Poster-oorlog tegen de kerk in Sowjet-Unie GOTROPERIHE Manier van in kiem smoren van christendom SE3 Bern üJMPE Aoporn VRIJDAG 3 DECEMBER 197b EXTRA PAGINA 21 REISKLEDIJ Kwaadaardig, vijandig agentschap (inlichtingendienst) Dit is een lesje om te onthouden Wij laten buitenlanders niet De grens passeren met zo'n vracht. V* PA30Bi1AH£HMï „POP-MUZIEK" Met veel lawaai jazz spelen op Gods woord Dat is nodig om contact te houden met de jeugd Eerst gaan ze tot de aanval over met rijmen En na het rijmen met de gebeden. De astronaut: „God is er niet". „DE SCHEPPING VAN HET KADER" Watje ziet is niet z Je moet altijd vo< r de kerk. kleinzoontje. Je zult zien hoe heer- eenvoudig. Hier hangen getekende heiligen. God bidden, opdat je geen ongeluk overko- En jij zult God kunnen dienen. Dat werk zal je bevallen". Onderaan de poster staat: „Het is rampzalig ais een oude, fana tieke vrouw haar kleinzoon in haar geest opvoedt". Het is ons allen sinds jaar en dag bekend: de politieke leiders van de Sowjet-Unie zijn niet verrukt van Kerk en Christendom. En dat is dan nog maar zeer rustig uitgedrukt. Al wat de aandacht van het communisme kan afleiden, dient in de kiem te worden gesmoord. Dat is zo ongeveer de filosofie van het Kremlin. Stalin leek (on)aardig op weg om kerk en christendom uit het Russische leven te ban nen. In 1917, vlak voor de grote omwenteling dus, telde de Russische Kerk 100 mil joen gelovigen, 51.000 pries ters, een kleine 100.000 reli gieuzen en zo'n 70.000 kerken. Vlak voor de tweede wereldoor log was Stalin er in geslaagd de deuren van vrijwel alle kerken te vergrendelen. De meeste geestelijken hadden een plaats in de gevangenis gekregen. Ondanks de geweldige tegen werking die zijn kerk kreeg riep metropoliet Serge in de tweede wereldoorlog zijn mede-gelovigen op de staat te steunen. Die hulp en houding is van groot belang voor het Kremlin geweest en na de oorlog kreeg de Russische Kerk in zekere mate weer voet aan de grond. Maar de tijden van voor de oktober-revolutie kwamen in de verste verte niet meer te rug. De laatste jaren is de werk zaamheid van de kerk (er zijn er ongeveer nog 10.000 in de Sowjet-Unie) weer beperkt; zij wordt niet veel meer dan gedoogd. De Sowjet-Unie probeert te voorkomen dat haar onder danen de weg inslaan die naar een vorm van religieuzé bele ving leidt. De opvoeding van de jeugd is daar ook op ge richt. Wie in Russische Kerken een kijkje neemt, treft daar voor namelijk oude vrouwen aan. Hier lijkt dus het proces van uitsterven aan de gang, maar dr. Albert van den Heuvel, secretaris-generaal van de Nederlands Hervormde Kerk, heeft er onlangs nog op gewezen dat de zaak voor de Russische leiders toch niet zo eenvoudig ligt. "Sinds de revolutie zijn we in de Russische Kerken al aan de vijfde generatie oude vrou wen toe". De spankracht van het chris tendom in de Sowjet-Unie is sterker dan ze, oppervlakkig gezien, lijkt. Belangwekkend is de wijze waarop het Russische sys teem zich verzet tegen gods dienst en christendom. Een aanwijzing hoe dat toegaat, treft men aan in de bijgaande illustraties - reprodukties van grote posters, bedoeld voor basis-scholen op het platte land. Markant is bij enkele posters de nadruk die komt te liggen op de verhouding grootmoeder-kleinzoon. Deze is vrijwel zeker terug te voe ren op het feit dat man en vrouw in de Sowjet-Unie overdag buiten de deur wer ken en grootmoeder op de kinderen past. De hier afgedrukte illustraties zijn een keuze uit een serie van twintig ("Oorlogvoeren met een potlood") die in een boekhandel in Leningrad werd gekocht. Grootmoeder tot kleinzoon: "Je kijkt niet naar het licht van de lieve Heer God" Wat betekent voor de kleinzoon het licht van het heiligenbeeld? Hij koestert geen liefde voor de zwarte ikon De kleinzoon richt de blik naar het sportveld Naar de hoornblazer van de jonge pioniers - „Zonder God is de weg breder" „BETALEN VOOR DE ANGST" „Breng uw geld naar het huis van God In de hemel wordt u alles teruggegeven In deze wereld zijn de goede geneugten niet nodig Zij zijn de handlangers van de duivel Een dergelijke oproep gaat uit naar de dienaren Ze boezemen de naïevelingen angst in Maar zelf nemen ze (zij die het offerblok ledigen) het er goed Hier op aarde, maar niet in het paradijs"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 21