Boekowski: strijden voor
politieke
gevangenen
Drie ministers
weg uit het
kabinet-Rabin
Unieke uitwisseling politieke gevangenen
Eerbetoon aan jarige Brezjnjew
Sefiwmplu,
mm bank.
Ontvoerde De Oriol
zou nog in leven zijn
Gezondheid.
LEIDSE SPAARBANK
MAANDAG 20 DECEMBER 1976
BUITENLAND
PAGINA 7
De drie Israëlische ministers die het kabinet van premier Rabin
verlaten: Zeboeion Hammer, Jitzak Rafel en Jozef Burg.
JERUZALEM'(Reuter/afp/upi)
- De sedert het voorjaar van
1974 in Israël regerende coali
tieregering is gisteren verras
send in grote moeilijkheden
geraakt hetgeen tot ver
vroegde verkiezingen zou
kunnen leiden.
Een regeringswoordvoerder
verklaarde dat premier Jitzak
Rabin gisteren twee ministers
van de nationaal-religieuze
partij (NRP) wegens schen
ding van de coalitiediscipline
uit het kabinet had gestoten.
De derde NRP-minister heeft
zich solidair met zijn collega's
verklaard en daarmee ver-
moe'delijk de partij uit de coa
litie gevoerd.
Ondanks de uitsluiting namen
de NRP-ministers gisteren
aan de normale wekelijkse
kabinetsvergadering deel. die
door de radio „stormachtig"
genoemd werd. Naar de
woorden van Rabin heeft de
NRP met de stemonthouding
van negen van haar tien afge
vaardigden in de Knesseth
(parlement), onder wie de mi
nisters Zeblelon Hammer
(van sociale zaken) en Jitzhak
Rafael (godsdienstzaken), in
de afgelopen week de coali
tiediscipline verbroken.
Bij de stemming ging het om
een kwestie van wantrouwen
van een in de oppositie zijnde
religieuze splintergroepering,
die de regering wegens een
feest voor het overnemen van
negen Amerikaanse ge
vechtsvliegtuigen schending
van de Sabbat verweet. Met
een meerderheid van zeven
stemmen behield de regering
het vertrouwen.
De derde man van de NRP in
het kabinet, de minister van
binnenlandse zaken Josef
Burg, zei tegen verslaggevers
dat ofschoon premier Rabin
hem niet uit het kabinet gezet
had, hij zichzelf als uitgeslo
ten beschouwt". Dr. Bzei
dat hij de premier h; r» %e
gedeeld dat hij een fou jk-
te. Hij zei dat de NRP..c: niet
mee zal instemmen nieuwe
ministers aan te wijzen in
plaats van de uitgestotenen.
Wij hebben nu geen regering.
Vervroegde verkiezingen lij
ken mij het waarschijnlijkst".
Zonder de steun van de NRP
zou de regering slechts kun
nen rekenen op 57 stemmen
in het uit 120 leden bestaande
Knesseth.
De overige coalitiepartners, de
arbeidsparty en de
onafhankelijk-liberalen, zou
den moeten beslissen of zij
voort willen gaan als minder
heidsregering, willen probe
ren een nieuwe politieke
partner te krijgen of nieuwe
verkiezingen willen. De leider
van het Likoed-oppositie-
blok, Menachem Begin, zei
dat de huidige ontwikkeling
als een verrassing kwam, of
schoon zij veel te laat kwam.
Hij deed een beroep op de re
gering af te treden en nieuwe
verkiezingen uit te schrijven.
Normaal zouden de verkiezin
gen in november volgend jaar
worden gehouden. Politieke
waarnemers zeiden dat als de
verkiezingen vervroegd wor
den. er drie maanden van
voorbereiding nodig zullen
zijn. Daarom zou de huidige
regering vermoedelijk tot de
verkiezingen als interim-
bewind aanblijven.
De motie van wantrouwen van
de afgelopen week was inge
diend door het ultra
orthodoxe Torah-front. Zij
werd verworpen met 55 tegen
48 stemmen. Het Torah-front
verklaarde dat de late aan
komst van de eerste, door Is
raël in de V S. bestelde F-
15-vliegtuigen er de oorzaak
van was dat gasten op de be
groetingsplechtigheid niet
thuis waren toen op 10 de
cember de Sabbat begon.
Daardoor was de Sabbat ont
heiligd.
De onafhankelijk liberale partij
(ILP), die deel blijft uitmaken
van de coalitie, liet kort na de
ontslagen weten uit de rege
ring te zullen treden als niet
onmiddellijk wordt ingegaan
op haar oude eisen voor so
ciale hervormingen.
De rechtse oppositie reageerde
met de onmiddellijke indie
ning van een motie van wan
trouwen. Volgens de woord
voerder van de oppositie
kunnen de ontslagen leiden
tot verkiezingen in mei of juni
in plaats van in november
volgend jaar.
Boekowski tegen Corvalan:
MADRID (UPI) - De extreem
linkse ontvoerders van de presi
dent van de raad van state in Span
je, Antonio Maria de Oriol. hebben
zaterdagavond een nieuwe brief
naar een Madrileens blad gestuurd
waarin zij zeggen dat hun gevan
gene nog in leven is. Ze hadden ge
dreigd de ontvoerde voor 23.00 uur
vrijdagavond te executeren als de
Spaanse regering niet op hun eis
zou ingaan alle 200 politieke gevan
genen in het land vrij te laten. De
regering weigerde. De ontvoerders,
leden van de Grapo (de groep van
het antifascistische verzet van 1 ok
tober), hebben tevens een briefje
gestuurd dat naar hun zeggen is ge
schreven door De Oriol als bewijs
dat hij nog leeft. De brief van de
Grapo werd in een café gevonden
door verslaggevers van het avond
blad 'Informaciones', die tevoren
telefonisch waren ingelicht.
In de brief zegt de Grapo dat zij De
Oriol op de hoogte heeft gebracht
van haar besluit hem niet te doden
wegens „vage regeringsbeloften"
ADVERTENTIE
ZURICH/MOSKOU (Reu-
ter/UPI/AFP) - Twee van de pro
minentste politieke gevangenen ter
wereld, de Russische dissident
Wladimir Boekowski en de Chi
leense communistenleider Luis
Corvalan, hebben zaterdag tegelij
kertijd hun vrijheid herkregen. Dit
gebeurde tijdens een unieke ge-
vangenenruil op een door de mist
versluierde luchthaven van het
Zwitserse Zürich.
In een gebeurtenis, die 25 minuten
in beslag nam en onder strikte vei
ligheidsmaatregelen werd voltrok
ken, stapte de 33-jarige Boekowski
uit een Russisch toestel dat in Mos
kou was opgestegen, terwijl de 60-
jarige Corvalan een Westduits ver-
keerstoestel verliet dat hem vanuit
Santiago naar Zürich had gebracht.
Daarna ging Corvalan met zijn
vrouw aan boord van het Russische
vliegtuig dat hem naar zijn eindbe
stemming, Moskou, voerde. Boe
kowski, die in totaal elf jaar door
bracht in Russische gevangenis
sen, werkkampen en psychiatri
sche klinieken, zag er bleek maar
lichamelijk fit uit. Tegen verslag
gevers op de luchthaven verklaarde
hij: "Ik ben blij vrij te zijn, blij in
Zwitserland te zijn. Ik ben ook blij
dat Corvalan is vrijgelaten. Ik hoop
op vrijlating van alle politieke ge
vangenen".
Voor Corvalan betekende de korte
wandeling over het platform van de
luchthaven naar het toestel van de
Russische luchtvaartmaatschappij
Aeroflot het einde van een drieja
rige politieke gevangenschap on
der de Chileense militaire junta.
Boekowski vloog naar het neutrale
Zwitserland in het gezelschap van
zijn moeder Nina (63), zijn geschei
den zuster Olga (36) en zijn ernstig
zieke 12-jarige neef Michael. Maar
zijn aankomst in Zürich, als climax
van internationale afspraken die in
het uiterste geheim waren ge
maakt, leverde voor veel van zijn
sympathisanten een niet-gewenste
verrassing op. Zij wachtten tever
geefs om hem te begroeten in Ge-
nève, 220 km verderop, in de me
ning dat hij daar zou landen. Boe
kowski, die in gevangenschap ver
schillende hongerstakingen uit
voerde ondanks berichten dat hij
ernstige maagklachten had. zei dat
er in Russische gevangenissen
mensen zitten die ernstiger ziek
zijn dan hijzelf. "Zij hebben er meer
behoefte aan te worden vrijgelaten
dan ik", zo voegde hij eraan toe.
Hoewel Boekowski nog in het bezit
is van zijn Russische paspoort en
hij technisch gesproken nog naar
zijn land kan terugkeren, komt zijn
vertrek uit de Sowjet-Unie toch
neer op uitwijzing en zal hij van zijn
Russische staatsburgerschap ver
vallen zijn verklaard. Zijn moeder,
zijn zuster en zijn neef hebben toe
stemming gekregen de Sowjet-
Unie voor een jaar te verlaten opdat
de jongen een medische behande
ling kan ondergaan.
Luis Corvalan en zijn vrouw gingen
van het toestel van de Westduitse
Lufthansa rechtstreeks naar het
Russische vliegtuig zonder een
verklaring af te leggen. Journalis
ten werden ongeveer 700 meter ver
gehouden van het door de sneeuw
bedekte platform waar de uitwisse
ling plaatsvond. Een Zwitsers
pantservoertuig, met bewapende
politiemensen aan boord, patrouil
leerde tussen de twee toestellen
terwijl de uitwisseling zich voltrok.
Een man in een zwarte overjas en
een vrouw in een bontjas, kennelijk
de Corvalans, verlieten samen het
Lufthansa-toestel en stapten in een
van de drie zwarte limousines
waarin Russische functionarissen
zaten. Corvalan kwam zaterdaga
vond in Moskou aan en volgens
Latijns-Amerikaanse kringen in de
Russische hoofdstad is hij gaan uit
rusten in een buitenhuis even bui
ten Moskou.
In een verklaring aan het persbu
reau Tass heeft Luis Corvalan na
aankomst in de Sowjet-Unie zijn
dank uitgebracht aan de Sowjet-
Unie en zijn felicitaties aan de ja
rige Brezjnjew.
De Chileense ambassadeur in Was
hington, Manuel Trucco, heeft za
terdag bekendgemaakt dat hij on
der strenge geheimhouding am
bassaderaad Juli Worontsow van
de Russische vertegenwoordiging
heeft ontmoet om de uitwisseling
van de twee politieke gevangenen
voor te bereiden. Dit spectaculaire
treffen tussen de vertegenwoordi
gers van de Sowjet-Unie en Chili,
die sinds de val van het bewind Al-
lende, drie jaar geleden, elkaar
vijandig zijn gezind, vond volgens
Trucco plaats door bemiddeling
van hoge Amerikaanse functiona
rissen. Deze lezing klopt groten
deels met een verklaring van Harry
Schlauderman, functionaris van
het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken voor Latijns-
Amerika. Schlauderman zei zater
dag in Washington dat zijn regering
het vervoer van Corvalan en de
uitwisseling in Zürich had voorbe
reid. Zover hij, Schlauderman, wist
Luis Corvalan
waren aan deze uitwisseling geen
andere afspraken verbonden. "Het
was niet ons idee. Men heeft slechts
contact met ons opgenomen", zo
zei hij.
ZURICH (DPA) - De zaterdag vrijgelaten Russi
sche dissident, Wladimir Boekowski, heeft giste
ren in Zürich verklaard vastbesloten te zijn nu
voor de mensenrechten in de Sowjet-Unie te zul
len strijden. "Er is in de Sowjet-Unie geen
vrijheid van mening en overtuiging", zei hij op
zijn eerste internationale persconferentie, een
dag na zijn uitwisseling tegen de Chileense com
munistische leider Luis Corvalan.
over het uitbreiden van de konin
klijke amnestie voor politieke ge
vangenen, die in juli werd afgekon
digd. De Spaanse minister van bin
nenlandse zaken Rodolfo Martin
Villa zei dat de regering uitbreiding
van de amnestie-regeling over
weegt, maar hij gaf te kennen dat de
ontvoering en de mogelijke dood
van De Oriol een dergelijke beslis
sing zouden kunnen verhinderen.
Volgens de brief van de Grapo
meende de groep dat het sparen
van het leven van hun gijzelaar de
enige weg was om uitbreiding Van
de amnestie-regeling te verkrijgen.
Boekowski meende dat hij nooit
een overtuigd communist geweest
was, hetgeen echter niet zo belang
rijk was. Belangrijker was nu aan
de zijde van al diegenen te staan die
bereid zijn voor de vrijheid in de
Sowjet-Unie te vechten.
Boekowski, die op de persconfe
rentie vergezeld werd door zijn
moeder, toonde zich "zeer geluk
kig" over de uitwisseling tegen
Corvalan. Daarmee was misschien
een precedent geschapen dat het
anderen mogelijk zou kunnen ma
ken op dezelfde wijze vrijheid te
verkrijgen.
Rust
Boekowski, die een uitgeputte in
druk maakte, maakt het na een eer
ste medisch onderzoek door prof.
Pauli uit Bern, de omstandigheden
in aanmerking genomen, echter
verwonderlijk goed. Hij is welis
waar ondervoed, maar dat zal geen
blijvende schade voor zijn gezond
heid opleveren, zo werd in een ver
klaring van de arts gezegd. Hij zal
derhalve in de komende tijd abso
lute rust nodig hebben.
Boekowski zei dat hij van de eerste
voorzitter van "de Russische ge
heime dienst (KGB), Baganow, een
normale, vijf jaar geldende ver
blijfsvergunning voor het buiten
land had ontvangen. Een officieel
document over zijn ontslag uit de
Wladimir-gevangenis bij Moskou
had hij echter niet gekregen.
Behandeling
Over zijn behandeling in de gevan
genis zei Boekowski, dat hij in
overeenstemming met een bepa
ling anderhalf jaar onder ver
scherpte voorwaarden in eenzame
opsluiting had gezeten en slechts
om de andere dag een warme maal
tijd had gehad.
Volgens Boekowski was de infor
matiesituatie voor de gevangenen
in de Wladimir-gevangenis na de#
ondertekening van de slotacte van
de Europese veiligheidsconferen
tie in Helsinki slechter geworden.
Zelfs de verstrekking van buiten
landse communistische kranten en
een tijdschrift van de Unesco (VN-
organisatie voor onderwijs, weten
schap en cultuur) was gestaakt. Hij
had jarenlang slechts officiële in
formaties gekregen. Brieven wer
den in beslag genomen. Ook mocht
men geen boeken lezen.
Leiden
De duur van zijn voorlopig verblijf
in Zwitserland, waar hij in eerste
instantie in een hotel in Zürich is
ondergebracht, zal afhangen van de
toestand van zijn zieke neefje.
Daarna wil hij aan een uitnodiging
van zijn Britse vriend-schrijver Da
vid Makham om naar Groot-
Brittannië te komen, voor korte tijd
gevolg geven.
Boekowski zou daarna naar hij zei
Kort na zijn aankomst, zaterdag in Zurichgaf Boekowski een korte persconferentie. Naast hem zijn moeder.
Gisteren zijn Boekowski op zijn eerste internationale persconferentie te zullen strijden voor de rechten van de
graag aan de universiteit in Leiden
studeren. Over de uitnodiging van
de Nederlandse universiteit die
hem al in de gevangenis had be
reikt, was hij diep dankbaar. Ook
dankte hij Zwitserland, dat hem
opnam, en alle organisaties in het
Westen die zich voor zijn vrijlating
beijverd hadden.
De Italiaanse communistische par
tij heeft zaterdag over de vrijlating
van Wladimir Boekowski ver
klaard, dat zij hoopt dat dit het be
gin inluidt van het "opheffen van
bestaande beperkingen op de uit
oefening van de persoonlijke
vrijheid in de Sowjet-Unie".
Overigens kan Boekowski's vrijla
ting volgens het officiële partijblad
L'Unita", niet worden vergeleken
met het besluit van Chili, Luis Cor
valan uit te wijzen.
De Franse leider van de communis
tische partij, Georges Marchais,
noemde de ruil Boekowski-Corva-
lan „betreurenswaardig".
Hij zei dat twee mannen die voor
het opkomen voor de rechten van
de mens gevangen hadden gezeten,
nooit op deze manier tegen elkaar
hadden mogen worden uitge
speeld.
Ook de afdeling Oostenrijk van
Amnesty International verwel
komde zaterdag de vrijlating van
Corvalan en Boekowski, maar nam
afstand van transacties waarbij po
litieke gevangenen zijn betrokken.
Daarentegen loofden vooraan
staande dissidenten in Moskou de
ruil Boekowski-Corvalan als een
"overwinning voor de krachten van
het vernuft en de menselijkheid
Het Cubaanse "comité voor solida
riteit met Chili" heeft de vrijlating
van Luis Corvalan zaterdag "weer
een demonstratie van de zwakte en
de isolering van de junta" ge
noemd. In navolging van de
Sowjet-Unie zwijgt het comité in
alle talen over de gelijktijdige vrij
lating van Wladimir Boekowski.
"De bevrijding van Luis Corvalan",
aldus het comité in Havanna,
"opent de weg naar nieuwe succes
sen van het anti-fascistische ver
zet".
ADVERTENTIE
LB 30
Met 'n itho luchtbevochtiger.
Als de verwarming aan is en
de lucht te droog wordt, verdampt
de Itho luchtbevochtiger zoveel
vocht als nodig is. Gezond voor u,
uw planten en huisdieren.
LB 20 Fl. 174.-; LB 30 FI. 248,-.
Itho B.V. Schiedam <nn>
MOSKOU (DPA) - „Ik was en zal
steeds een waar soldaat van de par
tij, een echt strijder voor de zaak
van het arbeidende volk, voor het
geluk en de bloei van ons vader
land, voor vrede en communisme
zijn". Dit heeft partijleider Leonid
Brezjnjew gisteren beloofd toen het
Russische staatshoofd, Nikolai
Podgorny, in aanwezigheid van de
partijleiders van alle Oostbloksta-
ten bij een plechtigheid in het
Kremlin hem t.g.v. zijn 70ste ver
jaardag de hoogste onderscheidin
gen van de Sowjet-Unie verleende.
Podgorny noemde de feestdag een
van „werkelijk nationale beteke
nis" en Brezjnjew een consequente
internationalist en marxist.
Voor de media in de Sowjet-Unie
was de algemeen secretaris giste
ren „de held van de dag". Op de
voorpagina's van de kranten prijkte
een groot portret van de jubilaris.
Daarnaast publiceerden de cen
trale organen een omvangrijke, ge
zamenlijke gelukwens van het cen
traal comité, van het presidium der
opperste Sowjet en van de minis
terraad.
Brezjnjew kreeg voor de vijfde
maal „de Lenin-orde" en voor de
tweede keer de gouden ster van
„Held van de Sowjet-Unie". Deze
onderscheidingen werden o.a. ver
leend voor „uitstekende diensten"
voor de partij en de staat voor zijn
„grote persoonlijke bijdrage in de
zaak van de overwinning over de
Duits-fascistische indringers" in de
Tweede Wereldoorlog.
Podgorny overhandigde Brezjnjew
bovendien wegens „uitstekende
verdiensten bij de versterking van
de defensieparaatheid van het
land" en bij de uitbreiding van de
strijdkrachten een „erewapen met
hot gouden staatswapen van de
USSR" een degen.
Het staatshoofd zei met nadruk dat
het Sowjetrussische volk in Brezjn
jew met re^ht „zyn erkende leider"
Ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag is de Russische partij
leider Leonid Brezjnew gisteren geëerd met de hoogste onderscheidingen
van zijn land. President Podgorny speldt de jarige op de foto de gouden
ster van 'Held van de Sowjet-Unieop.
ziet. Hij prees hem als „architect In zijn antwoord verzekerde de par-
de ontspanning
de". De voortzetting van de „stijl
van Lenin" en van de „collectieve
leiding" is een hoofdverdienste van
Brezjnjew die een „grenzenloze au
toriteit" geniet.
tijleider dat het vertrouwen
partij en van het volk voor hem
„boven alles" gaat. Hij zou er steeds
naar blijven streven de leer van Le
nin en zyn „onsterflijk voorbeeld"
te volgen.
