Dagelijks bestuur EG:
de grote onbekende
Noordzee
moet snel
worden
beschermd
Een monument is om in te vissen.
vi§ i
CARTER NOG
NIET NAAR
BUITENLAND
(Niet om dicht te gooien.)
KANS
HEBT U ALLEEN
ALS U MEEDOET
DINSDAG 4 JANUARI 1977
BRUSSEL (SP) - De EG krijgt deze week een
nieuw dagelijks bestuur. De meesten van de der
tien leden tellende Europese Commissie verlaten
Brussel. Na vier jaar komt er weer een nieuw
college met een andere verdeling van de porte
feuilles. De Franse voorzitter Frangois Xavier Or-
tali - voor velen ondanks vier jaar Europees lei
derschap nog steeds een weinig zeggende naam -
wordt vervangen door de Brit Roy Jenkins. Onze
landgenoot Pierre Lardinois geeft nogal teleur-
MOSKOU - De Russische luchtbus IL-86 heeft dezer dagen zijn eerste testvlucht gemaakt. Het viermotorige gesteld zijn plaats aan een enthousiaste Henk
toestel biedt ruimte aan 350 passagiers en heeft op 10 kilometer hoogte een kruissnelheid van 950 km/uur. Vredeling wiehS grote Wens daarmee VerVUld is
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG (ANP) - Staand op het
strand deint de Noordzee voor
onze ogen op en neer. Zover als
het oog reikt, strekt zich een on
eindige grote plas water voor ons
uit. Er gaat een bedrieglijke
schijn van uit, want ook de
Noordzee heeft zijn grens. Als
alle plannen in het Noordzeege
bied worden gerealiseerd, zou de
maat akelig vol raken. En als er
één ding is, wat we ons niet kun
nen permitteren, dan is dat het
bezit van een stinkende zee.
Van oudsher is de zee een stuk
niemandsland. Ook de Noordzee.
De laatste jaren is het druk ge
worden op het water en niet al
leen er op, ook er in. Her en der
wordt druk olie en gas gespeurd,
op grote schaal wordt grint ge
wonnen en er bestaan vergaande
plannen voor kunstmatige eilan
den in de zee. Die bieden het
voordeel dat ze buiten bereik van
gemeentelijke bestemmings
plannen blijven.
Een fraai voorbeeld is het kunstma
tig eiland van Bos Kalis (Noord
zee Eiland Groep). Plannen voor
een echt eiland met stranden en
dijken, bestemd voor het meer
milieugevaarlijke deel van onze
industrie, waarbij de indruk ont
staat, dat daarmee eerder de pro
blemen worden verplaatst dan
opgelost.
Daarnaast zijn er plannen voor een
uitbreiding in zee van de Maas
vlakte (met vracht-vlieghaven),
het bouwen van huizen voor de
kust van Scheveningen en het
aanleggen van een averij-haven
bij Hoek van Holland, omdat bij-
voorbeeld lekkende mammoet-
tankers niet de Waterweg opmo-
gen.
Haring
Met het winnen van grint uit de
Noordzee is het al zo ver geko
men, dat dit een ernstige bedrei
ging vormt voor de haring. Deze
vissoort pleegt er namelijk op te
paaien. Zeegrint uit de Engelse
sector werd bijvoorbeeld ge
bruikt bij Hoek van Holland, IJ-
muiden en in de Oosterschelde.
Behalve dat grint en zand op het
vasteland schaars aan het worden
is, bestaat er daar een toenemend
verzet tegen het steeds verder
uitdiepen van meren. Het is al ja
ren lonend om grint te winr
de zee en voor zand is dat i
geval aan het worden. Het i
ter geheel de vraag of het
s ech-
minder straffeloos kan dan op het
land.
Daarnaast wordt de Noordzee nog
eens gebruikt als militair oefen
terrein, wordt er op grote schaal
afval in geloosd en wordt er ook
nog eens in gevist. Allemaal acti
viteiten die langzaam aan danig
in eikaars vaarwater komen.
Maar een keuze op zee is eigenlijk
met de bestaande wetgeving niet
mogelijk. Wel zijn er zeven inter
nationale verdragen en vier na
tionale wetten die betrekking
hebben op voornamelijk de ver
ontreiniging van zee, maar er is
geen enkele vorm van planolo
gisch beheer. Er geldt - om maar
eens wat te noemen - geen hin
derwet of een wet ruimtelijke or
dening.
Vlak voor de Tweede Kamer op
kerstreces ging zag men daar ook
in dat Het niet langer zo kan. Er
werd een motie aangenomen tij
dens het debat over de begroting
van volkshuisvesting en ruimte
lijke ordening die echter ver
dronk in het nieuws over de
huurverhoging. In die motie van
het PPR-kamerlid Kees van
Kuijen wordt de regering ge
vraagd een studie te laten uitvoe
ren naar de mogelijkheid wetten
in te stellen voor het Nederlands
deel van de Noordzee.
Ministers Gruijters (Volkshuisves
ting en ruimtelijke ordening)
vond deze motie zo belangrijk,
dat hij opmerkte dat zelfs als de
Tweede Kamer de motie niet had
aangenomen hij hem mogelijk
toch had uitgevoerd. De Kamer
nam de motie echter aan met
maar enkele stemmen tegen.
De Europese Commissie functio
neert nu al bijna 20 jaar. Dat het nog
steeds nodig is bij haar naam te
vermelden dat zij wordt geacht het
dagelijks bestuur van Europa te
zijn wijst hoe weinig de bundeling
van de negen landen nog gepopula
riseerd is. De aftredende commis
sie heeft er ook niet veel aan gedaan
om daar verandering in te brengen.
Voorzitter Ortoli geldt voor som
migen in Brussel zelfs als "pers-
vijandig".
Het voornaamste dat het aftre
dende team op zijn naam kan
schrijven is kortweg het feit dat de
Europese Gemeenschappen (dat is
de EG, de Kolen- en Staalgemeen
schap en Euratom) nog functione
ren. Zij hebben de energiecrisis van
1973 en de daaropvolgende we
reldwijde economische terugsla
gen doorstaan.
Hoewel daar relatief weinig over is
gepubliceerd, zijn er in 1974 mo
menten geweest waarop het be
staan van de gemeenschappen aan
een zijden draad hing. Zo hebben
Groot-Brittannië en Italië op het
punt gestaan hun zware prcblemen
nationaal te lijf te gaan. Het vrij
verhandelen van goederen en de li
beralisering van de dienstverlening
binnen het uitgestrekte Europa van
de Negen - de peilers waarop de
hele integratie rust - zouden weg
vallen wanneer deze landen hun
grenzen sloten.
Een dramatische afloop van drie
decennia ploeteren voor een Ver
enigd Europa werd voorkomen. De
Europese Commissie slaagde erin
het besef levend te houden dat een
terugval naar een kunst-
nationalisme geen oplossing kon
zijn, zelfs niet voor landen die
kreupel geslagen toch moesten
proberen bij hun gezonde partners
in de pas te blijven.
Van de gezamenlijke politiek ter
bestrijding van de grote economi
sche problemen die de EG in die
spannende dagen haar zorgenkin
deren in het vooruitzicht gesteld
moet hebben, is weinig terechtge
komen.
Wel is het intussen iedereen duide
lijk dat de sterke landen van de ge
meenschap de zwakke hoe dan ook
moeten helpen; dat nationaal pro
tectionisme geen uitweg biedt.
Zwarte Piet
Voorzitter Ortoli keert als gewoon
commissaris in het nieuwe team te
rug. Terugkijkend over de afgelo
pen vier jaar zegt hij dat de econo
mische crisis de belangrijkste oor
zaak is van een zekere stagnatie op
Europees terrein. Zolang de Negen
kampen met reeksen bedrijfsslui
tingen, inflatie, een vastlopende fi
nanciering van hun nationale bud
getten en met spanningen tussen
de grote pressiegroepen kan geen
gezamenlijk Europees beleid ont
wikkeld worden. Dit alibi hoor je in
de Europese vergadercentra Brus
sel voor geïnteresseerden in de bui
tenlandse politiek een nogal com
pleet en doorwrocht verhaal afge
stoken over de stand van zaken bij
de eenwording. Hij zag de econo
mische vraagstukken echter niet
zozeer als een rem op de integratie,
maar als het handvat bij uitstek van
de samenwerking op te vijzelen.
Brussel zal op sociaal en econo
misch terrein meer gezag moeten
De lidstaten kunnen er
niet langer omheen dat zij
samen beter in staat zijn om het in
gewikkelde probleem van de eco
nomische groei - kwestie waar in
feite alles om draait - te benaderen.
Aldus Van der Stoel een jaar gele
den.
De nu vertrekkende Europese
Commissie heeft op sociaal-
economisch-monetair terrein ech
ter weinig laten zien. Het overleg
met sociale partners is in Luxem
burg in vrijblijvende teksten blij
ven steken. Het plan-Duisenberg
komt niet uit Brussel maar Den
Haag. Tot verdediging van de
commissie kan worden opgemerkt
dat zij mocht vrezen op felle tegen
stand te stuiten in Bonn, Parijs,
Londen en andere hoofdsteden.
De Europese Commissie is echter
een onafhankelijk orgaan. Nie
mand kan haar beletten om voor
stellen te doen voor de raad van mi
nisters. Wanneer de regeringen die
vervolgens niet serieus willen be
studeren worden zij ontmaskerd
als aanstichters van de Europese
stagnatie. De 13 "EG-toppers"
hebben hier gefaald. In moeilijke
uren bleven zij weliswaar in het za
del, maar voor de rest van de rit wa
ren zij te zeer door angsten verlamd
om ook nog maar eén hindernis te
durven
Lardinois
Mr. Lardinois erkent grif dat de
commissie fouten heeft gemaakt.
"Haar positie is er de afgelopen ja
ren niet sterker op geworden. Tij
dens de energiecrisis hebben wij
gefaald omdat wij verzuimden het
initiatief te nemen bij het formule
ren van een gezamenlijk antwoord.
Parijs en Londen hadden bij voor
baat al laten weten activiteiten van
ons niet op prijs te stellen. Wij heb
ben Pompidou en Heath toen te
veel ontzien. En daarmee, zo is mij
later wel duidelijk geworden, was
het lot van deze Europese Commis
sie eigenlijk bezegeld".
LEIDEN - Bij de sportzaal aan
het Broekplein zullen negen nood-
lokalen worden gebouwd, die later
wellicht als wijkcentrum dienst
kunnen doen. Deze noodlokalen
dienen om de "nieuwbouwpiek" op
te vangen.
AMERICUS, GEORGIA
(Reuter) - De gekozen Ameri
kaanse president Jimmy Car
ter gaat gedurende de eerste
maanden van zijn regering
niet naar het buitenland om
staatshoofden te ontmoeten.
Hij wil dat zij naar hem toe
komen,
In een interview zei Carter dat
nij „natuurlijk", naar een top
conferentie zou gaan, „als daar
de Amerikaanse politiek mee
is gediend".
Maar hij zei te hopen dat die
dan in de Verenigde Staten zal
worden gehouden, „omdat ik
voor zulk een conferentie niet
meteen het land wil uitgaan".
In het buitenland was gespe
culeerd dat Carter komend
voorjaar naar West-Duitsland
zou reizen om er president Sa-
dat van Egypte en misschien
nog andere Arabische leiders
te ontmoeten.
Het interview werd afgeno
men in Plains in Georgia,
waarvan de aanstaande presi
dent zei dat het „beslist het
kleine Witte Huis" van zijn re
gering zou worden.
Carter zei ook dat hij zijn eigen
installatierede schreef, zoals
president John F. Kennedy
heeft gedaan.
IMF-lening aan
Gr.-Brittannië
WASHINGTON (Reuter) - De di
rectie van het Internationale Mone
taire Fonds in Washington heeft
gisteren een lening over twee jaar
van 10 miljard gulden aan Groot-
Brittannie goedgekeurd.
Aan de lening is voor Groot-
Brittannië de verplichting verbon
den zijn overheidsuitgaven te ver
minderen ter versterking van zijn
economie. Het IMF zal over een jaar
onderzoeken in hoeverre de Britse
economie zal zijn verbeterd.
studiejaar 1977/1978 van
rijksstudietoelagen
en tegemoetkomingen
studiekosten
Van deze voorzieningen kan gebruik
worden gemaakt, indien de studenten/
leerlingen of hun ouders niet in staat
worden geacht, het te volgen onderwijs'
uit eigen middelen te bekostigen
I. Rijksstudietoelagen
voor wetenschappelijk onderwijs, hoger beroepsonderwijs en opleidingsscholen
voor kleuterleidsters Aanmelding dient te geschieden vóór 31 januari 1977.
Dit geldt ook voor degenen, die nog in onzekerheid verkeren over hun studie
resultaten (eindexamen), hun studiekeuze of hun toelating. Te late aanvragen
kunnen de toelage in gevaar brengen!
II. Tegemoetkomingen in de studiekosten
voor leerlingen die volledig dagonderwijs volgen aan een school welke valt
onder de Wet op het Voortgezet Onderwijs (l.a.v.o., m.a.v.o., h.a.v.o., v.w.o.,
I.b.o en m.b.o Aanmeldingsformulieren moeten bij voorkeur vóór 31 januari
1977 worden ingediend Indien de schoolkeuze op een later tijdstip wordt
gemaakt, dient het formulier zo spoedig mogelijk daarna te worden ingezonden.
Aanmeldingsformulieren die na 15 september 1977 worden ontvangen, zullen
niet meer in behandeling worden genomen.
III. Aan hen, die voor het lopende studiejaar 1976/1977 tijdig aanvroegen, is in de
regel in de maanden november/december 1976 óf een mededeling A-0 ge
stuurd waaruit blijkt, dat zij binnen 4 maanden het vragenformulier-B zullen
ontvangen óf een aanmeldingskaart, na inzending waarvan eveneens het
vragenformulier-B wordt toegezonden Zij die nóch een kaart nóch een mede
deling hebben ontvangen, kunnen na 5 januari 1977 een aanmeldingsformulier-
A afhalen bij de administratie van een school voor voortgezet onderwijs of bij
een universiteit of hogeschool.
Aanmeldingsformuiieren-A worden niet rechtstreeks toegezonden door het
Ministerie maar zijn uitsluitend verkrijgbaar bij de bovenstaande instellingen
van onderwijs.
Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen
Centrale Directie Studiefinanciering, Kempkensberg 2. Groningen
op een TON, honderdduizend belastingvrije
guldens, of een luxe auto, of een tweeper
soons rondreis door Indonesië, of een van
die talrijke andere mooie prijzen
Maak 1,25 over per giro, of haal nu meteen
een briefkaart met 1,25 extra postzegels,
en benut uw kans door de puzzelpagina in
de krant van zaterdag.
Wat is eigenlijk een monument?
Simpel gezegd: monumenten zijn
dingen uit het verleden, die zo mooi
zijn. zo grappig, zo handig, zo interes
sant, zo leerzaam, zo lief, dat we er
ook vandaag nog plezier aan kunnen
beleven.
Een 17e eeuws huis, waarin het
ook vandaag nog goed wonen is, met
een stoep, waarop het ook vandaag
nog goed vrijen is, is een monument.
Een oude gracht, waarin je zoon
leert vissen, is een monument.
Een machtig kasteel, dat je laat
kennismaken met oude bouw- en leef
stijlen is een monument. Maar ook het
charmante straatje, waar je moeder
nog heeft geknikkerd, kan een
monument zijn. En die mooie bewerk
te deurknop. En dat grappige
boerenhek
Gelukkig hebben we in Neder
land nog een paar van dat soort
monumenten. Om naar te kijken, om
bij te dromen, om mee te spelen, om
in te vissen. Maar alsjeblieft niet om
kapot te maken en te verwaarlozen.
Er is al zo veel kostbaars onnodig
verwoest, dat we nu écht verdraaid
zuinig moeten worden.
Laten we het fijn houden in
Nederland. Laten we een beetje
verleden bewaren Eersttottien
voor de toekomst, frpjlpiw vaai* u/n
En laten we diep, gaan slopen,
heel diep, nadenken,
voor we de slopers-
hamer hanteren.
