"AI zou ik nooit
de lucht ingaan,
wat dan nog
Afscheid valt erg zwaar voor
warme bakker van Woubrugge
OP ZOEK NAAR
LEIDSE BRUGGEN
BILDERDAMMER BOUWT GYROKOPTER:
Vertragings-
taktiek van
Leids college
Politie: contact
metJABis goed
LEIMUIDEN (BILDERDAM) - Vliegen. Zo maar. Alleen vastgegrendeld
in veiligheidsriem, een stuurknuppel in je hand en een zoevende "vin"
boven je hoofd. Verder niks. Géén "cockpit", die je beschermt tegen de kou,
géén knetterend geluid van een motor, dat als trommelslagen in je oren
klinkt. "Zweven" op de wind. Niet meer en niet minder. Iedereen moet daar
wel eens van hebben gedroomd.
PAGINA 4
Een droombeeld, dat Richard van
As langzaam maar zeker werke
lijkheid ziet worden. In zijn ga
rage in Bilderdam bouwt hij
stukje voor stukje een gyrokop-
ter: een sterk vereenvoudigd type
helikopter. Een motor ontbreekt.
Instrumenten zijn er niet. Een
kind kan de was doen
Door
Jan Weslrrlaken
Hoogstwaarschijnlijk is Richard
van As één van de zeer weinige
landgenoten, die een gyrokopter
hebben. Zelf weet hij in ieder ge
val niet of er nog meer exempla
ren zijn. Hij zegt: "Ik heb ze in
ieder geval nooit zien vliegen".
Maar hoe komt iemand er nu toe
om zo'n „ding" te gaan bouwen?
Van As noemt het ontstaan van
„zijn" gyrokopter een „binnen
pretje". Als jongen stond het al
voor hem vast: hij zou in de
luchtvaart gaan. Niemand kon
hem daar van afbrengen. Tot aan
het licht kwam, dat hij eén slecht
oog heeft. Toen zag hij zijn lieve
lingswen s in rook opgaan: de
vliegerij kon hij vaarwel zeggen.
Het alternatief, dat hij toen met
beide handen greep, was vlieg
tuigmonteur worden. En dat
werd hij. hoewel hij nu een ga
rage in het dorp drijft.
ECHT VLIEGTUIG
Het liefst had Van As een echt
vliegtuig gebouwd. „Maar", ver
telt hij, „dat kan niet. Ik heb hier
geen landingsbaan", is het laco
nieke antwoord als het „waarom
niet" klinkt. Het idee van de gy
rokopter is op dat moment gebo
ren. Van As: „Als je er een auto
voor zet, heb je maar vijftig meter
nodig om van de grond los te ko
men. Voor uitrollen, als le dus
daalt, heb je niet meer dan een
meter of zeven nodig."
Het model gyrokopter. waaraan de
Bilderdammer werkt, is niet
uniek maar bestaand. Hij kreeg
het apparaat van een Limburgse
vriend. Maar daarvoor bouwde
Van As al. Het eigen bouwsel
werd aan de kant geschoven en
een dag na de belofte ging het
richting Limburg.
WINDKRACHT
Richard van As heeft, zoals hij zegt.
nog nooit een vluchtje met de gy
rokopter gemaakt. Nog nooit is
misschien wat te sterk uitge
drukt. Alles bij elkaar is hij hoog-
tens een uur in de lucht geweest.
Maar op het moment van vliegen
was hij wel met een kabel aan de
grond verbonden.
Het valt niet mee om in ons landje
met een gyrokopter vluchten te
maken. „Want", beweert Van As,
„als je wilt vliegen moet er een
constante wind staan. Zeker
windkracht zeven. En alleen in
het najaar is die wind constant.
Op andere jaargetijden kun je het
wel vergeten."
„Euvel"
Aan dat euvel gaat de Bilderdam
mer nu wat doen. Hij heeft een
licht (van gewicht) motortje op
gevoerd, dat een plaats krijgt op
de gyrokopter. Het grootste
voordeel: het apparaat kan dan
worden aangedreven, zonder dat
er een „trekker" vóór hoeft te
worden geplaatst.
Mag hij ongelimiteerd de lucht in
gaan?
Van As: „Vergeet het maar. Daar
voor is het hier veel te klein. In
Frankrijk, hè, daar is een klein
dorp waar de bakker, slager en
wie maar wil, mogen vliegen.
Daar is een stuk grond waarmee
ze mogen doen wat ze willen. Men
stelt daar gewoon: ga je gang
maar. Alle risico's zijn wél voor je
zelf. Als je diep in m'n hart kijkt
vind ik, dat het hier eigenlijk ook
zo zou moeten wezen...
Tja, of Van As ooit eens boven Bil
derdam zou cirkelen is nog de
vraag. Zelf tilt hij daar niet zo
zwaar aan. Zegt: „Ik maak dat
ding gewoon af. Daar heb ik ple
zier in. Al zou die nooit de lucht in
gaan. wat dan nog?"
Een feit is in ieder geval wel. dat er
lange tochten met zo'n gyrokop
ter kunnen worden gemaakt. Op
grote hoogte (viereneenhalve ki
lometer) zul je echter een zuur
stofmasker moeten dragen en de
kans is erg groot, dat de motor
Driessen (CDA):
13LEIDEN - Het CDA-raadslidT
Driessen heeft gisteravond ge
dreigd naar andere middelen te zul
len grijpen, "wanneer het college
van BenW blijft voortgaan met de
vertragingstaktiek. die in de ge
meenteraad wordt gevolgd".Wat
die "andere middelen" zouden zijn,
wilde hij gisteravond nog niet ver
tellen. Volgens Driessen is het een
onaanvaardbare zaak, dat de we
thouders niet bereid zijn om extra
vergaderingen uit te schrijven om
de opgelopen achterstand weg te
werken. Driessen: "Die achter
stand is voornamelijk te wijten aan
de slechte voorbereiding van de
voorstellen door het college. Bo
vendien wordt er met de punten
van de raadsagenda zo geschoven
dat veel tijd verloren gaat met or
dedebatten.
Ook Beijen (PPR,D'66) vond, dat er
op korte termijn extra raadsverga
deringen gehouden zouden moeten
worden, omdat anders punten die
nu op de agenda staan pas in het
vooxjaar behandeld zouden wor
den.
Beijen en Driessen overwogen -
wanneer het college daartoe niet
bereid zou zijn - andere raadsleden
te benaderen en het college daartoe
niet bereid zou zijn - andere raads
leden te benaderen en het college
op die manier te verplichten een ex
tra vergadering uit te schrijven.
Bloemenvak-
expositie
AALSMEER - In eén van de hallen
van de bloemenveiling Aalsmeer
wordt van 4 tot en met 7 november
de jaarlijks terugkerende nationale
bloemenvaktentoonstelling ge
houden. De opening zal 's morgens
om half elf worden verricht in de
burgerzaal van het gemeentehuis.
De offïcièle handeling doet ir. A. de
Paepe, landbouw-attaché van de
Belgische ambassade in Neder
land.
Op ruim achtduizend vierkante
meter zullen zo'n kleine honder
dvijftig stands een plaatsje krijgen.
De verwachting van de organisator,
de Koninklijke Nederlandse Maat
schappij voor Tuinbouw, is, dat
weer duizenden bezoekers de vei
linghal zullen aandoen.
Openingstijden van de tentoonstel
ling zijn: donderdag van half eén tot
tien uur 's avonds; vrijdag en zater
dag van negen uur 's ochtends tot
tien uur in de avond en van elf uur
in de ochtend tot zes uur in de mid
dag.
Richard van As bij zijn „binnenpretje"
kuren gaat vertonen. Volgens Ri
chard van As valt het boven met
de kou enorm mee. Stel. „Als je
nu achterop een motor zit en je
rijdt honderd kilometer, dan heb
je het toch ook niet koud?" De
gyrokopter heeft een kruissnel
heid van honderdtwintig kiïome-
GERUISLOOS
Wie een gyrokopter bij een hande
laar wil aanschaffen, moet reke
nen op een bedrag van zo'n
twaalfduizend gulden. In Ame
rika worden ze veel voor sport
gebruikt. Het Amerikaanse leger
leert er mee vliegen. Bovendien
kunnen ze worden ingezet voor
oorlogsdoeleinden want ze kun
nen geruisloos hun doel tot op ge
ringe afstand benaderen. „En als
de motor uitvalt," besluit Van As,
„gebeurt er helemeel niets. Het
apparaat is precies uitgebalan
ceerd
LEIDEN - "De contacten, die er
bestaan tussen het Juridisch Ad
vies Bureau ("wetswinkel") en de
politie zijn open en goed", aldus po
litiecommissaris Van Voorden tij
dens de gisteravond gehouden ver
gadering van de commissie voor
politionele aangelegenheden. Het
punt werd gisteravond door de
raadsleden besproken omdat het
JAB vorig jaar een lijst van voorval
len publiceerde waarbij de politie
te krachtdadig zou zijn opgetreden.
Naar aanleiding van de publicatie
van deze lijst in deze krant is er een
tweetal besprekingen geweest tus
sen de politie en het JAB. "Daarbij
is afgesproken dat wanneer er
klachten zijn, direct contact kan
worden opgenomen met de afde
lingschefs', aldus de commissaris.
Pleidooi voor
vrouwelijke
behandeling
LEIDEN - PPR.D'66-raadslid
Beijen heeft gisteravond in de
commissie veor politionele aange
legenheden gepleit voor de be
schikbaarheid van vrouwelijk poli
tiepersoneel, wanneer zich vrou
wen aan het bureau melden die
aangifte willen door van aanran
ding of verkrachting. Hij daaraan
eventueel via een gemeentelijke
advertentie aandacht te besteden
om op die manier de drempelvrees,
die er bestaat, weg te nemen. Vol
gens Beijen wordt er vaak uit angst,
dat de feiten tegen een politieman
verteld moeten worden, geen aan
gifte gedaan van aanranding of een
poging daartoe. Commissaris Van
Veorden merkte op dat aan het
hoofd van de kinder- en zedenpoli
tie een inspectrice staat. In principe
laten we dames zoveel mogelijk
door dames te woord staan. En om
dat er binnenkort ook vrouwelijke
agenten meedraaien in de nacht
dienst, zal er vrijwel altijd vrouwe
lijk personeel in het bureau aanwe
zig zijn."
LISSERBROEK - Op vrijdag 5 no
vember houdt de ijsclub Lisser-
broek de jaarvergadering in dorps
huis „de Meerkoet". De vergader
ing begint om acht uur 's avonds.
De bestuursleden W. de Joode, C.
Duivenvoorde en H..Potman stel
len zich herkiesbaar. J. van der
Klauw is niet herkiesbaar. Lijsten
met bestuurskandidaten kunnen
tot een uur voor de vergadering
worden ingediend.
Bon; ,£r moeten er méér zijn
Ik sta er versteld van wat mensen zo al plegen te sparen. In mijn
rubriek schreef ik vorige week al over twee dames die naarstig
op zoel waren naar resp. kunst-kikkers en kunsthanen en van
daag geef ik Leidenaar Bernard Bon de ruimte, die het heeft
gemunt op Leidse bruggen. Hij werkt bij de onderhoudsdienst
van gemeentewerken en moet nogal eens uitrukken om brug
gen op te knappen, vandaar
Dat is niet zo moeilijk, denk je dan, bruggen verzamelen. Op een
zonnige dag stap je met je fototoestel op de fiets en al trappend
en foto's knippend snel je langs alle Leidse bruggen. Goed voor
de conditie, en je verzameling is compleet. Mispoes. Want het
gaat Bernhard Bon ook om bruggen die vroeger de Leidse sin
gels en aanverwante watertjes hebben gesierd.
Hij is er al een aantal op het spoor gekomen in het Leidse
gemeente-archief maar ook daar blijkt de voorraad beperkt te
zijn. "Er moeten er nog veel meer zijn", zegt hij. "Ik ben bij
voorbeeld nog op zoek naar foto's van de vroegere Staatspoor-
brug (Haagweg red.) en de Transvaalbrug en zo kan ik er nog
wel een stel noemen". Bernhard Bon houdt zich aanbevolen als
er mensen zijn die zijn Leidse bruggencollectie (ongeveer 300)
kunnen aanvullen.
Na halve eeuw vindt Cor Ket het welletjes
De ruim honderd vaste
klanten van de Wou-
brugse bakker Cor Ket
weten nog steeds niet
waar ze aan zijn. Is Cor
er definitief mee ge
stopt of draait hij straks
toch weer met zijn bak
kerswagen de straat in?
Deze onzekerheid typeert de
manier waarop de 65-jarige
bescheiden Woubruggenaar
na precies vijftig bakkersja
ren uit het vak is gestapt. Hij
vertrok zonder een echt af
scheid, al deed hij op zijn laat
ste ronde door het dorp nog
wel een gooi in de richting
Gevoelig
"Ik heb. het ze allemaal probe
ren te vertellen", zegt hij,
"maar ik had die dag erg
weinig tijd. Het is er niet van
kunnen komen". Zijn vrouw
weet wel beter. Als de bakker
op zolder zoekt naar wat fo
to's van vroeger zegt ze tegen
me: "Hij is geen man die
overal handjes gaat schud
den. Dat krijgt 'ie niet voor el
kaar. Daar is 'ie te gevoelig
Cor Ket geen bakker meer.
Woubrugge moet er nog even
aan wennen, zoals ook de
bakker zelf nog niet zo goed
raad weet met zijn "nieuwe
bestaan".
Kneden
Vijftien jaar jong was Cor Ket
toen hij voor het eerst in de
slag ging met meel. Zonder
machines Kneden deed je
met je knuisten. Tot je schou
ders er zeer van deden. Der
tien jaar werkte Cor Ket als
bakkersknecht. In Rijnsa-
terwoude, in Aarlanderveen,
in Leiderdorp, in Amsterdam,
in Woubrugge. Maar toen
wilde hij gaan trouwen.
"Ik was wel verplicht om voor
De oorlog was voorbij. Feest in
het dorp. Maar niet bij bakker
Ket. Die was samen met de
twee andere bakkers in het
dorp, Maarten Overvliet en
Dirk Oudshoorn, dag en
nacht in de weer om broden te
bakken van het meel dat
Zweden kort na de bevrijding
in grote hoeveelheden be
schikbaar had gesteld.
Kink
In 1954 besloot Cor Ket tot sa
menwerking met de andere
bakker in het dorp, Jan Quint,
die zijn bakkerszaakje had en
nog steeds heeft op de Com-
riekade. Daar werd voortaan
gebakken en bij Ket kwam de
winkel.
Tweeëneenhalf jaar geleden
kwam er plotseling een kink
in de kabel. Cor Ket werd
ziek. Pas toen hij met 41 gra
den koorts zijn bestellingen
moest rondbrengen kregen ze
hem zover dat 'ie zijn bed op
zocht
Zijn zaak zette hij daarna aan de
kant. Tot voor kort is hij weer
gewoon knecht geweest bij
Quint. Nu zit het er definitief
voor hem op. "Als ik al die
uren uitbetaald had gekregen
die ik als bakker in de weer
ben geweest", zegt hij, "was
ik nu miljonair geweest".
Uitgesloofd
"Achteraf snap je niet waarom
je je zo hebt uitgesloofd. Waar
is het eigenlijk goed voor ge
weest? Je was altijd maar in
de weer. Mijn vrouw trou
wens ook. Als een ander
feestvierde waren wij de klos.
Maar daar staat ook veel ple
zier tegenover. De vaste rond
jes door het dorp, de praatjes
aan de deur, daar kijk ik met
genoegen op terug".
Woubrugge kan toch nog af
scheid nemen van warme
bakker Ket. Morgenmiddag
tussen vijf en zes is er een re
ceptie in Huize v.d. Ploeg in
Hoogmade.
.de laatste speculaas
mezelf te gaan beginnen",
zegt hij. Als knecht verdiende
ik in die dagen elf gulden per
week. Dat was te weinig om er
een vrouw van te onderhou-
In 1939 kocht hij een pandje aan
de Vierambachtsweg. Een
jaar later brak de oorlog uit.
Het brood was op de bon, hij
zou een stuk minder hard
hoeven werken. Maar toch
gunde hij zijn ouderwetse
stenen oventje nauwelijks
kans om af te koelen.
Immers, naast de "officiële
broden" bakte Ket ook volop
zwart Voor mensen uit Wou
brugge en Hoogmade die
links en rechts wat meel op de
kop hadden kunnen tikken.
"Dat was linke soep", zegt
bakker Ket, "want er was re
gelmatig controle. Ze hebben
ons een keer bijna gesnapt.
Op het allerlaatste moment
gelukte het ons toen een
mand met broden door het
achterraam naar buiten te
werken".
