Nostalgie naar vroeger jaren (1)
Postzegels Verenigde Naties
Kryptogram
Recordjacht van
Wiersma/Böhm op
denksportdag
Kom-er-ACHT-er
50 !i
Schaken
m
•m
A a
Bridgen
Oplossing
vorige
puzzel
ZATERDAG 30 OKTOBER 1976
Ook onder de schakers is een sterke
nostalgie waar te nemen naar
schaakfeiten uit de vorige eeuwen.
Er zijn zelfs verzamelaars die al
hun geld willen uitgeven om zeer
oude schaaktijdschriften, kran
tenknipsels of bijzonder schaak
stukken te kunnen bemachtigen!
Toevallig zag ik enkele weken ge
leden een partijtje in een weekblad
dat naar mijn weten totaal onbe
kend is in de schaakwereld. Het be
trof hier een duel van de Fransman
F. A. Philidor (1726-1795). Voor zo
ver bekend is er in schaakperiodie
ken van deze eeuw nimmer een par-
an hem opgenomen, groten
deels omdat men twijfelde aan de
oorsprong van de notatie.
Philidor was in feite een begaafd
musicus. Hij verdiende echter zijn
brood met schaken en dammen. Op
10-jarige leeftijd leerde hij het spel
kennen. Zijn boek "L'analyse de
jeu des échecs", dat in 1747 ver
scheen werd in vele talen uitgege
ven. Toen hij drie partijen "blind"
speelde, was dat in die tijd een grote
sensatie. Een match tegen Philip
ima won hij overtuigend,
na zijn dood begreep dé
schaakwereld dat Philidor een
groot schaakmeester was, die als
lijfspreuk had: "De pion is de ziel
van het schaakspel!"
De opening 1e4 e5 2Pf3 d6 is naar
hem genoemd. Philidor was een
goede eindspellencomponist,
vooral pionneneindspelen. Hier
volgt het bewuste partijtje. Philidor
had de f-pion voorgegeven, die
moet u dus van het bord halen.
1. e2-e4 c7-c5 2. Ddl-h5+ g7-g6 3.
Dh5xc5 Pb8-c6 4. c2-c3 e7-e5 5.
Dc5-e3 Pg8-f6 6. h2-h3 d7-d5 7.
e4xd5 Pf6xd5 8. De3-e2 Pd5-f4 9.
De2-f3 LfB-h6 10. Lfl-b5 0-0 11.
Df3-e4 Lc8-f5 12. De4-c4+ Kg8-h8
13. Dc4-fl Lf5-d3 14. Lb5xd3
Pf4xd3 15. Kel-e2 TfBxf2 16.
Dflxf2 Pd3xf2 17. Ke2xf2 Dd8-d3
18. Pgl-e2 Ta8-f8+ 19. Kf2-el e5-e4
20. Thl-fl Tf8xfl 21. Kelxfl
Dd3-c2 22. Kfl-el Pc6-e5 23. Pbl-a3
Pe5-d3+ 24. Kel-fl Dc2-dl+ mat.
Omdat de theorie in die tijd in de
kinderschoenen stond (en men
steeds pionnen of stukken "voor
gaf'), leek het mij beter geen analy
ses te geven!
Nieuwe eeuw.
Howart Staunton (1810-1874) was
een Engelsman die in de jaren van
zijn "opkomst" werd beschouwd
als de beste van Engeland. Zijn
goede geschriften en zijn organisa
torische "gaven" zijn van grote be
tekenis geweest voor het Europese
schaakleven. Als Shakespeare-
kenner heeft hij eveneens een grote
naam gemaakt. Hij leidde o.m. de
redactie van de "Chess Player's
Chronicle" en had een populaire
schaakrubriek in "The Illustrated
London News".
Toen hij in 1848 een match speelde
met de Duitser Löwe en een gevoe
lige nederlaag leed, schreef Staun
ton o.m. "Löwe is een Duitse
schaakspeler die zich in Londen
heeft gevestigd. Hij is beslist zwak
ker dan de meeste spelers, want
Staunton geeft hem een pion en
twee zetten voor".
Deze woorden zouden dan dooreen
(denkbeeldige) lezer zyn ingezon
den voor zijn correspondentieru
briek, maar iedereen wist dat
Staunton het zelf geschreven had
Hij maakte zich onsympathiek en
kon geen goed meer doen. Hij ver
loor daarna een match van de
Fransman Saint-Amant met 3 1/2 -
2 1/2. De revanche-match won hy
met 13-8 en kon weer even "zijn ge
zicht redden" .Het model
schaakstukken, dat tegenwoordig
internationaal is, is naar hem ge
noemd.
Toen hij ook de tweekamp met Wil
liams verloor (7-6), na een voor
sprong van (6-4)! was hij uit de gra
tie
De nu volgende party duurde zes
uren en was de eerste van de match
met de begaafde Fransman Saint-
Amant.
Ook in de openingstheorie was in
die tijd stiefmoederlijk bedeeld.
Toch heeft de Deen Bent Larsen
(we zijn nu in de 20e èuw!) met de
tekstzet goede successen geboekt.
Weer een kleine nostalgie
3. Pgl-f3
4 c2-c3
5. e4-e5
e7-e6
Pb8-c6
d7-d5
Pg8-h6
1 M
I V
I
Li
1 1 1
1
1
ni
l SBij
2
1
i
5
'l 4
G
2 y
Dr. Tarrasch (1862-1934) zou zich in
zijn graf omdraaien wanneer hij
deze zet zag! Tarrasch vond name
lijk het spelen van een paard naar
de rand „abscheuerregend",
6. Pbl-a3(?) Lf8-e7
7. Pa3-c2 H-f5
8. d2-d4 0-0
9. Lfl-e2 Lc8-d7
10. 0-0 Ta8-c8
11. Kgl-hl c5xd4
12. c3xd4 Ph6-f7
Hier zwijgt nog even de commenta
tor!
13. Tfl-gl Kg8-h8
14. g2-g4 f5xg4
15. Tglxg4 Pf7-h6
16. Tg4-g3 Ld7-e8
17. Le2-d3 Le8-h5
Vanwege de mij toegestane plaats
ruimte geef ik u het slot in de korte
notatie: 18. Dgl Lh4! 19. Ph4: Dh4:
20. Pel (Hier heeft de Fransman
zijn stelling overschat. Staunton
was in derlijke stellingen zeer be
dreven)
20. Pb4 21. Ld2 Pd3: 22. Td3: Lg6
23. Dg3 Dh5 24. Tb3 De2! (Tenslotte
moeten gerenomeerde meesters
ook wel iets laten zien 25. De3
Dfl+ 26. Dgl Le4+ 27.TO Lf3:+ 28.
Pf3: Df3: 29. Dg2 Dg2: 30. Kg2:
Tc2 31. Tdl (Van opgeven had men
vroeger geen kaas gegeten!) 31.
Tf4: 32. Kg3 Td4: 33. Lh6: Tdl: en
wit gaf eindelijk op. Het was een
"verkennen" voor Saint-Amant,
want later kwam hij sterk terug en
bewees over een uitstekende speel-
sterkte te beschikken.
Volgende week zetten wij "onze
nostalgie" voort. BISHOP.
De nadagen van het jaar 1976 zullen in de analen van het
dammen vól staan met totaal nieuwe propagandistische
opzetten. Vorige week vond in Breda de denksportendag
plaats, op 5 en 6 november zullen Harm Wiersma en Hans
Böhm wereldrecords gaan verbeteren, de EO zendt iedere
maandagavond een dampraatje uit (een partij tussen Van
Dijk, Wiersma en luisteraars).
Een goede stap voorwaarts is m.i.
het samengaan van de denkspor
ten: bridgen, schaken en dammen.
In de journalistieke wereld van Ne
derland zijn er nog al wat op- en
aanmerkingen geweest op deze
verbintenis. Men redeneert simpel
zegt dat bv hockey en voetbal
toch ook niet kunnen samengaan.
Maar deze redenering is gebaseerd
ien conservatieve inslag: de
maatstaf ziet men in het reeds be
staande, en dat is niet goed berede
neerd, want het bestaande is ge
worden in een omgeving waar het
nog niet was. Het bestaande ont
stond daar waar de omgeving be
hoefte had aan een andere vorm.
En dat is de rechtvaardiging voor
het samengaan van bridgen, scha-
en dammen, want er is be
hoefte om het één en ander met el
kaar samen te doen. Men wil gaan
onderzoeken of in de opleidingen
voor wedstrijdleider of arbiter, do
cent of instructeur in de drie spor-
bepaalde samenwerkingen
mogelijk zullen zijn (didactisch).
Naast deze behoefte, die min of
ontstaat uit een financiële en
tijdbesparende factor, is er een
grote behoefte aan denksportcen
tra. Vele clubs in de drie denkspor
ten moeten hun sport beoefenen in
leen kantine, een zaaltje in een hotel
een café, waar zij vaak met
weinig respect behandeld worden.
Het lawaai is in vele gevallen sto
rend.
Zouden de drie sporten nu bij el
kaar komen, dan is er misschien
een mogelijkheid tot een soort cen
trum, dat speciaal voor hen ge
bouwd is. En dan denk ik ook zeer
sterk aan een aparte zaal met goede
bibliotheken op het gebied van
bridgen, schaken en dammen.
Deze gecombineerde denksporten:
krijgen op deze manier een ideale
propagandamogelijkheid. Men kan
grotere toernooien houden, simul-
taanséances geven, omdat het or
ganisatorisch heel wat minder
rompslomp met zich meebrengt. Ik
spreek dan ook de wens uit dat het
de nieuwe FND (Federatie van Ne
derlandse Denksporten) goed
moge gaan.
1234567P
r Hans Böhm met vriendin. archieffoto)
Uit het Leidse kampioenschap
twee stellingen:
De eerste stelling is uit de derde
ronde. Leon Smits uit Hazers-
woude speelde in deze stelling fou
tief 35-30. Beter ware het geweest
zijn korte-vleugel agressief op te
stellen of om alvast voorzorgmaat
regelen te nemen voor een even
tuele aanval op de rechtervleugel.
Fraai forceerde Jan Vrolijk na 35-30
de winst door 20-24. Er dreigt nu
schijfwinst en na het gespeelde 30-
25 maakte een dubbele slagzet een
einde aan de partij: 24-30 (25:34)
23-29 (34:14) 13-19 (14:23) 18:40
(45:34) 25-20 (37:17) 11:44!!
Uit de eerste ronde de finale van de
partij Burgerhout-Van Duyvenbo-
Via een bekende
wit 1. 34-29 23:34, 2. 40:20 15:24, 3.
27-21 16:27,4. 32:21 11-17 (dit is wel
gedwongen want op 11-16,28-23; op
9
9 a 8
m 9 9
;i 3 9 m 'm
3 o -U
i m
gg g
- «3 LJB-
18-23, 21-16; op 18-22, 28:17, 11:22,
48-42 met de niet te pareren dre£
ging 33-28;) 5. 21-16 6-11 (wederom
gedwongen), 6. 16:7 12:1, 7. 45-40
18-23 8. 40-34 23:32, 9. 38:27 en wit
wint altijd schijf 24.
JOOP BURGERHOUT.
VERENIGDE NATIES - vijfent
wintig jaar geleden, op 24 oktober
1951, werden, na goedkeuring door
de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties op 16 november
1950, de eerste zegels door de Ver
enigde Naties in roulatie gebracht.
Het waren elf gebruikszegels in de
arden, 1,1 ,2,3,5,10,15,20,25
50 dollarcent en 1 dollar. Tegen
de 300 zegels in dollarwaarde heb
ben sindsdien het lic^pt gezien.
Daarnaast is de VN op 4 oktober
1969 begonnen met het uitgeven
van zegels met waarde-aanduiding
in Zwitserse francs. In deze catego
rie zijn nu ongeveer zestig zegels
verschenen, een aantal dat het nog
steeds rechtvaardigt en ook aan
trekkelijk maakt een verzameling
VN-zegels met franc-aanduiding op
te zetten.
Ter gelegenheid van het 25-jarig
bestaan van de postadministratie
van de Verenigde Naties zyn op 8
oktober vier zegels verschenen.
Zoals gebruikelijk is de ene helft
van de uitgifte in dollar- en de an
dere in franc-waarden. Ongebrui
kelijk daarentegen is dat er bij één
uitgifte twee verschillende onder
werpen zijn gebruikt. De zegels van
13 dollarcent (blauw, goud en
zwart; oplage 2 miljoen) en 31 dol
larcent (groen, goud en zwart; op
lage 1.8 miljoen) laten een ver
grootglas zien met daaronder de
tekst United Nations Postal Admi-
i' rt^rïi
OKUTSCH J; BU N DHSPt )S 1
I 'ftedda Qsthirr
nistration 1951-1976 en de zegels
van 0.80 en 1.10 Zwitserse francs
(rood, oranje, geel, groen, zwart en
indigo; oplagen van beide zegels 1.8
miljoen) tonen een posthoorn met
in de „handgreep" het VN- 'em
bleem. De zegels zitten in velletjes
van 20 stuks.
BONDSREPUBLIEK DUITS
LAND - Voor de derde achtereen
volgende keer komt de Duitse
Bondsrepubliek met een serie „be
roemde vrouwen". Ditmaal zyn de
zegels gewyd aan toneelspeelsters
en de dames worden afgebeeld in
een rol die hen destijds beroemd
hebben gemaakt. De zegels zullen
op 16 november aan de loketten
verkrijgbaar worden gesteld.
Op een zegel van 30 pfennig (rose)
staat Caroline Neuber afgebeeld
(Reichenbach, 9 maart 1697 - Lau-
begast, 30 november 1760) in Me
dea.
Verder 40 pfennig (geel), Sophie
Schroder (Paderborn, 28 februari of
1 maart 1781 - München, 25 februari
1868) in een sc'ene uit Sappho; 50
pfennig (rood), Louise Dumont
(Keulen, 22 februari 1862 - Düssel-
dorf, 16 mei 1932) in Hedda Gabler
en 70 pfennig (blauw), Hermine
Körner (Berlijn, 30 mei 1878 - Be
rlijn, 14 december 1960) in haar rol
in Macbeth.
Voor de kerstzegels van zowel de
Bondsrepubliek als van West-Be-
rlijn, die in het kader van de welda
digheidszegels (eveneens) op 16
november zullen verschijnen, is als
motief het Mariaraam in het gotisch
koor van de Frauenkirche in Ess-
lingen aan de Neckar gekozen. De
zegels zitten elk in een blok. De
blokken dragen de tekst „Frohe
Weinhnachten für alle" en hebben
bovendien een tweekleurige sier-
band. De zegels laten elk een ander
deel van het raam zien. De Bonds-
republikeinse zegel heeft een
waarde van 50 en 25 pfennig, die
van West-Berlijn van 30 en 15 pfen
nig. De loketverkoop eindigt op 31
maart 1977.
IERLAND -Tal van landen hebben
de afgelopen jaren postaal aan
dacht geschonken aan het 50-jarig
bestaan van de nationale omroep.
Op 5 oktober was dat ook het geval
in Ierland. Toen verschenen twee
zegels die op symbolische wijze het
omroepwezen in beeld brengen.
Waarden en oplagen van de meer-
kleurige zegels zijn 9 pence (8 mil
joen) en 11 pence (2 miljoen).
FRANKRIJK - Een muurreliëf dat
Ramses verbeeldt, een van de elf
Egyptische farao's uit de 19e en 20e
dynastie die deze naam droegen,
gezeten in een zegekar en begeleidt
door zijn lieveüngsleeuw, komt
voorop de kunstzegel die Frankrijk
op 6 september uitgaf. De zegel in
de waarde van 2 franc is uitgevoerd
in de kleuren licht- en donkerbruin,
oranje blauw, en geel. Oplage: 6
miljoen.
Een extra slag kan dikwijls
worden verkregen door hoog
voor te troeven. De leider die
overtroeft moet hiervoor wel
licht een hogere troef gebrui
ken dan hij kan missen, waar
door een lagere troef promo
veert. Een speelwijze die be
kend staat als troefpromotie,
of uppercut. Een eenvoudig
voorbeeld:
5.4.3.2
N
V.6 W O B.7
Z
A.H.10.9.8
Als Zuid troef trekt maakt hy
uiteraard alle troeven, maar
als West een kleur speelt die
zowel Oost als Zuid niet meer
hebben, kan Oost een extra
slag forceren door met de boer
te troeven. Zuid moet met aas
of heer overtroeven en West
maakt de vrouw.
In het volgende spel pasten
Oost-West dit principe op
fraaie wijze toe:
H.V.10.3
V.9
B.9.8
H.V.9.4
A.9.8 7.6.5.4.
P B.10.2 O 8.3
O A.H.V.6.3.2. O 7.4.
3 B.10.8.7.6
S A.H.7.6.5.4
10.5
A.5.2
Zuid was leider in 4 Ha. en
West begon met ruiten aas en
heer. Oost signaleerde met de
7 en de 4, aldus een doubleton
aangevend. West speelde nu
heel knap een kleine ruiten na,
waardoor hij zijn partner
dwong te troeven. Deze deed
dat met de 8 onder het motto:
baat het niet, het schaadt ook
niet; maar het had wel tot ef
fect dat West uiteindelijk een
troefslag maakte en daarmee
tevens de downslag.
Dit is een ander voorbeeld,
maar hier miste de verdedi
ging zijn kans:
10.5.4.2.
8.7.5.2.
OH.V.7.6
H
A.V.B.8.7.6 9.3.
O A.10 O B.3
O 5.2 O A.B.10.9.8.4
B.6.3. 9.4.2
H
O H.V.9.6.4
O 3
A.V.10.8.7.5
Zuid opende met 1 Ha., ge
volgd door 1 Sch. bij West.
Nadat Noord de harten had
gesteund, werd Zuid uiteinde
lijk leider in 4 Ha. West kwam
uit met Ru. 5, gedekt door
vrouw en aas. Oost speelde
Sch. 9, waardoor West aan slag
kwam met het aas. Deze ver
volgde met Sch. V, getroefd
door Zuid, die hierop via KI. H
naar tafel ging om van daaruit
een troef te spelen. West nam
en speelde ongeïnspireerd rui
ten. Jammer, want een lage(!)
schoppen - Oost mag niet
worden verleid niet te troeven
- wordt door Oost getroefd
met de boer, waardoor de 10
van West promoveert tot
downslag.
T. SCHIPPERHEYN
Mfty
Kunt u de acht afwijkingen irubeidp bovenstaande tekeningen
vinden? D* juiste oplossing vindt u elders op de pagiqa.
De eerste prijs van f 10,- werd toe
gekend aan mevr. G. J. v.d.Wijng
aard-den Dopper, Marnixstraat 11a
te Leiden. De tweede prijs van
f 7.50 werd toegekend aan de heer
J. Nijgh, Jan Tooropstraat 11B te
Katwijk aan Zee. De twee prijzen
van f 5,- werden toegekend aan de
heer J. van Schooten, Rembrandt-
laan 24 te Voorhout en aan mevr
Van der Heiden, Beatrixlaan 29 te
Warmond.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.oplossingen met in de
linkerbovenhoek vermelding
„Kruiswoordraadsel", vóór don
derdag zenden aan Redactie
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1, te
Leiden.
Kom-er-ACHT-er
sMu!l
UBA apaoMi peejpia^ud qn^s 8
ajmpejed do sjipaj ^njsia;sj9A i
SiniBaiiA uaAoq jaSoA 9
leeiduieeu
jseeu sjjuq uaajs ajsjapuo g
uiooq jaiipaj
uea ^eiftz jajqaaj ^aoquoaoq
-jaiqaaj uba uiooq ui qn^s ja^uq g
japuosiipaj 1 jauaj g
3aaq
jseeu snuq jbuba uiooq apaa.w; 1
HORIZONTAAL
1. Alles er op en er aan en
niet moe.
8. vieze keuring zit een luchtje
9. Eet U de Franse huid op?
12. Goede reis op z'n Euro
peaan s.
13. Als 't verhard is, is 't in de
groei.
14. Het overschot is anders in
de reclame.
17. In de uren van de vier
daagse kunt U betalen.
18. Hier staat iets lekkers voor
de insecten.
19. Een dierengeneeswijze is
een rare gril.
22. Op een goed tijdstip ne
men zij de leiding.
24. Iedere keer iemand naar
de keel vliegen.
25. De grauwe es uit Limburg.
26. Drinkt tante geen thee op
de berg?
29. Dat geklets om bijval!
30. Wie dit doet kan vertellen.
31. Die schalen en borden zijn
VERTIKAAL
2. Lig met O in de hut.
3. Het verdriet van de idioot
in z'n beste pak.
4 Was de rok lauw in zwarte
verf.
5. Daar worden wat poezen
op vastgebonden!
6. En ten vierde zit daar een
rotwak.
7. Loop je zo te leuren, jo
chie?
10. Ga je kleding pakken on
der het schip door.
11 Onschuldige liefdestaai!
15. Op een stille tyd pakt U
het roer.
16. Die gaan we nu eens fijn
buiten hangen!
20. Ik heb pyn in de keel
ieder heeft het wel eens.
21. Een klein doorkijkje zit
vaak in de W.C.
22. Onwillig volle, ronde c
hebben.
23. De enige oplossing is het
buitenpad nemen.
27. Is 't Els die zo diep gezon
ken is?
28. Het spitsuursymbool.
