Kryptogram
Franse PTTbijna elke week
nieuwe postzegel op de markt
RDG, de
'zwakke'
sterke
ploeg
Kom-er-ACHT-er
m
in
U
- X
HU
i
p.
T
a
m
m
m
X
f®
IS
S-ö
s
m
E
16*1 a
a 3
wTm m m m j
I m f*
s m m p
S l'I i 'Hl
9 5 I
Dammen
p 'Sf.H P' Sf'
jêjêj
m m m m
mWm'd
i
arwlm1m'
Postzegels
Oplossing
van vorige
puzzel
Kom er achter
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1976
Het offer van een toren tegen een raadsheer of paard is al
zeer oud en wordt aangeduid als een "kwaliteitsoffer". Het
opmerkelijke van zo'n offer is, dat het in de meeste gevallen
wordt uitgevoerd tegen het paard f6 (Tflxf6) of het witte
paard op f3 (Tfxf3). Het is duidelijk waarom: de "Schutzpa-
tron" die zijn koning zo angstvallig bewaakt moet worden
opgeruimd! Omdat ik aan dit belangrijke onderwerp nog
geen aandacht in deze rubriek heb besteed volgen hier een
paar instructieve voorbeelden uit de praktijk.
Op het eerste diagram zien we een Op het veld f5 zou het witte paard
stelling uit de partij L. Portisch-A. voortreffelijk staan. Karpov besluit
Karpov uit San Antonio 1973. De het paard van het bord te nemen,
Rus, thans wereldkampioen, was alhoewel ook 23 Te4! (Koblentz)
"nog in "opkomst" en moest voor de de aandacht verdient,
oude rot Portisch (die pog steeds LC5xd4
24.Tdlxd4 Db8-e5
HeF is bekend dat de manoeuvre
Kh8 benevens Tg8 een betere ver
dediging is.
25.De2-f3 Kg8-h8
Er dreigde reeds 26.Lh6 gevolgd
door 27.Tg4+met snelle winst.
Maar opk thans vindt Portisch de
juiste weg.
26.Td4-d5!
en zwart gaf op, omdat wit na 26
De6 27.Ld4! gemakkelijk wint.
Diagram 2 ontstond in de partij R.
Byrne-Olafsson uit een toernooi te
Reykjavik 1968. Ik zal de gehele
partij weergeven, omdat er zeer be
langwekkende momenten ont
staan.
De witte toren heeft zich naar c6
begeven, waar hij plotseling omge
ven is door vijandelijke figuren. De
Hongaar besluit daarom tot een
kansrijk kwaliteitsoffer.
22.Tc6xf6! S7xf6
1.e2-e4
2.Pgl-f3
3.d2-d4
4.Pf3xd4
5.Pbl-c3
6.Lcl-e3
c7-c5
Pb8-c6
Omdat deze stelling zó dikwijls op
het bord is verschenen, heeft het
nog geen nut wat kanttekeningen
te plaatsen.
7.Lfl-c4 d7-d6
8.f2-f3 Lc8-d7
9.Ddl-d2 Ta8-c8
10.Lc4-b3 Pc6-e5
11.0-0-0 Pe5-c4
12.Lb3xc4 Tc8xc4
Ook deze stelling is bekend.
13.Kcl-bl 0-0
14.h2-h4 h7-h5
De meeste grootmeesters voelen er
niets voor wits pionoffer h4-h5 toe
te laten. De praktijk heeft namelijk
uitgewezen, dat wit een uitste
kende aanvalsstelling verkrijgt.
15.Pd4-e2 b7-b5
16.Le3-d4 b5-b4!
17.Ld4xf6 b4xc3!,
18.Lf6xc3
Zwart heeft een pion gegeven, maar
nu volgt ons thema:
Ig Tc4xc3!
Zeer verrassend. U ziet dat ook een
kwaliteitsoffer op c3 kan ontstaan!
19.Pe2xc«l Dd8-b6
20.b2-b3 Db6-c5
21.Pc3-d5 e7-e6
22.Dd2-b4?
Natuurlijk is deze zet niet goed.
Byme vreesde waarschijnlijk na
22.Pe3 de zet 22 Tb8!, maar dan
was er nog van alles mogelijk.
22 e6xd5!
23.Db4xc5 d6xc5
24.Tdlxd5 Ld7-e6
25.Td5xc5
Wit heeft 3 pionnen meer, maar
twee raadsheren zijn altijd nog
sterker dan één toren
25 Tf8-d8
26.Tc5-a5 Td8-d2!
27.Ta5xa7 Td2xg2
teitsoffer brengt, geef ik u het slot
in de korte notatie:
28.a4 Ld4 Ta8 Kg7 30.a5 g5ü
31.hg5: h4! 32. Td8 Lf2 33.f4 Lg4
34.Td3 Tgl-f- 35.Tgl: Lgl: 36.a6 h3
37.Td2 Lf3! (Niet h2?? wegens Th2:
en wit zou nog gaan winnen) 38.e5
h2 39.Th2: Lh2: 40.c4Lf4: 41.b4Ld2
en wit gaf op. Een geweldige pres
tatie van Olafsson!
Sax-Hu lak
l.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cd4: 4,Pd4: Pf6
5.Pc3 d6 6.13 Le7 7.f4 Pc6 8.Le2 0-0
9.0-0 Ld7 10.Pb3 a6 1 l.a4 e5 12.Pd5!
Pe4: 13.fe5: de5: 14.Ld3! Pf6 15.Lb6
Dc8 Pf6+ Lf6: 17. Tf6:! (Hier heb
ben we het beroemde kwaliteitsof
fer op f6) 17 gf6: 18.Dh5 f5 Dg5+
Kh8 20. Df6+ Kg8 21.Tel Te8
22.Pc5 e4 23.Te3 Pe5 24.Lc4! f4
25.Df4: Lf5 26.Ld5!? Pg6 27.Dd6
Te5 28.c4? (Sax is thans veel.sterker
in het behandelen van dergelijke
stellingen!) 28 Df8 29.Pb7: Le6!
30.Le4: Lc4: 31.Dd4 Le6 32.Lc7 Tg5
33.Pd6 Td8 34.Df6 Td6: 35. Ld6:?
Dd6: 36. Dg5: Dd4?? (Het schaak op
dl was nodig!) 37.Lg6: hg6: 38.De5
Da4: 39.Td3 Kf8 40. Dh8+ Ke7
Dd8+ mat.
l.Maakt u niet de fout te denken,
dat een kwaliteitsoffer altijd de
partij doet1
2. Bij een kwaliteitsoffer moet u
minstens één of twee vijande
lijke pionnen incasseren.
3. Een kwaliteitsoffer op de ko
ningsstelling van de tegenstan
der heeft meer effect, dan in het
centrum of op de dame-vleugel.
Uitzonderingen zijn mogelijk.
Deze regels zijn niet van mij, maar
van gerenommeerde deskundigen
op dit gebied! BISHOP
Het Engelse blad Popular
Bridge is gebaseerd op de
aloude formule die succes
schijnt te garanderen: ont
spanningslectuur, een snufje
humor, wat eenvoudige theo
rie en veel aandacht voor de
"palooka", de sufferd die er
zogenaamd niets van begrijpt
en het desondanks allemaal
goed doet. Jammer is dat het
nooit helemaal uit de verf
komt. Wat speels is bedoeld is
dikwijls net iets te technisch:
ligt het accent daarentegen of)
de techniek dan ontbreekt de
zo gewenste humor. Kortom
Popular Bridge is stellig een
lezenswaardig blad maar het
blijft toch achter bij het Ame
rikaanse blad van dezelfde
naam. Eén van de beste me
dewerkers is zonder enige
twijfel Alan Truscott, die in
eén van de laatste nummers
aan de orde stelt dat te di
kwijls een vitale kaart wordt
afgegooid terwijl een waarde
loze kaart wordt vastgehou
den. Zoals in dit spel uit de
praktijk:
2
<?76
O 8 7 3 2
B 7 6 5 4
76 N
V 10 9 w o
O B 9 5 4 z
H V 10 3
U zit west en U hoort zuid de
bieding openen en sluiten met
een bod van 7 Sch! U komt uit
met KI H, die zuid troeft. Deze
speelt vervolgens al zijn troe
ven, waarvan hij er nog zes
blijkt te bezitten. U bekent
twee keer, gooit op de vol
gende drie troeven Uw reste
rende klaveren af, maar dan?
U moet nog één kaart afgooien
en wordt dat een ruiten of een
harten?
Truscott helpt U met deze al
gemene regel: U moet op de
stoel van de leider gaan zitten
en trachten te bedenken
waarom 'hij speelt zoals hij
speelt of eventueel waarom hij
iets niet speelt. Het antwoord
op de vraag is dan direct dui
delijk: U moet een harten af
gooien. Zuid heeft zes rode
kaarten en dat moeten zijn Ha
A H en Ru A H V x of Ha A en
Ru A H V x x. Waarom? Omdat
zuid, als hij Ha A H x zou heb
ben gehad, zeker een harten
op tafel zou hebben getroefd.
In de praktijk had zuid Ha A H
en Ru A H V 10.
TON SCHIPPERHEYN
In de ereklasse-competitie club-
dammen vinden en vonden dit sei
zoen de meest gekke dingen plaats.
Duidelijke bij voorbaat gedoodver
fde favorieten, lieten het op een
verschrikkelijke manier afweten en
de clubs waarvan men met bijna
honderd procent zekerheid kon
zeggen dat zij zouden degraderen,
bleken plots titelkandidaten. De
meest onmogelijke uitslagen kwa
men op het scorebord en zelfs nu,
met nog twee ronden voor de boeg,
is er geen enkele prognose te ma
ken.
De club die tot nu toe het meest
verrassend optrad was niet Roxy
Dual uit Groningen, maar het
roemruchte RDG uit Den Haag.
RDG, gedoodverfd als degradatie
kandidaat, was na vier ronden de
enige ongeslagen deelnemer. Zij
won van Constant (15-5), van Be-
nnekom (7-13), van Twente's Eer
ste (11-9) en van DC Lent (12-8); de
volgende twee ronden kregen zij
klop van DC Lent (12-8) en VAD
(12-8).
De reden van deze verliezen ligt
waarschijnlijk in het ontbreken van
het geluk, dat RDG tot voor de
vijfde ronde kende. De ploeg is na
het vertrek van ex-
wereldkampioen Ton Sijbrands,
Boom en Boog en het zo-nu-en-
dan-meespelen van Cees Varkevis-
ser en Ed Holstvoogd ontzettend
verzwakt. De alternatieven (Van
Domselaer, Slagter en Lagas) kun
nen niet in hun schaduw staan.
Daartegenover staan natuurlijk
Fred Ivens en Krijn Toet, van wie
vooral Fred Ivens een wereldpeil
heeft bereikt (en dit eens officieel
bevestigd zou kunnen zien, als hij
het dammen eens een jaartje zou
laten prevaleren boven zijn werk).
Maar twee topspelers in één tiental
is beslist te weinig, te meer daar de
rest dammers zijn van regionaal ni-
Uit de competitie enige flitsen:
- m gf tg
H
<9 Üf 3É
1 m r M
Q feJ
De eerste flits haalden wij uit het
cluborgaan van DC Lent, dat de
naam "De Orkaan" draagt. Deze
naam is aan het blaadje gegeven
omdat, en nu citeer ik uit het voor
woord: .door de ongeëvenaarde
stormachtige ontwikkeling, die
onze damvereniging de laatste ja
ren heeft doorgemaakt - als een or
kaan raasde DC Lent door naar de
allerhoogste klasse-
Gelukkig duurt een orkaan nooit
lang en DC Lent heeft zich het grote
geweld en kracht uit de handen
zien waaien. Het volgende nummer
zal dan waarschijnlijk wel een an
dere, meer op de aktualiteit slaande
titel hebben: "Naakt in een orkaan"
of iets dergelijks.
De flits die we uit het blad haalden
is er één uit de wedstrijd DC Lent II
- OG Utrecht II. Theo de Bruyn
(Lent) hanteerde de witte schijven
tegen H. Corstanje. De commenta
tor vermeldt bij deze stelling dat De
Bruyn het te offensieve spel van
zwart afstrafte, nadat hij de zet
(1-7)? speelde. De Bruyn straft ech-1
ter niet het offensieve spel af - dat
niet te offensief was - maar straft de
zet (1-7) af. Een belangrijk verschil.
Fraai won De Bruyn door 1. .1-7;
2. 39-34 28-39; 3. 25-20 14:25; 4.
38-33 39:28; 5. 36-31 27:36; 6. 47-41
36:38; 7.43:14 9:20; 8. 30:6!!!
In de diagramstelling had zwart be
ter 18-23 kunnen spelen. Hij heeft
dan een zeer voordelige stand.
Uit de wedstrijd Leiden - NOAD
het indrukwekkende slot van de
partij J. W. Geurts - Fred Ong.
(24-29) 33:24 (14-20) 25:14 (9:40)
35:44 (15-20) 30-25 (20-24) 44-40
17-21) 39-34 (3-9) 43-39 (9-14) 40-35
(8-12) 34-30 (21-26) 39-33 (11-17)
37-31 (26:37) 42:31 (17-21) 31-26
(12-17) 48-43 (23-29) 43-39 (18-23)
27-22 (29-34) 22:11 (6:17). Een
prachtig gespeeld klassiek mid
denspel.
JOOP Burgerhout
FRANKRIJK - Er gaat bijna geen
week voorbij of de Franse poste
rijen brengen een zegel op de
markt. Het gevolg daarvan is nogal
eens - tenslotte moeten ook uitgif
ten van andere landen worden be
sproken - dat we op achterstand
worden gezet. Daarmee worden we
ook nu weer geconfronteerd, van
daar dat we terug moeten naar 20
september toen een kunstzegel van
2 franc verscheen (geel, rood,
blauw, oranje, zwart en groen; ge
drukte oplage: 6 miljoen) waarop
een origineel werk van Jean Car-
zou. De zegel hoort thuis in de kun
streeks die al sedert ongeveer 1960
loopt.
In de serie beroemde persoonlijk
heden kwam op 27 september een
zegel van 1,00 0,20 fr. (blauw, lila
en violet) uit ter herdenking van de
schilder en schrijver Eugène Fro-
mentin (1820-1876). Als schrijver
gaf Fromentin een treffend bewijs
van zijn bekwaamheid met zijn
boek Les Maitres d'autrefois dat hij
schreef naar aanleiding van zijn reis
naar België en Nederland. In Ne
derland behoort dit boek nog altijd
tot de belangrijkste bronnen van de
19e eeuwse cultuurgeschiedenis.
Op de zegel (oplage: 3 miljoen) een
portret van de kunstenaar.
Ook de derde zegel die we moeten
bespreken hoort thuis in een reeks
en wel in de toeristische reeks.
Deze nieuwe zegel is gewijd aan het
Pyreneeënstadje Biarritz. Op de
zegel in de waarde van 1,40 fr.
(bruin en blauw) de rotsenkust bij
Biarritz. Dag van uitgifte: 27 sep
tember.
Evenals vele andere landen heeft
Frankrijk postaal het feit herdacht
dat Graham Bell 100 jaar geleden de
eerste telefoonverbinding tot stand
bracht. Frankrijk deed dat op 27
september met een zegel van 1,00 fr.
(rood, bruin, grijs en blauw; oplage:
12 miljoen) die een antiek eri een
modern telefoontoestel verbeeldt.
Het tiende internationale festival
van toeristische films in Tarbes-
Pyreneeën is op 4 oktober door de
Franse post luister bijgezet met de
uitgifte van een zegel van 1,40 fr.
(bruin, oranje en groen; oplage 6
miljoen). Op de zegel o.a. het
beeldje Pyrène, de legendarische
naamgeefster van de Pyreneeën.
Op 11 oktober weer een toeristische
zegel nu gewijd aan Thiers. Waarde:
1,70 fr.; kleuren: bruinrood, blauw
en groen; afbeeldingen: gezicht op
Thiers.
Eveneens op 11 oktober verscheen
een zegel van 1,10 fr. (blauw, bruin
en rood, oplage: 6 miljoen) die aan
dacht vraagt voor de nationale poli
tie. De zegel toont op de voorgrond
het embleem van de nationale poli
tie met op de achtergrond een sym
bolische voorstelling van de assis
tentie en de bescherming die dit
korps bieden.
Vorig jaar 8 september begon
Frankrijk een nieuwe reeks onder
de titel "landstreken". Deze reeks is
op 18 oktober uitgebreid met een
zegel die in het teken staat van de
oude Franse kolonie Guyana, gele
gen in Zuid-Amerika tussen Suri
name en Brazilië. De zegel heeft een
waarde van 1,25 fr., is uitgevoerd in
groen, blauw en sienna en toont een
deel van een oerwoud, een stuk zee
en een vlinder.
Aangezien het wat deze serie be
treft nog mogelijk is alle tot nu toe
verschenen zegels te memoreren
willen we dat niet nalaten. Achte
reenvolgens werden zegels gewijd
aan het Land van de Loire (8 sep
tember 1975, 1.15 fr.); 6 oktober,
Auvergne (1,30 fr.); 27 oktober,
Bourgogne (1,00 fr.); 17 november,
Picardië (0,85 fr.); 8 december,
Poitou-Charentes (1,90 fr.); 15 de
cember, Nord-Pas-de-Calais (2,80
fr.); 12 januari, Midi-Pyreneeën
(2,20 fr,); 2 februari, Centre (0,25 fr.);
24 mei, Aquitaine (0,60 fr.) en tot
slot op 31 mei, Limousin (0,70 fr.).
HERO WIT
Kunt u de acht afwijkingen in beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt u êlders op de pagina.
De eerste prijs van 10,- werd toe
gekend aan mevr. S.M. Stol, De
Genestetstraat 91a te Leiden. De
tweede prijs van 7,50 werd toe
gekend aan de heer M. de Mooij,
Collegiantenstraat 91 te Rijnsburg.
De twee prijzen van 5,- werden
toegekend aan de heer A. Buijsen,
Bremstraat 7 te Alphen a/d Rijn en
aan de heer C.J. van Weerlee, van
Duiven voordenlaan 484 te Wasse-
De prijzen worden de
toegezonden. Oplossingen met in
de linkerbovenhoek vermelding
"Kruiswoordraadsel", vör donder
dag zenden aan Redactie Leidsch
Dagblad, Witte Singel 1 te Leiden.
"01
-ne uba jusq aaquq ap ubb qjowv
uapprui jaq ui sbj§ do luaojq
•..iapjups )sbbu ubb
-uaAoq aflaSSejA asjqaaj }s*»aui
:uaAoqsiipaj jagOA
'.japuosjqaaj §uiu
-aqaj asjqoaj jsaauj do jnnSij
'.aapqqos uba joozuaoqos jajqaaj
HORIZONTAAL
1. Dieren zonder werk dra
gen de lasten.
6. Dat is raak, die is van U.
10. Het beroemde hooiber
ginstrument.
11. Volgend o.a. een toestand
waarin U moet bijsprin
gen.
12. Een steen met vakantie.
13 Hij prikt en let niet op.
15. Reizen in de wind.
17. Een losgeslagen boom
voor Uw gezondheid.
19. Pukkels krijgen van de
repetities.
21. Een beetje tuin voor de
vogel.
22. De jongen die er vaak is.
24. De wandelende vogel
27Klein visje waarmee U een
ander verleidt in een
kleine ruimte.
28. De mensen maken nogal
wat lawaai.
29. Kijk niet zo kwaad, het zit
wel snor.
VERTIKAAL
1. Stil, het. is water en vuur,
U hoort het duidelijk.
2. Een ogenblik, meisje, zo is
't weer gelijk.
3. U hoeft met te raden, U
bent er dichtbij.
4. Ik ken-U nu, E trouwens
ook. U was bij deze oppas-
5. Trok-ie E mee in de kunst
der liefde?
7. E valt om als 'ie zich hier
wil verfrissen.
8. De waterstanden op de
radio!?
9. De tijd voor de politie is
een goede handel.
14. De maat in de heester^ la
ten vallen.
16. Heel veel is de kerel besp
aard gebleven door dit
voorbehoedmiddel
18 Dat luizeding deed me'
bijna vallem
20. 'K heb het hem maar laten
houden en hij berustte er
21. Is er m de stoep een hulp
middel gebouwd?
23. Niet is er in de kwajongen
iet s van het land
25. Een nogal vaak voorko
mende telefonische op
roep.
26. Als 't niet lukt krijgt U 't
niet zo gauw aan de grond.
