Meer vet in onze melk
Thuis roeien
of fietsen
VOOR HALVE PRIJS
Vroeger
Nederland drinkt veel rosé cTAnjou
DINSDAG 11 JANUARI 1977 PAGINA 17
Er zijn in sportwinkels en warenhuizen allerlei apparaten te koop om thuis
mee te trimmen of aan spierontwikkeling te doen. De opvallendste en
tevens duurste zijn trimfïetsen-zonder-wielen en roeiapparaten. Die zijn
nu uitvoerig onderzocht door de Duitse Stiftung Warentest. Omdat de
apparaten die bij ons worden verkocht ook nogal eens van Duitse makelij
zijn, mogen wij ook wel een paar uitkomsten van het onderzoek weten. Er
zijn 16 fiets- en 5 roeiapparaten getest.
"Rem"
Er zit op de apparaten een soort rem, waardoor je het fietsen telkens een
beetje zwaarder kunt maken. Maar je hebt vaak remmen waar geen
schaalverdeling bij staat. Die zijn nogal waardeloos, want dan weetje niet
meer waar je de vorige keer bent gebleven, zeker niet als iemand anders
het apparaat ook gebruikt.
Er zijn ook toestellen waarbij de rem tijdens het trainen niet goed vast
blijft zitten. Dan weetje helemaal niet meer wat je aan het doen bent.
Kapot
Negen apparaten gingen tijdens i^ithoudingsproeven bij de tests al ka
pot. Daarbij was, zowel bij roeien als fietsen, het in ons land veel verkochte
merk Kettler. Erg jammer, wa'nt de Kettler Luxus fiets werd juist door
sportartsen uiteen oogpunt van verantwoord trainen erg goed beoordeeld.
Groot nadeel van de meeste fietstoestellen is volgens de artsen die aan
de tests meededen, dat alleen het onderlichaam geoefend wordt. Met een
roeitoestel bevorder je de soepelheid van het hele lichaam. Dat snapt
trouwens een leek ook.
Polsslag
Een hartspecialist geeft bij de test het volgende advies: Oudere mensen,
die jarenlang niet aan sport hebben gedaan, moeten zich eerst even laten
keuren door hun huisarts, voordat ze op zo'n ding gaan zitten. Gezonde,
maar ongetrainde jonge mensen moeten in het begin hun polsslag in de
gaten houden. Eerst zes weken niet harder inspannen dan tot een polsslag
van 160 min de leeftijd, dan zes weken tot 170 min de leeftijd, en daarna ook
nooit harder dan 180 min de leeftijd.
Het vet in de melk heeft een
bewogen geschiedenis ach
ter de rug. Voor de tweede
wereldoorlog dronken we
de melk zo vet als hij van de
koe kwam. In 1940 werd af
gesproken dat er een vast
percentage vet in de melk
moest zitten, en dat moest
toen 2.5 procent zijn. In 1960
werd het 3 procent, in 1968
kwamen we op 3.2 terecht
en nu gaan we dan naar 3,5.
Daarmee zijn we het natuur
lijke vetgehalte van de melk
al weer een heel eind gena
derd, want dat is ongeveer
3,9 procent.
Ierland
Noorwegen
Zweden
Engeland
Oostenrijk
Nederland
Denemarken
Zwitserland
West-Duitsland
Italië
België
Frankrijk
De onderzoekers waren "redelijk tevreden" over fietstoestellen van
Berg, Goldrad Cyclette Super 68, Goldrad Cyclette Trainette, Kynast 604
(deze komt overeen met Hertie International, Horten Alpina, en Otto),
Monark nummer 90672, en Quelle Mars Luxus. Bevredigende roeitoestel-
len uit de test waren de G.oldrad Super-.Skiff en het merk RSC.
r Overigens is het nou ook weer niet
In het lijstje boven kunt u zien hoe vet de melk is in andere Europese landen. In Zweden bijvoorbeeld is de volle z0< dat melk er de schuld van is, dat
melk een stuk minder vet dan bij ons. In Noorwegen, Zwitserland en Engeland is ze juist weer veel vetter. ^'e elke dag zoveel vet eten of dnn-
Nederland staat in dit lijstje nog met 32 procent en België met 3,1. Beide landen staan na 1 januari op 3,5 ken. Gemiddeld gebruixt iemand
Frankrijk (hier nog 3,3) is inmiddels de afgelopen zomer op 3,5 procent overgestapt. Niet alle EG-landen gaan 130 gram vet per dag (wat veel te
- naar dat percentage. Ze konden namelijk voordat vetgehalte kiezen uit twee mogelijkheden: gestandaardiseerde veel is) en rul™ ™en ~,a^7an
melk maken met een vast vet percentage,of niet gestandaardiseerde melk produceren met het natuurlijk vetgehal- komt uit melk ot melkproduKten.
te. Engeland bijvoorbeeld, doet dat laatste en daarom ziet u achter dat land een gemiddelde van 3,8 staan, wat zo *an andere vette dingen eten we
blij/1. gewoon veel meer. yergelj;k
Niet bij de EG aangesloten landen Zwitserland en Zweden hoeven natuurlijk niets aan hun melk te verande- J
ren.Iets om aan te denken als u er toevallig met vakantie naar toe gaat: volle melk is in sommigen vakantie landen Ter verlijking laten we van een paar
voller (of minder vol) dan in Nederland. dingen even zien hoeveel vet er in
-zit:
Merkwaardige gebeurtenis: het
percentage vet in volle melk om
hoog - van 3,2 naar 3,5 procent - in
een tijd waarin ons van alle kanten
wordt toegeroepen dat we minder
vet moeten gebruiken. De eenvou
dige melkdrinker had misschien
nog verwacht dat dan - als compen
satie voor dit ongerief - de melk
prijs omlaag zou gaan, maar nee! In
tegendeel. Volle melk: drie cent
duurder per 1 januari (d.w.z. mini
mumprijs 99 cent).
Dit alles is het gevolg van een EG-
afspraak. Al in 1971 besloot de Eu
ropese Gemeenschap het vetge
halte van de melk in de EG-landen
op gelijk peil te brengen (ofwel te
"harmoniseren", zoals dat zo mooi
heet). Nederland kan nu niet meer
onder een verhoging uit.
Intussen staat het Nederlands Zui-
velbureau klaar om ons op gerust
stellende toon te vertellen dat het
allemaal zo erg niet is.
"Het Nederlandse zuivelbedrijfsle
ven biedt de consumenten ruim
schoots keuzemogelijkheden uit
melk en melkprodukten met an
dere vetgehalten", zegt het Zuivel-
bureau. Het gehalte vet in halfvolle
en magere melk en in karnemelk
blijft namelijk gelijk. Die melk
wordt dus niet vetter.
Te verwaarlozen?
Méér vet in volle melk leidt volgens
het Zuivelbureau nauwelijks tot
een verhoging van de totale vetcon-
sumptie. "De verhoging is niet
meer dan 0,4 gram per hoofd van de
bevolking per dag. Op de totale vet-
consumptie van rond 130 gram per
dag is dit een te verwaarlozen hoe
veelheid."
Dat lijkt natuurlijk heel mooi, maar
als individu heb je aan zo'n gemid
delde weinig. Als je voor jezelf wilt
weten hoeveel vet je méér naar bin
nenkrijgt met die vettere volle
melk, dan moetje het gewoon voor
jezelf uitrekenen.
Dat hebben wij dus even gedaan.
Halve liter
We zijn er daarbij vanuit gegaan,
dat iemand per dag een halve liter
melk drinkt. Dat is wat de voe
dingsdeskundigen aanbevelen.
Schoolkinderen moeten meer
drinken, namelijk 0,6 liter per dag,
en zwangere vrouwen nog meer,
driekwart liter per dag.
Gemakshalve houden we die halve
liter aan. De conclusie is dan, dat
iemand die elke dag zoveel volle
melk drinkt, per dag anderhalve
gram méér vet binnen krijgt dan
vroeger. Dat is dus wel even wat
meer dat dat gemiddelde van 0,4
gram. Met elke dag anderhalve
gram kom je op ruim een pond vet
per jaar. Door dat verhoogde vet
percentage slik je dus een pond vet
per jaar méér.
Minder lekker
Je kunt natuurlijk ook magerder
melk of karnemplk drinken, maar'
dat vinden de meeste mensen toch
(blijkens de cijfers) minder lekker.
Vorig jaar dronk 69 procent van de
Nederlanders volle melk, 17 pro
cent halfvolle melk, en 14 procent
magere of karnemelk.
halve liter volle melk 17,5 g
portie frites met mayonaise 22 g
portie pinda's 25 g
slagroomgebakje 10 g:
gevulde koek 7,5 g
Bij de koek en pinda's denk je niet
zo gauw aan vet, maar het zit er na
tuurlijk wel degelijk in. Het grote
verschil met melk: in melk zit kalk,
vitamine B en eiwit en in al dat an
dere lekkers niet. Een halve liter
melk per dag geeft je 75 procent van
je kalkbehoefte, 44 procent van de
vitamine B2 die je nodig hebt en 45
procent van het eiwit dat je moet
hebben.
Dus toch maar niet laten staan, die
melk.
3M Nederland B.V. in Leiden heeft
een nieuwe, eenvoudige methode
geïntroduceerd voor het inplakken
van foto's.
Machinaal worden in de ontwik
kelcentrale aan de achterzijde van
het fotopapier twee zelfklevende
strips aangebracht. De foto-
amateur trekt thuis de schut-
strookjes eraf en plak... die zit!
De naam van deze doeltref
fende inplakmethode magistick.
Het is de eerste inplakmethode
voor de amateurfotograaf die ge
heel door de ontwikkelcentrale en
de fotohaiidelaar verzorgd wordt.
Alexander en Anna zijn naar Mal-
lorca geweest, met de auto. Dat is
een eind rijden, en ook een stuk va
ren, maar je hebt dan ginds het ge
mak van „de auto bij de hand".
Ze kochten hier in Nederland een
kaartje voor de boot. Een enkele
reis, omdat ze nog niet precies wis
ten wanneer ze terug zouden ko
men. De ticket voor terug zouden ze
in Spanje kopen. Dat had natuur
lijk met het kaartje voor de heenreis
ook gekund, maar dat vonden ze
een beetje riskant. Als ze dan niet
dezelfde dag met de boot meekon
den, moesten ze in Barcelona over
nachten en dat kost geld.
Allemaal geen problemen, zult u
zeggen. Nee, dat klopt, maar het
moeilijke komt nog. Er zitten na
melijk aanmerkelijke prijsverschil
len tussen hier, en in Spanje ge
kochte kaartjes.
De in Nederland, bij Wagon-
Lits/Cook gekochte ticket kostte
225 gulden. Dat is: 120 gulden voor
twee passagiers, nog eens 120 gul
den voor de auto en 15 gulden telex-
kosten
En wat kostte diezelfde enkele reis
in Spanje?
De helft
Nog niet eens de helft. Alexander
betaalde er 3000 pesetas voor. Dat
is, met een peseta die op het mo
ment ongeveer vier cent waard was,
120 gulden Een onthutsende er
varing. „Ik voelde me verschrikke
lijk genomen", zegt hij, terug in
Nederland en nog steeds erg
kwaad.
Begrijpelijk, maar we willen toch
wel even weten hoe zoiets kan. Als
kaartjes in Spanje altijd de helft
goedkoper zijn dan in Nederland,
dan is dat toch voor andere Neder
landse toeristen interessant om te
weten.
Nou, kom er maar eens achter. Vol
gens het reis- en passagebureau
World Wide, de Nederlandse agent
van de Spaanse veerdienst, die de
ticket aan Wagon-Lits/Cook lever
de, kan het hele verhaal niet waar
zijn.
Te groot
„Als je een ticket ter plaatse koopt
betaal je altijd wat minder, dan
wanneer je in Nederland boekt. Dat
is met bijvoorbeeld met het veer
van Le Havre naar Roslare in Ier
land ook zo. Maar het scheelt niet
de helft. Dat verschil is te groot. Ik
heb er ook nog nooit van gehoord,
en er zijn toch wel vaker mensen,
die een enkele reis van Barcelona
naar Palma nemen. Weet u wat ik
denk? Ik vermoed dat ze daar op
het boekingskantoor in Palma ge
woon een fout hebben ge
maakt zegt de directeur van
World Wide.
Een fout! Dat kan natuurlijk. Zou
dat goedkope kaartje dus stom toe
val zijn. Maar dat moeten we dan
wel even zeker weten.
Daarom schrijven we een brief naar
de maatschappij van de ferrysche
pen, Ybarra y Cia. Om te vragen wat
nou precies het tarief voor twee
mensen en een auto is.
Dat wilden de Spanjaarden best
vertellen: twee personen kosten
1828 pesetas, en een auto 1849.
Wordt dus 3677 pesetas, als we goed
geteld hebben. Ofwel 147 gulden.
Raadsel
Helaas. Daarmee is het raadsel nog
groter geworden. Dat kaartje is dus
27 gulden duurder dan Alexander
zei dat het was, maar toch altijd nog
108 gulden goedkoper dan het ta
rief dat hij in Nederland betaalde.
Intussen zijn we nog steeds even
ver van huis. Wat moeten we u nu
adviseren? Dit maar: als u van ver
rassingen houdt, ga dan eens met
de boot naar Mallorca.
Wat schenken wij in Nederland
voor wijn? Veel Duitse, omdat daar
zoveel vakantiegangers heengaan
voor de wijnfeesten? Veel Griekse,
omdat je die tegenwoordig zo vaak
in de winkels ziet?
Niets van dat alles. Wij drinken
hoofdzakelijk wijn uit Frankrijk.
Als je de Spaanse sherry (die ook
als wijn meetelt) eventjes vergeet,
dan komt tweederde van alles wat
wij aan wijn drinken uit Frankrijk.
Dat is zes keer zoveel als uit Duits
land, en zeven keer zoveel als uit
Italië en Portugal. En de Griekse
wijn wint wel snel aan populariteit,
ja, maar hij staat op nog geen twin
tigste van wat er aan Franse wijn
wordt gebruikt.
We drinken hier per jaar volgens de
boorten F ranse wijn die wij veel drinken. Van links naar rechts op de foto: laatste gegevens ruim 500.000 hec-
i beaujolais (in dit geval een „primeur"), een Bordeau, een Cotes du toliter Franse wijn per jaar op (da-
gewone rode landwijnen de zeer populaire rose d'Anjou. t is sinds 1973 verdubbeld).
Rhone
Welke soorten
Het is wel leuk om te zien welke
soorten er volgens de cijfers van de
Franse exporteurs hier het beste
gaan: Bordeaux 99.000 hectoliter,
Beaujolais 27.000, Bourgognes
23.00, Cotes du Rhone 31.000, An
jou 69.000, Champagne 7.000,
naamloze tafelwijn 159.000, en nog
wat andere soorten en aperitieven
op wijnbasis. Het Nederlandse ver
bruikscijfer van de Anjou is vooral
erg hoog. Want daar vandaan drin
ken wij hoofdzakelijk rosewijn. Die
drinkt de Nederlander kennelijk zo
graag, dat 35% van de hele Anjou-
export naar ons land gaat. Vergele
ken daarbij is ons aandeel in de
Bordeau-export 9,9%, in die van
de'Beaujolais 6%, en van de Bour
gognes en Cotes du Rhone elk 7,5%.
Mallorca.
