Benjamin Britten schiep
historisch compromis
DE
GELE
SPIN
TODJJJFlil
(9l/(/ Qllt
MAANDAG 6 DECEMBER 1976
PAGINA 15
Waarom werd het Weinreb-
rapport niet eerder aan de
openbaarheid prijsgegeven,
hoewel het al maandenlang
klaar was? Waarom werd
Menten niet eerder gearres
teerd, hoewel het al maanden
lang duidelijk was dat er re
denen te over waren om hem
in hechtenis te nemen? Ie
mand met een ingekankerd
wantrouwen tegen de machi
naties van „het groot
kapitaal" weet daar wel een
antwoord op. De Lockheed-
etterbuil stond op springen,
het Koninklijk Huis stond op
instorten, prins Bemhard
dreigde voorgoed in onmin te
raken met ,&ijn volk", dat
proces was niet meer tegen te
houden, maar wel kon er ge
zorgd worden voor twee
prachtig-afleidende affaires
die de aandacht onmiddellijk
van de prins zouden afwen
den: Weinreb en Menten! Met
als extra zekering nog de
zaak-L, die anderhalf jaar in
de la van het ministerie van
justitie had liggen sluimeren
Nee, men mag intern dan wel
eens klagen over de geringe
werkkracht van minister Van
Agt, het scenario voor deze
,JDik voor mekaar show" was
dan toch maar perfect, dat
moet je hem nageven. Wie
denkt er nog aan prins Be
mhard en de Lockheed-
affaire, laat staan dat men er
nog over schrijft? Niemand
toch? Zelfs zijn eigen alibi leek
Van Agt uitstekend te hebben
verzorgd. Hij zegt dat hij het
memo met het dringende HE
DEN erop niet gezien en gele
zen heeft, maar wie zegt dat
dat waar is? Ik weet niet hoe
het op zo 'n ministerie toe gaat
maar als ik iets dringends heb
te melden aan mijn vrouw,
die straks thuiskomt, terwijl
ik weg ben, dan leg of hang ik
dat briefje op een plaats
waarvan ik zeker weet dat zij
er niet aan voorbij kan gaan.
Als Van Agt dat memo niet ge-
lezen heeft ik redeneer nu nog
steeds vanuit die eerder ge
noemde wantrouwer van het
kapitalistische systeem, u
weet wel), dan is het toch on
begrijpelijk dat hij op don
derdag, de dag daarna, met
geen woord over Menten heeft
gesproken met Mulder en die
ander hoge justitie
functionarissen met wie hij op
die dag verkeerde? Ieder ge
woon mens als u en ik zou zo'n
onderwerp toch als eerste ter
sprake brengen, al was het
maar uit gewone menselijke
nieuwsgierigheid? Is er een
andere mogelijkheid denk
baar voor het geheel achter
wege blijven van enige ge-
dachtenwisseling over Men
ten tijdens dat urenlange
bijeen-zijn dan dat Van Agt,
het memo gelezen hebbend, dit
onderwerp op uiterst behen
dige wijze steeds wist te ont
wijken? Zoals hij tijdens het
kamerdebat, wetend dat dit
dringend bericht op zijn bu
reau had gelegen, er ook met
geen woord over gerept heeft
en integendeel de schijn heeft
gewekt dat er zelfs geen po
ging is gedaan hem op de
hoogte van de gang van zaken
te brengen? Of wil hij ons
wijsmaken dat secretaris
generaal Mulder bij Van Agts
terugkeer uit Roemenië niet
meteen gezegd heeft: ,J/Iaar
heeft u mijn dringende memo
dan niet gelezen??"
Veldwachter
Nee, minister Van Agt moet een
goede informant hebben ge
had (ik volg nog steeds die
wantrouwerige redenering
van die Nijmeegse student,
zal ik maar zeggenik zelf ge
loof natuurlijk alleen in toe
val en dommigheid), hij moet
geweten hebben dat het in het
kader van zijn
standig was dat overbodige
reisje naar Roemenië te ma
ken, en zelfs moet hij geweten
hebben dat het, eenmaal in
Roemenië, zaak was op
maandag onbereikbaar te
zijn. Het is nu pas bekend wat
Van Agt nu eigenlijk in Roe
menië deed, en het heeft de
grootste moeite gekost er ach
ter te komen. Van Agt heeft
„culturele objecten" bezocht
in Moldavië en gesprekken
gevoerd met „plaatselijke
justitie-autoriteiten"Dat
klinkt deftiger dan het ria-
tuurlijk is. Omgezet in Neder
landse omstandigheden bete
kent het dat hij in Zundert het
klooster aldaar heeft bezocht
en enige woorden heeft gewis
seld met de Zundertse veld
wachter. Het bezoek aan Mol-
darië was eerst alleen voor za
terdag en zondag gepland,
maar op initiatief van de
Roemeense minister van Jus
titie (het zijn bij Van Agt, al
tijd anderen die het initiatief
nemen werd besloten de
maandag en dinsdag daar
nog aait vast te plakken en
toen werd het dinsdag weerzo
laat, dat er pas op woensda
gochtend kon worden terug
gereisd. Een toen moest hij
hals over kop terug naar Ne
derland, want onze ambassa
deur had hem op maandag en
dinsdag niet kunnen berei
ken. Toch typisch als je weet
datje in de meeste communis
tische landen geen voet buiten
de normale route kan zetten
zonder dat er meteen alarm
geslagen wordt, en dat de
Roemeense minister van justi
tie met zijn Nederlandse col
lega dan twee dagen lang
spoorloos kan zijn. Soms ge
loof ik dat ook ik, als ik een
marxistische, dus ex-
katholieke Nijmeegse student
in de sociologie zou zijn, in
zo'n gemanipuleerd scenario
zou geloven
Nico Scheepmaker
"De integriteit van een compro
mis" is de titel van een hoofdstuk in
het boek "Twentieth Century Mu
sic" van de Amerikaanse musico
loog Peter Yates waarin deze en
kele componisten verdedigt die
volgens de algemeen geldende
opinie weinig of niets tot de ver
nieuwing van de muziek in deze
eeuw hebben bijgedragen: onder
anderen Nielsen, Sibelius, Bloch en
ook Benjamin Britten, die wel eens
Engelands grootste componist
sinds Henry Purcell (d.w.z. sinds
250 jaar) wordt genoemd Heeft een
componist als Britten, die zaterdag
overleed, nog een dergelijke verde
diging nodig? Ja, zolang er nog bos
jes mensen zijn voor wie de belang
rijkheid van een componist (en van
een kustenaar in het algemeen) uit
sluitend wordt bepaald door z'n
nieuwswaarde, dat wil zeggen door
het voldoen aan normen als "het
breken met alle tradities" en "het
experiment".
Nu is anno 1976 met het in diskre
diet raken van de voor alles bere
deneerde seriële muziek de na
oorlogse heksenjacht op componis
ten, die in de continuïteit van een
traditie zijn gebleven, een beetje ge
luwd, maar zeker in Nederland
hebben de Engelse muziek in het
algemeen en Benjamin Britten in
het bijzonder nog steeds de naam
weinig interessant te zijn, juist
vanwege een vermeend gebrek aan
vernieuwingsaspecten.
Het feit dat we in het oeuvre van
Benjamin Britten met een histo
risch compromis worden gecon
fronteerd heeft wel iets te maken
met het nationale bewustzijn van
deze componist (de invloed van de
Engelse muziek ten tijde van Pur
cell, van Engelse volksliederen en
van Engelse literatuur), maar de
"samenvattende" stijl van Britten
omvat toch veel meer. Zo is de in
vloed van Italiaanse romantische
opera's in enkele van zijn eigen
opera's evident (bij voorbeeld de
massascène s in "Billy Budd" en de
Puccini-achtige pasteltinten in o.a.
"Death in Venice").
Toen er in 1932 sprake van was dat
Benjamin Britten aan het einde van
zijn studie aan het Royal College of
Music in Londen een reisbeurs zou
krijgen gaf hij te kennen enige tijd
te willen studeren bij Alban Berg in
Wenen. Dat viel niet goed bij de di
rectie. Hij kreeg de beurs niet. Over
de vraag wat er in Brittens stijl zou
zijn veranderd wanneer hij zich wel
had onderworpen aan de discipline
van de Schönbergschool valt alleen
maar te speculeren.
Of hij in Wenen zou hebben geaard
is uiterst twijfelachtig. Niets ging
Britten boven de streek waar hij
vandaan kwam: de Engelse oost
kust. In het vissersplaatsje Alde-
burgh heeft hij tot aan zijn dood
gewoond. Hij componeerde er en
hij was er actief als dirigent en pia
nist binnen het kader van een door
hem gesticht jaarlijks festival. Van
1939 tot 1942 verbleef hij weliswaar
in de Verenigde Staten, maar het is
veelzeggend dat hij in die periode
begon aan zijn opera "Peter Gri
mes" die gesitueerd is in een Oost-
Engels vissersdorp en die wat be
treft de locale sfeer in de muziek
binnen zijn oeuvre ongeëvenaard
Wat het historisch compromis, het
eclecticisme, in Brittens muziek
betreft, er is slechts één andere
componist geweest wiens vrijwel
totale oeuvre een samenvattende
tendens op dit niveau te zien geeft:
Stravinsky. Maar Stravinsky ma
nipuleerde met het verleden. Hij
leverde als het ware commentaar
op de muziek van zijn voorgangers,
het commentaar van een bewon
deraar en een criticus in één per
soon. Bij Britten ontbrak de dub
bele bodem. Bij hem domineerde
het gevoelsmatige.
AAD VAN DER VEN
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
Galerie v. d. Vlist. Botermarkt 3 Ten
toonstelling Machteld Hooven - Goua
ches, Fred Koot - grafiek, Margot Daems
- poppen, Anke Blankevoort- keramiek.
Jan Rotteveel —tekeningen, Karei Wig-
gers - schilderijen, t.m. 31 december'
geopend di. t.m.za. van 10-17 uur, do. tot
21 uur.
Galerie 't Straatje, ingang Nieuwe Rijn
38. Handgeborduurde tafellakens en ta
felkleden van Linthorst en gobelins met
afbeeldingen van Renoir. Tot 31 dec.
geopend di. t/m za. van 10-17 uur, do.
ook van 19-21 uur.
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
'Tentoonstelling Jan Hameling - pente
keningen en aquarellen, Maijolein v. d.
Assen - potloodtekeningen, Alex Hak-
"Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Kees van Roemburg
- schilderijen. Geopend za. van '14-18
uur, tot 30 jan.
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoonstel
ling Hendrik van Leeuwen - grafiek en
tekeningen. Van 20 nov.-18 dec.
Academiegebouw, Rapenburg 73. Ten
toonstelling Frans Duin - collages en
grafiek. Van 20 nov.-18 dec.
't Hoekje, Warmond. Jenny Fleur expo
seert etsen, tekeningen, monotype's en
chabloonprenten. Van 20 nov. tot 15
dec., geopend dag. van 13-17 uur en van
19-22 uur, woe. ook van 10-12 uur. -
Pulchri Studio, Passage 10, Oegstgeest.'
Tentoonstelling Pauline Braat - etsen en
tekeningen, Dick Loef - bronzen, Ber
Mengels - tekeningen en aquarellen. Van
19 nov. t/m 9 dec., geopend dag. van 1-
0-16 uur, zo. gesloten.
Galerie-bibliotheek, Wassenaar. Ten
toonstelling Pieter Biesiot - beeld
houwwerk, An Biesiot - schilderijen en
grafiek. Van 27 nov. t/m 15 dec., geopend
dag. van 10-12.30 uur en van 19-21 uur.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Joop Mijs-
bergen - gouaches, aquarellen en olie
verfschilderijen. Van 26 nov.-17dec.,
geopend woe. t/m za. van 10-16 uur, di.
van 14-20 uur.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling "Geschildert tot Leyden
Anno 1626". Van 18 nov. t/m 9 jan.,
geopend dag. van 10-17 uur, zo. van
13-17 uur (25 dec. en 1 jan. gesloten).
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wasse
naar. Tentoonstelling Fanny Mazure -
gouaches, André de Regt - etsen, Ineke
van Dyk - klein beeldhouwwerk, Selma
Weerenbeck - sieraden. Van 18 nov. t/m
5 dec., geopend do. t/m zo. van 10-17 uur,
'Atelier "De Scherf', Nassaulaan 41,
Oegstgeest, tel. 150220. Ans v. d. Hei-
de-Kort exposeert eigen werk glasbui-
gen, houtwerk, tegels en mozaïeken.
aart - pentekeningen, olieverfschilde
rijen en litho's. Tot 15 déc.
teinixi
6 december 1976
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Harry Benson, alias Andrew
Montgomery, alias Montague
Posno, alias Montague Coster,
alias Henry Yong, alias graaf
van Montagno, alias graaf van
Montargo, uit Engelsche ouders
in Frankrijk geboren, laatste
lijk woonachtig te Shanklin (ei
land Wight)oude 30 jaar,zwart
haar, zonder baard, steeds
diamanten hemdsknopen en
ringen dragende, van tijd tot
tijd mank gaand of met behulp
van een stok, is het hoofd van
een bende zwendelaars van vijf
personen, die door de Schotse
politie worden gezocht. Men
vermoedde, dat de bende met
een bedrag van 10.000 pond
sterling iii banknoten op de
Clydesdale Bank, naar het
vaste land. was gevlucht. Voor
de aanhouding was 12,000 gul
den belooning uitgeloofd. Het is
de politie te Rotterdam gelukt
den chef dier bende benevens
twee zijner medeplichtigen aan
te houden. Ruim een vierde van
het bedrag van 10,000 pond is
bij de aangehoudenen gevon
den en in beslag genomen
- De "Politische Correspon-
denz" meldt, dat Russische
agenten Servië doortrekken, in
lichtingen inwinnende over den
toestand der straatwegen en
bruggen, over den nauwkeuri-
gen afstand tussen zekere pun
ten, over voorraden levensmid
delen en veevoeder, alsmede
over de stemming onder het
landvolk.
Kowno verneemt, heeft de Li-
thausche regeering voor het ge-
heele land den uitzonderings
toestand uitgeroepen. Dit in
verband met de ontdekking van
een uitgebreid communistisch
complot, dat de omverwerping
van de regeering ten doel had.
-Dezer dagen is te Philadelphia
een juffrouw Marjorie Bourne
in het huwelijk getreden met
den assurantie-makelaar
Alexander D. Thayer. Het jonge
paar werd verrast met een hu
welijksgeschenk van 40 millioen
dollar, als legaat van den on
langs gestorven vader der
bruid. Deze huwelijkssurprise
was voor beiden een totale ver
rassing. De erflater had be
schreven, dat dit legaat moet
worden beschouwd als aan bei
den gelijkelijk toebehoorend.
Bourne was tijdens zijn leven
hoofd van de Singer Naaima
chine Mij
De
avonturen
van
Jommeke
LUXOR - "De reïncarnatie van de
zwarte draak", dag. 2.30,7.00 en 9.15
zo. 2.15,4.30,7.00 en9.15uur, 18
CAMERA - "Aces high", dag. 7.00
en 9.30 uur, 14 jaar. Kindermatinee:
"Dik Trom knapt het op", zat. en
woe. 2.00 en 4.15 uur, al. Nachtvoor
stelling: "The candidate", vr. en zat.
24.00 uur, 18 jaar.
STUDIO - "Novecento", dag. 2.30
8.00 zo. 5 dec. vervalt de voor
stelling van 8.00 uur), 18 jaar.
LIDO - "The Omen", dag. 2.30,7.00
9.15 uur, zo. 2.30,4.45 en 7.00 uur,
18 jaar.
TRIANON - "Max Havelaar", dag.
2.00 en 8.00 uur, 14 jaar.
REX - "Meisjes die alles slikken",
dag. 7.00 en 9.15 uur, 18 jaar. Kin
dermatinee: "Robin Hood", zat en
2.30 uur, al. Nachtvoorsteh
ling: "Porno-sex in Bangkok", vr.
zat. 11.30 uur, 18 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
Uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoekuur
13.45-1430 uur. Avondbezoekuur.
18.30-19.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14 00-19.00 uur alleen voor ou
ders zondag 14.00-15.00 uur voor ovenge
familieleden. Kinderen beneden 14 jaar
hebben geen toegang op de kinderafde
ling.
Sint Elizabeth-ziekenhuis volwassenen
dagelijks van 14.00-14.45 uur en van
18.30 tot 19.30 uur; klasse-afdelingen ook
11.15 tot 12 00 uur. Kraamafdeling dag.
van 11.15 tot 12.00 uur (alleen voor echt-
gen.) v. 15.00 tot 16.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur. Laatste kwartier middag- en
avondbezoek babyshow. Kinderafde
ling dag. 15.00 tot 18.30 uur. CCU (hart-
bewaking) dag. van 14.15 tot 14.45 uur en
van 19.00 tot 19.30.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur ma. en do. 19.30-20.30 uur in hel St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur;
eerste klasse: de gehele dag.
18.30 tot 20.00
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18 30-19 30 uur.
Kmderzaci: van 13 00-14.00 uur. Op
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag.
14 15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders):
Maandag t/m vrijdag:
Zaterdag en zonaag:
14.45-15:00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18 30-1930 uur; 3e kla4 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 üur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol' kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
TUU.IUSUJ6l.*JCUS
wetTeeeNziN
oeaeis na«r
H6T LftNO OCR
Weense sneetjes
25 g. boter, 50 g. ham, 50
g. geraspte óude kaas,
peper, worcestersauce,
paprikapoeder, aroma-
poeder, geraspte ui
(eventueel uitgeperst
teentje knoflook), ge
knipte peterselie - stok
brood of ronde cocktail
toastjes.
Meng alle ingrediënten
goed dooreen en smeer
de massa dik op sneetjes
stokbrood. Zet deze on
der de grill tot de bo
venkant croquant en
goudbruin is.
Dus daarom 2yn
Ts 20 veirjig bono
voor me! v
L!S /SÏO
Doorlopen*! hu kwispelt:
7 7
Her paclcmeaot HECTT zhAJ EI^EAI
SALAÊK VE^LAA^P. WAT V/AJDEM
vJUUJE PAAÊ-VAM?
ALS DAT 3ETB*iEFkjT
C*yr 3E WAT
c,fWJ PRATE/N
I n AA tic
stalde plaatjes van andere landen glijden. „Wat denk je van vliege
nier?" stelde hij voor. ,£)e wijde wereld overvleugelen en zo, weet je
wel?"
.M-maar dat is een heel moeilijk beroep," wierp Panda tegen. .Je moet
heel lang studeren, om al die wijzertjes „Goed, goed," onderbrak
Pam. ,X>an weet ik iets beters: koerier worden bij deze bank. Geld ver
voeren. Dollaars naar Groenland, en Kronen naar Canada en zo. Kom
mee. Met die woorden stapte hij een bankgebouw binnen - en Panda
volgde hem aarzelend.
EN DE OVERMEESTERING
-135 Aal de Glibber wilde proberen om te sluiten en daarom volgde hij
afstand, toen Panda en zijn neef de stad in liepen,
gaan een baan zoeken waar avontuur in zit", verklaarde Pam die
oude zelfvertrouwen terug had gevonden. Jets, waardoor we wat
de wereld zien."
stond stil voor een reisbureau en liet zij oog keurend over de uitge-
Ikqeloof het ook.
Alleen een wonder
kan mii reddenJ
