluskerk 10 dr. Jan
sen Noordwyk, 7 ds. Sierat te Oegst
geest. Geref. Kerk 10 en 5 ds. De Wit.
Geref. K. Vrijg.: 10 ds. Simpelaar, 5
dienst. Geref. K. Vrijg. Buiten Verband:
9 ds. Schuurman, 5 dienst. Geref. Gem.:
10 en 4 ds. Hakkenberg, wo. 7.30 ds.
Hakkenberg. RK kerken Agathakerk
zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30, Poelhuys
zat. 7. zond. 9 en 11.30; Mariakerk zat. 7,
zond. 8.30,10 en 11.30; Engelbew. zat. 7,
zond. 7.30. 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv Gem.: 9 30 ds.
Bronsgeest, 6 30 ds. Bronsgeest, Haar
lem. Gerf. Kerk 9 30 ds. Hoornstra
Nieuw-Vennep, 6.39 ds. Vegh Aalsmeer.
NIEUWVEEN - Herv. Gem.: 9.30 en 6.30
ds. Kaai. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 5 ds.
Huizebosch Woubrugge. RK kerk: zat. 7.
zond. 9 en 11.
NIEUW VENNEP - Herv. Gem 9.30
Goverts, 7 ds. Den Harder. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 ds. v. Wijngaarden. Chr. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 3 ds. Toorman Den
Haag. RK kerk' zat. 7, zond. 9.30 en 11.
NOORDEN (Woerdense Verlaat): Herv.
Gem.: 9.30 ds. Wolthaus Aarlanderveen,
7 ds. Smit Hilversum. Geref. Kerk: 10 en
7 ds. Nooteboom. RK kerk: zat. 7.30,
zond. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem.: Binnen 10
De Mey te Leiden, 7 ds. Keu-
ning; Sole Mio 9 ds. Keuning; Zee kerk
Hoofdstr. 10 ds. Keuning, HA; De Rank
5.30 ds. Hoogendijk Alphen aan den
Rijn, 10 hr. Goyers Zeist, 3.30 ds. Hovius
Katwyk aan Zee, Vierboet Boerenburg
10 jeugdkapeldienst. Geref. Kerk:
Hoofdstraatkerk 10 en 5 ds. Warnink;
Vinkenlaan 9.30 ds. Bosman, 5 ds. Vro-
lyk Katwyk; stichtingskerk 11 ds. Kui
per. RK kerken: Binnen zat. 7, ZOND. 8,
10 en 11.30; aula Boerenburg 11; Zee zat.
7, zond. 9, 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Gem.:
10 hr. Goedhart, Nieuwkoop. RK ker
ken: Jozefkerk at. 7, zond. 10,11.30 en 6;
Viktorkerk zat. 7, zond. 8, 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem.: Groene
kerk 10.30 prof. dr. Berkhof en pastor
Van Well, oec dienst; Pauluskerk 10 ds.
Sasse; Gem.centrum 10.30 ds. Wagen
voorde, gem.centrum 10.30 ds. Hoekstra
jeugdkerk; Van Wyckerslooth 4 ds. Per
dok, HA. Geref. Kerk: 10 en 7 ds.
Heemskerk, HA. Geref. Kerk Vryg.: 9.30
leesdienst, 4.30 ds. Simpelaar. Geref. K.
Vrijg. Buiten Verband: 8.45 br. Van
Veen, 4 ds. Van den Berg. RK kerk: Wil-
librordkerk zat. 7, zond. 9, 10.30 en 12;
Bonaventurakapel zat. 6.30, zond. 9 en
11.
OUD%ADE - RK kerk: zat. 7, zond. 8.30
en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem.: 9.30 en 7 ds. Lalleman. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Hasper Halfweg.
RK kerk; zat. 7, zond. 8.15,9.45 en 11.30.
Remonstr. Gemeente: 7.15 ds. Cossee,
Dordrecht.
ROELOFARENDSVEEN - RK kerken:
S. P. Banden zat. 7, zond. 8, 9.30, 11 en
12.15; M. Presentatie zat. 7, zond. 8, 9.30
en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
ds. Mostert Zwammerdam, 7 ds. De Vos
Katwijk aan Zee. Chr. Gerf. Kerk: 9
DIENST, 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG - Herv. Gemeente, grote
kerk 9.30 ds. Van Ieperen Bergschen-
hoek, 5 ds. Verploeg Alphen aan den
Ryn; Bethelkerk 9.30 en 5 ds. Van Niel,
HA. Geref. Kerk: Petrakerk 9.30 ds.
Damsma, 5 ds. Baayen; Immanuelkerk
9.30 ds. Baayen, 5 ds. Huisman, Mar.kerk
9.30 ds. Huisman, 5 dsd. Damsma. Geref.
K. Vrijgemaakt 10 leesdienst, 7 ds. v. d.
Haar. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds.
Kampman Ede. Evang. Christenge
meente (aula mavo); 10. RL gemeen
schap (aula tuinbouwschool): zat. 7.
zond. 10.30.
RIJPWETERING - RK kerk: zat. 7,
zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem.; 10 ds.
Geertsema Hazerswoude, HA, 6.30 ds.
Boogert Leiden HA. Geref. Kerk: 10 ds.
v. d. Berg, 5 ds. Carstens De Kaag. Chr.
Geref. Kerk: 10 ds. Rebel, 5 ds. Van Dyk,
Gouda. Ned. Prot. Bond: 10.30 ds. Cra
mer Schagen, Jul.laan 17. RK kerk: zat.
7. zond. 8.30, 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem.: 10 ds. Linden-
burg, 6.30 drs. Kattenberg Voorschoten,
jeugddienst. Geref. Kerk: 10 en 6.30 ds.
Bezemer, HA. RK kerk: Langeraar zat. 7,
zond. 8, 9.30, 11 en 12.15; Ter Aar dorp
zond. 9 en 12.
VALKENBURG - Herv. Gem.: 10 en
6.30 ds. Overgaauw. Geref. Kerk: 9.30 ds.
v.d. Meulen, Wassenaar, 6.30 ds. Rooze.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 leesdienst, 5.15 ds.
Hoff.
VOORHOUT - Herv. Gem.: 10 ds. Ter
Haar Romeny te O.geest. Rk kerk: zat. 7,
zond. 9, 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. Meyering, 7 ds. v.d. Schoot;
Hulp en Heil 10 ds. Lentz; aula NH 9 30
ds v.d. Schoot; clubgebouw Molenlaan
10 jongerendienst. Geref. Kerk: 10 en 5
dr. De Fochut Eist (G). Geref. K. Vry ge
maakt 10 en 5 ds. Drost, Maarn. Viering
HA. Rk kerken: M. Godskerk zat 7
zond. 8,10 en 11.30; Laurentiuskerk zat
7. zond. 8.30, 10.30 en 12; aula NH 11.
WADDINXVEEN - Herv Gem.: Brug-
kerk 9.30 kand. Zoutendijk Delft, 6.30 ds.
Van den Heuvel; Hoeksteen 9.30 ds. Van
den Heuvel, 6.30 ds. Verboom; Bethel
kerk 9.30 ds. Verboom, 5. kand. Heuvel
man Oudewater; Immanuelkerk 10 mej.
Bakhoven te Leiden, 5 hr. Nap Woerden.
Geref. Kerk: Kruiskerk 10 ds. Rijper
Zwijndrecht, 5 ds. Modderaar; Ontmoe-
tingskerk 10 ds. Modderaar, 5 ds. Rijger.
9.30 en 5 ds. Verloop. Volle-
Evangeliegemeente (Lindengaarde 17a):
9.30 hr. Van der Heyden, 4 jeugddienst.
Rk kerk: Ontmoetingskerk zat. 7, zond.
8.30, 11.45 en 6.30; Viktorkerk zat. 7
zond. 10.
WARMOND - Herv. Gemeente: 10 ds.
Den Tonkelaar, 5 ds. Den Tonkelaar, on
derwerp: "Licht" in de bijbel. Rk kerk.
zat. 7, zond. 8.30, 10 èn 11.30.
WASSENAAR - Herv. Gemeente.
Dorpskerk 10 ds. Van Heerden Den
Haag, 4.30 ds. De Jong Moerkapelle, 7 ds.
Wiersma; Kievietkerk 9 jeugdkapel, 10
ds. Wiersma; Messiaskerk 10 ds. Van
Zanten; Dorpscentrum 9.30 ds. Vroe
gindewey Katwijk aan Zee. Geref Kerk:
10 ds. Rooze Valkenburg, 5 ds. v.d. Meu
len; Zuid 10 ds. Winter Den Haag, 5 ds.
Huisman Zoetermeer. Ned. Prot. Bond:
10.30 ds. Zwartendijk Den Haag.
WOUBRUGGE - Herv. Gem9 30 en
6 30 ds Blenk. Geref. Kerk: 9.30 ds. Hui
zebosch 6.30 v.d. Heiden Zwammerdam.
Rk kerk: zat. 7, zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gemeente: 9.30
en 7 ds. Nicolai, HA. Geref. Kerk: 9.30 en
7 ds. Van Wyk, Nieuwkoop. Rk kerk: zat.
7, zond. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem.: 10 ds.
Schoch, elke zat. 7.30 avondgebed. Rk
kerk: Janskerk zat. 7.30, zond. 9.30; Chr.
Dienaarkerk zat. 7, zond. 10 en 11.30:
Rijndijk Meerburgkerk zat. 7, Zond. 10,
12 en 6
ZWAMMERDAM - Herv Gem.: 10 ds.
Honnef te Leiderdorp, 6.30 ds. Mostert.
Geref. Kerk: 10 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds.
Huizebosch Woubrugge.