Nederland is
gelukkig nog
'n bomenland
Boekenplank
Harold Robbins
pende weer 400
bladzijden vol
Goed
toeven
bij venkel
en
koriander
Vredeling is
voor VVDM
een 'maten
naaier
Paardrijden
Tuinieren
Zeilen
Fietsen
Avontuur
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1976
Waarom hebben sommige mensen wèl belangstelling voor allerlei dingen en anderen niet
of nauwelijks? Het antwoord is eenvoudiger dan u denkt omdat eerstbedoelde categorie
zich interesseert voor details, terwijl de anderen alleen maar panoramisch kijken. Die
panorama-kijkers zien een weide (allemaal gras...), een bos (allemaal bomenauto's
(allemaal blikeen museum (allemaal schilderijen...), maar de detail-kijkers zien veel
meer. Ze onderscheiden verschillende bloemen, planten en vogels, ze kennen tientallen
soorten bomen, zijn op de hoogte van allerlei 'automerken of hebben zich, min of meer,
verdiept in de geschiedenis van de schilderkunst.
Wte wat weet van architectuur, foto.s en de zestien pagina'S k!eu.
renfoto's op enkele uitzonderingen
na alle van eigen hand.
Tussenweg
Berk heeft dus gestrèefd naar een
kijkt heel anders tegen een stad
dan wie daar geen notie van heeft;
voor de eerstezijn er uiteenlopende
bouwstijlen, voor de ander is ér al
leen maar een huizenzee. Werke
lijke belangstelling ontstaat dus ^ciiv liccl uL4a
pas bij gedetailleerde kennis. Wie tussenweg: wél details,
niet bereid is zich iets van die ken- "complex", als "kolonie"; niet
verveelt zich hoofdzaak per soort, maar lai
dood, altijd en overal.
schappelijk. En v
- ociiappcujit, mi wie uau uug vciuct
Eris dus alle redenzich te verheu- wil, kan een boek ter hand nemen,
i_._ waarjn de soorten staan beschre
ven. Hier vindt men de boom als
beplanting van dorpsbrinken, als
windscherm rondom boerderijen,
als parasol voor het vee, als versie
ring langs stadsgrachten enz. Ook
afzonderlijke vormen komen ter
namelijk m het landschap. Vandaar sprake, maar dan zijn het onge-
hoofdstukken als "houtwallen", WOne zoals de iep van Kraantje Lek,
hei ert zand bomen bij huis de duizendjarige den van Wolfheze,
w- de acacia van Doorwerth, de oude
eik van Weerselo en de alleroudste
boom van ons land: de linde van
Sambeek in Limburg, "tijdgenoot
gen over het verschijnen
boek als O
door Gait L. Berk (uitgave Unie-
"boek/De Haan, Bussum, prijs
24,50). Maar wie nu een opsomming
van boomsoorten verwacht komt
verkeerd uit. Berk ziét de bomen
voerig stil bij bloeiende kamerplan
ten, bladplanten, cactussen, vet-
planten bolbloemen. Dan volgen
hoofdstukken, o.m. gewijd aan de
flessetuin, potten voor kamerplan
ten,'verzorging en bescherming,
ziekten en vermeerdering. Bijzon
der aantrekkelijk zijn de 65 bladzij
den over de kunst van bloemschik
ken, zowel de indrukwekkende
eenvoud van de oosterse stijl als de
meer ingewikkelde klassieke
bloemstukken en moderne combi
naties. Dit boek is dus veelzijdig,
waarbij, door duidelijke aanwijzin
gen, de nadruk is gelegd op dè da
gelijkse praktijk.
Ikebana
Wil men zich verdiepen in de Ja
panse „ikebana", dan leze
"Eenzame vrouw" door Harold Robbins in een vertaling van Jan Cornelisz
verschenen bij Elsevier in Amsterdam (f 28J50).
Harold Robbins heeft weer toegeslagen.
De vlotte producent Van z.g. „bestsellers" heeft opnieuw vierhonderd
bladzijden volgepend en de Amsterdamse uitgeversmaatschappij Else
vier heeft er wel voor gezorgd, dat de vertaling van dit nieuwe „meester
werk" ruim voor sinterklaasavond in de etalages van de boekwinkels
ligt.
Robbins is namelijk altijd goed voor stevig gerinkel van de kassa. Wat dat
betreft zal de „Eenzame vrouw" de verkopers wel niet teleurstellen. Of
de kopers ook zo tevreden zullen zijn is een open vraag.
Wijlen Marilyn Monroe
De uitgevers hebben niet geaarzeld de hoofdpersoon uit het boek - JeriLee
Randall - te associëren met wijlen Marilyn Monroe. Zo'n bijster duide
lijk parallel is er niet, maar het kan commercieel gezien nooit kwaad zo'n
verbindinkje te leggen naar de legendarische Amerikaanse seksbom.
Wij geloven alleen niet, dat M.M. het in ahhaar toch wel kronkelige levens
belevenissen het zo bont heeft gemaakt als de Jeri Lee uit het boek.
Deze JeriLee is een volgens klassieke normen niet zo heel mooie, maar we
erg attractieve vrouw. Haar aantrekkingskracht gaat echter niet alleen
i, maar ook r
Een prachtige „partij" berkebomen in de buurt van Kootwijk.
Zij wil beslist carrière maken in de showwereld. Als schrijfster. In het
begin heeft zij wat succes. Maar met haar principe je mag me wel
gebruiken, maar niet misbruiken" gooit ze al haar glazen in het verrotte
wereldje van de show achter in elkaar. Men kan even bewondering
opbrengen voor de eerlijkheid, die Robbins JeriLee in de mond legt.
Voor de wijze, waaróp zij voor overtuiging uitkomt. Maar de figuur blijft
toch teveel van twee walletjes snoepen.
"lincjen bij kerken", "bomen
waterkant", "iependijken", "sin
gels", e.d. Het is duidelijk dat de
bomen door deze wijze van groepe
ren - als onderdeel van het land
schap - gemakkelijk herkend kun
nen worden. De onderscheiding
der soorten wordt overigens niet
vergeten, maar is verplaatst naar de
bijschriften van de 250 zwart-witte
ruimtè" ten volle tot haar recht la
ten komen. Ikebana is, zoals Han-
neliese Barth zegt, „de mooiste uit-
;,Bezig zijn met de bloemsierkunst" drukkingsvorm voor iedereen, die
(uitgeverij Helmond). Ter inleiding met en door bloemen e§n stille dia
loog wil houden".
uit het Duits
taalde boek, zijn er ruim veertig
bladzijden tekst met talrijke Ev
zwart-witte foto's. Dan volgt een- ku.
zelfde aantal bijzonder fraai ge- glaswerk", door Shoko Nakayama
de kunst van de westerse_glasbla-
zer. Op de rechter bladzijden zijn
kleurenfoto's gedrukt, links vindt
men beschrijvingen schematische
tekeningen. Het boekje is vertaald
door mevr. I. E. Knook-Teding van
Berkhout, ikebana-lerares en op
richtster van de Nederlandse Ike
bana Club.
Grove effecten
heer, de luchtverontreiniging, stof drukte kleurenfoto's over volle pa- (uitgave van L. J. Veen en Zomer
Iemand heeft eens gezegd dat
de groei van de bio-industrie
en van het kruidenrekje ge
lijke tred met elkaar hebben
gehouden. De scharrelkip is
een zeldzaam soort gevogelte
geworden. De grill en de krui
denbatterij doen meestal ver
geefse moeite om van de
vaalwitte klodder vlees uit het
vermeerderingsbedrijf nog
wat te maken.
In onze hernieuwde belang
stelling voor kruiden zit een
stukje heimwee naar de tijd
dat yoedsel dat ergens naar
smaakte, nog heel gewoon
was. Uitgevers spelen behen
dig op die nostalgie in. Ieder
legt het accent daarbij weer
een beetje anders. Het "Spec
trum Kruidenboek" van An
neke Bakkum zoekt het in een
speels-historische benader
ing. Haar leuke boekje gaat al
fabetisch de belangrijkste
kruiden af, geeft allerlei we
tenswaardigs over de heil
zame (of soms kwalijke) wer
king van de aristocratische
gewasjes, lardeert het geheel
met citaten uit de schone let
teren en mooie plaatjes. An
neke Bakkum put nogal eens
uit oude receptenboeken, die
baat en verlichting voorspel
len bij het terzake gebruik van
alles dat groeit en bloeit. Over
de urine- en steendrijvende
eigenschappen van peterselie
maaktde de 17de eeuwse far
maceutische Leidse rijmelaar
dit recept, verpakt in een lof
dicht
"Soo de steen niet wil passe-
dat r
sal;
petersely blaren groen
gaet men in een scjken do.en
met de bloem van camomille
wel gereet tot onser wille
in water seer ghesoden
alsoo heet men lijden kan
wert de lenden aangeboden
helpt den overdruckten man
slaekt de pijne en doet met een
schuyven voort de drouven
steen
om den rtiensch naer veel
misbaren
doet sijn misgeboorte baren".
Behalve het medisch geprut
tel met kruiden, krijgen ook -
in het algemeen zwaar op de
maag liggende - lekkernijen
uit vroeger eeuwen een plaats
je. Want het was goed toeven
bij de venkel en de koriander.
"Spectrum Kruidenboek",
door Anneke Bakkum (uitg.
Het Spectrum, Utrecht/Ant
werpen, geb. f 22,50). H.M.
en lawaai en natuurlijk de boom-
chirurgen zijn allerminst vergeten.
Aan het slot zegt Berk naar aanlei
ding van de vaak gehoorde opmer
king: "zijn die bomen' nu belangrij
ker dan de mens?", terecht dat dit
het punt niet is. „Het gaat erom, dat
bomfen en mensen en alle leven
svormen in de natuur voor elkaar
van belang zijn, dat alle radertjes
van de natuur in elkaar grijpen en
dat wij bezig zijn er zand tussen te
strooien".
Combinaties
Voor wie zich nog met andere facet
ten van wat "groeit" wil bezighou
den, zijn er enkele interessante
boeken, zoals tl s e v i e r s Groot
Kamerplanten- en Snijbloemen-
boek", van de Engelse auteurs Ler-
ïie Johns en Violet Stevenson. Deze
fraaie uitgave 35) biedt een geva
rieerde tekst, verlucht met ruim 200
kleurenfoto's van meer dan 180
soorten potplanten snijbloemen,
die - en dat wordt hier naar voren
geschoven - zulke verrassende
combinaties kunnen opleveren.
Johns en Stevenson staan eerst uit-
gina's. Die kunnen als inspirerend Keuning, f 9.50). De auteur i
werkvoorbeeld gebruikt worden
Stuk voor stuk zijn het meester
werkjes
schikking
bekend ikebana-lerares dochter
de oprichter van de mishoryu-
kunstzinnige rang- school. Tijdens een Europese reis
takken, bloemen en kwam zij onder bekoring
grassen. Het materiaal is veelzijdig, Scandinavische glazen bloemen-
maar behoeft allerminst duur te houders. In dit boekje presenteert
zijn. Wat sterk opvalt is de rankheid zij een nieuwe vorm van schoon-
van de composities, dié „de vrije heid: ikebana gecombineerd met
Japans
Tenslotte een boekje over een an
dere Japanse specialiteit „Bonsai,
boom in pot", een handleiding vooi
het kweken van dwergboompjes, „Eenzame
door Joan Melville (uitgeverij Hol-
landia, Baarn, f 16.90) Bonsai bete
kent letterlijk „plant in pot", maar
het gaat hier uitsluitend
We hebben al eens meer gezegd, dat Robbins grove effecten niet schuwt.
Integendeel zelfs. Bij het lezen van zijn „Piraat" dachten we soms een
technische verhandeling erotiek onder ogen te hebben. En soms komt
deze „Eenzame vrouw" nauwelijks boven dat peil uit.
Maar daarnaast misbruikt hij als auteur JeriLee eigenlijk op alle mogelijke
manieren. Zij is de kerstboom, waarin alle moderne frustraties glim
mend kan ophangen. Bergen ellende schitteren in het kaarslicht. Prosti
tutie, lesbische verhoudingen, uitbuiting, striptease, drugs hard en
zacht, talloze soorten peppillen, oplichting, chantage, bijna teveel om op
te noemen. Met als piek een moreel en lichamelijk wrak in een psychia
trische inrichting. Het kan niet op.
is de physieke en psychische aftakeling van een aan
vankelijk sympathiek, goed willende en zeer zelfstandige jonge vrouw,
die alleen door haar tever doorgevoerde eerlijkheid in de moeilijkheden
komt.
tuurboompjes, die met groot ge- Maar in de loop
duld gekweekt worden. Bomen die
normaal fors uit de kluiten zijn ge
wassen (esdoorn, haagbeuk, wilg,
iep, kastanje, enz., enz.) worden
door bepaalde ingrepen niet hoger
dan enkele tientallen centimeters,
ook in Nederland bestaat belang
stelling voor het kweken van deze
dwergboompjes, er is een Neder
landse Bonsai Vereniging (Haar
lem) met tal van onderafdelingen.1
Het boekje van Joan Melville is een
goede handleiding voor een ieder
die zich interesseert voor het kwe
ken van dwergboompjes. Dat werd
in de vorige eeuw beschouwd als
een modegril, maar wordt nu ge
waardeerd als een kunst, die veel
zorg en vakkennis vereist.
de geschiedenis verloedert niet alleen die vrouw, maar
ook het verhaal. Robbins prostitueert dan zijn eigen talent als verteller.
Hij zoekt in onze ogen alleen nog maar het goedkope succes. Dat hij
daarbij de schuld voor die verloedering doorschuift i
groepje, dat de showbusiness regeert, i
stukje moraliteit.
r het knalharde
r ons gevoel een goedkoop
Grove omlijsting
En dat hij zijn JeriLee tenslotte toch een Oscar laat krijgen, dat is dan de
happy ending, die zijn commercieel geschreven film nodig heeft. Jeri
Lee mag dan het hart uitstorten. Hèt wordt een hartekreet. Gebakken in
de grove omlijsting, die het hele boek „siert". Die dan ook prompt wordt
misverstaan. Gewiekste mannen staan al te wachten om deze naakte „cri
de coeur" uit te buiten. Omdat Harold Robbins maar al te goed weet wat
zijn veelhoofdige publiek schijnt te willen.
C. J. R.
Want het is nog steeds zo, dat er nauwelijks een minuut voorbijgaat, dat
niet ergens ter wereld een kassa rinkelt voor een Robbinsboek. En in die
rij past „Eenzame vrouw", maar het is wel een literaire vlinder.
K.P.
Minister Vredeling van Defensie
mocht in september het eersté
iplaar in ontvangst r
tennaaier". Ook over zijn voorgan- tieke leiding er constant op uit zou
gers op Defensie, Den Toom en De 'zijn de toch zo redelijke VVDM-
Koster, wordt weinig lovend ge- eisen te dwarsbqmen.
Bovendien hebben leger- en poli
tieke leiding dan toch maar „ge
doogd" dat een soldatenvakbond
het boek'Soldaten tnhetgeweer'.De schreven. Trouwens, het boek staat Maar ondanks alle tegenwerking ai$ de VVDM heeft kunnen ont-
bewindsman zal het ruim tweehon- bol van de voorbeelden en verhalen kan Burger aan het einde van het
derd bladzijden tellende boekwerk, over tegenwerking die de VVDM de boek een aantal niet te verwaarlo-
de tienjarige geschiedenis afgelopen jaren van diverse kan- zen zaken noemen die toch verwe,-
dan vooral van de zijde vanzenlijkt zijn. Bijvoorbeeld: het recht
de Vereniging van Dienstplich
tige Militairen (VVDM) wordt be
schreven, met gemengde gevoelens
hebben gelezen want hij krijgt er
nogal van langs.
Vredeling wordt in het boek betiteld
als dé rechtse minister met het
linkse gezicht. Een slimme polit
Een vakbond met i
tigduizend leden die uniek is in de
wereldEen vakbond die ooit al eens
Amerikaanse
leger-autoriteiten, te verduren heeft van demonstratie voor de soldaten, kranten als de Wall Street Journal
verruiming van de vrijheid
dan tevens de zwakke kant meningsuitingde afschaffing
aan dit boek. Schrijver Fans Bur- (binnenkort) van de krijgsraad en
ger, oud-redacteur van het VVDM- het Hoog Militair Gerechtshof, een
blad Twintig, die van ,JSoldaten in compensatie-regeling voor over-
het geweer" een prettig leesbaar ge- werk en weekenddiensten,
die er zijn hand niet voor omdraait heel maakte, roept iets te nadrukke- wedde gekoppeld
het
lijk „een koude-oorlog-beeld" op. mumloon, afschaffing
Een beeld waarin de leger- en poli- groetplicht, het vrijlaten
haardracht.
de
de New York Times heeft ge
haald. Een vakbond ook die door de
verguisde minister Vredeling tij
dens het tienjarig jubileum-feest
een nuttige en zinvolle vereniging
werd genoemd. Na het lezen van
/Soldaten in het geweerkan dié
mening van Vredeling alleen maar
worden onderschreven.
BI
"Dressuur, springen, litairy door
Albert Brandl. In een vertaling
van Els Commandeur-
Demesmaeker uitgegeven door
Kosmos in Amsterdam 23.50).
Brandl een voortreffelijke investe
ring. Het wijst de route van een
lange weg vol geduld, die men hoe
dan ook heeft te gaan.
K.P.
Men kan paardrijden niet uit
boek leren. Het zitten op een paar- "Een praktische boek
derug is nu eenmaal een wereld
verschil met het zitten in
stoel. Maar Albert Brandl
heel dichtbij in het hierboven ge
noemde boekje. "Trainen in woord
de
ateur-tuinier, die er niet op ge-
luie steld is lange theoretische be
bouwingen over zijn hobby te le-
:n, maar met degelijke informatie,
snel mogelijk aan de gang wil"
_.j beeld" zegt'de ondertitel. Heel aldus begeleidde de uitgever de
systematisch wordt aangegeven aankomst van het boek "Praktisch
hoe men ruiter en paard moet af- tuinie
richten. Hoe zij hun eerste hippi- inderdaad
sche pasjes moeten zetten en hoe zij
dan verder moeten. Het is een
voortreffelijke handleiding
kleur". Het boek, dat
_j grote lijnen aan bo-
■enstaande voldoet, is verschenen
in de serie Groenboekerij van
Veen/Zomer Keuning.
.Het boek valt echter op door de
zorgde uitgave (gebonden) er
lage prys.
hen, die wat verder willen dan het De korte en heldere aanwijzingen
uurtje rondrijden in een ^nanege- worden afgewisseld met 127 kleu-
bak. Dat dagelijkse uurtje'i
aantal tekeningen,
kleine schakel in de lange ket- die een goed inzicht geven in het
ting, die de vorming opbouwt van resultaat dat bereikt kan worden
ruiter en paard. En die lange keten als de aan wijzigingen goed worden
wordt in het boek geschetst. Maar opgevolgd.
dat is natuurlijk alleen voorbe- De samenstellers hebben gekozen
de gelukkige, die
brede opzet, veel facetten
eigen paard kan bekostigen. Want konden aan de orde, juist daarom i_
hoe men het ook plooit, de rode het jammer dat erg weinig ruimte is
het africhtingspro- besteed aan een juist tegenwoordig
er- Ik zeg met opzet doorworstelen,
de want het boek bevat 247 pagina's
uiterst technische, en daardoor
vaak vrij zware kost die bovendien
"Praktisch tuinieren in Kleur' door zo doorspekt is van typische water-
(Wim Oudshoorn, Zomer Keu- sportkreten en benamingen van
ning, 17,50 scheepsonderdelen, die niet nader
T.v.B. worder verklaard, dat het boek
voor de leek al vrij snel volslagen
onleesbaar is. Ik geef het de leek te
doen om achtereenvolgens een
goed Nederlands woord te beden
ken voor 'wegers, langsdragers,
balkweger, langsligger, kimweger,
hekbalk en putting. De zeven kre
ten zijn aan te treffen op de wille
keurig opgeslagen pagina 91.
Zij die het allemaal wel begrijpen
geschikte is om in Nederland keu
ringen van kleine jachten uit te voe-
Het begeleidend schrijven op de
achterzijde van de kaft deelt mee
dat het boek een goede gids is om te
komen tot een beter onderhoud van
het schip. Dat laatste is ongetwij
feld waar - Nifcolson is uitermate
volledig waar het gaat om beschrij
ving van onderdelen en materialen
plus de geschikste vórmen van on
derhoud daarvoor; er zijn op dat
gebied echter beslist leesbaarder
boeken verschenen.
Ian Nicolson - Expertise van kleine
vaartuigen (Surveying Smalle
Craft). Uitgeverij en drukkerij BV
Baarn, 19.50.
H.E.M.
gramma, die door het boekje loopt,
zal men nooit kunnen handhaven geveltuin,
manegepaard. Trouwens grote groep
terrein winnend fenomeen als de
nog steeds een
amateur-tuinders
Het begint er de tijd voor te worden.
Nog even en de grote hausse in
boot-aankopen brandt weer in volle
hevigheid los. Op een tactisch juist
dan zouden de lesuren bij elkaar al noodgedwongen op aangewezen i
net zo duur komen als het eigen Meer aandacht voor tuinieren op
paard. Maar eenmaal in het bezit het balkon of op de stoep was zon-
van zo'n rijdier is het boekje van der twijfel welbesteed.
zullen zich afvragen wat
Iicvigncju lus. V_>p een xacuscn juisi hpt Hnpl van hpt hnpk
moment kómt Hollandia daarom ppn pn ar,H,
met het boek "Expertise van kleine
vaartuigen" van Ian Nicolson. Men
heeft nog juist de tijd om het boek
door te worstelen voor het tijd
i bootOe) aan te schaf-
"Fit door fietsen" uitgegeven door
de Stichting: Fiets in Amsterdam
(Europaplein 2) - 8,20).
Artsen bevelen steeds meer fietsen
aan als een gezonde lichaamsbe-
i eigen- weging. Wie over deze gezond-
Omdat heidszaak meer wil weten kan te-
ander voornamelijk op de recht in het in de serie Fietsotheek
Engelse situatie gericht is - Nicol- opgenomen boekje "Fit door fiet-
wordt c
fen.
is per slot van rekening
gelsman - bevat het boek vrij
weinig praktische Nederlandse i
formatie als het i
caarvan kortgeleden
herziene en uitgebreide
editie is verschenen. Veel aandacht
gaat uit te wordt besteed
vinden welke instantie nu de meest waarop i
zondheid kan fietsen en aan trim-
schema's voor de fietsers. Aparte
hoofdstukken zijn gewijd aan ka-
merfietsen en een aangepast fitsen
voor gehandicapten
KP
"Leeuwen in de nacht" door Alan
Scholefleld, in een vertaling van
Cath. van Eijsden uitgegeven door
de Zuidhollandse Uitgeversmij in
Baarn 17,50).
De auteur Scholefield neemt ons
mee naar Oost-Afrika in 1916, waar
een Brits legerkorps is vastgelopen.
Vernietiging door de Duitsers
dreigt. Het leven van de omsin
gelde Engelsen hangt af van het ge
reedkomen van een spoorlijn. Maar
niet alleen de Duitsers proberen dat
te voorkomen. Steeds weer doe-
menuit het duister twee leeuwen
op. Twee getergde dieren, die een
ieder op hun pad doden. Ten
einde raad moet de hulp worden
ingeroepen van een man, die eens
een befaamd leeuwenjager was,
maar nu zijn herinneringen in alco
hol verdoezelt. En daar tussendoor
laat Scholefield nog een liefdesge
schiedenis lopen. Voldoende stof
voor een avontuurlijk verhaal. Niet
zo bijster aannemelijk, nogal ge
makkelijk aan elkaar gepraat, maar
vlot geschreven. Als ontspannings
lectuur best te genieten.
K.P.
Op deze pagina bijdragen van Han Mulder, C. J. Rotteveel, Koos Post, Bert Paauw, Ton van Brussel, Hans E. Meijer
