De vrees van Bouwe Kalma: "Willoze wezens..." Er deugt weinig in nieuw casino 'We leren elke dag weer van onze fouten BEROEPSGOKKERS NIET TE SPREKEN OVER ZANDVOORT ZATERDAG 13 NOVEMBER 1976 PAGINA 17 ROTTERDAM - "Mensen zeggen wel eens: daar heb je Kalma weer. Die schopt om te schoppen. Maar dat is beslist niet zo. Als mij iets dwars zit zeg ik dat. Niet omdat ik graag in de belangstelling sta, maar om bepaalde bijzonder verontrustende ontwikke lingen aan de orde te stel len". Door Willem Kooy der Even aarzelt Bouwe Kalma. Zorg vuldig zoekt de omstreden Rot terdamse politieman de juiste woorden. Dan: "Die duidelijke verrechtsing in het politie apparaat bijvoorbeeld. Die vind ik angstaanjagend. De roep om een sterke man, die nou eens even duidelijk orde op za ken stelt, wordt steeds sterker. Fascistoïde geluiden, die vooral daarom zo gevaarlijk zijn, omdat in veel gevallen politiemensen klakkeloos "his masters voice" volgen. "Befehl ist befehl". Die mensen gaan als een monddood wezen aan de gang als er een bepaalde •opdracht wordt gegeven. Die mentaliteit verschilt niet veel van een slaveninstelling". Kalma vreest die "willoze wezens". "Ik ben er van overtuigd, dat ik daarin niet alleen sta. Alleen, er zijn collega's, die onder meer uit angst voor het promotiebeleid, geen blijk geven van hun veron trusting. Dat is betreurenswaar dig en een goede indicatie, dat het met de vrijheid van meningsui ting bij de politie nog niet zo best is gesteld". De chef van de zeden- en kinderpo litie in de Maasstad lijkt dan ook vaak een roepende in de woestijn. Sinds 1946 is Dirk Kalma (nu 51 jaar werkzaam bij de Rotter damse politie, waar hij ver scheidene afdelingen heeft doorlopen en sinds enige jaren de afdeling zeden- en kinder politie leidt. In 1967 werd Kalma, die is ge trouwd met de dochter van oud-hoofdcommissaris Staal van Rotterdam, lid van de PSP. De hoofdinspecteur kwam de laatste jaren ver scheidene malen in het nieuws. Zo stond hij vorig jaar op 1 mei met een rode vlag voor het stadhuis in Rotterdam en stuurde hij dit jaar diverse het politie optreden in de Bloemenhove- affaire. Afgelopen zaterdag trok hij opnieuw de aandacht met zijn toespraak voor de Coornhert Liga, waarin hij onder meer de sterke verrechtsing naar voren bracht. Voeg daarbij zijn' lidmaatschap van de PSP (Kalma zat enige ja ren voor die partij in de Rijn- mondraad) en het is duidelijk, dat hij een buitenbeentje in het poli- tielichaam is. Kritiek Wat brengt hem er toe vrijwel door lopend kritiek te spuien op mis standen binnen of buiten het po litiebestel? "Van kindsbeen af volg ik de maat schappelijke ontwikkelingen. Als er iets is wat me hoog zit, breng ik dat naar buiten. Waarom zou ik dat als politieman niet kunnen doen? Pas nog werd er in het algemeen politieblad negatief gereageerd op ons telegram over de werkwijze van collega's in Zuid-Afrika. Daar staat dan een zinnetje in, "de beste machines draaien het stilste". Nou, daar word ik kotsmisselijk van. Het politie-apparaat moet demo cratischer worden. Je ziet het ook in het dagelijks leven: als je even niet in het gareel loopt, word je vreemd aangekeken. Je mag op 30 april, op je vrije dag, wel met een oranje vlag voor het stadhuis staan, maar een dag later met een rode, nee, dat is niet ge past". Hoofdinspecteur Kalma, na zijn telegrafische protesten tegen het politie-optreden in de abortus kliniek van Bloemenhove een "stalinistische kinderdoder" ge noemd, krijgt regelmatig kritiek op zijn veelal onverbloemde uit spraken. Kort geleden werd hij door Rotter dams eerste man Van der Louw op de vingers getikt, na zijn Bloemenhove-telegrammen"Ik had mijn beroep onderaan die telegrammen gezet, omdat dat functioneel was. Gelukkig heeft Van der Louw de hele zaak weer bespreekbaar ge maakt door van een onderzoek door de rijksrecherche af te zien en door de politiebonden in te schakelen. Alle reacties zijn ge woon een teken, dat we met de democratisering van het politie apparaat nog een heel erg lange weg moeten gaan". De politie-chef heeft bijvoorbeeld inspraak bij tactische en techni sche beleidsbeslissingen voor ogen. "Ik kreeg een gevoel van walging toen ik bijzonderheden van die actie in Vaassen hoorde. Een totaal militaire operatie. In dergelijke gevallen kan ik me heel goed voorstellen, dat een po litieman zegt "Op grond van mijn geweten kan ik er niet aan meedoen". Of dat hij aangeeft, dat bij dergelijk werk helemaal geen geweld gebruikt moet wor den. Dat is óók inspraak". Geweld Het woord geweld is gevallen. Kalma: "Ook het politiegeweld neemt duidelijk toe. Dat veraf schuw ik. Het gesprek moet te al len tijde absoluut uitgangspunt zijn. Het is vanzelfsprekend, dat de poli tie bij bankovervallen of gijzelin gen adequaat moet reageren, maar wanneer bepaalde minder heidsgroepen, zoals Molukkers en woonwagenbewoners moeten worden benaderd, staat de politie dikwijls al op scherp als gevolg van allerlei factoren. Vaak wordt dan op razzia-achtige wijze ge werkt. Een zuiver discrimine rende opstelling". De immer strijdbare politieman meent, dat vooral de "veel te een zijdige opleiding aan het toene mend geweld ten grondslag ligt". Er wordt tijdens de opleiding veel, maar dan ook veel te weinig ge daan aan de sociale aspecten van het politiewerk. Een politieman leert, dat hij moet toezien'op het naleven van de wetten, daar ligt helaas de nadruk. De politie is er niet voor één of meer machthebbers, maar uitsluitend ten dienste van de bevolking. Ze zou veel meer aan de basis moe ten werken. Als tijdens de oplei ding je denkpatroon echter an ders wordt beïnvloed, wordt het erg moeilijk om in de praktijk oog te hebben voor de diepere ach-l tergronden. Dan heb je op een gegeven ogenblik maar één ant woord: geweld". Wekker Bouwe Kalma, de regelmatig aflo pende wekker binnen het poli tiebestel ("het is nooit vroeg ge noeg om op te staan") herhaalt het nog eens nadrukkelijk: "Ik signaleer alleen maar. Put uit deri tig jaar ervaring en uit wat ik van collega's en anderen hoor. Ik heb er geen enkele behoefte aan de zaken erger af te schilderen dan ZANDVOORT - „Nico de Rooij was er trots op dat hij nog nooit in een casino was geweest, voordat hij directeur werd van de Nederlandse casi no's. Nou, en dat is duidèlijk te merken ook". Dat is dezer dagen een veel ge hoorde ironische grap onder be roepsspelers in het casino van Zandvoort. De geroutineerde gokkers, die hun voetsporen al in heel wat legale en illegale binnen- en buitenlandse casino's hebben achtergelaten, zijn op z'n zachtst gezegd helemaal niet te spreken over de gang van zaken in Zand voort. Ze vinden het in een woord een chaos. En in die mening staan de beroepsgokkers niet alleen. Want ook menige argeloze be zoeker, die in Zandvoort wel eens een gokje wil wagen, is al van de koude kermis thuisgekomen. Door Jan Kees Kokke ledereen is ontevreden. Tot som mige croupiers toe. Het droombeeld van Nico de Rooij - dat Zandvoort een van de mooiste casino's van Europa zou worden - dreigt als een zeepbel uiteen te spatten. Als men de klachten optelt, dan deugt er in feite niet veel in Ne derlands eerste legale casino: het optreden van de croupiers niet, de sfeer, de inrichting; en het is er stedds veel te druk. Nico de Rooij, directeur van de steeds Casinospelen, en Nico Bouwes, directeur van hotel Bouwes in Zandvoort, begrepen zelf ook wel dat, toen de plannen gevormd werden, een casino in een kelder, moeilijk verkoopbaar zou zijn. Kelder Maar Bouwes had die kelder nu eenmaal al jaren klaarliggen en de Stichting Casinospelen bleek nogal wat haast te hebben, zodat het casino toch ondergronds bij Bouwes terechtkwam. Zowel Bouwes als De Rooij echter heb ben er altijd zorgvuldig voor ge waakt, het woord „kelder" in de mond te nemen. Een casino van enige allure, een ca sino, dat zich kan meten met het buitenland, is Zandvoort daarom (nog) niet geworden. Het werd een ondergrondse ruimte, zonder ramen. Een ruimte, die trouwens veel te klein is voor de twaalf rou lettetafels en de vier black jack tafels, die er staan opgesteld. Een mogelijkheid om zich te ver treden bestaat er niet voor het publiek. Men hotst en botst tegen elkaar op, hetgeen de toch al licht agressieve stemming doet op vlammen. Die stemming is al aan de tafels gekweekt, waar het zo vol is dat er behoorlijk gedrongen moet worden om de jetons (de fi- sches) ingelegd te krijgen Ruzies En dan de talloze ruzies tussen de spelers onderling en met de croupiers, die zich bij elke draai van de roulette voordoen. Wie even niet oplet, kan het over komen, dat zijn winst door een ander wordt opgepakt of een jet- on, waarop uitbetaald had moe ten worden, door een onoplet tende croupier wordt wegge- harkt. Ik heb dat niet een paar keer maar talloze keren zien ge beuren en ik ben niet de enige, die dat opgevallen is. De twisten aan tafel spreken trouwens voor zichzelf. Volgens directeur De Rooij zou Frans de speltechnische voertaal aan tafel zijn. In de praktijk loopt het echter maar al te vaak uit op een babylonische spraakverwar ring. De Duitse en de Oosten rijkse croupiers houden zich stug aan de Duitse taal, er zijn Neder landse croupiers, die voorname lijk Nederlands spreken, Engel sen spreken nauwelijks een an dere taal en de Fransen uiteraard helemaal niets anders. „Met de buren" Een aantal croupiers ontbreekt het duidelijk aan routine. Wie bij voorbeeld een croupier opdracht geeft „nummer 34 met de buren" te spelen (dat zijn dus de num mers 17 en 6, de buren op de draaitafel krijgt als antwoord een ragende blik, omdat deze crou pier de rangschikking van de nummers op de roulettetafel nog niet uit het hoofd kent. Een erva ren croupier uit een illegaal ca sino vertelt: „De croupier moet gezag uitstralen. De sfeer aan de tafel wordt door hem gemaakt. Als hij niet goed oplet, de zaken uit de hand laat lopen, dan komen er ruzies. Als de croupiers niet be leefd genoeg zijn, raken de men sen geïrriteerd. En als ze hun vak niet verstaan, wordt het een chaos" „Maar", zo voegt hij er direct aan toe,je kan het de croupier hier in Zandvoort ook weer niet hele maal kwalijk nemen. Want ze staan ontegenzeggelijk onder een enorme druk. Het is veel te vol rond de tafels. Er hangen voort durend mensen over hun schou ders. Dit is niet vol te houden, dag in, dag uit. Dan raak je onherroe pelijk geïrriteerd. Dan ga je fou ten maken. De croupiers moeten aan de lopende band ruzies bij leggen. En dat gaat op den duur op je zenuwen werken hoor, dat verzeker ik je." Weinig fooi Het valt op dat de croupiers nogal nadrukkelijk het „Merci" Pour les employes" hanteren. Met an dere woorden, er wordt als het ware om fooien gebedeld. Te véél en te duidelijk, volgens ervaren roulette-spelers Bij navraag aan een Nederlandse croupier van het Zandvoortse ca sino blijkt dat inderdaad te klop pen. „Dat komt omdat er krank zinnig weinig fooien worden ge geven hier" zegt hij „Zeker tachtig procent van de mensen, die winnen, geeft geen fooi. Dat is - belachelijk weinig vergeleken met buitenlandse casino's. In derdaad, we zijn er daarom zo tussennneus en lippen op gaan wijzen. Maar ja, als je dat zegt, dan krijg je al snel van die onge zellige toestanden aan je tafel. Dan kijken de mensen je raar aan. Maar voor ons zijn die fooien erg belangrijk, omdat ons salaris daarop gebasserd is". „Er zijn nu een aantal Franse crou piers weggestuurd uit Zand voort, omdat ze vonden dat ze hier te weinig verdienden. Ze hadden op minstens acht a ne genduizend gulden per maand gerekend. En dat zat er bij lange na niet in. In hun plaats zijn nu Oostenrijkers gekomen." Voordat het Zandvoortse casino werd, sprak directeur Rooij nog luchtigjes heen over het probleem van de fooien. Nee hoor, dat zou allemaal best gaan lopen in Zandvoort. Zijn ervaring met Nederlandse spelers in het buitenland zou hem geleerd heb ben, dat onze landgenoten royaal genoeg zijn aan de speeltafel. Dolgedraaid Zwart geld Het casino van Zandvoort blijkt een uiterst geschikte plaats om zwart geld "wit" te maken. Daar voor zijn verschillende mogelijk heden. Zelfs zonder te spelen. Men wisselt bijvoorbeeld ver spreid over de avond en diverse speeltafels flink wat duizendjes om in jetons, die men later tegen een"1 betalingsbewijs aan de kassa weer inlevert. Het gebeurt ook dat aan mensen, die flink winnen, contant geld voor hun fiches wordt geboden. Zo betaalt ie mand bijvoorbeeld voor 60.000 gulden aan fiches, 65.000 gulden in contanten aan (zwart) geld. Met die fiches loopt hy naar de kassa en het zwarte geld is weer "wit". Intussen beginnen de illegale ca sino's tegen de verwachtingen in ook weer te draaien. In Amster dam zijn er al weer vier openge gaan, in Rotterdam zelfs vijf en in Den Haag twee. Sommige spelers geven zelfs de voorkeur aan de illegale casino's, als ze eenmaal in Zandvoort zijn geweest. In zo'n illegaal speelhuis is het tenmin ste niet zo overstelpend vol als in Zandvoort en de consumpties zijn vaak gratis. De politie van Zandvoort heeft er inmiddels met de komst van het casino een paar zorgen bij gekregen. Valsspelers Een ander probleem is de onderbe zetting bij het speltechnisch per soneel Een Nederlandse crou pier. „We maken op het ogenblik ontzettend veel uren, omdat er eigenlijk te weinig croupiers zijn. We maken vaak avonden van 7 uur tot 3-4 uur 's nachts. We wer ken doorgaans acht dagen achte reen en dan twee dagen vrij. Dat komt omdat het zo krankzinnig druk is. Het is soms echt ver schrikkelijk. Dan kom je hele maal dolgedraaid thuis. Je kunt het eigenlijk niet meer aan. Maar desondanks heb ik het hier toch wel naar mijn zin. Het is hard werken, maar de sfeer in onze groep onderling is uitstekend. Ik hoop alleen maar dat het straks allemaal wat beter wordt georga niseerd" Omdat de grootste drukte en de meeste ruzies plaats vinden rond de tafels met de laagste minimu- minzet van twee gulden, heeft de casinoleiding dit aantal inmid dels verminderd van vier tot twee grote tafels. Aan de overige tafels is de minimum inzet een stuk ho ger, namelijk vijf en tien gulden. Waardoor de mogelijkheden voor de kleine speler minder worden. Men heeft bij het casino van Zand voort overigens niet de indruk dat er op grote schaal vals ge speeld wordt "Nogal logisch", zegt een bankhouder uit de ille gale casinowereld, die ook z'n naam niet genoemd wil zien "Daarvoor hebben de meeste croupiers hier veel te weinig rou tine Maar dat er vals gespeeld wordt, dat kan ik je verzekeren Ik ken de trucs toch allemaal" De politie is al enige keren te hulp geroepen om valsspelers in hun kraag te vatten. "Maar we hebben nog geen enkele keer proces verbaal kunnen opmaken", aldus een politiewoordvoerder, "omdat we geen duidelijk bewijs van een overtreding hadden. Daarbij komt nog de moeilijkheid dat er over strafbare feiten in casino's in ons land geen enkele jurispru dentie bestaat. We kijken dus ei genlijk nog een beetje de kat uit de boom" Duidelijker treedt de politie op tegen de parkeerover last in de buurt van het casino. Vooral tijdens de weekeinden worden er honderden parkeer bonnen uitgedeeld aan casinobe zoekers. Bouwes is overigens met de gemeente in onderhandeling over de bouw van een onder grondse parkeergarage voor 150 auto's op een naburig plein Hoe het casino van Zandvoort fi nancieel draait is nog niet duide lijk. Wel is bekend dat tijdens het eerste weekeinde de bank 40.000 gulden heeft verloren Maar dat schijnt een uitzondering geweest te zijn Droomwereld Intussen is er door sommige spe lers behoorlijk gewonnen Maar er zijn er uiteraard ook, die flink uitgleden Een minder fortuin lijke speler, die in een paar dagen tijd 80.000 gulden verloor "Ik heb een paar dagen gewoon in een droomwereld geleefd. Toen ik wakker werd, was ik alles kwijt" Directeur De Rooy: "Het casino kampt nog met kinderziekten. Het is te vroeg om i l al 1 oor-delen "De overweldigende belangstelling voor het van Zandvoort, maar vooral ook de grote c renheid van het Nederlandse publiek met het rou lettespel en-met de sfeer in een casino, zijn er de oorzaak van dat we met wat aanloopproblemen kampen". Dat is de mening van directeur Nico de Rooij van de Stichting Casinospelen. "Maar", zo verzekert hij ten stelligste, "het gaat be slist de goede kant op. Elke dag wordt het beter". "Het is een voor Nederland totaal nieuw bedrijf, waarmee we nog in de beginfase zijn. Na pas vijf weken is het eigenlijk nog te vroeg om nu al te oordelen", zegt De Rooij, hoewel hij begrip heeft voor onderdelen van de kritiek. "Maar dat zijn kinderziekten. We leren elke dag van onze fou ten" "Vanaf 1 oktober, de eerste dag dat we in Zandvoort draaien, tot vandaag, hebben we nog geen uur rust gehad. Niemand heeft dit enorme aantal be zoekers kunnen voorzien. Gemiddeld krijgen we per dag 1300 mensen, dat is een schouwburg vol" Beginnelingen "Veel van die bezoekers", zo merkt De Rooij op, "zijn beginnelingen in het roulette- en black jack-spel. Het spel vraagt een zekere routine en wat ervaring. Die is er bij een deel van het publiek nog niet. Dat betekent een stuk onrust. In een casino behoort echter rust te heersen, een be daarde ambiance, waarin je eigenlijk alleen de achtergrondmuziek hoort. "De Nederlander, die het spel nog moet leren, blijkt soms nog wel eens onrustig. Als hij wint of ver liest, dan is hij vlug met zijn emoties, dan moet de hele tafel het horen of zien. Men staat ook nog wel eens te vlug klaar met zijn oordeel, met beklag. Dat gebeurt in de meeste gevallen natuurlijk wel te goedertrouw Maar dat maakt het werk van de croilpier er niet eenvoudiger op" „De wachttijden bij de entree nemen af', zegt De Rooij. „In de eerste weken moest elke gast voor het eerst worden ingeschreven. Nu komt het ei genlijk alleen nog 's avonds in het weekend voor dat men een half uurtje moet wachten" Om ruzies en misverstanden aan de tafels te voorkomen, raadt de heer De Rooy minder ervaren spelers aan om de inzet door de croupier te laten verrichten. „Op dat moment mag er geen probleem meer be staan. Want de croupier weet, waar en door wie de jetons zijn ingezet". Over de fooienpot, de tronc, maakt De Rooij zich geen zorgen. „Ik weet dat de tronc zich goed ontwikkelt. Ik weet dat de Neder lander bereid is om voor een goed funtionerende groep croupiers een redelijke fooi te geven. Maar ik ben het volstrekt eens met de mensen, die geen fooi geven, „als de sfeer aan de tafel niet deugt". „Het vraagt echter even tijd voordat zo'n groep is ingedraaid. Ze moeten nog in hun ritme komen. Sommigen moeten ook nog acclimatiseren". Onder normale omstandighederf moet de roulette zo'n 30 a 33 keer draaien per uur maken. Nu zitten we nog op 15 a 20. Maar dat zal straks allemaal beter worden", zo verwacht De Rooij. Om aan de enorme belangstelling, die maar niet voort uit te breiden. Inmiddels draait het oplei dingscentrum voor croupiers in Haarlem op volle toeren. Op 15 november begint de tweede cursus en op 6 december de derde. Er zal dan 's morgens, 's middags en 's avonds les gegeven worden. De correcte stijl Omdat het huidge kledingvoorschrift voor het ca sino van Zandvoort - 's middags correcte vrije- tijdskleding en 's avonds colbert - in de praktijk niet voldeed, zijn deze nu verscherpt. „Een cor recte stijl maakt de sfeer", aldus de directie. „Vandaar dat het op prijs zal woirien gesteld als de bezoekers zich daarbij aanpassen". „In de middaguren van de zomermaanden is er geen bezwaar tegen goed verzorgde vrije-tijdskleding. Maar vanaf 7 uur 's avonds en voor alle andere uren is correcte kleding gewenst dus colbert, bla zer of kostuum, maar geen leer, en natuurlijk liefst een das, maar een choker of coltrui mag ook. En wie beslist met een open kraag wil komen moet het maar aan het inzicht van de receptie overlaten of de manier waarop wel acceptabel is", aldus de directie. „Tegen een garantiebedrag kan men bij de receptie wel een jas of een das lenen"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 17