Aanpak werkloosheid
bij CDA
centraal
Dienstweigeraar Pouw:
Hongerstaking viel mee
SABA
"Abortus krap
door Senaat"
Aantjes:
9iSleutel
ligt bij
de PvdA
'Zuidmolukkers staan
niet meer alleen'
Waarom zit
Frankrijk vanaf
13 november
in Leiderdorp?
LIGTVOET
332032
1
MAANDAG 15 NOVEMBER 1976
PAGINA 7
Door
Frits Beutick
SASSENHEIM - Gei
Pouw is weer thuis.
De Sassenheimse
dienstweigeraar die door
zijn bijzonder principiële
houding de voorpagina's
van de landelijke pers
haalde, kon onlangs na
veertien maanden achter
de tralies te hebben geze
ten voorgoed naar huis
terugkeren.
Zijn principes verboden
hem zelfs vervangende
dienstplicht te vervullen
en deden hem in een be
paald stadium van zijn
detentie overgaan tot een
hongerstaking. Veertien
maanden gevangen
schap hebben zijn denk
beelden over de militaire
dienst niet veranderd:
dienstplicht is, aldus
Pouw, in strijd met het
menselijke geweten.
Over de achter hem liggende
periode vertelt Pouw: "Ik heb
mijn gevangenschap in ge
wone gevangenissen doorge
bracht. Vroeger bestond er
een speciaal kamp voor
dienstweigeraars, De Vled-
der. Sinds echter ook Jeho
vah's zich op gewetensbe
zwaren konden beroepen
stond dit kamp bijna leeg. En
ze konden het natuurlijk niet
voor mij alleen in stand hou
den. Eerst zat ik tweeënhalve
maand in jeugdgevangenis
De Sprang in Scheveningen.
Dat was na mijn veroordeling,
want ik had toen al zeseneen-
Ger Pouw: "Dienstplicht is in strijd met het menselijk geweten".
halve maand in voorarrest ge
zeten. Na De Sprang werd ik
overgebracht naar de Schut
tersveld in Alkmaar. Dat was
een gewone gevangenis voor
volwassenen en daar heb ik
vijf maanden gezeten.
In theorie was het zo geregeld,
dat ik precies dezelfde be
handeling zou krijgen als de
andere gedetineerden. In de
praktijk lag dit echter een
beetje anders. Dit kwam
vooral tot uiting, toen ik wei
gerde werk te verrichten. Je
bent verplicht om in de ge
vangenis te werken en als je
dat niet doet dan staan er al
lerlei sancties op. Je kunt dan
helemaal afgezonderd wor
den van de anderen. Geen
sport en recreatie meer. Ik
kende daar zelfs een jongen
die vanwege zijn werkweige-
ring naar de "Rode Pannen"
in Veenhuizen was gestuurd.
Hij had daar vijf maanden
moeten blijven. Ik merkte
echter niets van enige straf. Ik
werkte niet, maar kon wel
gewoon meedoen aan de re
creatie. Ook werd ik niet afge
zonderd.
Ik ben inderdaad in hogersta-
king geweest. Dat was van 22
februari tot 25 maart. Gedu
rende die periode heb ik al
leen maar vruchtensap ge-
dronkén. Om eerlijk te zijn:
die hongerstaking viel best
mee. Het moeilijkste was de
beslissing om tot die honger
staking over te gaan. Toen ik
die beslissing eenmaal geno
men had liep het min of meer
vanzelf. Het was tijdens de
periode dat de wet-
Gewetensbezwaarden Mili
taire Dienst in de Tweede
Kamer behandeld werd. Door
mijn staking wilde ik een
beetje publiciteit aan be
paalde aspecten van de zaak
geven. Het lastigste was ei
genlijk toen ik weer begon
met eten. Mijn maag is toen
wel een tijdje van streek ge
weest.
Tijdens mijn veertien maanden
durende gevangenisstraf heb
ik mij bezig gehouden met het
schrijven van brieven, lezen,
en ik heb me ook wel enigs
zins verveeld natuurlijk af en
toe".
In je slotwoord voor het Hoog
Militair gerechtshof noemde
je militaire rechtbanken on
derdrukkingsapparaten. Als
argument hiervoor voerde je
aan dat niet de wet, maar het
geweten maatstaf voor het
menselijk handelen moet
zijn. Geloof je niet dat er be
hoefte is aan een wet om
anarchie te voorkomen?
"Ik moet zeggen, ik ben een
voorstander van anarchie,
maar dan wel in positieve zin.
Het mag mijns inziens niet
dat er door wetten van bo
venaf beperkingen worden
opgelegd inzake de indivi
duele beslissingsvrijheid van
ieder mens over het leven en
de dood. In dit soort zaken
behoort het geweten te spre
ken en niet de wet. Dat is voor
mij heel duidelijk. Ik geloof in
de persoonlijke vrijheid van
één ieder om te beslissen wat
hij gaat doen. Die persoon
lijke vrijheid wordt door de
dienstplicht opzij geschoven.
Ik weiger te doden in op
dracht. De militaire recht
banken maken deel uit van
een systeem waarin je ge
dwongen kunt worden ande
ren te doden".
Je hebt ook geweigerd vervan
gende dienstplicht te ver
richten, terwijl je dan juist
niet zou hoeven te doden.
"De vervangende dienst maakt
op het ogenblik nog te veel
deel uit van het systeem van
de dienstplicht, maar ik wil
niet zeggen dat ik die vervan
gende dienst op alle fronten
bestrijd. Vooral niet als het
mogelijk wordt om je middels
die vervangende dienst in te
zetten voor vredesbewegin
gen. Ik had die vervangende
dienst graag gezien als een al
ternatieve vredesdienst zodat
gewetensbezwaarden een ac
tieve bijdrage kunnen leveren
aan de vrede in de wereld. In
dit kader wordt ook gewerkt
door de werkgroep Onkruid,
die zich enerzijds bezighoudt
met de totale weigering en die
anderzijds de mogelijkheden
beziet voor gewetensbe
zwaarden om in dienst van de
vrede te gaan werken. Ik 'zie
dat concreet als het werken in
vredesinstituten als het In
terkerkelijk Vredesberaad,
het Polemologisch Instituut
en voorts het praten met
mensen in Oostbloklanden.
Dat soort zaken".
Je bent vurig tegenstander van
de atoombewapening. Is het
niet zo, dat die atoombewa
pening, zolang die in even
wicht blijft, juist een oorlog
kan voorkomen?
"Dat geldt misschien wel zo
voor Amerika en Rusland.
Die zullen elkaar niet zo snel
bijten, hoewel het er in het
verleden wel eens om ge
spannen heeft. Het grote ge
vaar komt echter van nieuwe
landen die kennis krijgen van
de atoommaterie. Ik denk
hierbij met name aan Israël,
Brazilië, Perzië en Zuid-
Afrika. Brandhaarden. Ik
vind het erg kwalijk dat het
Westen geen enkele moeite
doet om te voorkomen dat dat
soort landen over kernwa
pens kan beschikken. Ze
krijgen kennis over de kerne
nergie onder slappe voor
wendsels. Het verdrag tegen
de verspreiding van kernwa
pens is in dit verband ook ei
genlijk geheel nutteloos".
Je hebt veel kritiek op het Wes
ten. Is het Oosten stukken
beter?
"Als ik mij afgeef op het kapita
lisme, dan betekent dat dat ik
tegen elk heersend systeem
ben. Het kapitalisme is echter
het heersende systeem in het
Westen en het is nu eenmaal
de norm voor bepaalde
machtsverhoudingen. Ik be
doel, vrij ondernemerschap
en concurrentie tot de dood
erop volgt zijn in feite onmen
selijk. Daarbij komt nog dat
de structurele oorlog tussen
het Westen en de Derde We
reld jaarlijks vele doden eist.
Het Oosten geeft weinig inzage
in wat ze aan ontwikkelings
hulp doet. Ik heb het idee dat
het Westen meer bedrijven
overplant naar de Derde We
reld, terwijl het Oosten helpt
met wapens. Ik wil zeker niet
zeggen dat ik hulp met wa
pens constructief vind, maar
de hulp die Cuba aan Angola
gaf tijdens de bevrijdingsoor
log, daar sta ik zeker achter.
Ook al, omdat de Angolese
bevolking er zelf om gevraagd
had. Ik zeg niet stop alle be
vrijdingsbewegingen maar
vol met wapens. Er zijn veel
van die bewegingen die, als ze
gewonnen hebben zelf de
nieuwe heersende elite vor
men. Dat bepaalde bewegin
gen worden geholpen is ech
ter wel goed. Ik geloof dat het
Westen zich daarop meer
moet gaan richten. Meer hulp
aan het volk, aan de mensen
zelf door middel van weten
schap, scholing en indien no
dig, ook met wapens. Het geld
gaat op het ogenblik naar de
in de Derde Wereld gestatio
neerde marionetten van het
Westen. De ontwikkelings
hulp zoals die op het ogenblik
gegeven wordt is het kapita
lisme.
Ik zou tenslotte graag nog een
adres door willen geven voor
mensen die willen dienstwei-
geren. Het is Postbus 7007,
Groningen van Werkgroep
Onkruid".
DEVENTER - Minister Westerterp
van Verkeer en Waterstaat heeft za
terdag de hoogste carnavalsonder
scheiding, de "kletskoek" in ont
vangst genomen. Daarnaast ont
ving de minister die toestemming
gaf voor de opnamen van de film
"Een brug te ver" een miniatuur-
brug uit handen van de voorzitter
van de plaatselijke carnavalsver
eniging.
PPR senator
EINDHOVEN ROTTERDAM UTRECHT (SP) - De
CDA-partijen KVP, ARP en CHU willen in de komende
kabinetsperiode de strijd tegen de werkloosheid centraal
stellen.
Om die strijd succesvol te kunnen
voeren is een verdergaande bezuin
iging van de uitgaven voor het Rijk
en de sociale zekerheid nodig. De
beperking van de groei van de ge
meenschapsuitgaven tot 1 procent
van het nationaal inkomen, zoals
het kabinet-Den Uyl wil, is niet
voldoende. Een afremming van die
groei tot gemiddeld 0,8 procent van
het nationaal inkomen voor de ko-
ROTTERDAM (SP) - ARP-
fractieleider Aantjes vindt dat
de sleutel voor de politieke
mogelijkheden na de verkie
zingen van mei volgend jaar
bij de PvdA ligt.
Op de partijraad van de ARP,
afgelopen zaterdag in Rotter
dam, zei Aantjes een rege
ringssamenwerking tussen
PvdA en Christen Democra
tisch Appèl (CDA) bestaande
uit KVP, ARP en CHU de
meest waarschijnlijke en
meest wenselijke combinatie
te vinden. Maar dan moet de
PvdA in het licht van de ver
kiezingsprogramma's en van
de verkiezingsuitslag bereid
zijn op een "redelijke" manier
met het CDA samen te wer
ken.
Het CDA zal zich volgens hem
niet laten ringeloren. "Wij
hebben onze prijs om de weg
naar reële, op wederzijds ver
trouwen gebaseerde samen
werking, waarachtig wel be
taald. Het woord is nu aan de
PvdA", zei Aantjes. Hij
meende dat de PvdA nu staat
voor de vraag of zij alleen wil
regeren, of dat zij bereid is ook
verantwoordelijkheid te dra
gen, als de spelregels van de
democratie "haar een andere
plaats wijzen."
Aantjes vond ook dat het van
de PvdA afhangt of de PPR
een belemmering zal zijn voor
een CDA-PvdA-combinatie.
De rol van de PPR in de Ne
derlandse politiek is volgens
hem uitgespeeld. Het belang
van de PPR in de komende
tijd zal slechts worden be
paald door de plaats die de
PvdA er aan toekent.
mende vijfjaar. Alleen zo komen er
de benodigde middelen vrij om
voldoende nieuwe arbeidsplaatsen
te scheppen en de werklozen weer
- aan een baan te helpen.
Discussies
Deze gevolgtrekkingen zijn te ma
ken uit de discussies over het
ontwerp-verkiezingsprogramma
van het CDA, die de partijraden van
KVP, ARP en CHU afgelopen za
terdag in Eindhoven, Rotterdam en
Utrecht hebben gevoerd. Het dui
delijkst spraken KVP en CHU zich
uit voor verdergaande bezuinigin
gen. Zij sloten zich aan bij de opvat
ting in het CDA-programma dat de
groei van de gemeenschapsuitga
ven in 1981 tot 0,6 procent moet zijn
teruggebracht, terwijl wordt uitge
gaan van een groei van het natio
nale inkomen van 3,5 jfrocent.
Bovendien besloot de KVP-
partijraad, overeenkomstig het ad
vies van het KVP-partijbestuur, dat
het CDA-program met zoveel
woorden melding moest maken
van het "hoofdaccent" dat de werk
loosheidsbestrijding voorrang
dient te krijgen. Een voorstel om
dat slechts op te nemen in een toe
lichting op het programma werd
verworpen.
ADVERTENTIE
Loskoppelen
De ARP benadrukte op haar beurt
dat verdergaande bezuinigingen
nodig zijn voor de werkloosheids
bestrijding door akkoord te gaan
met het voorstel van het CDA-
bestuur om te gaan bestuderen of
een aantal sociale uitkeringen niet
losgekoppeld kunnen worden van
de stijging van het minimumloon.
Door deze uitkeringen alleen met
de stijging van de prijzen en niet
met de stijging van de (minimum)
lonen in de pas te laten lopen kun
nen aanzienlijke bedragen worden
bespaard.
Voorts was men bij de ARP van
mening dat aan uitkeringsgerech
tigden, die geen kostwinners zijn,
niet meer dan 70 procent mag wor
den betaald van wat kostwinners
ontvangen.
Bij de KVP besloot men, tegen de
zin van de CDA-
programcommissit in, uit te spre
ken dat aan boeren, die minder
verdienen dan het bestaansmini
mum, een minimum-inkomen
moet worden gegarandeerd. De
KVP-partij raad wil dat dit in het
CDA-program komt. De CDA-
programcommissie vond dit te
duur.
De plannen van het kabinet-Den
Uyl met betrekking tot de kinder
bijslag werden door de KVP afge
wezen. Het kabinet wil de hoogte
van de kinderbijslaguitkering
straks laten afhangen van wat de
ouders verdienen. De KVP sprak
zich met een "overweldigende"
meerderheid hier tegen uit.
UTRECHT (ANP) - „Er is nog
steeds een dodelijke onverschil
ligheid geweest. Nu blijkt er ein
delijk een doorbraak te zijn ge
komen in de muur van die onver
schilligheid, waartegen de
Zuidmolukkers in Nederland al
tijd hebben gestaan. Daarom ben
ik dankbaar".
Dit zei Ettv Aponno, leider van de
Vrije Zuidmolukse Jongeren in
ADVERTENTIE
Omdat onze chefkok zo eigen
wijs was te beweren dat hij en
hij alleen een echt Frans,-
Restaurant kan
houden in Zuid
Holland Komt
maar eens kijke
om zijn exquise
keuken
en zijn.,Cave" te beoordelen. Dat
kan allemaal vanat 13 november.
IN DEN HOUTKAMP
c telefonisch
Nederland zaterdag in Utrecht op
het eerste bijeenkomst van het
Landelijk Actiecomité Zuidmo-
lukken in oprichting.
Initiatiefnemer van dit comité is
ondermeer de heer K. F. Wie-
lenga uit Groningen, eén van de
passagiers, die vorig jaar decem
ber in de trein bij Wijster werd
gegijzeld.
Op de bijeenkomst werd vooral ge
sproken over doelstellingen en
werkwijze van het comité. Er wa
ren ongeveer 150 mensen, onder
wie ir. J. A. Manusama en andere
vertegenwoordigers van Zuid
molukse organisaties in ons land.
Raadsman H. W. J. Droesen, die
ondermeer de Zuidmolukse jon-
deren, die de gijzelingen bij Wijs
ter en in Amsterdam uitvoerden
voor de rechtbank verdedigde,
zei erg enthousiast te zijn over het
initiatief van dit comité, dat in
woord en daad solidair wil zijn
met de Zuid-Molukken.
De gebeurtenissen in Vaassen,
waar onlangs van Zuidmoluk
kers met politiegeweld de barak
ken werden ontruimd, veroor
deelde Droesen scherp. Er is vol
gens hem in Vaassen een misdrijf
gepleegd tegen een bepaalde
groepering, de Zuidmolukkers.
De verklaringen, die verant
woordelijke bewindslieden
daarover naderhand afgelegd af-
gelegdl noemde de raadsman er-
gelijk.
De Zuidmolukse gemeenschap
weet nu in elk geval dat ze niet
langer alleen staat
Een ander effect moet zijn, aldus de
heer Wielenga, dat de Neder
landse politici weten, dat zij bij
het nemen van beslissingen, niet
alleen rekening hebben te hou
den met Zuidmolukkers, maar
j ook met Nederlanders, die de
aanbevolen.Zuidmolukkers steunen.
3f
LEIDEN TEL. 071-140941
UTRECHT - De PPR-senator Con
stant van Waterschoot verwacht
dat de abortus-wet met 38-37
stemmen zal worden aangeno
men door de Eerste Kamer.
Het Eerste-Kamerlid Van Water
schoot sprak deze verwachting
uit tijdens het afgelopen wee
keinde in Utrecht gehouden
PPR-congres.
Van de vier PPR-senatoren zullen
er in ieder geval drie het
initiatief-wetsvoorstel van PvdA
en WD, dat reeds door de
Tweede Kamer is aangenomen,
steunen, aldus Van Waterschoot.
Het Eerste-Kamerlid Marinus Ag-
terberg (PPR) aarzelt nog, even
als een aantal senatoren van WD
en PvdA. Bij de verhouding 38
tegen 37 is door Van Waterschoot
aangenomen, dat deze kamerle
den uiteindelijk zullen besluiten
voor te stemmen.
Tijdens het congres in Utrecht
werd de definitieve kandidaten
lijst van de PPR voor de kamer
verkiezingen vastgesteld. Die ziet
er als volgt uit 1) Ria Beckers, 2)
Leo Jansen, 3) Michel van Hui
ten, 4) Henk Waltmans, 5) Dilia
van der Heem, 6) Michel van
Winkel, 7) Kees van Kuijen, 8)
Margo Andriessen, 9) Peter
Lankhorst, 10) Jacques Verduyn
Lunel.
Het congres verwierp een „ondui
delijk geformuleerde motie,
waarbij aan de ministers werd
opgedragen zoveel van hun sala
ris af te staan, dat zij netto even
veel zouden verdienen als kamer
leden.
Een motie waarin werd aangedron
gen op een eigen stuk grondge
bied voor de Palestijnen, haalde
wel een ruime meerderheid.
Verworpen werd een motie, die het
„onzorgvuldige" in de publiciteit
komen van de ontwerpresolutie
tussen PvdA en PPR veroordeel
de.
Ook Sinterklaas (in de persoon
van CRM-minister Van Doom) be
zocht zaterdag het PPR-congres in
Utrecht. De Sin t voorkwam met zijn
aanwezigheid het
een anti-Klaas-motie.
voorzitter van de PPR
Wijnand van Hoogevest, noemde
het PPR-programma een „per
spectief voor een dolgedraaide
maatschappij". Hij bestreed de
uitlating van CDA-voorzitter
Steenkamp, dat de kiezer genoeg
zou hebben van radicaal gedrag.
Hoogevest „Het gaat er ons om,
de vervreemding van de mens en
zijn leefsituatie te doorbreken.
Dat heeft niets met gedrag te ma
ken".
De PPR-voorzitter vond de ont
werpresolutie tussen FVdA en
PPR een „indrukwekkend dui
delijk stuk". Hoogevest: „Het al
ternatief is stemmen op een
WD-kabinet, versierd met een
christendemocratische rand.
Lutheranen
steunen anti-
raeisme-fonds
APELDOORN (ANP) - De synode
van de Evangelisch Lutherse Kerk
heeft zaterdag in haar vergadering
zich aangesloten bij de aanbeveling
van de Raad van Kerken in Neder
land waarbij de gezamenlijke ker
ken worden uitgenodigd een be
drag van 100.000 dollar bijeen te
brengen en over te maken aan het
bijzondere fonds voor het pro
gramma ter bestrijding van het ra
cisme van de Wereldraad van Ker
ken.
De Lutherse Kerk betuigt ook ad
hesie aan het instellen van een
commissie voor raciale vraagstuk
ken in het kader van de Raad van
Kerken. Bovendien sluit ze zich aan
bij de aanbeveling van de Raad van
Kerken om aan de Wereldraad te
vragen voortdurend aandacht te
blijven geven aan de problematiek
van het gewapend geweld.
ADVERTENTIE
een miljoen gulden aan prijzen
Een fleurige prijs
Een compleet pakket met
alles erin om zelf zo'n
prachtig Neveda Soedan
wandkleed te maken. U
kunt het knopen of bordu
ren met hele kruissteek.
Materiaal krijgt u voldoen
de: 'n voorbeschilderd
stramien, wol, soedanlatje.
naald en een duidelijke
beschrijving. De maat van
dit kleed (dessinnr. 7434)
;s 45 x 65 cm. en de
vergelijkbare winkelwaar
de 60.—.
Te winnen in de Nationale
Puzzelaktie t.b.v. Nationaal Fonds
Beter Leven
