Matla: het
bureau dat
alles weet
Anonieme
gokkers
groeiende
groep
verslaafden
ZATERDAG_15 JANUARI 1977
EXTRA
PAGINA 17
In de greep van de eenarmige bandiet
wacht Peter van Ingen weinig heil.
„Dat heeft het alcoholprobleem
ook niet opgelost. Kijk maar naar
Zweden en Finland. Als het niet
werkelijk escaleert, moetje dat niet
doen."
Hoeveel speelautomaten er in Ne
derland staan, weet niemand pre
cies en hoeveel geld er in omgezet
wordt nog minder. Zeker is dat het
om tientallen miljoenen guldens
gaat.
Groei
Zo'n anderhalf jaar geleden ont
wikkelde de groei van het aantal
gokautomaten zich plotseling
stormachtig. Er kwamen steeds
meer fruitautomaten en flipperkas
ten, waarop steeds forsere bedra
gen werden uitgekeerd.
„De grootste golf is echter voorbij",
zo meent voorzitter H. van Dessel
van de Vereniging Automatenhan
del Nederland. Hij schat dat er in
ons land zo*n 35.000 speelautoma
ten staan. Dat aantal blijft volgens
hem nu tamelijk stabiel.
Voorzitter Van Dessel pleit voor
duidelijke richtlijnen van de over
heid op het gebied van de speelau
tomaten. Hij geeft toe dat de toe
standen de pan uitrezen. Er waren
machines, die enorme bedragen
uitbetaalden.
Niets geregeld
In de wet op de kansspelen is, on
danks diverse recente wijzigingen,
echter niets geregeld over de speel
automaten. Maatregelen op dit ge
bied worden overgelaten aan de
gemeentebesturen. Maar tal van
burgemeesters, vooral in kleinere
plaatsen, weten niet wat zij er pre
cies mee aan moeten.
Vorig jaar april is er echter een „in-
terdepartemeptale werkgroep
speelautomaten" door de minister
van justitie ingesteld, die een rap
port over de daarmee samenhan
gende problematiek samenstelt.
Naar dat rapport kijkt voorzitter
Van Dessel van de automatenhan
del reikhalzend uit.
AMSTERDAM - Hoe kom ik uit de
greep van de verslaving? Dat vraagt
een groeiende groep Nederlanders
zich af.
Nee, het gaat dit keer niet om alco
holisten of fervente rokers. Maar
om mensen, die een onbedwing
bare goklust hebben. Die hun han
den voelen jeuken, als ze een go
kautomaat zien. Die geen flipper
kast met rust kunnen laten. Die
geen automatenhal voorbij kunnen
lopen.
De anonieme gokverslaafden, in de
greep van „de eenarmige bandiet".
Je herkent ze niet. Ze komen in alle
lagen van de bevolking voor. Een
ding hebben ze gemeen: een niet te
stuiten passie voor het gokken.
Ze weten het zelf wel, maar net als
de alcoholist, zullen ze het niet
gauw toegeven. Voor deze mensen
is gokken een ziekte.
Is het werkelijk zo erg? Ja. Dat be
wijst de situatie in Amsterdam, de
stad met de dichtste spreiding van
speelautomaten. Een jaar geleden
zond de plaatselijke radio-omroep
Stad Radio Amsterdam een pro
gramma uit over alcoholverslaving.
Niet alleen alcoholverslaafden rea
geerden evenwel op het program
ma, maar ook mensen, die verslaafd
waren aan het gokken. Met het ver
zoek om een adres voor hulp. Dat
bestond echter niet, omdat het pro
bleem in ons land nooit is onder
kend.
Door
Jan Kees Kokke
Moeilijkheden
Voor de Amsterdammer Peter van
Ingen van het JAC (Jongeren Ad
vies Centrum) was dat aanleiding
om iets in die richting te onderne
men. Hij had al eerder te maken ge
had met jongeren, die door het
gokken in financiële moeilijkheden
waren geraakt. Peter van Ingen
richtte daarom een club van ano-
nieme gokkers op. Eens in de week
komen deze verslaafden bij elkaar,
om over hun problemen te praten.
Een jaar lang draait de Club van
Anonieme Gokkers nu in de hoofd
stad. En met zoveel succes, dat dit
jaar het aantal groepen is uitge
breid.
Peter van Ingen, die samen met
twee psychologen, de groepen be
geleidt, stak eerst zijn licht op in
Engeland, waar al meer dan tien
jaar een Gambling Anonymous
werkt. De Nederlandse anonieme
gokkers proberen vooral door on
derling ervaringen uit te wisselen,
door met elkaar over hun versla
ving te praten, van hun problemen
af te komen.
„Niemand kan hen genezen. Ze
moeten het zelf doen", vindt Peter
van Ingen.
Winst geproefd
Een van de deelnemers zegt „Het
ergste dat je kan overkomen, is dat
je de eerste keer wint. Dan heb je de
winst geproefd. Dan denk je dat die
wel een keer terugkomt. Maar je
zakt steeds dieper weg. Tot je geen
cent meer hebt. Dan ga je lenen. Je
bedenkt smoesjes. Niets betekent
meer wat voor je. Je wordt steeds
eenzamer. Jij alleen, met de gok
kast. Het gaat niet meer om het
winnen. Je raakt in een dwangposi
tie. Je komt in een vicieuze cirkel,
want je wil steeds je verlies terug-
Peter van Ingen heeft gemerkt dat
de verslaving aan het gokken door
gaans een gevolg is van andere pro
blemen. Huiselijke moeilijkheden,
eenzaamheid, huwelijksproble
men, te veel spanning op het werk,
te weinig spanning op het werk, fi
nanciële problemen of drank.
Geen idee
Peter van Ingen heeft geen idee
hoeveel mensen er in ons land ver
slaafd zijn aan een of andere manier
van gokken. „Het komt beslist veel
voor. Maar de meesten erkennen
het niet. Mensen, die op de avonden
van de anonieme gokkers'komen,
erkennen wel, dat het bij hen fout
zit. Als je het zelf accepteert, dan
ben je al een eind op de goede-
weg."
„Het was eigenlijk een experiment,
maar het heeft meer teweeg ge
bracht, dan ik vermoedde. Het hele
probleem is beslist een nader on
derzoek waard."
Overheid
Van overheidsingrijpen, om het
gokken aan banden te leggen, ver-
Juffrouw Huberts (rechts) en juffrouw Kortekaas: geen vraag blijft onbeantwoord
Een begrip, vooral in de mediawe
reld: de meest uitgebreide agenda
van jubilea en aanstaande even
ementen ter wereld. De in 1968
overleden Jean Hubert Matla
richtte in 1927 zijn Haagsch Pers
bureau op, maar die titel is reeds
jarenlang overschaduwd door "de
Matla" syponiem voor meestal be
knopte, maar soms wat uit de hand
lopende meldingen over het ambts
jubileum van een notaris of de ko-
Door
H. J. Oolbekkink
mende 56ste veijaardag van groot
hertog Jan van Luxemburg. Over
zichtelijk ingedeeld in elf rubrie
ken: binnenland, rijk, gemeente,
buitenland, handel, nijverheid, we
tenschap, kerkelijk leven, kunst,
letterkunde, schilderkunst, muziek
en sport. Wie waar ook een belang
rijk feestje bouwt komt onherroe
pelijk in de Matla terecht.
Per testament heeft Jean Hubert
Matla zijn bedrijf nagelaten aan zijn
personeel en het wordt nu bestuurd
door de dames Huberts en Korte
kaas voor wie het archivale leven
nauwelijks geheimen kent ze heb
ben miljoenen knipsels tot hun be
schikking in een voornaam pand
aan de Haagse Riouwstraat en als,
bij wijze van spreken, president Gi-
scard d'Estaing morgen een boertje
laat, wordt dat ongemak overmor
gen opgeborgen in de dossiers van
het Haagsch Persbureau, voorzo
ver nodig voorzien van verwijzin
gen naar boertjes die aan andere
hoogwaardigheidsbekleders zijn
ontsnapt.
Een aardig aspect van deze agenda
is voorts dat alle mededelingen in
een zin gevat worden, een vondst
van Matla die niet zelden noopt tot
diep ademhalen alvorens men zich
ter lezing zet, zoals - zet u schrap -
uit onderstaand citaat mag blijken:
"17 maart is het 40 jaar geleden„dat
de toen drieënzeventigjarige land
bouwer Luigi Galliano, die steeds
zijn spaargeld bij zich droeg, in het
Italiaanse dorp Pezzea werd ver
moord, waarna zijn zoon Giovanni
Galliano als dader en diens echtge
note Celestina als medeplichtige
werden verdacht, die daarop louter
vanwege het feit, dat in hun stal een
(volgens de politie door bloed)
roodgekleurd kastanjeblad werd
aangetroffen, werden veroordeeld
resp. tot eenentwintig jaar en zes
maanden en zeventien jaar en ze
ven maanden tuchthuisstraf, hoe
wel in werkelijkheid de moord was
gepleegd door een destijds
achttien-jarige kleinzoon van Luigi
Galliano, t.w. Giuseppe Montanaro,
die weliswaar verdacht was, daar
hij de laatste was, met wie Luigi
Galliano was gezien, doch die van
zijn zuster een alibi had verkregen,
al kwam hij tenslotte in 1939 voor
het uitzitten van dertig jaar tuch
thuisstraf wegens een roofmoord
op een rijke zakenman toch in de
gevangenis terecht, waaruit hij in
1944 wist te ontsnappen, doch
waarin hij werd teruggebracht door
partizanen, aan wie hij bekende
ook de roofmoord op Luigi Gal
liano te hebben gepleegd, als ge
volg van welke bekentenis hij ter
dood werd veroordeeld en Celes
tina en Giovanni Galliano in
vrijheid werden gesteld, van wie
laatstgenoemde inmiddels aan ver
standsverbijstering leed en in een
krankzinnigengesticht zijn laatste
levensjaren moest slijten, terwijl
Celestina nog steeds wachtte op
haar officiële rehabilitatie, welke
het hoogste Italiaanse rechtscol
lege eerst in febr. 1964 uitsprak,
waarbij haar een smartegeld werd
toegekend van zestieneneenhalf
miljoen lire en bij welke gelegen
heid bovendien onomstotelijk
kwam vast te staan, dat de rode
kleur van het bovengenoemde kas
tanjeblad, dat (althans tot 1964) nog
steeds in het politiemuseum te Tu
rijn wordt bewaard, op natuurlij
ke wijze was ontstaan."
Voorwaar een wat wijdlopig stukje
proza, doch geen record, want niet
zonder trots vermeldt juffrouw
Huberts dat de oude heer Matla ooit
een aankondiging in elkaar
smeedde van een zin die een geheel
foliovel besloeg en met enige ko
ketterie bekent ze dat zij en haar
collega's het een sport zijn gaan
vinden om met elkaar te wedijve
ren in constructies waar geen punt
aan te pas komt.
Matla besteedde de eerste elf jaar
van het bestaan van het Haagsch
Persbureau aan free-lance-
journalistiek; in 1938 begon hij met
zijn agenda die vooral na de oorlog
uitgroeide tot vele tientallen ge
stencilde vellen waarop zo'n 1000 a
1300 berichten staan. Met enige te-
rechtheid is het devies van dit
werkje dan ook „Vraag het Matla" -
het is meer dan waarschijnlijk dat
het antwoord per kerende post of
per telefoon volgt. Juffrouw Korte
kaas zegt, met een ingetogen lachje,
dat het bureau zelden of nooit op
een fout betrapt wordt. „Een vraag
gaat ons niet gauw te ver en het is
juist leuk om moeilijke vragen te
krijgen en daar dan het goede ant
woord op te kunnen geven."
Abonnees van de Matla zijn kran
ten, weekbladen, omroepen, ban
ken, stichtingen, departementen,
gemeenten, hotels, congresgebou
wen: instellingen die vooruitwillen
lopen op jubilea en herdenkingen.
Juffrouw Huberts: „Het komt wel
voor dat we een bedrijf opbellen om
iets over een aanstaand jubileum te
vragen en dan blijkt dat die zaak er
zelf in het geheel geen weet van
heeft."
Archiveren is een kwestie van we
ten waar je zoeken moet, en dat op
basis van alle mogelijke verwijzin
gen die een onderwerp omringen.
..Iemand vroeg ons eens iets over
die Japanse soldaten die nog steeds
in de rimboe leven en denken dat
het nog oorlog is. We hebben onder
ik weet niet hoeveel mogelijkheden
gezocht, maar konden niets vinden.
Tot iemand ging zitten nadenken
en op het idee kwam onder „onder
duikers" te kijken. Jawel hoor, daar
vonden we die soldaten."
Niet terstond in de mappen duiken,
maar eerst nadenken - dat was het
parool van de oude heer Matla. Het
ïs'hem nog van pas gekomen toen
in 1959 het weekblad Panorama
met boos opzet tien„idiote" vragen
stelde om het vernuft van Matla te
beproeven. Negen van de vragen
waren binnen een dag beantwoord
(het gewicht van ex-koning Faroek
van Egypte: 225 pond; de totale
lengte van de Amsterdamse grach
ten: ongeveer 90 kilometer), maar
de tiende vraag vereiste enig re
cherchewerk: het weekblad wilde
weten op hoeveel stoelen het Lon-
dense Hyde Park kon bogen.
Vfuffrouw Huberts: „Meneer Matla
is er eens voor gaan zitten en zei na
wat nadenken: die stoelen staan
daar niet zo maar, die worden door
iemand beheerd. Nou, we hebben
uitgevist hoe die man heette en
hem een telegram met betaald ant
woord gestuurd. De volgende dag
kregen we zijn reactie: veertigdui
zend klapstoelen en tienduizend
ligstoelen. Ach. het gaat er niet om
waar moet ik het opbergen, maar
waar moet ik het opzoeken."
Miljoenen knipsels zijn opgebor
gen in het huis met de zestien ka
mers en her en der staan tot het pla
fond reikencfe boekenkasten met
zo'n vijfduizend naslagwerken, dus
veel vragen kunnen onder handbe
reik beantwoord worden. Maar
soms moeten de dames het buiten
de deur zoekert. „Er werd ons eens
gevraagd wie Mister Holland was.
Tja, waar begin je dan te zoeken?
We zijn tenslotte terecht gekomen
in een cafe waar hij stamgast was.
En dan weer krijg je de vraag op
welke plaats en welke datum is
Churchill gestorven? Dan denk je
wel eens: waarom willen ze dat we
ten? Overigens kunnen we zoiets
direct aan de telefoon beantwoor
den."
