'Magische'
grens zegt
erg weinig
PUBLIEK
Leidse stadhuis is te koop
MARKTEN
Veel haken en ogen
aan verplaatsing
molen De Eersteling
'TtlJDAG 31 DECEMBER 1976
Dow Jones weer
eens de 1000
Het bekendste koersgemiddelde op de bekendste Ameri
kaanse beurs is weer eens door de 1000-grens heengebro
ken. Het gaat hier om het Dow Jones gemiddelde voor
industriële aandelen dat berekend wordt op basis van de
notering van dertig aandelen.
Opbrengst van
land- en tuin
bouw gestegen
tot ruim 21
miljard gulden
DEN HAAG - Dc bruto opbrengst
van de Nederlandse land- en tuin
bouw is in het jaar 1976 met onge
veer veertien procent toegenomen
tot ruim 21 miljard gulden.
Het secretariaat van het landbouw
schap deelt dit mee in een overzicht
over 1976.
P§| Ondanks de uitzonderlijk droge
zomer is de hoeveelheid voorge
brachte produkten met ongeveer
twee procent toegenomen, in de
akkerbouw zowel als in de veehou
derij en de tuinbouw. De opbrengs-
tprijzen stegen met ongeveer twaalf
procent gemiddeld. Enkele niet
onder een marktordening vallende
akkerbouwprodukten stegen met
wel 40 procent in prijs.
DRUNEN - In het Brabantse dorp Drunen is een stratentocht voor stoomautomobielen De financiële uitkomsten van land-
- en tuinbouw over 1976
landbouwschap, vertor
ling sterke verschillen.
alleen met fraai kijkwerk maar ook met zeer veel stoom.
Dertig aandelen van de ongeveer
2000 fondsen die aan de New York
Stook Exchange worden geno
teerd. Die beurs is gevestigd aan
Wall Street. Vandaardat de beurs in
de wandeling "Wall Street" wordt
RIJNSBURG - Bloemenveiling Flora
30/12 - Amaryllis st. 0.32; anjers am st.
0.31; anthunum st. 2.73; blauwe druifjes
bos 1.00; chrys. gepl n.c. stuk 0,06 chrys.
gepl. n.e. bos 1.15; chrys. gepl. jr. c stuk
0,25 jaarrond bos 1.17; euphorbia stuk
0.28; freesia bos 1.10; hyacinthen bos
1.20; met bol st. 0.24; iris bos 3.24; lelie
tak kas st. 0,54; narcis kas bos 111; carl-
ton k bos 0.92; orchideeën st. 1.28; rozen
kleinbl. st. 0.16; golden times st. 0.42; se-
nngen st. 0.43; snijgroen bos 0.49; tulpen
bos 2.42; apeldoorn kas bos 2.55; lustige
witwe kas bos 2.15; prominence kas bos
2.79; 2e soort per bos bos 0.71; tulp met
bol st. 0.07; orchid, cymb. mini st. 0.20; 2e
soort per st 0.06; anjers tros st. 0.08; ro
zen baccara st. 0.70; sonia st. 0 22; ïlona
st. 0.78; stro droogbl. bos 1.67; stuk 0.85;
div. snijbloemen bos 1.74; stuk 2.14; als-
troemeria st. 0.27; anemonen imp bos
0.43; anjers am imp st 0.41; liatris imp
stuk 0.27;-narcis kas imp bos 0.86; or
chid. arach. imp stuk 0.67; orchid dendr.
imp st. 0.08; mimosa imp bos 1.06; protea
imp st. 1.64; div. bladsrt. imp bos 1.43;
poinsettia st. 0.03; div. potplanten st.
0.38; gladiolen-ardent st. 0.15; glad-
eurovision st. 0.21; glad.-moliere st. 0.25;
glad. spie span st. 0.20; glad. w
friendship st. 0.12; glad. colvillei-comet
st. 0.06; anjer tros-red. stuk 0.26; anjer
tros pink st. 0.15; anjer tros violet st. 0.22;
anjer tros white st. 0.26; ar\jer tros mix st.
0.17; gladiolen-texas st. 0.12-
genoemd, zoals de Amsterdamse
effectenbeurs ook als "Het Dam
rak" bekend staat.
Verbeelding
Indien het koersgemiddelde door
de 1000 gaat pleegt dat nogal wat
reacties op te wekken. De "magi
sche" grens wordt dan overschre
den. Dat magische bestaat dan al
leen in de verbeelding en het enige
wat men ervan kan zeggen is dat het
koersgemiddelde nooit lang boven
de 1000 heeft gestaan, maar altijd
weer is teruggevallen. Bij de jaar
wisseling van 1972/73 kwam de in
dex boven de 1000 maar in 1974
dook de index twee keer onder de
600. In 1976 kwam de index in
maart door de magische grens heen
en sindsdien is die "grens" nog een
keer of zeven getest. Steeds viel het
gemiddelde evenwel terug.
Traditioneel pleegt de Dow Jones-
index in de laatste dagen van het
jaar en de eerste dagen van een
nieuwjaar te stijgen. Dat is 21 keer
gebeurd in de laatste 24 jaar en nu
wordt het kennelijk de 22ste keer
van de 25.
Uiteraard hopen de beleggers dat
de index deze keer eens zal blijven
'stijgen en niet zal dalen onder de
1000. Het zou best kunnen, maar
zelfs dan zegt het nog weinig. Want
de Dow Jones index is wel de meest
bekende graadmeter van de Ame
rikaanse beurs maar of het nog wel
de meest juiste is kan worden be
twijfeld. Het gaat namelijk zoals
gezegd maar om de aandelen van
dertig van de grootste en de be
kendste ondernemingen. Die index
staat nu weer bijna op zijn hoogste
punt. Maar dat wil bepaald niet
zeggen dat dat ook geldt voor de
gehele beurs.
De index van Value Line voor in
dustriële waarden staat bijvoor
beeld iets boven de 90, terwijl de
index als hoogste punt op 200 heeft
gestaan. Dat was bij de jaarwisse
ling van 1968 op 1969 het geval. De
Dow Jones-index was toen onge
veer 900. Het laagtepunt in 1974 van
de Value Line index lag onder de
50.
Onheil
Uit de voorgaande cijfers blijkt wel
dat de indruk die door de Dow Jo
nes index wordt gevestigd dat het
zo best gaat met de koersen in Ame
rika niet juist is. Rond de jaarwisse
ling wordt iedereen overstroomd
met prognoses. Zoals gebruikelijk
zijn ze optimistisch getint. Dat is
maar goed ook want indien ieder
een onheil zou aankondigen dan is
de kans groot dat iedereen zo voor
zichtig wordt dat er inderdaad weer
slechte tijden aanbreken.
In de VS heet het nu dat de door
braak van de 1000 van de Dow Jo
nes de voorbode is van een her
nieuwde economische groei. De
nieuwe president, Carter, zal wél
zorgen door belastingverlaging en
andere maatregelen dat die groei op
gang komt.
De vorige week stelden we in deze
rubriek dat voor Het Damrak de
kans op een betere beurs bestond.
Maar we stelden tevens dat de
vooruitzichten nog zodanig mistig
waren dat het maar beter was niet
teveel geld in aandelen te steken.
Datzelfde kan ongeveer voor de
Amerikaanse beurs worden ge
zegd.
Economisch staat het land er wat
beter voor dan Europa, maar de
koersen zijn dan ook gestegen en
betrekkelijk hoog. En ook in de VS
zijn er bepaalde onzekerheden.
Zonder voor onheilsprofeet te wil
len spelen is het wellicht nuttig te
wijzen op minder gunstige ontwik
kelingen in dat land en in de wereld
die op de een of andere manier toch
met elkaar te maken hebben of
kunnen krijgen.
Ongunstig
Bepaald ongunstig is het feit dat de
Amerikaanse handelsbalans over
november een recordtekort ver
toonde van ruim 900 miljoen dollar.
In oktober was al sprake van een
tekort van bijna 600 miljoen. In de
eerste elf maanden was nu sprake
van een tekort van ruim 5 miljard
tegen een overschot van ruim 10
miljard.
Het betekent dat de wereld net als
voor het begin van de valutacrisis
wordt overspoeld met dollars. In
dien deze trend doorzet zal de dol
lar ongetwijfeld onder druk komen.
Dat pleit tegen een belegging in
Amerikaanse waarden. Een onder
druk staande dollar heeft verder
ook andere konsekwenties. Bij
voorbeeld voor de koers van de
Koninklijke Olie, die ook in de VS
is genoteerd in dollars. Bij een ge
lijke koers maar een lagere dollar
daalt de notering in guldens. Een
ander aspect is dat de ruwe olie
vooral in dollars wordt betaald. Bij
een lagere dollar zullen de olielan
den geneigd zijn nog meer voor hun
olie te vragen. Dat zou dan de han
delsbalans en daarmee de beta
lingsbalans van de VS nog meer
verslechteren. Want de huidige te
ruggang is al voor een groot deel het
gevolg van het feit dat de hogere en
duurdere olie-importen van de VS
niet worden gecompenseerd door
hogere exporten.
De oheprijsverhoging voor 1977 zal
derhalve waarschijnlijk tot een
verdere verslechtering van de han
delsbalans leiden. Het verschil in
prijsverhoging heeft overigens ook
konsekwenties. Lukt het dan zitten
de olieconcerns die hun olie niet bij
Saoedi Arabië en Emeritaten be
trekken bepaald fout. Ze kunnen
hun traditionele leveranciers moei
lijk de rug toekeren en zullen der
halve met een hogere kostprijs van
de olie moeten leven dan andere
concerns. Dat geldt ook voor Ko
ninklijke Olie.
Te veel olie
Bovendien is er al sprake van een
duidelijk overschot aan olie op dit
moment en gaat Saoedi-Arabie de
produktie nog opvoeren. De kans is
dan groot dat de marges ook daar
door onder druk komen. Konin
klijke Olie kan dan wel eens een
heel slecht eerste kwartaal tege
moet gaan. De huidige koersstij
ging lijkt dan ook volkomen uit de
lucht gegrepen. De houders van die
aandelen kunnen beter winst ne-
Een geheel ander aspect van de
oliepnjsverhoging is dat het toch al
stagnerende economische herstel
in de wereld verder kan worden
vertraagd. Bovendien zullen de te
korten van een groot aantal ont
wikkelingslanden - maar ook van
de geïndustrialiseerde landen -
verder toenemen.
Olieprijs
In 1976 is maar liefst voor 78 mil
jard geleend door landen met beta
lingsbalanstekorten tegen 61 mil
jard in het jaar ervoor. Hun tekor
ten zullen verder groeien door de
jongste verhoging van de olieprijs.
Tevens moeten er veel meer lenin
gen uit het verleden worden afge
lost. Er bestaat een toenemende
vrees dat sommige landen niet aan
hun verplichtingen tot betaling van
rente en aflossing van schulden zul
len kunnen voldoen, hetgeen tot
een nieuwe financiële crisis zou
kunnen leiden.
Het zijn maar enige punten die aan
geven dat het nog lang geen koek
en ei is in de wereld. De beste wen
sen zijn wat dat betreft hard nodig.
door
Herman van
Amsterdam
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 38. U mag ook
schrijven.
LEIDERDORPER BOUWDE 2800 UUR, ZOON MAAKTE HET AF
Het Leidse stadhuis is te koop. In miniatuur dan wel te
verstaan. Schaal 1 op 100. Met alles d'r op en d'r aan.
Het bouwwerkje, bijna helemaal van zink vervaardigd,
is nu nog in het bezit van Leiderdorper Anton van
Helden. Diens vader is zo'n 25 jaar geleden het Leidse
stadhuis tot in de kleinste details gaan nabouwen, aan
de hand van tekeningen en eigen waarneming. Hij
knutselde met slechts èèn hand omdat de ander ver
lamd was.
Het zware transport moet over deze brug, die al geruime tijd voor auto
verkeer is gesloten vanwege de slechte fundering
NAAR HOOFDDORP
Er is een gedetailleerd plan ontworpen om de complete stenen romp
van de enige molen van de Haarlemmermeer, de in 1856 gebouwde
graanmaler "De Eersteling" in zijn geheel te verplaatsen van het
oude centrum van Hoofddorp naar een zandheuvel in de buurt van
de nieuwbouw. Dit voor Nederland unieke molentransport zal vol
gende week woensdag plaats gaan vinden.
In de 165 ton wegende stenen kolos zullen eerst gatenworden gehakt
waardoor speciaal vervaardigde stalen balken worden gestoken, die
ter plaatse worden geconstrueerd tot een dragend frame met een
eigen gewicht van negen ton. Vervolgens zullen er rond de molen
vier kuilen worden gegraven waarin stalen schotten worden gelegd.
Daarop worden vijzels geplaatst die de molen zullen "opkrikken" tot
1 meter 30 boven de grond, waarna de platform wagen (draagvermo
gen 375 ton, 24 assen, 96 wielen) onder de molen kan worden gere
den.
Er zijn maatregelen genomen om het transport door het dorp (met
een snelheid van 5 km per uur) vlotjes te laten verlopen. Op de route
zijn inmiddels een aantal bomen, lantaarnpalen en'vluchtheuvels
verwijderd. Het superzware transport moet ook over een brug, die
echter al geruime tijd voor auto's is afgesloten omdat het brugdek
erg slecht is en er ook scheuren in de fundering zitten. Maar met
behulp van extra brugdelen hoopt men toch de molen veilig over het
Voorkanaal te krijgen.
Het hele karwei, het transport van een molen over een afstand van
een kilometer, gaat een dag in beslag nemen. Tenminste, als alles
volgens het draaiboek gaat.
Ruim 2800 uur is hij er toen aan
bezig geweest en de meeste on
derdelen had hij toen ook ge
reed. Maar het stadhuis dat hij
met zoveel geduld (de soldeer
bout moest steeds in de kolen-
kachel heet worden gemaakt)
bouwde, heeft hij nooit kunnen
aanschouwen. Want vlak voor
dat hij het bijna voltooide
"bouwpakket" in elkaar zou
zetten, overleed hij. Zijn zoon
Anton heeft er toen de laatste
hand aan gelegd.
Liefde
verhuisde toen naar de werk
plaats van het Katwijkse Zee
hospitium waar Anton van Hel
den onder meer aangepast
speelgoed voor gehandicapten
ontwerpt. Het pronkstuk van de
familie heeft al die jaren in
Katwijk gestaan. Kortgeleden
besloot Van Helden het bouw
werkje weer naar Leiden te ha
len. Hij zei mij: "Ik kan het er
nog wel zo'n twintig jaar laten
staan maar dan weet ik zeker
dat het naar de knoppen gaat.
Dat vind ik zonde. Per slot van
rekening heeft mijn vader er
een paar jaar met liefde aan ge
werkt".
Thuis heeft hij het stadhuis, dat
in die werkplaats toch wel wat
te lijden heeft gehad, gerestau
reerd. Vooral aan de toren
moest wel het een en ander ge
beuren. Die maakte hij voor de
helft opnieuw en hij gebruikte
als materiaal half duims water-
leidingpijp. De leeuw die er nu
als windwijzer bovenop staat,
sneed hij uit een oude cent.
Daar staat een leeuw op afge
beeld.
Nu is het Leidse stadhuis com
pleet. Bij de voorgevel ontbre
ken zelfs niet de waterpomp en
de ijzeren muurringen waaraan
men vroeger de paarden "stal
de". Kortgeleden heeft Anton
van Helden ook nog in minia
tuur nagemaakt de fraaie lan
taarn die naast het parkeerter
rein van het stadhuis staat. Er is
ook glas aangebracht in elk van
de ruim 300 met de hand uitge
zaagde ramen. Met de passende
kleur Groen glas in de voorge
vel, rood glas in de trapgevel en
normaal glas in de rest van het
gebouw. Er zit in het stadhuis
ook licht ingebouwd.
Gemeente
Anton van Helden ("Ik had 'm
graag een plaatsje gegeven in
mijn huis maar ik heb er geen
plaats voor") zou zijn stadhuis
het liefst verkopen aan de ge
meente Leiden.
"Hij komt natuurlijk het best
tot zijn recht in het echte stad
huis", zegt hij. In een vitrine of
zo, of onder een grote glazen
stolp. Als de gemeente er geen
geld voor over heeft ziet mis
schien een particulier er wel iets
in. Die zcu 'm dan weer aan de
gemeente kunnen schenken.
Deze miniatuur mag niet verlo
ren gaan. Wat mijn vader
maakte is uniek. Ik denk niet
dat ooit nog iemand het geduld
zal kunnen opbrengen om zo
gedetailleerd het stadhuis na te
bouwen".
Kijken
Burgemeester Vis van Leiden
vertelde mij dat hij binnenkort
bij de Leiderdorpse familie
thuis de miniatuur wil gaan be
kijken. En misschien komt van
kijken kopen.
Kalf met
zes poten
geboren
Een koe van de Waddinxveense
veehouder Adriaan Bregman
heeft dezer dagen een kalf met
zes poten ter wereld gebracht,
een zeldzaamheid. Het jonge
dier werd direct na de bevalling
overgebracht naar de verlos
kundige kliniek van de veteri
naire faculteit in Utrecht waar
de twee extra achterpoten ope
ratief zijn verwijderd. Diere
narts Noordhuyzen, verbonden
aan de faculteit, vertelde mij dat
een dergelijke genetische af
wijking maar weinig in Neder
land wordt gesignaleerd. „Wel
regelmatig een kalf met twee
koppen of vijf poten maar een
met zes poten hoogst zelden.
Bovendien worden dieren met
een dergelijke afwijking in 99
procent van alle gevallen dood
geboren omdat de bevalling te
lang duurt. Maar dat was niet
het geval bij dit kalf'.
Veehouder Bregman krijgt zijn
bijzondere kalfje niet terug op
de boerderij. Hij verkocht het
aan de faculteit.
Blijvers
LUXOR - „Wie dan leeft,
dan zorgt". Louis de Funès,
hersteld van een hartaanval,
moet restaurants keuren. En
zoals met alles, wat het drukke
baasje ter hand neemt, ont
staat ook hier weer tal van
misverstanden.
CAMERA - „Victorie in En
tebbe", een film die in record
tijd is gemaakt. Niet alleen
daarom is hij vrij onaf en geeft
hij een summier relaas over d
Israëlische bevrijdingsactie
Oeganda. Ook het acteren va
Liz Taylor is bij de wilde bees
ten af.
STUDIO - „20.000 mijl onder
zee", van Walt Disney. Bele
venissen in de diepste diepte.
LIDO - „De roze panter slaat
weer toe", kolderieke reeks
onverwachte situaties met Pe
ter Sellers als de hautaine,
maar hoogst onhandige Clou-
TRIANON - ,,Asterix verovert
Rome", aardige tekenfilm met
de bekende stripfiguren.
Kindermatinee
REX - „Op stap met Herbie".
Rex
„Commando aanval", dat
deze film een aantal oorlogs
handelingen laat zien met hel
den en vijanden in de hoofd
rol, valt aan de titel wel te ra
den.
Goede films in an
dere steden
„Zakgeld" van Frangois Truf-
faut, Alhambra, Amsterdam.
"1900", Bernardo Bertolucci,
deel 1 in Tuschinski 2 (Am
sterdam) en Grand (Rotter
dam), deel 2 in Nöggerath
(Amsterdam) en Studio '62,
(Rotterdam).
„A women under the influen
ce" van John Cassavetes met
Peter Falk en Gena Rolands,
Knterion, Rotterdam.
APOLLO 1; „The scarlet buc
caneer", dag. 2.30, 7.30 en 9.45
uur, za.enzo. 1.30,3.45,7.30 en
9.45 uur. 14 jaar.
APOLLO 2; „Victorie at En
tebbe", dag. 1.00, 3.30, 6.45 en
9.15 uur. 14 jaar.
ASTA: „Wie dan leeft, wie dan
zorgt", dag. 1.30, 4.00, 7.00 en
9.30 uur. AL.
BIJOU: „Cousin, cousine",
dag. 2.00, 7.30 en 9.45 uur, za.
en zo. ook 4.15 uur. 14 jaar.
CALYPSO: „Assepoester", i
dag. 1.45,3.45, 7.15 en 9.15 uur.
AL.
CAMERA: „l'Empire des
sens", dag. 2.15, 7.15 en 9.30
uur, za. en zo. ook 4.30 uur. 18
jaar.
CINEAC: „Bugsv Malone",
dag. 1.30,3.30,7.00 en 9.30 uur.
AL.
CORSO: „Goldfinger".
2.00,7.00 en 9.15 uur. za.
ook 4.15 uur. 14 jaar.
DU MIDI: „Papilion", dag.
8.15 uur. 14 jaar.
EURO: „The great race", dag.
1.45 en 7.45 uur, za., zo. en woe.
M^TROPOLE^lfTThe Pink
Panther strikes again", dag.
1.30,4.15, 6.45 en 9.15 uur. AL.
METROPOLE 2: „1900, deel
2", dag. 2.00 en 8.30 uur. 18
jaar.
METROPOLE 3: „1900, deel
1", dag. 1.45 en 8.15 uur. 18
jaar.
METROPOLE _4" „l'Innocen-
te", dag. 2.30, 7.15 en 9.45 uur,
za. en zo. 1.45,4.15,7.15 en 9.45
uur. 18 jaar.
METROPOLE 5: „Face to fa
ce", dag. 2.15, 7.00 en 9.30 uur,
za. en zo. 2.00,4.30,7.00 en 9.30
uur. 18 jaar.
ODEON 1: „Assepoester",
dag. 1.45,4.15,6.45 en 9.30 uur.
AL.
ODEON 2: ..Peter en de vlie
gende autobus", dag.2.00 en
4.30 uur. AL.
„The Omen", dag. 6.45 en 9.15
uur. 18 jaar.
ODEON 3: „Wie dan leeft, wie
dan zorgt", dag. 2.15, 4.45, 7.15
ODEON/THE MOVIES: „La
grande bouffe", dag.
en 9.45 uur, za. en zo. ook 4.45
uur. 18 jaar.
OLYMPIA: „The great
pe", dag. 2.00 en 8.00 uu
PASSAGE: „King Kong",
dag. 1.15,4.00,6.45 en 9.30 u
14 jaar.
REX: „King Kong", dag. 1.30,
4 00, 6 45 en 9.30 uur. 14 jaar.
ROYAL '70; „Bibi, wild en
wellustig", do., za. en zo. 2.00,
7.00 en 9.30 uur, vr. 2.00 uur.
dag.
».15en 8.00c
r, di.<
Chou", ma., di.
8.00 uur, do., 2
7.00 en 9.30 uur,
en zo ook 4.30 1
STUDIO 2000:
laar", dag. 8.00
„Peter en de vliegende auto
bus", dag. 2.30 uur. AL.
DE UITKIJK: „Harry Lyn
don", dag. 7.39 uur. 14 jaar.
„Asterix verovert Rome", dag
2.00 uur. AL.
woe. 2.15 en
en zo. 2.00,
.2.00 uur, za.
r. 14 jaar.
Max Have-
14 jaar.
