LEIDSCH
DAGBLAD
CARTER WINNAAR
Strop 25 miljoen
Verenigde Staten krijgen nieuwe president
vandaag
Twee doden en
vele gewonden
bij busongeluk
Beslag op de stem-
machines New York
Sexclub
houdt
vergunning
WOENSDAG 3 NOVEMBER 1976
OPGERICHT 1 MAART 1860
35079
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WASHINGTON (AP/Reuter/AFP/UPI/DPA) -
Jimmy Carter wordt de nieuwe president van
de Verenigde Staten.
Hij versloeg de huidige president Gerald Ford
met een weliswaar krappe meerderheid in pro
centen (drie), maar in stemmen van de kies
mannen - en daar gaat het om bij de verkiezin
gen in de VS - was zijn voorsprong veel groter.
Toen Carter Wisconsin en Mississippi „veroverde,, had hij
272 stemmen van kiesmannen op zijn naam gebracht, dat is
twee meer dan voor de overwinning noodzakelijk was.
Carter wordt de 39ste president van
de Verenigde Staten en de eerste
uit het „diepe zuiden" sinds Za-
chary Taylor in 1848. Het eerste, dat
Jimmy Carter deed, was zijn ver
slagen tegenstander president Ford
geluk te wensen met de geweldige
manier waarop hij de campagne
heeft gevoerd.
Naar bed
De president hoorde dat echter
niet meer, omdat hij om kwart
over drie (plaatselijke tijd) in het
Witte Huis al naar bed was ge
gaan, volkomen gesloopt doorzijn
uitputtende campagnetochten en
niet meer in staat zijn stem te ge
bruiken Maar, volgens zijn per
schef Ron Nessen, nog steeds met
het geloof, dat de zaak nog niet he
lemaal verloren was.
Carter noemde zijn verslagen
tegenstander „een goede en fat
soenlijke man". Hij was nogal eens
teleurgesteld door de regering,
maar „met kracht en vitaliteit, pa
triottisme én een gevoel van
broeder- en zusterschap" zou ons
land kunnen worden verenigd „om
het weer tot een grote natie te ma
ken".
Carter zei het niet gemakkelijk te
vinden om president van de VS te
worden. „Maar", zo zei hij tot zijn
enthousiaste aanhangers, „ik ben
niet bang om die verantwoorde
lijkheid als president van de VS op
mij te nemen, omdat mijn kracht en
moed van u komen".
Enige ogenblikken later werd in
Minneapolis het woord gevoerd
door Carters „running mate", de
man die vice-president gaat wor
den, Walter Mondale.
Hij zei onder meer „Jimmy Carter
zal een van de grootste presidenten
worden uit de geschiedenis van dit
land".
Uitslag
Toen 90 procent der stemmen was
geteld zag de situatie er als volgt
uit
Carter* 38.443.879
(51 procent)
Ford 36.552.219
(48 procent)
McCarthy 613.037
■Jimmy Carter had gewonnen nog
voor de laatste resultaten van drie
der grootste staten van Amerika -
Illinois, Ohio en Californië - binnen
waren; Illinois koos later voor Ford
en in Ohio en Californië lag dan
weer Ford dan weer Carter voor.
Hoewel deze drie staten ook poli
tiek tot de belangrijkste van de
Verenigde Staten behoren, was het
pleit al beslecht.
Beslag
Rechter Edwin Conway van het
hooggerechtshof van de staat New
York heeft verklaard dat hij beslag
zal laten leggen op alle stemmachi-
nes in de staat New York. De voor
zitter van de Newyorkse Republi
keinse partij, Richard Rosenbaum,
had met instemming van het Witte
Huis'om het beslag gevraagd, om
dat met de machines geknoeid zou
kunnen zijn.
Woordvoerder Ron Nessen van het
Witte Huis-, zei dat het verzoek om
beslaglegging was gedaan, omdat
Ford en Carter elkaar in New York
niet veel ontlopen.
Het gerechtelijk beslag kan tot ge-
Rustig weer
Veel bewolking en voornamelijk in de
kustgebieden een bul. Plaatselijk mist
en weinig wind. Minimum temperatu
ren omstreeks 3, maxima ongeveer 8
graden.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
4 NOVEMBER
Zon op: 7.40 uur; onder: 17.07 uur.
Maan op: 16.04 uur; onder: 4.57 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.36 en 13.53
uur; laagwater te 9t46 en 21.58 uur.
volg hebben, dat de uitslag van de
staat New York pas officieel telt,
nadat een hertelling van de stem
men heeft plaatsgevonden.
Op de verkiezingsuitslag zelf zal dit
echter nauwelijks meer uitmaken,
omdat Ford Carter met 41 stemmen
van New York toch niet meer kan
inhalen.
Reactie
In een eerste reactie op de verkie
zingsuitslag heeft de Nederlandse
minister van Buitenlandse Zaken
Van der Stoel vanmorgen gezegd,
dat de overwinning van Carter
voor de Amerikaanse buiten
landse politiek waarschijnlijk
geen belangrijke veranderingen
tot gevolg zal hebben. Evenals
president Ford is Carter voor
stander van handhaving van de
krachtige samenwerking tussen
Europa en de Verenigde Staten.
Waarschijnlijk zal er wel een dui
delijker accent komen te liggen op
de ontwikkelingslanden, aldus
Van der Stoel.
Congres
Vanmorgen bleek overigens duide
lijk, dat de Democraten hun meer
derheden in het Huis van Afge
vaardigden en de Senaat hadden
behouden. Het beeld dat uit de ver
kiezingen voor het Huis van Afge
vaardigden tevoorschijn kwam,
was bijna identiek aan dat van voor
de gang naar de stembus. Nadat de
bezetting van 200 zetels bekend
was, bleek dat er slechts 3 in andere
handen waren overgegaan.
Van de 100 senaatszetels waren er
vanmorgen om half zeven 55 aan de
Democraten vergeven, 35 aan de
Republikeinen (was 37) en 1 onaf
hankelijke.
Van de 435 zetels in het Huis van
Afgevaardigden waren er al 221
naar de Democraten gegaan (was
280) en 88 naar de Republikeinen
(was 145).
Gouverneurs
De Democratische Partij bezet
vanaf vandaag 37 van de 50 gouver
neurszetels. Dat is er 1 meer dan
voorheen. De Republikeinen heb
ben 2 gouverneurszetels moeten
prijsgeven en bezetten er hu nog
maar 12. De 50-ste zetel is toegeval
len aan een onafhankelijke politi-
22 PAGINA'S
Caroline Cartiër wordt be
kend in het fllmwereldje
PAGINA 5
PvdA wil onderzeeboten af
schaffen
PAGINA 7
Grote opkomst bij verkie
zingen in Amerika
PAGINA 9
Sanering van het betaalde
voetbal
PAGINA 11
Okker had vliegende start
PAGINA 13
Westerterp stopt werk aan
rijksweg voor fietspaden
PAGINA 15
i zijn aanhang in ontvangst na zijn zege. Links zijn
Bouw Ridderveld I in Alphen
(van één onzer verslaggevers)
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
bouw van de woonwijk Ridder
veld gaat de gemeente Alphen
een strop opleveren van ongeveer
f25 miljoen. Tot deze "ruwe en
voorlopige" schatting is het ge
meentebestuur gekomen.
Wethouder J. J. Goedhart (finan
ciën) zei in een commentaar, dat
de precieze becijfering van het
miljoenen-verliés op de exploita
tie pas over een jaar of twee be
kend zal zijn. De bouw van de
wijk (het betreft hier Ridderveld I
met in totaal 7000 woningen) is
nog niet geheel voltooid. Ook
moeten in een groot deel van de
wijk nog tal van wegen en riole
ringen worden opgehaald, als ge-
vblg van voortdurende grondver
zakkingen.
Daarentegen hoopt de gemeente
het enorme verlies wat te kunnen
verzachten door gunstige ver
koopresultaten van industrie-
gronden elders in Alphen.
Inmiddels legt het gemeentebes
tuur elk jaar een bedrag van ruim
f 1 miljoen opzij, als reserve voor
rente en aflossing van het ver
wachte verlies. Meer dan de helft
van dit bedrag wordt gehaald uit
dë rijksuitkering "bodemges
teldheid". Op last van de provin
cie wordt daarnaast jaarlijks een
half miljoen geput uit de gewone
gemeentelijke inkomsten.
Onderhand is Alphen begonnen
met de bouw van Ridderveld II.
In deze wijk komen 4500 wonin
gen. De gemeente hoopt de ex
ploitatie hiervan beter in de hand
te houden door strakkere bouw
schema's en een snellere uitvoer
ing.
ADVERTENTIE
SIKKENS AUTOLAKKEN
NIEUWE
RIJN 49
LEIDEN
DEN HAAG (SP) - De tolerante
houding van het Haagse gemeen
tebestuur ten aanzien van sex-
clubs heeft het fiat gekregen van
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland. In een uitspraak die
door vele tientallen gemeente
besturen in Nederland met span
ning werd tegemoetgezien, heeft
het college van G.S. bepaald dat
de exploitant van de Haagse sex
club "Constanso" aan de Zout-
keetsingel zijn horecavergun-
ning mag houden.
B en W van Den Haag hadden deze
vergunning verleend, een beslis
sing waartegen door de inspec
teur voor de drankwetgeving be
roep was aangetekend bij Gede
puteerde Staten.
De inspecteur betoogde dat de
Drankwet aan bedrijfsleiders de
eis van onberispelijkheid stelt en
dat daaraan niet wordt voldaan
door iemand die beroepshalve in
een sexclub gelegenheid tot on
tucht geeft. De inspecteur
meende derhalve dat de vergun
ning was verleend in strijd met de
wet.
Met B en W van Den Haag menen
Gedeputeerde Staten echter dat
het voortdurend achterwege blij
ven van strafvervolging van sex-
clubexploitanten een teken aan
de wand is van de veranderde
§(glh®(n)® fl@G
Jimmy Carter betrekt dus in ja
nuari het Witte Huis. Dat is voor
de wereld en voor de Verenigde
Staten zelf geen slechte zaak. Het
trav,ma van de Nixonperiode kon
pas volledig worden uitgewist
met een aflossing van de politieke
wacht in Washington en dat is
dan nu gebeurd.
Vanzelfspfekend hebben binnen
landse politieke problemen het
stemgedrag van de Amerikaanse
burger uiteindelijk bepaald en
ofschoon beide kandidaten niet
uitblonken in scherpe formule
ring van wat huns inziens moest
gebeuren, mag men toch wel con
stateren dat er bij Carter meer
doorklonk van de wenselijkheid
en urgentie van verandering in
de samenleving. De bestrijding
van de werkloosheid, ook in Ame
rika een vraagstuk van de eerste
orde, zal bij Carter ongetwijfeld
meer aandacht krijgen dan tot nu
toe met Ford het geval was. Ook
mag men hopen dat de langza
merhand nogal ondoorzichtig
geworden Washingtonse ambte
lijke bureaucratie wórdt doorge
licht. De argwaan in een feder
atieve natie als Amerika jegens
het doen en laten van de heren
aan de centrale teugels is op zich
natuurlijk zo oud als het land zelf.
Er zit bij de afzonderlijke staten
vooral in het diepe zuiden en de
midwest, een flink stukje conser
vatisme in die argwaanDe angst
dat Washington allerlei nieuwig
heden wil doordrukken. De staat
van dienst van Carter, zeker als
gouverneur van de op rassenge-
bied 'moeilijke' staat Georgia,
biedt overigens redelijke waar
borgen dat hij niet mét de sane
ring van de ambtelijke molen in
Washington tevens de verwor
venheden van een meer tolerante
Amerikaanse samenleving weg
werpt.
Men heeft uit de woorden van Car
ter ook wel eens het één of andere
'ethisch reveil' willen destilleren
Een griezelig begrip: politiek
moet de voorwaarden scheppen,
waarbinnen een ieder naar eigen
overtuiging kan leven. Maar poli
tiek moet zich niet vereenzelvigen
met ethiek. Toch moet men Carter
daarover niet te hard vallenHem
van schijnheiligheid te betichten,
wat wel gebeurd is, lijkt rijkelijk
voorbarigNa de donkere jaren
van Watergate, duistere CIA-
praktijken en omkoopschandalen
kan men begrijpen dat fatsoen en
eerlijkheid in Amerika langza
merhand doeleinden zijn gewor
den van een bijna onaardse di-
Letterlijk overweegt het college:
"Nu het openbaar ministerie aan
overtredingen van artikel 250 bis
Wetboek van Strafrecht als regel
kennelijk geen strafvervolging
meer verbindt, mag aan de be
trokken gedraging evenmin een
administratiefrechtelijke sanctie
als het weigeren van een vergun
ning worden verbonden". G.S.
verklaren het beroep van de in
specteur voor de drankwetge
ving ongegrond.
RIJSBERGEN (ANP) - Twee do
den en vierendertig gewonden. Dat
was de trieste afloop van een
avondje uit naar de ijsrevue in
Antwerpen van het 63-man tellend
personeel van de Nederlandse
Middenstandsbank in Breda. De
twee bussen waarmee het gezel-
schap vannacht over de oude
rijksweg Antwerpen-Breda reed
botsten even na half een op elkaar,
dat gebeurde kort nadat ze waren
vertrokken vanaf een pleisterplaats
in de buurt van Zundert. De slach
toffers zijn de 47-jarige onderdirec
teur W. C. F. M. Cools uit Ulvenhout
en de 48-jarige employé H. R. Pe
ters uit Oosterhout. Van de vieren
dertig gewonden konden er vijftien
n^ar huis, nadat ze behandeld wa
ren in de drie Bredase ziekenhui
zen. Van de negentien personen die
daar nog liggen, zijn er enkele ern
stig gewond. De rijkspolitie heeft
een groot deel van de nacht nodig
gehad om de directe familie van de
slachtoffers te waarschuwen. Over
de oorzaak van deze ernstige aan
rijding bestaat geen eensluidende
mening. Vaststaat, dat de chauffeur
van de eerste bus, de 48-jarige A.
van der K. uit Breda plotseling is
gaan remmen waardoor .de tweede
bus achterop de eerste reed. Vol
gens de ene lezing zou Van der K.
hebben moetqn remmen voor een
langzaam voor hem rijdende vrach
tauto, volgens de andere reed er
geen voertuig voor de bus. De
tweede bus werd bestuurd door de
51-jarige H. E. uit Oosterhout. Hij
behoort tot de middelzwaar ge
wonden.
In de buitenlandse politiek zal niet
zo veel veranderen. Carter heeft
meermalen beklemtoond dat hij
grote waarde hecht aan intensi
vering van de betrekkingen met
West-Europa: een goede zaak.nu
de monetaire en economische re
laties steeds chaotischer lijken te
worden. Wel mag men aannemen
dat aan de vliegreis-diplomatie
van Kissinger, gebaseerd op de
doctrine van het steeds bij te stel
len machtsevenwicht met voor
bijzien van morele belangen een
einde zal komen. Over de steun
aan verwerpelijke regimes heeft
Carter reeds hier en daar zijn -
ethisch! - licht laten schijnen. Met
name de relaties met Chili wor
den straks interessant.
Het zou geen ramp zijn geweest,
wanneer Ford was aangebleven,
maar daarbij zouden de frustra
ties van het jongste verleden ge
bleven zijn. Ford is een fatsoen
lijk mens, maar geen krachtfi
guur. Bovendien zou hij hebben
moeten werken met een Congres,
waarbinnen de Democraten ver
sterkt zijn terug gekomen. Dat zou
betekend hebben dat de president
als uitvoerende macht nog veel
meer het middel van het veto zou
hebben moeten hanteren om aan
de dringende verlangens van de
volksvertegenwoordiging te ont
komen. Carter heeft van eigen
geestverwanten meer krediet.
Daarom mag de wereld blij zijn
met een schone lei. Carter kan be
ginnen.
10 jaar de
eerste de beste
Angola comité
wordt Komité
Zuidelijk Afrika
AMSTERDAM (ANP) - Het Angola
Comité houdt zich al enige tijd niet
alleen meer met de voormalige Por
tugese koloniën in Afrika bezig,
maar ook met de andere landen in
Zuidelijk Afrika. Deze taakverbre
ding is een gevolg van het feit dat de
toekomst van Angola en Mozambi
que zeer nauw verbonden is met de
voortgang van de vrijheidsstrijd in
de omliggende landen.
Als logische consequentie van het
feit dat het Angola comité sinds
enige tijd haar activiteiten töt heel
Zuidelijk Afrika heeft uitgebreid, is
Bij de hulpverleningsactie die vrij snelna het ongeluk op gang kwam betrok de rijkspolitie de brandweerkorp- de naam van het comité veranderd
sen van Breda en Rijsbergen, de GG en GD uit Breda en de eigen technische dienst. in Komitee Zuidelijk Afrika.
