Olieconcerns
beperken zich
tot 'afromen'
van Noordzee
Je mag al
als werkloosheid
niet groter wordt
MARKTBERICHTEN
Polen krijgt
miljoenen
krediet
LONDEN (ANP) - Als er niet snel iets aan gedaan wordt,
zullen de oliemaatschappijen een groot deel van de (techni
sche winbare) olie in de bodem van de Noordzee laten zit
ten.
Dit staat in een rapport van prof.
Peter Odell en dr. Kenneth Rosing,
resp. directeur van en lector aan het
eeonomisch-geografisch instituut
van de Erasmus Universiteit in Rot
terdam.
Volgens Odell en Rosing geven de
maatschappijen die naar olie zoe
ken in de Noordzee opzettelijk te
lage ramingen op van de reserves
die zij vinden. Daarmee onthouden
zij de Britse staat miljarden dollars
aan inkomsten.
De onderzoekers tonen dit aan met
behulp van een exploitatiepro
gramma voor drie Britse olievelden
(Forties, Montrose en Piper). Om
twee redenen h^eft Odell gekozen
voor Britse voorbeelden: ten eerste
is Groot-Brittannië gezien zijn
zwakke economie zeer afhankelijk
van de inkomsten uit de
Noordzee-olie en ten tweede zijn er
relatief veel gegevens beschikbaar
over deze velden. Veel meer dan
bijvoorbeeld over de Nederlandse
olie- en gasvoorraden in het conti
nentaal plat. Dit doordat de betref
fende oliemaatschappijen in Ne
derland niets betreffende hun
vondsten openbaar behoeven te
maken en de regering erg "onwil
lig" is enige informatie van werke
lijke betekenis te geven, aldus
Odell. Desondanks meent hij. dat
de situatie in het Nederlandse deel
van de Noordzee (en het Noorse
deel) niet wezenlijk anders is dan in
het Britse, dat wil zeggen dat de
oliemaatschappijen slechts zoveel
olie en gas winnen als strookt met
hun belangen en geen druppel of
kubieke centimeter meer.
Zo beweren de oliemaatschappijen
dat de velden Forties, Montrose en
Piper gedurende hun gehele leven
sduur gezamenlijk maximaal 2.8
miljard vaten (een vat is 159 liter)
•zullen leveren. Odell begroot die
hoeveelheid op ruim 3.5 miljard,
een verschil van 27.5 procent.
In het rapport wordt erop gewezen
dat Occidental Petroleum Corpora
tion de winbare oliereserves in Pi-
per aanvankelijk raamde op 850 a
900 miljoen vaten, maar later op 642
miljoen vaten. Die verlaging had te
maken met het besluit van de olie
maatschappij om één booreiland te
gebruiken in plaats van twee, zoals
zij eerst van plan was. Om dezelfde
reden verlaagde Amoco haar ra
ming van Montrose van 180 tot 120
miljoen vaten.
Aan het publiek wordt het vaak
voorgesteld alsof een verlaging van
een raming van oliereserves bete
kent dat reserves waarvan men
aannam dat ze bestonden bij nader
inzien toch niet blijken te bestaan.
Dit is een valse voorstelling van za
ken, zo zeggen prof. Odell en dr.
Rosing. Zij stellen dat de Britse
olievelden alleen al in 1980 3.5 mil-
LEIDEN - Leidse veemarkt. 29 novem
ber. Op de markt van vandaag werden
2104 dieren aangevoerd, als volgt te spe
cificeren: 1351 slachtrunderen, 155 var
kens en 598 schapen of lammeren.
Prijsnoteringen slachtrunderen (per kg.
geslacht gewicht): stieren le kw.
7.00-7.45, 2e kwa. 6.60-6.90, vaarzen le
kw. 6.70-7.25, 2e kw. 6.20-6.55, koeien le
kw. 6.20-7.10, 2e kw. 5.30-6.00, 3e kw.
4.05-5.20, worstkoeien 4.20-5.00. Prijs
noteringen varkens (per kg levend ge
wicht): slachtvarkens extra kw. boven
notering, le kw 3.05-3 07. 2e kw.
3 03-3.05, 3e kw. 3.01-3.03, slachtzeugen
3.50-3.55. zware varkens 2.90-3 00. Prijs
noteringen gebruiksvee (per stuk):
schapen 180-210. lammeren 190-240.
Toelichtingen (resp. aanvoer, handel,
prijzen): slachtrunderen ruim, stroef,
iets lager (stieren stabiel), varkens matig,
stroef, stabiel, schapen en lammeren
matig, vlot, iets hoger.
LEIDEN - Appels 73-104. Peren 75-76.
Andijvie 91-124, Snijbonen 690,
Kroten-gek. 100, Boerenkool 35-41,
Rode kool 39, Groene kool 34-36, Witte
kool 11-15, Prei 108, Spinazie 229, Sprui
ten A 90-96, Spruiten B 98-105, Spruiten
C 96-100, Uien 79-100, Witlof 390-395.
Knolselderij 43-58, Sla zwaar 2(M2, Pe
terselie 44-45. Selderij 17-20.
i produktie-platform op weg r
i olie-boorplaats in de Noordzei
jard dollar aan deviezen en 1.8 mil
jard dollar aan inkomsten voor de
staat minder zullen opleveren dan
mogelijk zou zijn.
Odell wijst erop, dat een oliemaat
schappij er altijd naar zal streven
met zo min mogelijk kosten zoveel
mogelijk winst te maken. Onder de
huidige omstandigheden kan dat
betekenen, dat in een veld slechts
één booreiland wordt gebruikt in
plaats van twee of nog meer. In
sommige gevallen zou deze win
ningsmethode zelfs lot gevolg
kunnen hebben dat bepaalde olie-
nooit meer te produceren
zijn.
Maar hoe winstgevend dit "afro
men" van de Noordzee ook moge
lijken, op de lange termijn zal de
olie-industrie het toch berouwen,
zo meent Odell, doordat de roep om
nationalisering van hun belangen
steeds luider zal worden.
Detective Kim in de knel, door
Jens k. Holm. Jeugdboek. West
friesland 7.90
Detective Kim entert het geheim
zinnige motorjacht, door Jens K.
Holm. Jeugdboek. Westfriesland.
7.90
Doktersvrouw gezocht, door Nel
van der Zee. Westfriesland, 17.90
Het kookboek van de Hartstich
ting "Uw hart., uw leven", door
Bonnie Buurke. Uitgeverij Lui-
tingh. Laren NH. Tot en met 31 de
cember 1976 10,--; daarna 19.90.
Jeugd en massamedia, door G.
Murdock en G. Phelps. Neder
landse Bibliotheek voor onder
wijskunde, deel 10. Uitgeverij L.
Stafleu Zoon, Leiden, 35,--
Voorintekenprijs tot 31-12-1976
f 30.-.
WARSCHAU/DEN HAAG (SP) -
Minister Lubbers (Economische
Zaken) heeft Polen kredieten be
loofd ter waarde van enkele miljoe
nen guldens. Deze zullen voorna
melijk worden gebruikt om meta
len produkten in ons land te kopen.
De kredieten vormen een onder
deel van een nieuwe vijfjarige eco
nomische overeenkomst tussen
Nederland en Polen.
De overeenkomst werd zaterdag
door Lugbers gesloten tijdens een
ontmoeting met de Poolse premier
Jaroszewic en minister Olszewski
(Buitenlandse Handel en Scheep
vaart).
Hollandia gids voor de eetbare
planten in de natuur, door R. Ma-
bey. Uitgeverij Hollandia. 23.50
Dodenspoorweg door het oer
woud. Het drama van de Pakan
Baroe-spoorweg op Sumatra, door
Henk Hovinga. Uitgeverij T. Wever,
Franeker. Voonntekenprijs 19.90
geldig tot 1-1-77; daarna 24.90
Het land Namia III: Het paard en
de jongen, door C.S. Lewis. Uitge
verij Wstfriesland, Hoorn, 15.90
Kijk door mijn raam, door Jean
Little. Jeugdboek. Westfriesland.
16.90
Nog vele vragen
rond dood van
Groningse vrouw
GRONINGEN (ANP) - De Gro
ningse politie is dit weekeinde geen
stap verder gekomen met het on
derzoek naar de dood van de 29-
jarige Willemina R. Engers, die
vrijdagmorgen dood werd gevon
den op haar bed. Haar man, de 30-
jange medisch student (co-
assistent) H. J. R. is nog steeds
spoorloos.
Zaterdag is weer urenlang gedregd
in het Van Starkenborghkanaal,
omdat de auto van de man vlakbij
dit kanaal werd aangetroffen. Gis
teren is een helikopter van de rijjk-
spolitie ingeschakeld om vanuit de
lucht de landerijen rondom dit ka
naal af te zoeken, terwijl de heli
kopter ook het kanaal afvloog op
zoek naar aanwijzingen. Vandaag
zal het dreggen worden voortgezet.
De 29-jarige vrouw is om het leven
gebracht met een hard voorwerp,
waarmee zij op het hoofd werd ge
troffen. Het is de politie nog vol
strekt onduidelijk welk voorwerp
is gebruikt en waar dat is gebleven.
De motieven die bij dit drama een
rol kunnen hebben gespeeld zijn
nog onduidelijk.
Weerrapporten
van hedenmorgen 7 uur
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Luchth.rtd
Twente
Vlissingen
Zd Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrueck
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Casa Blanca
Istanboel
Las Palmas
regenbui 9 7 4
licht bew. 10 7 5
licht bew. 9 6 5
licht bew. 9 6 3
licht bew 10 7 3
licht bew. 9 3 4
zwaar bew. 10 7 5
half bew. 9 7 4
onbew. 9 7 3
regenbui 10 7 4
onbew. 8 3 0
regenbui
half bew
half bew.
half bew.
onbewolkt 17
onbewolkt 11
egen 8 4 1
DEN HAAG (SP) - Half november
1976: de vraag naar personeel
stijgt met meer dan tienduizend
man; de werkloosheid daalt al
sinds september. Is de wals van
een jarenlang onhoudbare stij
ging van het aantal werklozen in
Nederland dan toch tot staan ge
bracht?
Niets ervan. "Er is voor ons geen
enkele aanleiding om aan te ne
men, dat wij op de goede weg zijn.
Je mag blij zijn en hopen, dat we
niet verder wegzakken".
De man, die voor deze ontnuchte
rende visie op onze arbeidsmarkt
tekent, is mr. W. A. Renardel de
Lavalette directeur-generaal
voor de arbeidsvoorziening van
het ministerie van Sociale Zaken.
Hij is éen van de leden van het
selecte groepje topambtenaren,
met wie minister Boersma zijn
beleid uitstippeld.
De daling van het aantal werklozen
is een bijzondere zaak, vindt mr.
Renardel. Een ontwikkeling, die
tegen de draad in is. Als je de cij
fertjes van de afgelopen jaren
nauwkeurig nakijkt blijkt, dat
elke keer de werkloosheid in de
herfstmaanden toeneemt. Een
normaal seizoen verschijnsel
wordt dus dit jaar abrupt ver
stoord.
Oorzaak: de meer dan normale in
vloed van schoolverlaters, die
zich in groten getale als een haas
dit voorjaar en deze zomer al als
werkzoekenden hebben laten in
schrijven, in plaats van begin
september een bij een arbeidsbu
reau binnen te stappen. Veel van
die schoolverlaters hebben in
middels al een baan'gevonden.
ONTNUCHTERENDE VISIE
DIRECTEUR-GENERAAL:
5>?
De laatste grote injecties voor het
behoud van de werkgelegenheid
zijn in de bouw gegeven, vaak ge
zien als de motor van de econo
mie. „Met die programma's, die
miljarden guldens hebben ge
vergd, zijn zeer veel arbeidsplaat
sen in stand gehouden maar je
kunt er niet mee doorgaan".
Uitgaande van de structurele aan
pak van onze economie zullen
hele bedrijfstakken worden
doorgelicht en zonodig flink door
elkaar geschud worden Er zal
worden gekapt en er zal worden
gezaaid. Een dergelijk beleid zal
veel meer dan tot nu toe de vraag
naar arbeid in Nederland gaan
bepalen. De hoop is erop gericht,
dat zo'n „hervormde" bedrijfstak
(er wordt al gesproken van een
genezingsproces van 5 jaar) dan
weer dermate stevig is, dat hij
weer opnieuw geschoolde va
klieden aantrekt", aldus Renar
del.
De vraag
Ook bij het nauwkeurig onderzoe
ken hoe de zaken er voor staan
aan de vraagzijde komt een
weinig bemoedigend beeld naar
voren De vraag naar bouwva-
klieden is afgelopen maand
duchtig opgelopen. "Maar", zo
verduidelijkt mr. Renardel, "die
stijging komt zo goed als geheel
uit de woningbouw. Andere sec
toren van de bouw liggen vrijwel
stil en als het in het bedrijfsleven
werkelijk beter zou gaan, zou
juist daar een verbetering moeten
zijn".
De topman van sociale zaken is dus
niet gerust op de situatie,1
het bedrijfsleven momenteel
verkeert. Hij weet als geen ander,
dat de werkelijke klappen in bij
voorbeeld de scheepsbouw-
industrie nog voor de deur staan.
"Je ziet daarnaast weer een grote
groei van het aantal bedrijven
met werktijdverkorting. Ja. ons
bedrijfsleven staat er zonder
meer slecht voor", zegt hij.
„Als er nu weer een flinke econo
mische inzinking komt, dan moe
ten we die tegemoet treden met
een sterk verzwakt bedrijfsleven.
Je houdt je hart vast als je eraan
denkt, wat er dan kan gebeuren.
De korte opleving van de con
junctuur, die ook in Nederland
merkbaar is geweest, heeft vol
gens hem te weinig soelaas gebo
den.
Vooral in de metaalbedrijven en de
elektrotechnische industrie is de
gang van zaken zeer teleurstel
lend.
Mr. Renardel de Lavalette is er ge
lukkig mee. dat de steunmaatre
gelen, gericht op korte termijn-
aanpak, geleidelijk aan zijn en
worden vervangen door door het
„structurele programma" van
minister Lubbers van Economi
sche Zaken, programma's die
uitgaan van aanpassing op lange
termijn.
Koffiedik
Hij vind het eg moeilijk een voor
spelling te doen van de arbeids
markt, zoals die er in de jaren
tachtig uit zal zien. Koffiedikkij-
ken spreekt hem niet zo aan.
„Maar met een verminderde op
brengst van het aardgas, een
voortgaande afbrokkeling van
een aantal bedrijfstakken en
daarbij een beroepsbevolking,
die tot 1980 gelukkig weinig
groeit, maar daarna wel weer, ge
loof ik, dat het heel wat moeilij
ker zal zijn dan nu om de be
staande werkgelegenheid te
handhaven".
MAANDAG 29 NOVEMBER 1976
ACTIEVE
vorige
koersen
AANDELEN
koers
heden
AKZO 20
27.8
27
ABN 100
282
285
AMRO 20
64.9
66.3
Deli-Mij 75
103.8
103.2
Dordtsche 20
154.4
157
Dordtsche Pr
152.7
155.8
H^inekèh 25
146
147
Heineken H 25
139.5
140.5
HAL Hold 100
85
85.5
!Hoogov. 20
38.3
38
HVA-Myen eert
53.7
53
KNSM eert 100
129
128
KLM 100
107
106
Kon Ólie 20
120
121.3
Nat Ned 10
81.6
82.3
Ommeren Cert
165.5
164
Philips ƒ10'
26.1
26.1
Robeco 50
176.1
176.5
Rolinco 50
135.8
136.3
Scheepv. U 50
109
110
Unilever 20
112.4
113.30
Amfas
83.3
83.5
Ceteco
188.4
189
Asd. Droogd.
60.8
60.9
id. cert
186.4
Asd Rijtuig.
166
164
Chamotte
26.9
26.8
Aniem Nat.
18.2
18.2
Cindu-Key
39
39.5
Ant Brouw
200
200
Crane Ned.
752
752
Ant. Verf
133.5
133
Desseaux
65
65
Arnh. Schbw
73.5
73.5
Dikkers
65
64
Asselberg
675
675
Van Dorp en
109
109
Ass St R'dar
83.7
84.5
Dr Ov Hout
239.5
239.5
AUDET
266
264
Droge
1260
90
1270
Ant. Ind Rt.
1290
1290
Duiker App
85
Ballast-N.
64
64.6
Econosto
34.8
35.2
BAM
75
75
Elsevier
277
277
Batenburg
218
218
id cert.
275.7
275.7
Beek. van
64
65
EMBA
124
122
Beers
69.5
70
Ennia
103.8
104.8
Begemann
91
90.5
Fokker
28.4
28.2
Bergoss
125
105
Ford Auto
360
360
Berkel F
111
111
Fr Gr Hyp
101.2
101.5
Blydenst C.
248
248
Furnes$
60.8
60.8
Boer Druk.
158
150
Bols
74.5
74
Borsumij W
91
91
Bos Kalis
110.2
109.5
Gamma H
41
42
id. 4 pet PW
16.8
16.7
Gel.Delft c
222
224
Gelder cert
41.2
42
Geld Tram
290
295
Gerofabr
24
25
Braat Bouw
186
187
Giessen
113
114
Gist Broc
id cert
Goudsmit
Hoek's Mach
67.2
68.5
Holec
88.5
87
Holl.Beton
75
74.2
Holl. Beton c.
70.2
74.5
Hunter D
26.5
26.7
ICU
90
89.5
IHC Holland
12.8
12.6
Ind Maatsch
207
205
IBB Kondor
54.9
55
Interlas
71
71.5
Internatio M
36.2
36
Inventum
525
530
Kappa cert
135
136.5
Kempen Beg
67
66
Key Houth
Kiene S.
195
198
Kloos
147
148
Kluwer
78.8
78.5
KBB
88 1
88.2
id cert
88.1
88.2
.d 6 cum
13.4
13.4
Kon Ned Paj
43
42.6
Krasnapolskv
141
140
KSH
24.5
24
Kwatta
14.5
14.5
Landre
155
157
Leids WOL
278
276
Macintosh
62.5
63.2
Naarden
43.5
42
Naeff
62
61
Nat. Grondb.
40.9
43.5
NBM-Bouw
25
25
Nedap
255
250
Ned. Bontw.
212
210
Ned. C red iet
44.7
Ned. Dagbl.
170
170
id cert
425
425
NMB
134
135.1
Nelle
243
247
Netam
51
50
Nierstrasz
1020
1020
Norit
89.1
Nutricia GB
52.1
Nutricia VB
50.1
Nij verdal
35
35
Ugem Hold
21.8
21.8
Orenstein
232
231
id Cert
272
270
Grasso
94
94
\CF
235
233
Buhrm Tett. c
70
69.8
Grinten
171
169
Ahog-BOB
33.5
33.5
Caive-D cert
154
156
Gcofsmed
82.8
83
Ahold
83.8
84.5
id 6 pet cert
1225
1230
Hagemeijer
78.5
78.8
AMAS
8.9
9.1
Centr Suik
88
88
Hero Cons
107.5
106.5
AMEV
50.9
50.6
•d cert
79.9
79
Heybrock
163
158
Meneba
Metaverpa
MHV A da
Moeara Eri
ld 1-10
id 1-4
Mijnb W
Oving-D-S
Pakhoek H
ld eert
Palembang
Palthe
Philips
Pont Hout
Porcel Fles
Proost Br
Rademakers
Reesink
Reeuw yk
Reiss en Co
RIVA
id eert
Rohte& Jisk
Rommelholl
Rijn-Schelde
Sanders
Sarakreek
BEURSOVERZICHT:
Damrak start
weer moeizaam
AMSTERDAM (ANP) - Op het
Damrak wilde het bij het begin van
de nieuwe beursweek weer niet
vlotten. Bij opnieuw kalme handel
gaf de actieve markt bij hervatting
van de handel vandaag een ver
deeld beeld te zien. Nog vrij vast
was weer Kon. Olie, dief 1.70 aan de
koers toevoegde op f 121.70, terwijl
Amrobank f 1.50 oprukte naar
f66.40.
Unilever begon f0.90 beter op
f 113.30. Hoogovens moest f0.30
prijsgeven op f38 en Philips f 0.10
op f 26. Voor laatst genoemd fonds
kwam direct er na een koers tot
stand op f27. Akzo verloor f 1 op
f26.80.
KLM werd f 1 lager ingezet op f 106.
Heineken deed het f0.70 beter op
f 146.70, maar HVA moest op f 53
eenzelfde bedrag prijsgeven. ABN
ging f 1 vooruit op f283 en ook de
overige actieve waarden gaven wat
geringe verschuivingen naar beide
zijden te zien.
Op de staatsfondsenmarkt kwa
men wat hogere koersen tot stand.
Door de dalende rente, die vrijdag
tot uiting kwam in de verlaging van
het officiële disconto, was er be
langstelling voor met name de meer
hoogrentende waarden.
Scheepshyp
Schev.Expl
17.1
17.1
Schlumberger
1230
1220
Schokbeton
900
910
Schuitema
144
144.5
Schuppen
379
370
Schuttersv
74.5
74
Slavenb Bnk
2480
2490
id. cert.
248
249
Steven Gr
88
88
Stoomsp Tw
44
43
Tab Ind.Phil
84.6
Telegraaf
90.5
90
THV Intern
13
125
Tilb Hvp bk
155
155
Tilb Waterl.
418
413
Tw Kabelf
254
Ubbink
129
127.5
Unikap
143
138
Unil cert
id 7 pet.
79
79.5
id. 6 pet
69
69
v d Vliet-W.
56.5
54.6
Veneta
46
46
Ver Glasf.
87
90
VMF
78.3
Ver Uitg my
90
71.4
Verto cert.
26.7
26.5
/ezelverw
183
180
v^ihamijButt
41
42.5
VRG Papier
61
61
Vulc oord
27.3
27
Wegener C
50.6
-
id» cert
50.2
50
Wessanen c
72.3
71
W U Hvp
365
307.8
.iWvers
Wijk en Her
1220
1210
Zaalberg
75.5
78.5
Alg Fondsenb.
America Fnd
Asd Belegg D
Binn Belf VG
Breevast
Converto
Butch Int
Goldmines
Holland F
IKA Belegg
Interbonds
Leveraged
Ned.Vastgoed
Nefo
Obam
Rorento
Tokyo PH(S)
Tokyo PH
Uni-Invest
Wereldhaven
Concentra
Europafonds
Eurunion
Finanee-U
Unifonds
Chemical F
Col Growth
Dreyfus F
Fidelty F
Investors M
Japan Fund
Lehman Corp
Madison F
Manhattan
Massachus
Opp'enheimer
Technology
Value Line
Cance Sard
131.5
131.7
125.9
16.1
14.2
