IMML
ASTERIX
EN HET
IJZEREN
SCHILD
DE
GELE
SPIN
Ikonenpracht in
het Prinsenhof
(§i/d 0/u
te-uiixt
"Donderdag december 1976
PAGINA 23
Mijn meest gebloemleesde gedicht
l schreef ik een jaar of twintig ge-
leden, 's avonds fietsend door
Amsterdam, af en toe stil hou
dend onder een straatlantaarn
om een paar regels te noteren, dus
het zal best waar zijn wat Bud-
dingh' dichtte: dat men zijn beste
verzen al aardappelschillend
schrijft. Ik zet daarom ook zelden
een vraagteken bij sterke verha
len van tekstdichters en (of) com
ponisten van een tophit, die ver
kondigen dat zij deze of gene top-
song in een kwartier tijd uit hun
mouw hebben geschud.
Het laatste verhaal dat me in dat
genre onder ogen kwam, vertelt
hoe ene Joseph Mohr, een Oosten
rijker, op een dag een tekst schreef
en deze dezelfde dag nog aan zijn
vriend Franz Gruber gaf (ook een
Oostenrijker en dorpsgenoot, zij
woonden in Oberndorf), met het
verzoek er een melodie bij te com
poneren. Deze Gruber, een
schoolmeester, deed dit dezelfde
dag nog, zodat het lied diezelfde
avond nog kon worden uitge
voerd.
Genoemde Mohr was dominee,
genoemde Gruber was behalve
onderwijzer ook organist in de
kerk van Mohr, een en ander
speelde zich af op 24 december
1818, en de naam van het lied
(even kijken, hoe was het ook al
weer?) luidt: "Stille Nacht, Hei
lige Nacht(ik gebruik maar
even de oorspronkelijke Duitse ti
tel). Franz Gruber was toen 31
jaar, geboren als derde zoon van
een arme linnenwever in Hoch-
burg in het jaar 1787. Toen hij 18
was, nam hij orgellessen van
Georg Hartbobler; toen hij 19
was, werd hij onderwijzer,en tien
jaar later werd hij daarnaast or
ganist in de St. Nicholas Kerk in
Oberndorf, die (helaas, helaas) in
1899 door de zogeheten Salzach-
vloed werd weggevaagd.
Jozef Mohr, die de woorden
schreef van "Stille Nacht, Heilige
Nacht! Alles schldft, einsam
wacht Nur das traute, heilige
Paar", was op dat moment, in
1818 .vijfjaar jonger dan Gruber,
dus 26 jaar oud. Er is verder
weinig meer van hem bekend dan
dat hij in Salzburg geboren werd
en op 56-jarige leeftijd stierf. Van
Gruber weten we meer. Hij werd
in 1833 organist en koorleider
van de stadskerk in Hallein, en
veroorloofde zichzelf twaalf kin
deren allen wettig geborenzoals
hij in een mini-biografietje in
1854 nadrukkelijk vermeldde.
Strasser zusjes
Het was overigens aan de muizen
in de Oberndorfer kerk te danken
dat "Stille Nacht, Heilige Nacht"
nu het bekendste kerstlied ter we
reld is, want Gruber en Mohr
hadden er geen weet van dat zij
iets bijzonders hadden gescha
pen. Het lied werd niet door hen
gepubliceerd, noch deden zij
moeite het beken d te maken Dank
zij die muizen echter was het orgel
van hun kerk kapot gegaan
(daarom werd de originele mu
ziek in eerste instantie door Gru
ber ook voor gitaarbegeleiding
geschreven!), de orgelbouwer die
het mankement kwam repareren,
hoorde het lied en nam het mee
terug naar Zillerthal, waar hij
het voorzong voor vier zusjes die
handschoenen maaktenmaar
daarnaast als de Strasser Zusjes
volksliedjes zongen. Ieder jaar
maakten zij een tournee door Oos
tenrijk en Duitsland om hun
handschoenen te verkopen (zo lees
ik in een exquis, door Melbert B.
Cary Jr. in 1933 uitgegeven
boekje van 30 bladzijden dat ik
bij een antiquair aantrof),
waarna zij na gedane arbeid op
traden met hun volksliedjes
Michael Haydn
Zo heb je ook stofzuigers die te
vens als roomklopper zijn te ge
bruiken. De zusjes namen "Stille
Nacht, Heilige Nacht" op hun re
pertoire, en zo kreeg het lied al-,
gemene bekendheid onder de ge-
handschoeide bevolking van Oos
tenrijk en Duitsland. Men vond
het een mooi lied (het had de repu
tatie "een volksliedje uit Ziller
thal" te zijn), en het was aan de
kwaliteit ervan te. danken dat we
nu weten dat Gruber en Mohr er
de scheppers van waren. Want
wat gebeurde? In 1854, toen het
kerstlied aller kerstliederen al
weer 36 jaar oud was en daarmee
als lied de leeftijd der sterken had
bereikt, kreeg iemand in Berlijn
belangstelling voor de oorsprong
van "Stille Nacht, Heilige Nacht",
waarvan hij vermoedde dat het
van de hand van Michael Haydn,
de vijf jaar jongere broer van Jo
seph, moest zijn.
De man informeerde in het Bene
dictijner klooster van St. Peter in
Salzburg, waar Hay dn gewerkt
had en waar Felix Gruber, de
jongste zoon van componist
Franz Gruber, toevallig koork
naap was. Felix vertelde aan zijn
vader dat men naar hem op zoek
was zonder te weten dat men
naar hém op zoek was, en vader
Gruber stelde toen een verklaring
op over de oorsprong van "Stille
Nacht, Heilige Nacht", waarin
hij nog vermeldde dat het lied in
de Heilige Nacht, enkele uren na
zijn ontstaan, door de kerkgan
gers met veel applaus was ont
vangen.
NICO SCHEEPMAKER
DELFT- Wie belang stelt in ikonen
mag in geen geval de tentoonstel
ling missen, die tot 17 januari in het
Prinsenhof te Delft wordt gehou
den. In de sfeervolle zalen worden
86 ikonen uit de 14de tot en met de
18de eeuw getoond, die alle particu
lier eigendom zijn. Er zijn Byzan
tijnse en Griekse paneeltjes bij
waaronder een vroeg 15de eeuwse
Hodigitria-madonna, alsmede Rus
sische in de trant van centra als
Moskou en Novgorod.
Tot de topstukken behoren twee
tweezijdig beschilderde konings
deuren van 127 bij 32 cm uit Kreta.
Deze ikonen uit het begin van de
16e eeuw zijn uit een gerenom
meerde verzameling in Nederlands
bezit gekomen.
Een ris notabelen betuigt door het
beschermheer (of -vrouw)schap
adhaesie met de expositie en onder
hen kan men bruikleengevers ver
moeden: kardinaal Alfrink en mi
nister Van Agt, Baronesse G. W.
Bentinck-Thyssen Bornemicza en
Carel Willink onder anderen. De
expositie is georganiseerd door de
handelaren Michel van Rijn, Am
sterdam en Edouard Dergazarian,
Londen. Er is een schitterende ca
talogus met artikelen in de Engelse
taal en afbeeldingen van alle iko
nen (waaronder 49 in de originelen
recht doende kleuren). Dit boek-
kost/ 25,-.
Erfenis Picasso
NICE - De zes erfgenamen van Pa
blo Picasso, die een jaar lang via
hun advocaten met elkaar hebben
geruzied laten het lot beslissen over
ieders aandeel in de nalatenschap.
De boedel van de overleden kun
stenaar wordt officieus getaxeerd
op vijf miljard francs. Behalve uit
huizen, grond, investeringen e.d.
bestaat de nalatenschap ook uit een
groot aantal Picasso's die op zich al
een waarde van 1200 miljoen francs
vertegenwoordigen.
Picasso overleed in april 1973 op
91-jarige leeftijd. Het duurde drie
jaar voor de taxateurs klaar waren
met een raming van de erfenis.
Picasso's erfgenamen vochten el-
kaars aanspraken, zowel indivi
dueel als als collectief, aan in een
reeks procedures die echter tens
lotte op één' na in der minne werden
geschikt.
Picasso's kleindochter Marina
bleef het langst en hardnekkigst
dwarsliggen.
Galerie v. d. Vlist, Botermarkt 3. Ten
toonstelling Machteld Hooyen - Goua
ches, Fred Koot - grafiek, Margot Daems
-poppen, Anke Blankevoort-keramiek,
Jan Rotteveel - tekeningen, Karei Wig-
gers - schilderijen, t.m. 31 december
geopend di. t.m. za. van 10-17 uur, do. tot
21. uur.
ïalerie 't Straatje, ingang Nieuwe Rijn
8. Handgeborduurde tafellakens en ta-
elkleden van Linthorst en gobelins met
ifbeeldingen van Renoir. Tot 31 dec.
[eopend di. t/m za. van 10-17 uur, do.
ok van 19-21 uur.
Uelier "De Scherf", Nassaulaan 41.
jegstgeest, tel. 150220. Ans d. Hei-
le-Kort exposeert' eigen werk glasbui-
Jiputwerk, tegels en mozaïeken.
Galerie Denise Stephan, Bakkerstéeg
18. Tentoonstelling Kees van Roemburg
- schilderijen. Geopend za. van 14-18
uur, tot 30 jan.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen-
ourg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 Uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
De Lakenhal, Oude Singel'28-32. Ten-|
toonstelling "Geschildert tot Leyden
Anno 1626". Van 18 nov. t/m 9 jan.,
geopend dag. van 10-17 uur, zo. van
13-17 uur (25 dec. en 1 jan. gesloten).
Galerie De Oude Rijn 40. Tentoonstel
ling Ans Wortel - gouaches en Geert Jan
van Meurs - beeldhouwwerk. Van 17
dec. tot 20 jan., geopend di. t/m zat. van
10.30-17 uur, do. ook van 19-21 uur.
Rijksmuseum van Volkenkunde, Steen-
straat 1. Tentoonstelling "Eskimo kunst,
vroeger en nu". Tot 31 dec., geopend ma.
t/m za. van 10-17 uur, zo. en feestdagen
van 13-17 uur.
Galerie-bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling Aimée Crince le
Roy - houtsneden, Wim Fraeyhoven -
poppen. Openingstijden van de biblio
theek. Van 18 dec. tot 13 jan.
Pulchri Studio, Kempenaerstraat,
Oegstgeest.
Tentoonstelling Leon Zeldenrust -
schilderijen en Ula van Ophuysen -
beeldhouwwerk. Van 10 t/m 30 dec.
Geopend dag. van 10 tot 16 uur (zondags
en beide kerstdagen gesloten).
Werkplaats De Bange Duivel, Rijndijk-
Tentoonstelling Canal - gouaches en
pentekeningen. Tot 1 jan., dag. geopend,
telefoon 124454.
Bejaardencentrum Rosenburch. Ten
toonstelling zeefdrukken van H. Hase-
noot. Geopend dag. van 9-20 uur, zat.
van 9-15 uur, tot 2 jan.
23 DECEMBER 1976
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
-In Frieslandzijn reeds op meer
dan twintig plaatsen hardrij
derijen op de schaats uitge
schreven. Aan prijzen en pre-
miën is voor ongeveer 4000
aan geld of geldswaarde uitge
loofd. Te Westzaan heeft het ijs
reeds een slachtoffer geëischt.
Zekere K. uit Zaandijk ging met
zijn knecht in de Watering,
beoosten de Middel op het ijs om
schapen te halen. Beiden zakten
er door. K. werd gered, maar de
knecht verloor het leven. De man
laat eene vrouw met vier jeug
dige kinderen na.
- Op de kust van Schotland zijn
dezer dagen nog meer schepen
verongelukt dan reeds gemeld
was. Tenminste honderd perso
nen zijn hierbij omgekomen. In
de laatste veertien dagen zijn in
totaal 120 schepen verongelukt
en 200 mcnschen verdronken.
Vooral Duitsche schepen zijn
door het otigeluk getroffen.
Vijftig jaar geleden:
- Op Zondag 12 December jl. 7ia
de hoogmis ging een 24-jarige
Hongaarsche, die inwoont bij
een familie te Ginneken, wande
len naar het Ulvenhoutsche
bosch om daar plantjes te gaan
plukken. Zij is daarbij uitge
gleden, waarbij zij zich aan een
been zoo ernstig verwonddedat
zij bewusteloos werd. Door de
pijn kon zij onmogelijk gaan.
Zoo heeft zij, ondanks alle nas
poringen der politie, tot Zon
dagmiddag 19 December gele
gen, waarbij zij af en toe weer
tot bewustzijn kwam. Koude,
vocht, honger en dorst kwelden
haar, maar haar kreten om hulp
baatten niet, totdat een bosch
wachter haar Zondagmiddag
bij toeval ontdekte. Zij werd met
spoed naar een ziekenhuis over
gebracht. Haar toestand is ern
stig.
;leine vaart
.hoy p 21 Sunk nr Colchester,
.rcas p 21 Kp Villano nr Rotterdam,
'ornelia B 6 22 100 w Santa Lucia nr
laniella 21 100 zw Colabar nr Colabar,
>art 21 te Amsterdam,
>utch Engineer 21 vn Rotterdam nr
>utch Spirit 22 vn Rotterdam nr Gran-
emouth,
dda 21 100 o Rodos nr Gemlik,
'airload 21 50 20 Kp St. Vincent nr Su-
21 680 o Bermuda nr Marseille,
rina 18 te Maentyluoto,
odine 21 70 nno Villano nr Leixous,
ketelmeer 21 vn Aveiro nr Antwerpen,
lirsten Smits 20 te Dubai,
«onidas 21 vn Amsterdam nr Esbjerg,
lare Altum 21 10 w Startpoint nr Rot-
lare Iratum 21 te Pernis,
Tare Silentum 21 te Rotterdam,
fassauborg 22 vn Rotterdam nr Turku,
Okko Bosma 21 150 zw Ouessant,
Parma 21 30 zw Ouessant nr Lattkia,
Reina p 18 Holtenau,
Riet p 19 Brunsbuettel,
Shipmair 5 22 90 n Kp Tolmeila nr Wia-
Stella Duval 21 Lizardpoint nr Wolving-
Stella Rigel p 22 Martinique nr St. Maar-
GROTE VAART
Abel Tasman 21 500 nw Fremantle nr
Genua,
Alkmaar 20 1200 nw Kaap Verdische eil.
tes,
Antilla Bay 110 zo Quoins nr Bahrein,
Archimedes 22 te Curasao,
s?ce*Banggai 21 v Dar es Salaam nr Sin
gapore,
Cinulia 21 450 n Azoren nr Liverpool,
Coral Obelia 21 v Swansea nr Dorder-
echt,
Daphne 22 te Curacao,
Diadema 21 te Aruba,
Diloma 21 v Portland nr Curacao,
Diogenes 22 te Iquique,
Doel wijk 21 v Skikda nr Sete,
Grotedijk 22 v Rotterdam nr Frederik-
Heelsum 21 te Amsterdam,
Hermes 22 v Oranjestad nr Porto Cortes,
Holendrecht 160 no Kp Verdische eil. nr
Polen,
Kara 21 200 zw Reunion nr Singapore,
Kennemerland 21 v Rio de Janeiro nr
Salvador,
Leiderkerk 21100 wnw Tunis nr Muscat,
Neder Lek 21 te Bremen,
Neder Rijn 21 v Oslo nr Bremerhaven,
Nedlloj'd Kyoto 21 160 zw Ouessant nr
Londen,
Niso 21 Sola nr Lyme Bay,
Pericles 24 te Uddevalla verw.,
Scherpendrecht 21 te Richards Bay,
Seine Lloyd 21 195 z Muscat nr Abu
Dhabi,
Straat Fiji 22 te Buenos Aires verw..
Straat Fremantle 22 te Port Kelang
Straat Korea 21 65 zw Mossamedes nr
Douala,
Straat Talbot 22 te Douala verw,
Walcheren 850 ozo Cape Race nr Gdynia,
Wissekerke 21 v Lissabon nr Cartagena,
Woensdrecht 21 720 w Arch, de Colon nr
Engeland,
Zaria 21 v Teesport nr Aukfield.
29-135 - Toen Aal zijn vluchtweg afgesloten zag door een tweede
politie-autobegreep hij dat hij niet kon ontsnappen. Hij stak zijn
handen dan ook omhoog en riep: "Ik kan er niks aan doen! Ik ben
onschuldig! het is deze jongen hier! die
Hij zweeg verbluft, want Pam ontwaakte plotseling uit zijn versuf
fing en holde naar de uitgang van de steeg. "Halt!" riep een van de
agenten die juist aanstalten maakte om uit zijn auto te stappen"Je
bent er gloeiend bij!"
Verder kwam hij niet. Want Pam tilde het voertuig op alsof het een
bierblikje was, en wierp het van zich af. "Ontvluchten zal je riiet
baten!" riep de andere agent nog uit de voortsuizende wagen. Maar
zijn stem klonk onzeker.
orden en fruit dan i
flinke gesnipperde u:
2 uitgeknepen teentjes
knoflook (ragfyn hak
ken kan ook maar het
gebruik van een kno-
flookpersje is aan te be
velen). Doe er een theel
kerrie en een eetl mos
terd bij. Roer snel enige
malen door de massa en
voeg er dan 3 ons mager
rundergehakt bij. Zet
het vuur dan heel hoog
en laat alles snel bruin
en gaar worden. Daar
heeft u hooguit 5 min
voor nodig.
Laat de gehaktmassa
daarna afkoelen. Roer er
dan 70 g geraspte oude
Goudse kaas (met Par-
het nog
lekkerder) door en vul
de lengte net
doorgesneden
stokbrood mee. Druk de
stokbroodhelften stevig
op elkaar en rol het in
vel folie Voordat u
het stokbrood gaat ser-
schuift u het even
warme oven. Dit
gerecht kan dienen als
n warme lunch doch
k als een flinke hap
ingeklede"
De
avonturen
van
Jommeke
FRED BASSET
fiewocp rrAAtr
eb*> „wist»
Ja, gelukkig viel het geheim
adres uit de jas van Anatoo!
toen hj mij overmeesterde
Waar is het nu ik had
dat papiertje toch in mijn
zakken gestoken...
Hemel!... ikheb't!...
ik bedoel, ik
j ben 't kwijty
LUXOR: "Wie dan leeft wie dan
zorgt", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, le
2e kerstdag 2.00,4.30.7.00 en 9.30
r. AL.
CAMERA: "Victory at Entebbe",
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, le en 2e
kerstdag 2.15,4.30, 7.00 en 9.15 uur.
STUDIO: "20.000 mijl onder zee",
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, le en 2e-
kerstdag ook 4.45 uur. AL.
LIDO: "The Pink Panter strikes
again", dag. 2.30,7.00en 9.15 uur, le
kerstdag ook 4.45 uur. AL
TRIANON: "Asterix verovert Ro-
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, le
2e kerstdag 2.15,4.30,7.00 en 9.15
r. AL.
REX: "De tijger van Hong-Kong",
dag. 7.00 en 9.15 uur, le en 2e kerst
dag 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15 uur. 18
jaar.
Kindermatinee: "Op stap met Her-
bie", ma., di. en woe. 2.30 uur. AL.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
Uur tot woensdag 13 00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoekuur.
13.45-14.30 uur. Avond bezoekuur
18.30-19.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur alleen voor ou
ders zondag 14 00-15,00 uur voor overige
familieleden. Kinderen beneden 14 jaar
hebben geen toegang op de kinderafde
ling.
Sint Elizabeth-ziekenhuis volwassenen
dagelijks van 14.00-14.45 uur en van
18.30tot 19.30 uur; klasse-afdelingen ook
11.15 tot 12.00 uur. Kraamafdeling: dag.
van 1115 tot 12.00 uur (alleen voor echt-
gen.)v. 15.00 tot 16.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur. Laatste kwartier middag- en'
avondbezoek babyshow. Kinderafde
ling dag. 15.00 tot 18.30 uur. CCU (hart-
bewaking) dag. van 14.15 tot 14.45 uur en
'van 19.00 tot 19.30.
14.00 tot 14.3
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur. ma. en do. 19.30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur,
eerste klasse: de gehele dag.
18.30 tot 20.00
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19.30 uur. r
KinderzacL van 13.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag t/m vrijdag:
18.30-18.45 uur
Zaterdag en zonaag
14.45-15:00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks: 15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag: 14.15-15 00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan'den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; 3e klaé 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13 30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 14.30-18.30
uur alleen voor ouders 14.30-15.30 uur,
overige familieleden (niet meer dan 2
pers.). Kinderen beneden 14 jaar géén
toegang.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphor kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
