Nicolaas nergens
zo vereerd in
orthodox Rusland
Fins kabinet
wankelt al
Voetbal-voorlicbtiig
esBHUBBü^
IKONEN-
EXPOSITIE
IN ECHTELD
Lotto en toto
KLM: Schiphol
uitbreiden
een miljoen gulden aan prijzen
VRIJDAG 3 DECEMBER 1976
Als wij op de avond van 5
december met bonzend
hart de komst van de
goedheilig man afwachten
en zijn bestaan volgaarne
belijden om niet tussen
wal en schip te vallen, zul
len weinigen zich realise
ren dat de schoorsteen, die
bij dit feest van gulle
goedgeefsheid zo'n myste
rieuze rol speelt, zijn oor
sprong vindt in een be
paalde daad van Nicolaas.
Er gaat over hem een heel oud ver
haal, waarin hij bij drie verarmde
adellijke meisjes 's nachts gou
den ballen door het raam naar
binnen werpt die zijn bedoeld als
bruidsschat om hen daarmee te
redden van de noodzaak zich te
"verkopen".
"Tweede God"
Ook bij ons westerlingen berust de
eeuwige faam van de bisschop
van Myra op legenden en symbo
len. Maar nergens is hij zo vereerd
als in het orthodoxe Rusland.
Daar gold gij als een nationale
schutsheilige en de verdediger
van de rechtgelovigheid. In hem
zag het religieuze volk een soort
"tweede God" voor de armen en
verdrukten. Als God het liet af
weten, was er altijd Nicolaas nog.
Die verering had haar basis in het
byzantijnse christendom, waar
Nicolaas met vele wonderen de
goedwillenden beschermde
tegen onrecht, zelfs als dat van de
keizer kwam.
Meer dan 7000
*Het is deze Nicolaas, die centraal
staat op de tentoonstelling van
Russische ikonen uit de 15de tot
en met de 19de eeuw, die van 7
december tot 29 januari wordt
gehouden in het kasteel "De
Wijenburgh" te Echtveld (Betu
we), een 16de-eeuws Huys dat
onder Monumentenzorg staat en
dat sinds 1973 een internationaal
centrum voor Slavische ikonen-
kunst huisvest. Met kunsthandel,
tentoonstellingen, studiecen
trum, documentatie-instituut,
bibliotheek en atleliers.
Wonderdoeners
De tentoonstelling bevat niet alleen
een aantal ikonen met bekende
voorstellingen van Nicolaas -
half-figurig met geopend of ge
sloten evangelie - maar ook een
collectie verhalende ikonen met
wonderen, wonderdoeners, kei
zers, kluizenaars en klooster
stichters, metropolieten martela
ren. Een keus uit meer dan 7000
heiligen die in het Russische rijk
voorspraak waren voor de gelo
vigen.
Dp de Wijenburgh, die van dinsdag
Links: Kasteelheer Rob Rooz-
emond van "De Wijenburgh".
Rechts: Eén van de Nicolaas iko
nen in Echteld, de bisschop hier
te zien met opengeslagen evan
gelieboek en de tekenen van zi jn
waardigheid. Naast hem Chris
tus en Maria.
maken. Zo doen andere handela
ren het ook. Roozemond heeft het
nog maar één keer meegemaakt,
dat de Russen erop ingingen. Dat
was vóórdat hij de Wijnenburgh
betrok.
Officieel mogen panelen van histo
risch of artistiek belang niet het
land uit. Alleen de tweede keus
wordt vrijgegeven. Maar volgens
Roozemond hebben de Sovjets er
geen greep meer op. Langs aller
lei sluikwegen komen uit de oos
telijke landen oude ikonen naar
het Westen.
Drie functies
De Wijnenburgh heeft drie func
ties. Ten eerste is het kasteel
handelsadres. De handel wordt
door enkele ikonenliefhebbers
gefinancierd.
Daarnaast is er een documentatie-
instituut voor de Slavische iko-
nenkunst in oprichting. Deze
stichting heeft drie wetenschap
pelijke medewerkers: een
Utrechtse kunsthistorica, een na
tuurkundige en een specialiste in
het kerk-Slavisch. De stichting,
die ook van plan is cahiers te gaan
uitgeven, wordt gefinancierd uit
de opbrengst va een boeken- en
reproduktiewinkel.
De Wijenburgh streeft ernaar, dat
bezittere daar hun ikonen op foto,
dia en kaart laten registreren. Om
die reden is het kasteel ook be
trokken bij enkele grote interna
tionale ikonen-tentoonstellingen
die in de komende jaren worden
gehouden.
Ten derde is De Wijenburgh mu
seum. De oprichting van een Ne
derlands ikonenmuseum is, vol
gens Roozemond, dringend ge
wenst. Voor het tonen van zijn
educatieve collectie heeft hij
geen ruimte. Hij ziet er wel wat in,
een leegstaande kerk zo'n be
stemming te geven.
Al doende
Drie man op de Wijenburgh doen
niets anders dan ikonen restaure
ren. Al doende leren ze het vak.
Er zijn ikonen die maar een paar
uur werk vragen, maar andere
zijn zo vaak overgeschilderd en
beschadigd, dat iemand er
maar-den mee bezig kan zijn.
Roozemond kan opmerkelijke
staaltjes van restauratiekunst to
nen. Een heilige, gezaagd uit een
totaal verweerd paneeltje, is in
een nieuw plankje gezet, en dat is
zo bijgeschilderd, dat het geheel
op het eerste gezicht authentiek
lijkt. Bij de stukken die worden
tentoongesteld, staat altijd, wat
eraan gerestaureerd is.
tot en met zaterdag van 11 tot 5
uur geopend is, worden de heili
gen op hun ikonen niet alleen
tentoongesteld, maar ook her
steld als ze sporen van verwaarlo
zing dragen. De meesten die in
Echteld belanden hebben jaren
in het land van herkomst op zol
ders of in kelders gelegen en zijn
Sluikwegen
De Haagse Kunstcriticus Dolf Wel
ling vroeg Rob Roozemond, die
op de Wijnenburgh de scepter
zwaait en naar eigen zeggen on
der de ikonenhandelaren de
grootste in Europa is, of het niet
onrechtmatig is de Oostbloklan
den al die heiligen afhandig te
maken.
Als hij volmaakte topstukken bin
nen krygt, stuurt hij daarvan een
foto naar een Russische ambas
sade in West-Europa. Ze kunnen
dan komen kijken en een ruiltje
Na afspraak
Spaanse artiesten
in het geweer
tegen referendum
MADRID (AFP) - Tientallen
Spaanse artiesten hebben gisteren
hun besluit bekendgemaakt zich te
zullen beijveren voor niet-
deelneming aan het referendum
over politieke hervormingen dat op
15 december a.s. zal worden ge
houden.
Op een persconferentie in Madrid
deelden de betrokkenen, die beho
ren tot alle sectoren van het cultu
rele leven, mee dat zij affiches zou
den maken, recitals zouden geven,
zouden deelnemen aan vergader
ingen, bijeenkomsten op straat
zouden houden en "happenings"
zouden organiseren.
Tot deze artiesten, die zich groe
peerden onder het schild van de
"democratische coördinatie"
(waarin zich de meeste linkse par
tijen hebben verzameld) behoren
de actrice Maria Casares, de
acteur-regisseur José Luis Gomez,
interpretatie-prijswinnaar op het
jongste filmfestival in Cannes, de
schrijver Francisco Nieva, de film
regisseur Eloy de la Iglesia, de
kunstschilders Rafael Canogar en
Juan Genoves en de zangers Victor
Manuel, Miguel Rios, Luis Mendo
en Rosa Leon.
De extreem-rechtse leiders in
Spanje hebben eveneens een be
roep op hun landgenoten gedaan
"nee" te zeggen bij het referendum.
De leider van de uiterst-rechtse
"nieuwe macht", Bias Pinar, zei in
een televisie-uitzending dat zijn
partij het werk van wylen Franco
wil voortzetten en niet wil vernieti
gen.
"Nieuwe macht" (Fuerza Nueva)
was de eerste politieke groepering
die van de televisie gebruik maakte
om zich tegen de regering te keren.
HELSINKI (DPA/ANP) - In Fin
land houdt men ernstig rekening
met een nieuwe kabinetscrisis.
Het lot van de door premier
Martti Miettunen geleide min
derheidsregering kan bezegeld
worden wanneer de Rijksdag in
de komende veertien dagen een
beslissing moet nemen over de
hoogte van de belastingen voor
het komende begrotingsjaar.
Als de meerderheid van de volks
vertegenwoordigers zou beslui
ten dat de inkomstenbelasting
omlaag moet en zij de regering
niet de mogelijkheid geeft de
daardoor wegvallende financiële
middelen te compenseren met
verhogingen in de sfeer van de
indirecte belastingen zal premier
Miettungen geen andere keus
blijven dan zijn ontslag aan te
bieden.
In Finland is op het ogenblik het
gesprek van de dag wat dan na
deze, door drie niet-socialistische
partijen gesteunde; regering
moet komen.
Het kabinet-Miettunen steunt
slechts op 58 van de 200 zetels in
de Rijksdag sinds de sociaal
democraten en de communisten
in september uit de volksfrontre
gering stapten.
De enige mogelijkheid zou een te
rugkeer van de sociaal
democraten in de regering zijn.
De communisten zullen zeker
niet deelnemen, zo heeft partij
leider Aarne Saarinen al laten we
ten. De vraag is welke prijs de so
cialisten voor hun medewerking
zullen verlangen.
Gezien de economische moeilijk
heden en de noodzaak impopu
laire maatregelen te nemen is de
trek van de socialisten in rege
ringsverantwoordelijkheid niet
erg groot.
Het kabinet-Miettunen is nog maar
pas twee maanden oud. Het was
de eerste niet-socialistische rege
ring sinds 13 april 1962. Het kabi
net was een noodoplossing nadat
de in november 1975 gevormde
volksfrontregering ook onder
leiding van de centrumpoliticus
Martti Miettunen er de brui aan
gaf omdat de vijf coalitiepartijen
het niet eens konden worden
over de begroting. Deze regering
werd gesteund door drie grote
partijen, sociaal-democraten,
communisten en de centrumpar
tij, alsmede door de liberalen en
de Zweedse partij.
DEN HAAG - De lotto van het afge
lopen weekeinde (no. 48) heeft twee
winnaars van de eerste prijs opge
leverd. Ieder ontvangt bruto
360.230 gulden. Er was geen win
naar van de eerste prijs in toto 48.
De 42 winnaars van de tweede prijs
ontvangen elk 3752 gulden. De cij
fers van de lotto en toto zijn:
Lotto nr. 48:
In de lotto vielen 24.502 prijzen. In
leg: f3.519.004,--. Prijzenbedrag:
f 1.806.954,56.
Eerste prijs: 2 winnaars, die elk
f360.230,- bruto ontvangen.
Tweede prijs: 10 winnaars, die elk
bruto f 16.715,- ontvangen.
Derde prijs: 353 winnaars, die elk
f710,- ontvangen.
Vierde prijs: 10.129 winnaars, die
elk f33,- ontvangen.
Vijfde prijs: 14.008
elk f23,- ontvangen.
Toto no. 48
In deze toto vielen 1.295 prijzen.
Inleg: f781.457,-.
Prijzenbedrag: f 417.155,24.
Eerste prijs: geen winnaar, van het
bedrag van de le prijs gaat 1/3 deel
naar de jackpot van de toto van
zondag 5 december a.s. no. 49, het
overige 2/3 deel wordt in gelijke de
len verdeeld over de 2e en 3e prijs.
Tweede prijs: 42 winnaars, die elk
bruto f3.752,- ontvangen.
Derde prijs: 1253 winnaars, die elk
f 155,- ontvangen.
Jackpot voor toto 49 van zondag 5
dec. f64.813,33.
RIJSWIJK (ANP) - Minister Van Doom van CRM heeft gisteren een
gesprek gehad met KNVB-voorzitter W. Meuleman (l.) Bij het ge
sprek ivas ook aanwezig Jhr. Feith, voorzitter van de Nederlandse
Sportfederatie (NSF) die op de foto de heer Meuleman een vuurtje
geeft.
"Het was een oriënterend gesprek dat enkele uren duurde en
waarin ik de minister bepaalde inlichtingen over de KNVB heb
gegeven", vertelde Meuleman.
De bewindsman zal zijn gesprekken over het betaalde voetbal
voortzetten met een bestuurslid van de sectie betaald voetbal (mr. G
WKernkamp) en met vertegenwoordigers van de belangenorgani
saties, die vanmorgen naar het ministerie zouden komen.
0 Naar aanleiding van het advies van de actiegroep „Betaald Antwoord'
om geen geld meer toe te vertrouwen aan de Algemene Bank Nederland
wegens haar kredietbeleid ten aanzien van Zuid-Afrika, heeft de voorzit
ter van de raad van bestuur, dr. Batenburg, verklaard, dat zijn bank al
geruime tijd geen nieuwe leningen aan de regering of aan instellingen in
Zuid-Afrika meer verstrekt, gezien de ondoorzichtige economische en
politieke situatie in dat land. Overigens gaf de heer Batenburg wel als
zijn mening te kennen dat geen bank tegenover een actiegroep verant
woording verschuldigd is wat betreft haar kredietbeleid.
Conflict
0 Een conflictsituatie heeft ertoe geleid, dat drs. H. J. Zeldenrust van zijn
kerk, de Geref. Kerk te Uden-Veghel, is "losgemaakt". Een van de oor
zaken van het conflict was de wijze waarop de predikant zijn pacifisti
sche levensinstelling uitdroeg. Tot de Gerf. Kerk van deze plaats beho
ren nogal wat militairen. In haar gebied vallen namelijk een kazerne te
Grave en de vliegbasis Volkel.
Boetevieringen
0 De bisschoppen van Nederland menen dat „de christelijke levensvisie
verzwakt als het besef van zonde en inkeer, van verzoening en
bevrijding-in-Christus wordt aangetast". Zij zeggen dat in een brief aan
hun pastores bij de Nederlandse vertaling van de nieuwe orde van dienst
voor boete en verzoening (biecht). De bisschoppen zeggen, dat de crisis
rond de oude biechtpraktijk aanleiding is geworden tot een grondige
bezinning. De boetevieringen die de laatste jaren overal worden gehou
den, krijgen officieel erkenning. „De gelovigen hebben erdoor geleerd
hun gewetensonderzoek en de vorming van hun geweten af te stemmen
op de volle strekking van het evangelie."
Het is duidelijk, aldus de bisschoppen, dat het voornemen om ernstige
zonden op een later tijdstip persoonlijk te belijden, noodzakelijk blijft,
wil men de sacramentele vrijspraak vruchtbaar ontvangen. De bis
schoppen achten het de plicht van de priester de gelovigen hierop te
wijzen zodat zij niet de uitzondering als regel gaan beschouwen.
Solidair
0 In een brief verklaren de bisschoppen van Mozambique zich solidair
met hun Zuidafrikaanse collega's in hun strijd tegen de apartheid. Zij
vragen hun door te gaan met het veroordelen van de overheersing van
het ene ras door het andere als een "belediging van de waardigheid die
alle mensen eigen is". De bisschoppen veroordelen ook de economische
uitbuiting van de armen en zeggen één te willen zijn met ieder die strijdt
voor gerechtigheid, met name in Zuid-Afrika.
Spermabank
Zijn er groepen die de tentoonstel
ling "Nicolaas omringd door een
schare van heiligen", willen zien
en die prijs stellen op een inlei
ding met rondgang, dat kan dat,
maar alleen na afspraak.
dG
0 De bisschop van Gent in België, mgr. Leone van Peteghem, heeft zich
gekeerd tegen het plan om het academisch ziekenhuis te voorzien van
een spermabank voor de kunstmatige bevruchting van vrouwen. Deleer
van de kerk is, aldus de bisschop, dat kunstmatige inseminatie alleen is
toegestaan als een vrouw, die niet op de normale wijze tot bevruchting
kan komen, wordt bevrucht met het zaad van haar man. „Bevruchting
met zaad van een onbekende is onaanvaardbaar en in strijd met de
moraal".
0 Beroepingswerk: Hervormde Kerk - beroepen te Maassluis D. Noord-
mans Apeldoorn, tot geestelijk verzorger bij de marine J. de Roo Uiter-
huizermeeden, te Veenendaal J. Broekhuis Schoonhoven, te Voorburg
G. Messie Zwolle; bedankt voor Nieuwe Pekela J. ter Steege Aalsum;
aangenomen naar Stavenisse kandidaat W. J. Gorissen Gouda, het be
roep door de classis Tiel tot predikant voor het verpleeghuis en reacti
veringscentrum „Nieuw Vrijthof' in Tiel P. L. J. Wapenaar Rhenen.
Geref. Kerken: beroepen te Katwijk aan Zee en te Steenwijk P. van der
Horst Giessen-Rijswijk. Geref. Kerken Vrijgemaakt: beroepen te Urk J.
B. van Mechelen aldaar, te Groningen-Noord M. Sliggers Alkmaar, te
Groningen-Zuid M. Drost Enschede; bedankt voor Monster H. Mostert
Hoogeveen.
Geref. Gemeenten: aangenomen naar Moerkapelle J. Driessen Oostkapel-
le. Geref. Kerken Vrijgemaakt: aangenomen naar Terneuzen L. W. de
Graaff Heerde.
0 De stichting Mensen in Nood in Den Bosch heeft 60.000 gegeven voor
hulp aan de slachtoffers van de aardbeving in Turkije. Van dit bedrag
wordt 50.000 besteed aan slaapzakken.
Wildernis
0 "Er is niet langer een toestand van 99 schapen in de kooi en 1 in de
wildernis, maar van 1 in de kooi en 99 in de wildernis. Wij verkeren niet
langer in een uitsluitend pastorale situatie, maar in een zendingstoe
stand".
Dat zei aartsbisschop Blanch (York) van de Anglikaanse kerk van Enge
land op een zitting van de algemene synode. De kerk, zo meende hij, leidt
nog steeds mensen op voor een situatie die niet meer bestaat. Ze zou meer
van haar fondsen in de vorming van haar priesters moeten steken.
Aanleiding tot deze opmerkingen was de aanbieding van een rapport van
de Anglikaanse bisschoppen over de theologische opleiding, een aanpak
voor de toekomst.
0 De Anglikaanse Kerk van Zuid-Afrika heeft besloten de blanke bevol
king te gaan voorbereiden op een meerderheidsregering van zwarten in
Zuid-Afrika. De synode sprak uit, dat de Anglikaanen alle mogelijke mid
delen moeten aanreiken om dit op een vreedzame manier tot stand te
brengen.
Deze Afrikaanse kerk is hiermee ingegaan op een oproep van mgr. Hurley,
de rk aartsbisschop van Durban. Deze verklaarde enkele maanden gele
den op een vergadering van de Raad van Kerken in Afrika, dat met name
de blanken in Zuid-Afrika verantwoordelijk zijn voor het conflict.
Ikonen
0 De Griekse overheid doet haar best ikonen en andere kerkelijke kunst
schatten te beschermen tegen diefstal en vandalisme, maar volgens minis
ter Tripanos werken de bisschoppen niet voldoende mee. Zij hebben de
ambtenaren verhinderd een behoorlijke inventaris te maken.
Afgelopen jaar zijn er minimaal 100 ikonen van onschatbare waarde gesto
len en naar het buitenland gesmokkeld. Er komt nu een wetsontwerp dat
strenge straffen op kunstdiefstal bevat. Op musea en kunstcentra zal
scherper worden gelet, maar het bewaken van kloosters en kerken is
volgens de minister van Openbare Orde onbegonnen werk.
SCHIPHOL (ANP) - Op korte ter
mijn dient het besluit te vallen de
luchthaven Schiphol uit te brei
den. Dit is noodzakelijk ten be
hoeve van de nationale economie,
de werkgelegenheid en de positie
van de KLM. Uitbreiding van
Schiphol, met onder meer een
tweede stationsgebouw en een
vijfde landingsbaan, moet de
groei van het luchtverkeer opvan
gen tot een tweede nationale luch
thaven - ook een noodzaak - in ge
bruik kan worden genomen.
Deze conclusies komen uit een on
derzoek dat de KLM heeft verricht
naar de noodzaak van een tweede
nationale luchthaven tegen de
achtergrond van een mogelijk te
klein wordend Schiphol.
In 1985, zo vreest de KLM, zal de
vervoersafwikkeling op Schiphol
beginnen te stagneren als tegen
die tijd het tweede stationsge
bouw en de vijfde baan er niet zijn.
De wereldberoemde serviezen
van WEDGWOOD en het zwaar
verzilverde OHRISTOFLE bestek
zijn een hartewens van allen,
die van een feestelijk gedekte
tafel houden.
U kunt een uit 108 delen be
staande samenstelling winnen
van het fraaie WEDGWOOD
ovenvaste servies Sterling en de
87 delen bestek in cassette van
het eigentijdse model Concorde
van OHRISTOFLE.
Een geschenk van importeur N.
F. VAN GELDER B.V. te Amster
dam, met een totale waarde van
4.999,30.
Te winnen in de Nationale
Puzzeiaktie t.b.v. Nationaal Fonds
Beter Leven
