"Deken zijn is
een zware job"
"Leefomstandigheden op
marineschepen slecht*
DR. V. NOORT NAAR RIDDERKERK
Brits Lagerhuis gaai
akkoord met een
beperkt zelfbestuur
T3fc*tÊ
VRIJDAG 17 DECEMBER 1976
LEIDEN - Dr. L. G. A. van Noort (56) is blij dat hij geen deken van Leiden
meer is. Hij is dat van pasen 1969 af geweest. Zondag wordt hij in Ridder
kerk, een 45.000 inwoners en 5000 rooms-katholieken tellende gemeente
tussen Rotterdam en Dordt, geïnstalleerd als pastoor van de Sint Joris-
parochie.
Gisteravond hebben in de pastorie van de Meerburgkerk aan de Hoge
Rijndijk in Zoeterwoude velen afscheid van de deken genomen. Daar was
ook het driemanschap dat hem in deze functie opvolgt: de pastores J. M.
Schlatmann (46), C. A. van Vliet (44) en M. F. P. M. Oomens (30).
Waarom dr. Van Noort blij is, is
gauw gezegd. "Het is een zware job.
Geestelijk nogal belastend. Wel
jammer vind ik, de collega's te gaan
verlaten en de vele goede beken
den, onder wie tal van dominees,
ook uit de periode dat ik hier stu
dentenpastor was. En dan natuur
lijk de Antonius-parochie, waarvan
ik de laatste drie jaar pastor ben
geweest. Een fijne parochie; dat
kan ik voluit zeggen. Met liturgi
sche gevoeligheid, zorg om de toe
komst van de kerk en aandacht
voor de dingen waar het om gaat".
Wat hem in Ridderkerk staat te
wachten? "Ik weet het werkelijk
niet. Daarom kan ik er ook niet met
zoveel enthousiasme heengaan. De
parochianen wonen er nogal ver
spreid. Ook in Slikkerveer, Bolnes
en Rijsoord. Oecumenisch zal het
klimaat er wel anders zijn dan hier.
Mijn gezindheid zou het daar wel
eens moeilijk mee kunnen krij
gen". Pastor Van Noort gaat het in
Ridderkerk, dat hem rap een ge-
meentegids toestuurde met letter
lijk alles erin, van kerk tot geiten-
fokvereniging, gewoon maar pro
beren. Maar niet als een spil waar
alles om draait.
Ver uiteen
Hij blijft dus onder de "hoede" van
bisschop Simonis. De vraag hoe
zijn contacten met deze gedagsd-
rager zijn geweest, ontwijkt Van
Noort niet
"In de persoonlijke sfeer was dat
erg prettig. Mgr. Simonis is een zeer
hartelijk man en ikzelf hoor, geloof
ik, ook niet tot het moeilijkste type.
Maar als het ging over zakelijke
dingen, het beleid, dan liepen de
opvattingen van de bisschop en die
van mij ver uiteen. Dat uitte zich op
verschillende gebieden. De oecu
mene bijvoorbeeld, de catechese en
de opbouw van de kerk in de toe
komst.
Mijn opvatting is, dat, al zouden we
heel veel priesters hebben, de leken
een grotere verantwoordelijkheid
moeten krijgen. Terwijl de bis
schop eerder een wat traditioneel
kerkbeeld voor zich ziet, waarin de
priesters de kerk nog wel dragen".
Van Noort voelt het niet als een be
lemmering, onder deze bisschop te
blijven werken. "Zo invloedrijk
zijn de bisschoppen tegenwoordig
ook niet meer".
Vorming leken
Wat een classis (regio) bij de protes
tanten is, is een dekenaat bij de ka
tholieken. Dat van Leiden omvat
naast Leiden: Oegstgeest, Wasse
naar, Voorschoten, Leiderdorp en
een deel van Zoeterwoude (Hoge
Rijndijk). De zestien parochies zijn
nogal zelfstandig, zodat een voor
name taak van de deken is, een
vruchtbare verstandhouding te be
vorderen tussen pastores, kerkbes
turen en parochieraden, ter wille
van een zo goed mogelijk pastoraat.
Ook is de deken verantwoordelijk
voor de personeelsbezetting. Vroe
ger waren er drie geestelijken op
5000 parochianen, nu de helft.
Daardoor is de taak van de pastores
anders geworden. Moesten ze het
eerst zelf runnen, nu proberen zij de
gelovigen zoveel mogelijk bij het
werk te betrekken. Voor de deken
betekent dit dat hij aandacht heeft
voor de vorming van leken die ver
antwoordelijkheid willen dragen,
in liturgie, catechese of huisbezoek.
Dr. Van Noort vindt "Leiden" een
merkwaardig dekenaat. "De kern is
een middelgrote stad, terwijl de
meerderheid van de parochies in de
randgemeenten ligt. Dat brengt
nogal grote verschillen in pastoraal
beleid mee. De parochies buiten
Leiden zijn in het algemeen wat vi
taler. Daar komen de dingen iets
gemakkelijker van de grond. Je zou
hopen dat de kerk in de stad nog
wat meer zichtbaar was".
Meren wijk
Deken Van Noort heeft van het oe
cumenisch experiment "Meren-
wijk" geen slapeloze nachten ge
had.
"Het motief van deze eigensoortige
ontwikkeling was dat een geschei
den optrekken van de kerken tot
het verleden diende te behoren en
dat een zo groot mogelijke samen
werking zowel voor het kerkelijke
leven als het wijkleven het beste
zou zijn. Bij de start leek dat een
haalbare kaart.
Het oecumenische klimaat is in het
algemeen wat minder geworden.
Dat maakt wat in de Merenwijk
wordt ondernomen wel moeilijker,
maar ook des te noodzakelijker. Ik
ben blij dat de kerken deze weg zijn
gegaan. Op kortere termijn zullen
ze nog wel op weerstanden stuiten.
Die moeten op verstandige en pas
torale wijze worden opgelost. Maar
op de langere termijn zal dit toch de
weg blijken te zijn".
Pastor Van Noort staat achter de
voor katholieken herkenbare vie
ring op de zaterdagavond in de Me
renwijk. "Je hoeft je eigen karakter
niet te verliezen om oecumenisch
werkzaam te zijn". In de manier
waarop in deze stad de studente-
necclesia functioneert, ziet hij niet
minder dan een zegen.
PAGINA 23
Dr. Van Noort:
.geschikt moment
om weg te gaan r
Winstpunten
Dr. Van Noort kan, zonder daar
mee te willen zeggen dat hij dat
allemaal heeft gedaan, wel een
paar winstpunten
acht jaar dekenaat.
"De samenwerking tussen de pas
tores is duidelijk toegenomen. De
catechese bij het basisonderwijs
heeft meer vorm gekregen en lijkt
met hulp van districtscatecheten
ook voor de toekomst veilig ge
steld. Er is onder de leken meer
bewustworing gekomen, zich uit
end in mee verantwoordelijk willen
zijn voor het kerkelijk gebeuren.
En zoals in het hele bisdom zijn ook
in dit dekenaat de kerkelijke finan
cien gesaneerd".
Pastor Van Noort was hier de eerste
deken die op voordracht van pasto
res en leden van de parochieraden
werd benoemd. Voor zes jaar, met
mogelijk twee verlengingen van
driejaar. Hij vertrekt één jaar voor
het eind van de eerste verlengings
termijn. Zijn reden: "Er zijn de laat
ste tijd nogal wat jongere pastores
in het dekenaat benoemd, en dat is
een geschikt moment om met een
nieuw beleidsteam in zee te gaan".
In het gedrang
Waarom
plaats v;
ding?
"Door de schaarste aan priesters is
het niet mogelijk, iemand hiervoor
vrij te maken. En onder de combi
natie deken - pastor kunnen beide
in het gedrang komen. Gezien de
beslissingen waarvoor hij komt te
staan is de geestelijke belasting
voor de deken soms wel wat zwaar.
Een gespreide verantwoordelijk
heid voorkomt dat. In een landelijk
rapport wordt ook opgemerkt, dat
het functioneren van het dekenaat
te veel afhankelijk is van één man,
de deken, en dat het te weinig struc
tuur kent".
Moeite waard
Na kerst verhuist pastor Van Noort
naar zijn kleine pastorie in Ridder
kerk.
De parochie daar zal hem nodig
hebben. Ze kampt met veel onker
kelijkheid. Dat schrikt hem niet af.
Als hij er maar mensen aantreft die
het de moeite waard vinden zich
met hem voor die kerk in te zetten.
En die zijn er.
Met hun enthousiasme en toerus
ting is in belangrijke mate de toe
komst van de kerk gemoeid.
S. J. DE GROOT
De werkgroep"Nieuwe Levensstijl" van de Raad van Kerken in ons
land zal zich midden volgend jaar opheffen. Daarvoor in de plaats komt
een groep die vooral uit de regio wordt samengesteld. De hoofdtaak van
deze groep zal zijn, de nieuwe levensstijl tot een zaak te maken van ge
meenten en parochies en van de gehele geloofsgemeenschap.
In de afgelopen twee jaar ontstonden rond het thema "nieuwe levensstijl"
700 plaatselijke gespreks- en werkgroepen en verschenen er vier brochu
res en een krant.
Dr. A. van den Heuvel, secretaris
generaal van de Hervormde Kerk, meent, dat de werkgroep nog wat te
weing actiegroep is geweest, "in de toekomst zullen we een ruzie moeten
aangaan over de harde vertaling van een nieuwe levensstijl, anders blijven
we met z'n allen ons middagdutje doen", aldus Van den Heuvel.
de Raad van Kerken heeft prof dr. H. Berkhof als voorzitter herkozen. In
de plaats van het bestuurslid mgr. M Kok (oud-katholiek), dat niet her
kiesbaar was, komt nu een afgevaardigde van de Evangelische Broeder
gemeente.
Welbehagen
De inkomsten binnen de Hervormde Kerk voor het werelddiakonaat
zijn dit jaar achtergebleven bij de verwachtingen. Daardoor kan een aantal
projecten niet worden gehonoreerd. Er waren ook diaconieën, die uit hun
nog beschikbare gelden een extra bedrag schonken. Toch blijft een tekort
van f. 500.000 mogelijk.
Alle hervormde gemeenten hebben deze maand een poster gekregen be
doeld als een herinnering aan de opdracht voor het werelddiakonaat. Ter
toelichting wordt gezegd: "als wij uitbundig Sinterklaas vieren en naar
hartelust kerstliederen zingen aan een welvoorziene dis, denkt de diaken
aan "die anderen". Als de gemeente zingt "In mensen een welbehagen",
denkt hij (of zij): welke mensen; ook die mensen daar en daar in de wereld?
De diaken mag natuurlijk niet het feest vergallen. Beslist niet. God is een
God van overvloed.
Maar als Hij ons dan overvloed geeft, wat is dan ons antwoord?"
Het gironummer van de Generale Diakonale Raad in Utrecht is: 8685.
Plaats behouden
Dankzij een regeling met de Raad voor de Zending in Oegstgeest kan de
hervormde gemeente van Biggekerke - Meliskerke op Walcheren in fe
bruari een nieuwe predikant tegemoet zien.
De vorige predikant ging weg en toen bleek dat de kleine gemeente niet in
staat was een ander te beroepen.
Omdat de heer L. Osinga als destrictssecretaris, ten gevolge van een func
tieverandering, Zeeland moest loslaten, kwam ook de Raad voor de Zen
ding met een vacature te zitten.
Een gesprek tussen de Zeeuwse gemeente en de raad resulteerde hierin
dat "Oegstgeest" een bijdrage aan de kerkvoogdij van Biggekerke geeft
waardoor de predikantsplaats buiten gevaar is gebracht en de nieuwe
predikant ruim één dag per week als districtssecretaris voor de zending in
Zeeland kan werken. De raad is ook bij het beroepingswerk betrokken
geweest.
Benoemd werd ds. mr. R.G. ten Kate, nu predikant te Gemert, die van 1946
tot 1961 zendingspredikant in het voormalige Nieuw-Guinea was. Vol
gende maand neemt hij afscheid van Gemert en op 6 februari doet hij
intrede op Walcheren.
Beroepsverbod
Uit vertrouwelijke bron in Ts jichoslowaki je is vernomen dat in dit land
op elke acht priesters er ten minste één onder het "beroepsverbod" valt.
Tot dusver zijn 500 priesters voortijdig met pensioen gestuurd omdat zij
weigerden de strenge overheidsvoorschriften op te volgen. Priesters in dit
land zijn gedwongen tot een "sacristiebestaan". Contact met hun gelovi
gen, vooral met jeugd buiten de kerkgebouwen, wordt zoveel mogelijk
tegengegaan. Jaarlijks worden 50 kandidaten tot de priesteropleiding toe
gelaten, hoewel de belangstelling vele keren groter is.
UTRECHT (ANP) - Volgens FNV-
hoofdbestuurder H. Hugenholtz
zijn de woon- en leefomstandighe
den aan boord van marineschepen
erbarmelijk slecht. Hij zegt dit na
dat hij een paar dagen met andere
vakbondscollega's met de marine
het zeegat uit was geweest.
Wonen, eten, slapen, studeren, ont
spanning, alles moet gebeuren in
voor landrotten onvoorstelbaar
kleine ruimten. Ook is er wat be
treft accommodatie sprake van dis
criminatie tussen officieren en
niet-officieren. De gewone
keurige fauteuiltjes, aldus Hugen
holtz. Ook stuitte men op "alcoholi
sche discriminatie". Voor de offi
cieren is een scala van alcoholische
mogelijkheden voorhanden terwijl
de manschappen uitsluitend op
bier zijn aangeweaen. "Anders
komt er troep van", zo verklaarde
een officier tegenover de vak
bondsbestuurders. "Wij officieren
kennen nu eenmaal beter onze
grenzen."
In de manschappenverblijv
schappen bijvoorbeeld zijn aange- geen enkele zitgelegenheid. Er zijn
op houten banken, officie-
daarentegen kunnen zich in de
behaaglijk nestelen in
piepkleine kastjes waar je je privé-
spullen in kan opbergen maar het
burgerpak voor het passagieren
kan nergens worden opgehangen.
Studeren - noodzakelijk voor het
behalen van een hogere graad - is
zeker op de oudere schepen waar
de accommodatie het slechtst is
bijna onmogelijk. Men kan zich
nergens afzonderen op een rustig
plekje.
Veel manschappen klaagden over
eenzijdige voorlichting bij de wer
ving (zorg datje er bij komt). Toen
ze er achter kwamen dat de roman
tiek van het zeemansleven tegen
valt, dat er onvoldoende accom
modatie is en onvoldoende gele
genheid om je te bekwamen voor
banen in de burgermaatschappij
zaten ze al in het schip en vast aan
een contract van zes jaar.
Wellicht abortus
voorstel van
SGP en GPV
DEN HAAG (SP) - SGP en GPV
lopen rond met het plan om een ei
gen abortusvoorstel in te dienen.
Het is hun bedoeling om zwanger
schapsafbreking weer helemaal te
verbieden. Zij maken één uitzon
dering: alleen als het leven van de
vrouw in gevaar is mag het ongebo
ren kind worden geaborteerd.
Het abortusverbod ligt al sinds 1886
vast in het wetboek van strafrecht.
Maar dit is zo verouderd dat zwan
gerschapsafbreking in de praktijk
volop mogelijk is. Het is SGP en
GPV er om begonnen de "gaten" in
de wet te dichten, zodat justitie en
politie gedwongen zijn weer tegen
abortus op te treden.
SGP en GPV staan op het stand
punt dat het leven vanaf de concep
tie beschermd moet worden.
Invoering van het SGP/GPV-
voorstel betekent sluiting van alle
abortusklinieken. Alleen in zie
kenhuizen zouden nog zwanger
schappen afgebroken mogen wor
den.
LONDEN (AFP/UPI) - Het Britse
Lagerhuis is gisteravond met 292
tegen 247 stemmen akkoord ge
gaan met het plan van de regering
voor een beperkt zelfbestuur in
Schotland en Wales.
Eerder op de dag was de regering
gezwicht voor de eis van een groot
aantal Lagerhuisleden, die wilden
dat over deze kwestie in de twee
betrokken gebieden een referen
dum zou plaatsvinden. Premier
Callaghan beloofde het wetsvoor
stel in die zin te veranderen.
Het wetsvoorstel veroorzaakte ver
deeldheid in de rijen van zowel de
Labourafgevaardigden als bij de
conservatieven. De kleine liberale
partij en de Schotse nationalisten
stemden voor het regeringsvoor
stel.
De conservatieve rebellen, die zich
niet stoorden aan de opdracht van
het partijbestuur tegen te stem
men, werden geleid door oud-
premier Edward Heath.
Een twintigtal Labourafgevaardig
den onthield zich van stemming
omdat zij van mening zijn dat het
wetsontwerp niet ver genoeg gaat.
Zij willen een grotere autonomie.
Men verwacht dat het referendum
niet voor het einde van volgend jaar
zal worden gehouden.
Vorrink oneens
met rechter
DEN HAAG (SP) - Milieu
minister Irene Vorrink heeft
een bestraffende vinger opge
heven naar de Duitse rechter
die Harm Dost veroordeelde.
Vorrink: "die rechter heeft iets
gedaan wat hij nooit kan en mag
doen." De minister zei dat tij
dens een gesprek met de bui
tenlandse persvereniging.
De Duitse rechter die Dost tot
drie jaar en negen maanden cel
veroordeelde, vond dat als de
Nederlandse justitie niet op
treedt tegen handelaars in ver
dovende middelen, de Duitse
justitie dat wel zal doen.
Vorrink: "Het is onoirbaar op
deze wijze een boodschap te ge
ven, die voor de Nederlandse
overheid bestemd is..
Rumor ontkent
aantijgingen
Lockheed-zaak
ROME (Reuter/UPI) - De Italiaanse
oud-premier Mariano Rumor en
twee voormalige ministers van de
fensie hebben gisteravond ontkend
ooit steekpenningen van de Ame
rikaanse vliegtuigfabriek Lock
heed te hebben aangenomen.
Zij legden deze verklaringen af tij
dens een openbaar verhoor door
een speciale commissie van het par
lement die een onderzoek instelt
naar de beschuldigingen dat Lock
heed in 1968 en 1969 twee miljoen
dollar aan smeergelden had betaald
om te verzekeren dat zij de levering
van veertien Hercules-
transportvliegtuigen voor de Ita
liaanse luchtmacht zou krijgen.
Rumor, nu parlementslid, ver
klaarde tegenover de commissie
dat hij "een slachtoffer is van on
zorgvuldige en walgelijke acties".
De commissie is een officieel on
derzoek begonnen tegen Rumor en
elf anderen, onder wie de voorma
lige ministers van defensie Luigi
Gui en Mario Tanassi.
Abortus (1)
Met grote verontwaardiging wil ik
reageren op de suggestie van uw
redactie in de rubriek „Triest" van
het LD van 15 december j.l dat de
WD Eerste Kamerfractie bij de
stembepaling electorale oogmer
ken gehad zou hebben. Als lid van
deze fractie kan ik met de hand op
het hart verklaren dat ieder fractie
lid naar eer en geweten gestemd
heeft en dat politieke motieven
daarbij geen enkele rol hebben ge
speeld.
Dat de heer Van Thijn, fractieleider
van de PvdA in de Tweede Kamer
en de heer Lamberts als mede
indiener zich in deze zin hebben
uitgelaten is, hoewel onaanvaard
baar, door de emotie na de verwer
ping nog verklaarbaar, doch dat de
redactie van uw „onafhankelijk"
dagblad dit schrij ft acht ik beneden
peil. Excuses zouden dan ook op
zijn plaats zijn.
Het bovenstaande doet niets af aan
mijn teleurstelling over de uitslag
van de stemming, die zo anders was
dan ik verwacht en gehoopt had.
Doch in een democratie hebben wij
de uitslag van een stemming te ac
cepteren en past het niemand
modder te werpen naar diegenen,
die in een gewetenszaak volgens
Lezers schrijven
hun overtuiging hebben gestemd.
Hier wil ik nog aan toevoegen dat
het WD verkiezingsprogramma
van 1971 weliswaar legalisering van
abortus bepleit doch dat bij de pre
sentatie van dit programma exple-
ciet gesteld is dat iedere afgevaar
digde vrij zou zijn naar eigen gewe
ten te stemmen. In het belang van
een eerlijke voorlichting had u dit
laatste ook moeten vermelden.
G. Zoutendijk
Lid Eerste Kamer voor de WD
Pres. Kennedylaan 167
Oegstgeest
Abortus (2)
Het is naar mijn overtuiging aller
minst triest dat het wetsontwerp tot
legalisering van de abortus door de
Eerste Kamer is afgewezen, zoals
uw hoofdredacteur in het Leidsch
Dagblad van 15 december sugge
reerde.
Het is in de oorlog tegen de ongebo
ren kinderen wel een nederlaag
voor de aanvallende partij.
Zij die zo hard schreeuwen, dat ze
„baas in eigen buik" willen zijn,
moeten zich wel realiseren, dat ze
deze strijdkreet aanheffen op het
moment, waarop ze nu juist geen
baas in eigen buik meer zijn.
Zeker, ieder is baas in eigen buik
zolang er geen ander in het geding
is, die van nature daar rechten kan
doen gelden. Maar wie is er meer
baas in de moederschoot, dan het
kind, waardoor deze „buik" tot
moederschoot wordt? Heeft het
ongeboren kind - het meest weer
loze kind dat er is - geen recht op
bescherming?
Het is inderdaad triest - onzegbaar
triest - dat dit zo vanzelfsprekende
recht waaraan wij allen ons leven
danken, niet erkend wordt.
Goddank, dat er WD-senatoren
zijn geweest, die niet zo politiek ge
slepen waren, dat ze in de strijd om
de publieke gunst en om politiek
voordeel, de rechten van de kinde
ren in de moederschoot hebben
opgeofferd.
L. F. Gijsbers
Van der Marckstraat 16
lieiderdorp
ROTTERDAM (ANP) - Met deze
foto won de Goudse fotograaf
Joop Dorst de zilveren camera
1976. De prijs voor de beste pers
foto van het jaar werd gisteren
in het Lijnbaancentrum in Rot
terdam uitgereikt door
Tweede-Kamervoorzitter dr.
Anne VondelingDe winnende
plaat stelt koningin Juliana
voor op het balcon van paleis
Soestdijk tijdens het Lockheed-
debat in de Tweede Kamer. De
vijfhonderd beste van de in to
taal 1463 ingezonden foto's zijn
tot 17 januari onder de titel
"Een jaar te kijk" in het Lijn
baancentrum tentoongesteld.
Geen plechtigheden
bij huwelijksfeest
DEN HAAG (ANP) - De Rijksvoor
lichtingsdienst heeft gisteren in
Den Haag bekendgemaakt, dat in
verband met het verlangen van de
koningin en de prins der Nederlan
den om hun 40-jarig huwelijksfeest
uitsluitend in de kring van de fami
lie te vieren, door hen het uitdruk
kelijk verzoek is gedaan om alle
publieke feestelijkheden achter
wege te laten.
